Η τιμή του ελαιολάδου έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς ο ζεστός καιρός και η ξηρασία έκαψαν τους ελαιώνες σε όλη τη Μεσόγειο. Οι καύσωνες και οι ασυνήθιστες βροχές στη Δυτική Αφρική έχουν ανεβάσει τις τιμές του κακάο σε επίπεδα ρεκόρ φέτος, αναγκάζοντας τους κατασκευαστές σοκολάτας να αυξήσουν τις τιμές. Οι έμποροι συγκεντρώνουν καφέ μετά από μια σοβαρή ξηρασία στο Βιετνάμ, τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό στον κόσμο, η οποία ώθησε τις τιμές της ποικιλίας Robusta σε υψηλό 45 ετών. Οι πιο περιζήτητοι κόκκοι Arabica έχουν επίσης γίνει πρόσφατα ακριβότεροι. Στην Ιταλία, οι έντονες βροχοπτώσεις προκάλεσαν έξαρση του περονόσπορου - ένα από τα πολλά καιρικά φαινόμενα που οδήγησαν την παγκόσμια παραγωγή κρασιού στα χαμηλότερα επίπεδα από το 1961.
Σε όλο τον κόσμο, περιοχές που φημίζονται για τη γαστρονομία τους πασχίζουν να προσαρμοστούν. Οι εκτάσεις που είναι κατάλληλες για την καλλιέργεια καφέ, ο οποίος ευδοκιμεί σε δροσερά, μεγαλύτερα υψόμετρα, θα μειωθούν τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες. Οι επιστήμονες λένε ότι η κλιματική αλλαγή κάνει τα κύματα καύσωνα συχνότερα και εντονότερα.
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αγρότες στη «νέα κανονικότητα» της κλιματικής αλλαγής
Οι αγρότες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής εγκαθιστώντας συστήματα άρδευσης για την καταπολέμηση της ξηρασίας και φυτεύοντας νέες καλλιέργειες ανθεκτικές στην ξηρασία. Στο Μπορντό της Γαλλίας, ορισμένοι οινοπαραγωγοί αναθεωρούν τις παραδόσεις, όπως το αραίωμα των φύλλων της αμπέλου για να αυξήσουν την έκθεση στον ήλιο, και επιλέγουν να διατηρούν τα σταφύλια σκιερά και δροσερά. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες κάνουν τα κρασιά να έχουν πιο γλυκιά γεύση, οπότε τα τελευταία χρόνια η περιοχή έχει εγκρίνει την ανάμειξη νέων σταφυλιών, όπως η Arinarnoa, μια όξινη ποικιλία που εξισορροπεί το δαμασκηνό Merlot.
«Προσαρμογές όπως αυτές βοηθούν, αλλά μερικές φορές μπορεί να προκαλέσουν άλλα προβλήματα», δήλωσε ο Cornelis van Leeuwen, καθηγητής αμπελουργίας στο Bordeaux Sciences Agro. Για να καταπολεμήσουν την ξηρασία, για παράδειγμα, οι αγρότες στην Ισπανία χρησιμοποιούν άρδευση, αλλά αυτό ενέχει τον κίνδυνο να αποστραγγίσουν τους σπάνιους υδροφόρους ορίζοντες. Μια άλλη λύση είναι η λιγότερο πυκνή φύτευση, ώστε κάθε αμπέλι να έχει περισσότερο έδαφος για να αντλήσει νερό. Αλλά λιγότερα αμπέλια σημαίνουν λιγότερα σταφύλια, γεγονός που μπορεί να πλήξει τα έσοδα των αγροτών.
Άλλες αμπελουργικές περιοχές τα βγάζουν πέρα ακόμη πιο δύσκολα από το Μπορντό. Τον Μάρτιο, ο van Leeuwen συνέγραψε ένα άρθρο στο ακαδημαϊκό περιοδικό Nature Reviews Earth & Environment, το οποίο διαπίστωσε ότι ορισμένες θερμότερες και ξηρότερες αμπελουργικές περιοχές στη νότια Ευρώπη είχαν φτάσει σε οριακό σημείο, με «καχεκτικά αμπέλια, αποφυλλωμένα στέγαστρα και σοβαρές απώλειες αποδόσεων».
Οι ελιές -μια κλασική μεσογειακή καλλιέργεια- αρχίζουν επίσης μια αργή πορεία προς τα βόρεια.
Η Agro Rebels, μια αυστριακή ερευνητική ομάδα, συνεργάζεται με τοπικούς αγρότες που έχουν φυτέψει μέχρι στιγμής περίπου 5.000 ελαιόδεντρα. Οι ελιές δεν αποτελούν συνηθισμένη καλλιέργεια για τους Αυστριακούς αγρότες, δήλωσε ο Daniel Rössler, συνιδρυτής της ομάδας, αλλά η ευκαιρία ελκύει. Το θερμότερο κλίμα της Αυστρίας αρχίζει να μοιάζει με αυτό που χαρακτηρίζει τους γείτονές της στην άλλη πλευρά των Άλπεων.
Παρόλα αυτά, θα χρειαστεί χρόνος για να επωφεληθούν οι καταναλωτές παγκοσμίως από τη νέα προσφορά ελαιολάδου. Τα ελαιόδεντρα, όπως ο καφές και το κακάο, χρειάζονται χρόνια για να ωριμάσουν, οπότε η παραγωγή δεν μπορεί να τεθεί σε λειτουργία από τη μια μέρα στην άλλη. Οι ελιές πρέπει να υποστούν επεξεργασία σε εξειδικευμένα ελαιοτριβεία, τα οποία η Αυστρία δεν διαθέτει ακόμη.
Εν τω μεταξύ, το ελαιόλαδο θα είναι πιο ακριβό - και ενδεχομένως λιγότερο νόστιμο. Η γερμανική οργάνωση καταναλωτών Stiftung Warentest δήλωσε τον Μάρτιο ότι είχε δοκιμάσει 23 διαφορετικά ελαιόλαδα και διαπίστωσε ότι ο μέσος όρος της ποιότητας είχε μειωθεί σε σύγκριση με προηγούμενες μελέτες. «Η ξηρασία και η ζέστη στις μεσογειακές χώρες αφήνουν τα σημάδια τους. Τα προϊόντα της υψηλότερης ποιότητας -εξτρα παρθένα- συχνά έχουν γεύση ταγγισμένη ή πικάντικη» ανέφερε ο οργάνωση.
Πηγή: Lifo
