Σύμφωνα με την ετησία έκθεση 2018, σφάλματα εντοπίστηκαν κυρίως στους τομείς δαπανών υψηλού κινδύνου, όπως οι τομείς της αγροτικής ανάπτυξης και της συνοχής, στους οποίους οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ προορίζονται για την επιστροφή των εξόδων στα οποία έχουν προηγουμένως υποβληθεί οι δικαιούχοι. Οι εν λόγω τομείς δαπανών διέπονται από κανόνες και κριτήρια επιλεξιμότητας με αυξημένο βαθμό πολυπλοκότητας που, με τη σειρά τους, ενδέχεται να οδηγήσουν στην εμφάνιση σφαλμάτων.
Το Ελεγκτικό συνιστά στην Επιτροπή να λάβει υπόψη, για την περίοδο μετά το 2020, τις αδυναμίες που εντόπισε στο ισχύον πλαίσιο, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι δείκτες αποτελέσματος μετρούν δεόντως τις συνέπειες των δράσεων, καθώς και ότι συνδέονται σαφώς με τις συναφείς παρεμβάσεις και τους στόχους πολιτικής.
Συνολικά, οι άμεσες ενισχύσεις δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα σε σχέση με τα προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης, (μέτρα στήριξης της αγοράς, αλιεία, περιβάλλον και δράση για το κλίμα). Οι κύριες πηγές σφάλματος ήταν οι εξής:
- οι μη επιλέξιμοι δικαιούχοι, οι μη επιλέξιμες δραστηριότητες ή οι μη επιλέξιμες δαπάνες (βλέπε παράδειγμα)·
- η παροχή ανακριβών πληροφοριών σχετικά με την έκταση ή τον αριθμό των ζώων·
- η μη συμμόρφωση με τους κανόνες περί σύναψης συμβάσεων ή χορήγησης επιχορήγησης·
- διοικητικά σφάλματα.
-
Λάθος μέτρηση των δεικτών αποτελέσματος
Όπως, αναφέρει το Ελεγκτικό και στο πλαίσιο προηγούμενων ελέγχων σχετικά με τη μέτρηση των επιδόσεων των δαπανών στον τομέα της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης, εντοπίστηκαν αρκετές αδυναμίες στον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή και τα κράτη μέλη χρησιμοποιούσαν τους δείκτες αποτελέσματος του ΚΠΠΑ για τη μέτρηση των επιδόσεων των δαπανών και την αναφορά των σχετικών στοιχείων.
«Στην πρότασή της για την καθιέρωση ενός μοντέλου λειτουργίας της ΚΑΠ βάσει επιδόσεων για την περίοδο μετά το 2020, η Επιτροπή καθορίζει κοινούς δείκτες εκροής, αποτελέσματος και αντικτύπου. Στη γνώμη μας αριθ. 7/2018 σχετικά με την πρόταση, εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τη μετάβαση σε ένα μοντέλο που θα βασίζεται στις επιδόσεις, διαπιστώνοντας, ωστόσο, ότι οι δείκτες αυτοί δεν είχαν αναπτυχθεί πλήρως, ενώ διατυπώσαμε συγκεκριμένες παρατηρήσεις σχετικά με τους προτεινόμενους δείκτες.»
Το Ελεγκτικό συνιστά στην Επιτροπή να λάβει υπόψη, για την περίοδο μετά το 2020, τις αδυναμίες που εντόπισε στο ισχύον πλαίσιο, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι δείκτες αποτελέσματος μετρούν δεόντως τις συνέπειες των δράσεων, καθώς και ότι συνδέονται σαφώς με τις συναφείς παρεμβάσεις και τους στόχους πολιτικής.
Στην ετήσια έκθεσή του για το 2018, η οποία δημοσιεύθηκε την Τρίτη 15 Οκτωβρίου, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι λογαριασμοί της ΕΕ απεικονίζουν εύλογα τη χρηματοοικονομική κατάστασή της. Για τρίτο συνεχή χρόνο οι ελεγκτές διατύπωσαν γνώμη με επιφύλαξη σχετικά με την κανονικότητα των χρηματοοικονομικών πράξεων επί των οποίων βασίζονται οι λογαριασμοί. Η γνώμη αυτή αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι σημαντικό μέρος των δαπανών της ΕΕ το 2018 δεν περιείχε ουσιώδη σφάλματα, και ότι τέτοιου είδους σφάλματα δεν είναι πλέον διάχυτα στους διάφορους τομείς δαπανών.
«Χάρη στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισής της, η ΕΕ πληροί πλέον υψηλά πρότυπα λογοδοσίας και διαφάνειας κατά την ανάλωση των δημόσιων πόρων. Προσβλέπουμε στη συνέχιση των προσπαθειών προς αυτή την κατεύθυνση από τη νέα Επιτροπή και τα κράτη μέλη», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΕΕΣ Klaus-Heiner Lehne. «Η έναρξη μιας νέας κοινοβουλευτικής περιόδου και μιας νέας περιόδου δημοσιονομικού προγραμματισμού προσφέρουν μια καλή ευκαιρία, την οποία οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να αξιοποιήσουν προκειμένου να εστιάσουν τις πολιτικές και τις δαπάνες της ΕΕ στην επίτευξη αποτελεσμάτων και προστιθέμενης αξίας.»
Το συνολικό επίπεδο των παρατυπιών στην εκτέλεση των δαπανών της ΕΕ παρέμεινε σταθερό, εντός του εύρους τιμών που είχαν διαπιστωθεί τα δύο προηγούμενα έτη. Κατά την εκτίμηση των ελεγκτών, το ποσοστό σφάλματος στις δαπάνες του 2018 ήταν 2,6 % (έναντι 2,4 % το 2017 και 3,1 % το 2016). Σφάλματα εντοπίστηκαν κυρίως στους τομείς δαπανών υψηλού κινδύνου, όπως οι τομείς της αγροτικής ανάπτυξης και της συνοχής, στους οποίους οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ προορίζονται για την επιστροφή των εξόδων στα οποία έχουν προηγουμένως υποβληθεί οι δικαιούχοι. Οι εν λόγω τομείς δαπανών διέπονται από κανόνες και κριτήρια επιλεξιμότητας με αυξημένο βαθμό πολυπλοκότητας που, με τη σειρά τους, ενδέχεται να οδηγήσουν στην εμφάνιση σφαλμάτων.
Οι ελεγκτές θεωρούν ότι φέτος η ΕΕ βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, αφενός, με την ανανέωση της ηγεσίας των θεσμικών οργάνων της και, αφετέρου, με τις ευρωπαϊκές εκλογές, και ότι η δυναμική που δημιουργούν αυτές οι εξελίξεις πρέπει να αξιοποιηθεί για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αντιστοιχεί μόλις στο 1 % περίπου του αθροίσματος των ακαθάριστων εθνικών εισοδημάτων όλων των κρατών μελών, οπότε είναι εξαιρετικά σημαντικό οι ενωσιακές δαπάνες όχι απλώς να συμμορφώνονται με τους κανόνες, αλλά και να αποφέρουν αποτελέσματα.
Οι ελεγκτές επισημαίνουν επίσης τις προκλήσεις στον τομέα της δημοσιονομικής και χρηματοοικονομικής διαχείρισης που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ΕΕ στο πλαίσιο του νέου μακροπρόθεσμου δημοσιονομικού κύκλου. Η απορρόφηση από τα κράτη μέλη των κεφαλαίων των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων, τα οποία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ), παραμένει ανεπαρκής, παρά την εντατικοποίηση των προσπαθειών και τη σημαντική αύξηση των αιτήσεων πληρωμής το 2018. Η Επιτροπή πρέπει να λάβει μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη πίεση στο επίπεδο των αναγκών για πληρωμές κατά τα πρώτα έτη του νέου ΠΔΠ (2021-2027), εξαιτίας τυχόν καθυστερημένων αιτήσεων που αφορούν την τρέχουσα περίοδο. Επιπλέον, η αύξηση των εγγυήσεων που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (92,8 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2018) διευρύνει περαιτέρω το άνοιγμα του προϋπολογισμού, ζήτημα του οποίου η Επιτροπή θα χρειαστεί να επιληφθεί στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ.
Διαβάστε εδώ αναλυτικά την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου
