Διευκολύνσεις και παγίδες για αγρότες στον εξωδικαστικό

Αυτό που έχει κάποιο ενδιαφέρον αφορά κυρίως την εκ νέου δυνατότητα διευθέτησης οφειλών προς τις εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία, γι’ αυτό και η λειτουργία της ηλεκτρονικής βάσης θα λειτουργήσει μόλις «περάσουν» στους λογαριασμούς και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΟΓΑ του 2016. Αντιθέτως, το κομμάτι των οφειλών που αναφέρεται προς τις τράπεζες περιορίζεται μόνο στα χρέη αγροτών προς την υπό εκκαθάριση ΑΤΕ, όπως επίσης και στα υπό εκκαθάριση πιστωτικά ιδρύματα Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, FBB (θυγατρική της ΑΤΕ), Proton, Πανελλήνια, Συνεταιριστικές κ.λ.π.

Το δελεαστικό στην υπόθεση των ανείσπρακτων δανείων είναι η διαγραφή -όπως λέγεται- του 100% των τόκων υπερημερίας και επιπρόσθετα η διαγραφή τόκων κεφαλαίου δανείων, βάσει των ήδη αποπληρωμένων ποσών, αφού ληφθεί υπόψη ο νόμος για τα πανωτόκια και οι ισχύουσες υποθήκες. Στην περίπτωση της ολικής εξόφλησης (πράγμα δύσκολο) η διαγραφή τόκων και πανωτοκίων μπορεί να φθάσει το 60%, ενώ σε περίπτωση ρύθμισης του υπολοίπου σε βάθος 10ετίας η διαγραφή δεν θα ξεπερνά το 40%.

Με βάση τα στοιχεία που έγιναν γνωστά κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, δεν προκύπτει με σαφήνεια το πλαίσιο βάσει του οποίου θα αντιμετωπισθούν οι παραπάνω υπόχρεοι, καθώς, όπως ειπώθηκε, η αντιμετώπιση θα είναι ανάλογη των οικονομικών δυνατοτήτων που έχει ο κάθε οφειλέτης. Έτσι, αν τα ακίνητα που έχει στην κατοχή του (πέραν των υποθηκών) υπερβαίνουν κατά πολύ το ποσό της οφειλής, τίθεται εκτός των ειδικών ρυθμίσεων. Το ίδιο ισχύει στην περίπτωση που ο οφειλέτης έχει καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς είτε στην Ελλάδα είτε ακόμα και στο εξωτερικό. Αυτό που λέγεται αρμοδίως, είναι «ελάτε» και… βλέπουμε. Επίσης, δεν έχει διευκρινισθεί με σαφήνεια αν στα χρέη προς το δημόσιο και προς τα ταμεία θα συμπεριλαμβάνονται και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του 2017.

Στα επιχειρήματα των συντακτών της ρύθμισης είναι η ανάγκη να βρεθεί μια λύση με τους αγρότες, πριν τα funds αναλάβουν με σκληρό τρόπο την διαχείριση αυτών των δανείων. Βεβαίως, δεν απαντήθηκε, γιατί, αν αυτή είναι η αγωνία, δεν υπήρξε μέριμνα ώστε τα αγροτικά δάνεια και οι αγροτικές γαίες και υποδομές να εξαιρεθούν δια νόμου από τη διαχείριση των funds.

Σημειωτέον ότι η υπό εφαρμογή ρύθμιση δεν αφορά:

-Τα ληξιπρόθεσμα δάνεια αγροτών και νομικών προσώπων που φέρουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου

-Τα ληξιπρόθεσμα δάνεια συνεταιρισμών όλων των κατηγοριών

-Τα ληξιπρόθεσμα δάνεια αγροτών προς τις εμπορικές τράπεζες

Για όλα τα παραπάνω η θέση των αρμοδίων είναι ότι επίκεινται και νέες διευθετήσεις οι οποίες θα δουν το φως της δημοσιότητας εν ευθέτω χρόνω. 

Επιγραμματικά η προωθούμενη ρύθμιση έχει ως ακολούθως:

Ρύθμιση αγροτικών χρεών

Μέσω της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (www.keyd.gov.gr) η Κυβέρνηση παρέχει τη δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών αγροτών προς:

• Εφορία για εισόδημα, ΦΠΑ, κλπ

• Οι Α για ασφαλιστικές εισφορές

• Τράπεζες που έκλεισαν και βρίσκονται υπό εκκαθάριση (πρώην Αγροτική Τράπεζα, ΤΤ, FBB,  Probank, Proton, Πανελλήνια, Συνεταιριστικές κλπ.) για τα αγροτικά τους δάνεια.

Η ρύθμιση οφειλών δύναται να περιλαμβάνει:

• 100% διαγραφή τόκων υπερημερίας δανείων. Επιπρόσθετα διαγραφή τόκων και κεφαλαίου δανείων, βάσει των ήδη αποπληρωμένων ποσών, αφού ληφθεί υπόψη ο Νόμος για τα πανωτόκια και οι ισχύουσες υποθήκες (κατόπιν ελέγχου). Παρέχεται και η δυνατότητα πώλησης ακινήτων με σκοπό την εξόφληση του εναπομείναντος χρέους.

• Διαγραφή προστίμων και προσαυξήσεων δημοσίου, βάσει της ακίνητης περιουσίας

• Αποπληρωμή σε έως 120 δόσεις, βάσει του διαθέσιμου εισοδήματος, αφού ληφθούν υπόψη οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

 Ειδικά για τη ρύθμιση των αγροτικών δανείων προβλέπεται:

• Σε περίπτωση ολικής εξόφλησης εντός του τριμήνου του εναπομείναντος ποσού (κατόπιν της ανωτέρω διαγραφής τόκων και πανωτοκίων), η διαγραφή κεφαλαίου μπορεί να φτάσει ακόμα και το 60%.

• Σε περίπτωση ρύθμισης σε δόσεις του εναπομείναντος ποσού (κατόπιν της ανωτέρω διαγραφής τόκων και πανωτοκίων), η αποπληρωμή μπορεί να διαρκέσει έως και 10 έτη και η διαγραφή κεφαλαίου να φτάσει το 40%.

Η ρύθμιση απευθύνεται σε:

Αγρότες, γεωργούς, κτηνοτρόφους, πτηνοτρόφους και αλιείς, οι οποίοι έχουν λάβει αγροτικό δανειακό προϊόν (καλλιεργητικό δάνειο, δάνειο αγοράς εφοδίων κλπ) από την πρώην ΑΤΕ και τις λοιπές ανωτέρω τράπεζες υπό εκκαθάριση εφόσον οι οφειλές τους παρουσίαζαν καθυστέρηση πληρωμής πέραν των 30 ημερών κατά την 31/12/2017

Πληροφορίες:

• Στα κατά τόπους Κέντρα-Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών, κατόπιν ραντεβού στο τηλ. 213.212.57.30

• Στα σημεία τοπικής παρουσίας της PQH και στο τηλ. 213.088.7000

Αιτήσεις ρύθμισης:

Μέσω της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους: www.keyd.gov.gr

Σημείωση 1: οι αγροτικές επιχειρήσεις με παραγωγική εγκατάσταση (π.χ. κτηνοτροφικές μονάδες, ελαιουργεία κτλ) δεν εντάσσονται στην παρούσα ρύθμιση, αλλά εντάσσονται στη ρύθμιση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων.

Σημείωση 2: η ρύθμιση δεν παρέχεται σε αγρότες, οι οποίοι έχουν πολύ υψηλά εισοδήματα (κατόπιν ελέγχου).

Αναλυτικά οι δηλώσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου έχουν ως εξής:

Β. Αποστόλου: Στενεύουν τα περιθώρια

«Η ρύθμιση που σας παρουσιάζουμε είναι η σοβαρότερη παρέμβαση που έχει γίνει έως σήμερα στο σύνολο των οικονομικών δεδομένων του αγρότη γιατί ότι μόνο θα μειώσει σημαντικά τις υποχρεώσεις του αλλά και θα του δώσει τη δυνατότητα έλεγχου των οικονομικών του». Με τα λόγια αυτά ξεκίνησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, την συνέντευξη Τύπου της Δευτέρας 7 Μαΐου, σχετικά με την ρύθμιση των αγροτικών χρεών.

Ειδικότερα, όπως ανέφερε η ρύθμιση αφορά φυσικά πρόσωπα και μόνο, δηλαδή αγρότες, γεωργούς, κτηνοτρόφους, πτηνοτρόφους και αλιείς, οι οποίοι έχουν λάβει δάνειο (καλλιεργητικό δάνειο, δάνειο αγοράς εφοδίων κλπ) από την πρώην ΑΤΕ και τις λοιπές ανωτέρω τράπεζες υπό εκκαθάριση εφόσον οι οφειλές τους παρουσίαζαν καθυστέρηση πληρωμής πέραν των 30 ημερών κατά την 31/12/2017

Επιπλέον η ρύθμιση – σύμφωνα με τον Β. Αποστόλου – παρέχει από εδώ και μπρος τη δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών αγροτών προς: α) την εφορία για εισόδημα, ΦΠΑ, κ.λπ. β) τις ασφαλιστικές εισφορές γ) τις τράπεζες βρίσκονται υπό εκκαθάριση (πρώην Αγροτική Τράπεζα) για τα αγροτικά τους δάνεια.

Η ρύθμιση των οφειλών όπως εξήγησε μπορεί να περιλαμβάνει το «100% διαγραφή τόκων υπερημερίας δανείων. Επιπλέον, τη διαγραφή τόκων και κεφαλαίου δανείων, βάσει των ήδη αποπληρωμένων ποσών, αφού ληφθεί υπόψη ο Νόμος 3259/2004 για τα πανωτόκια, σύμφωνα με τον οποίο για τους οι αγρότες για τις οφειλές τους δεν μπορούν να υπερβαίνουν το διπλάσιο του ληφθέντος κεφαλαίου όπως διαμορφώθηκε στην τελευταία εκταμίευση του λογαριασμού. Δηλαδή θα ληφθεί υπόψη στην σχετική ρύθμιση των οφειλών η συγκεκριμένη διαδικασία. Το σημαντικότερο είναι όμως ότι παρέχεται ακόμα και η δυνατότητα πώλησης ακινήτων με σκοπό την εξόφληση του εναπομείναντος χρέους. Επίσης, η αποπληρωμή του χρέους μπορεί να γίνει έως 120 δόσεις, βάσει του διαθέσιμου εισοδήματος, αφού ληφθούν υπόψη οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης».

Συγκεκριμένα, για τη ρύθμιση των αγροτικών δανείων προβλέπεται όπως τόνισε ο κ. Αποστόλου πως σε περίπτωση ολικής εξόφλησης εντός του τριμήνου του εναπομείναντος ποσού (κατόπιν της ανωτέρω διαγραφής τόκων και πανωτοκίων), η διαγραφή κεφαλαίου μπορεί να φτάσει ακόμα και το 60% ενώ σε περίπτωση ρύθμισης σε δόσεις του εναπομείναντος ποσού (κατόπιν της ανωτέρω διαγραφής τόκων και πανωτοκίων), η αποπληρωμή μπορεί να διαρκέσει έως και 10 έτη και η διαγραφή κεφαλαίου να φτάσει το 40%.

Ο υπουργός κατέληξε σημειώνοντας ότι «στενεύουν τα περιθώρια. Δεν  μπορεί ο εκκαθαριστής να περιμένει, γεγονός που σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένος να καταφύγει σε συγκεκριμένες ενέργειες είτε στην πώληση των συγκεκριμένων δανείων σε ξένα funds. Αντιλαμβάνεστε ότι μια τέτοια διαδικασία θα είναι καταστροφική για τον αγροτικό χώρο. Για τον λόγο αυτό έχουμε δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας για όλες αυτές τις οφειλές που θα μπουν στη συγκεκριμένη ρύθμιση καθώς και για όλες τις υπόλοιπες οφειλές που υπάρχουν στη PQH οι οποίες δεν μπαίνουν σε αυτή τη ρύθμιση».

Τέλος, ο Β. Αποστόλου σημείωσε ότι «οι υπόλοιπες οφειλές του αγροτικού χώρου που βρίσκονται στη διαχειριστική επιμέλεια του εκκαθαριστή αφορούν στις ιδιωτικές και συνεταιριστικές μονάδες .

Αυτό που απασχολεί το Υπουργείο μας είναι ότι όσες από αυτές μπορούν να λειτουργούν ανταποκρινόμενες στα λειτουργικά τους έξοδα να συνεχίσουν να λειτουργούν.

Δεν θέλουμε ιδιαίτερα σε μια περίοδο που βγαίνουμε από τη κρίση να σταματήσουν να λειτουργούν τέτοιες μονάδες . Είμαστε σε επαφή γι αυτό το θέμα με τον εκκαθαριστή.

Όσον αφορά στις υπόλοιπες οφειλές τους, αν έχουν, προς τις άλλες τράπεζες μπορούν να προσφύγουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Ιδιαίτερα όμως μας ενδιαφέρει, αυτή τη περίοδο, η προστασία της αγροτικής περιουσίας (γήπεδα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός) των συνεταιριστικών οργανώσεων που είναι εκτός δράσης . Ήδη 13 βρίσκονται σε εκκαθάριση.

Έχουμε δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας, (Από PQH, Γραμματεία διαχείρισης ιδιωτικού χρέους και Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) και εξετάζουμε όλες τις δυνατότητες αξιοποίησης αυτής της περιουσίας, μέσω του ΟΔΙΑΓΕΠ, που τον έχουμε συστήσει γι αυτό το σκοπό».

Φ. Κουρμούσης: Ο κάθε αγρότης θα πληρώνει αυτά που μπορεί

Στην εισαγωγή στο πρόγραμμα διευθέτησης των «κόκκινων δανείων» των αγροτών της αρχής της βιωσιμότητας στάθηκε ο ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης. «Πολύ σημαντικό στοιχείο αυτού του προγράμματος κατ εμέ, είναι ότι μέσω της ανάλυσης των στοιχείων, ο καθένας πληρώνει αυτό που μπορεί. Λαμβάνεται υπ’ όψιν ποια είναι τα έσοδά του, ποια είναι τα έξοδά του και μόνο ότι απομείνει στο τέλος, ως περίσσευμα, αξιοποιείται για να πληρωθούν  τα χρέη» ανέφερε συγκεκριμένα.  Σύμφωνα με την αρχή της βιωσιμότητας, ο κάθε αγρότης θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει πρωτίστως τις ανάγκες διαβίωσης του, όπως και τις ανάγκες λειτουργίας της εκμετάλλευσης του και εν συνεχεία το πλεονάζον ποσό θα αξιοποιείται για την κάλυψη των χρεών. 

Όσον αφορά τα διαδικαστικά ζητήματα της ρύθμισης, ο ειδικός Γραμματέας ανέφερε: «Πριν ένα χρόνο ψηφίστηκε ο νόμος του εξωδικαστικού μηχανισμού που έδωσε σε όλες τις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τα χρέη τους προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τράπεζες. Πλέον, σε αυτόν τον μηχανισμό έχουν ενταχθεί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι αγρότες. Είναι θέμα ημερών, μόλις ο ΟΓΑ επιβεβαιώσει τα χρέη του 2016, αμέσως μετά θα ανοίξει και η πλατφόρμα, έτσι ώστε να μπορεί κάθε αγρότης ή οι λογιστές που διαχειρίζονται τα έγγραφά να μπουν στην πλατφόρμα, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς του taxis net και να κάνουν την αίτηση για να ρυθμίσουν τα χρέη προς εφορία, τον ΟΓΑ και τις τράπεζες που έκλεισαν και πλέον διαχειρίζονται από τον PQH».

Σημειώνεται ότι για να διευκολυνθεί  η όλη διαδικασία στην πλατφόρμα υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή όλα τα σχετικά δικαιολογητικά και όλες οι σχετικές πληροφορίες που προέρχονται είτε από την εφορία, μέσω του taxis net, είτε από τον ΕΦΚΑ, είτε από το τραπεζικό σύστημα, όπως στοιχεία καταθέσεων και τραπεζικών λογαριασμών. Επιπλέον, υπάρχουν και τα στοιχεία όλων των χρεών που βρίσκονται στις παλιές κλειστές τράπεζες. Ο κάθε αγρότης καλείται να συμπληρώσει μόνο αν βλέπει ότι κάποιο από τα στοιχεία που τον αφορούν δεν βρίσκεται εντός συστήματος. Με τον τρόπο αυτό τεκμηριώνεται με διαφάνεια ότι ο αγρότης είναι όντως σε αδυναμία και έχει το δικαίωμα να υπαχθεί στις ευνοϊκές ρυθμίσεις, όπως  η διαγραφή χρέους, το κούρεμα πανωτοκίων κτλ.

Β. Κόκκαλης: Οι ρυθμίσεις αγγίζουν πραγματικά το πρόβλημα

Από τη πλευρά του ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ανέφερε ότι η υπερχρέωση αποτελεί ένα από σοβαρότερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας από το 2010, «και ο αγροτικός κόσμος δεν έμεινε έξω από αυτή. Από το 2012 όταν ετέθει σε εκκαθάριση η ΑΤΕ και το κακό κομμάτι της μεταφέρθηκε στον εκκαθαριστή – την εταιρεία PQH – δυστυχώς δεν έγινε καμία διευθέτηση των οφειλών από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Για μας είναι πρώτιστο μέλημα οι άνθρωποι που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις. Διότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη όταν  παραβλέπουμε το πρόβλημα της υπερχρέωσης».

Και πρόσθεσε: «οι ρυθμίσεις αγγίζουν πραγματικά την ουσία του προβλήματος  διότι εφαρμόζεται η αρχή της βιώσιμης πλέον οφειλής (αυτή που μπορεί να πληρωθεί σήμερα με τα δεδομένα του αγρότη) και θα εξετάζεται πάλι ο νόμος των πανωτοκίων που αποτελούσε αίτημα των αγροτών. Θα δίνεται λοιπόν εκ νέου δυνατότητα να εφαρμοστεί ο νόμος».