BACK TO
TOP
Ιστορία

Διαχρονικά μαθήματα ζωής στους γυμνούς λόφους της Ηπείρου

Λίγη σημασία έχει να μετράει κανείς τα πόσα ακριβώς χρόνια πέρασαν από το έπος του 1940. Σπουδαιότερο είναι να θυμάται κανείς τα γεγονότα και να αφουγκράζεται τον παλμό των τότε εξελίξεων.

screenshot_-3-

Γιάννης Ρούπας

52
0

Παρά τις μικρές πιθανότητες για νίκη, σχεδόν 300.000 νέοι δήλωσαν εθελοντές πρόθυμα έως τις 30 Οκτωβρίου 1940 στην Ελλάδα, επιτρέποντας έτσι το έπος στο Καλπάκι και μαζί το τέλος της ιταλικής προώθησης στην Ήπειρο. Το σχέδιο του ανώτατου στρατηγού Βισκόντι Πράσκα συντρίφθηκε από το ελληνικό σθένος και χάθηκε στα λασπωμένα εδάφη και τις απρόσιτες βουνοκορφές της Πίνδου. Η συσπείρωση για Αντίσταση στον επίδοξο κατακτητή έδωσε μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για Εθνική Ενότητα σε όλα τα επίπεδα, κάτι που κράτησε βέβαια λίγο μέχρι το 1944.

Η Επέτειος του «ΟΧΙ» μνημονεύει κάτι παραπάνω από την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από τον Ιταλό πρέσβη Γκράτσι στον Έλληνα πρωθυπουργό-δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά την 28η Οκτωβρίου του 1940.

Η επέτειος του «Όχι» γιορτάστηκε για πρώτη φορά εν μέσω Κατοχής, όταν στους δρόμους της Αθήνας περιπολούσαν οι ένοπλες δεύτερες μεραρχίες της Βέρμαχτ και των δωσίλογων. Η ελίτ του γερμανικού στρατού, ήταν απασχολημένη με το να εισβάλλει στην καρδιά της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1941, οι τυπικότητες πραγματοποιήθηκαν στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών και έπειτα ο πρώτος εορτασμός πραγματοποιήθηκε στον προαύλιο χώρο. Το γεγονός πως οι εορτασμοί απευθύνονταν κυρίως στη μάχη ενάντια στους Ιταλούς ενώ η Αθήνα -όχι ο νομός Αττικής- βρισκόταν στη γερμανική σφαίρα κατοχής, διευκόλυνε κάπως τα πράγματα. Άλλωστε, οι Γερμανοί έψαχναν συνεχώς αφορμή να υπενθυμίζουν στους Ιταλούς πως αποτελούσαν τυπικά και πρακτικά απλά ένας σύμμαχος και όχι ο μεγάλος συνεργάτης στον Β’ Παγκόσμιο, μετά το στραπάτσο σε Βόρεια Αφρική και Ελλάδα.

Στη δεύτερη επέτειο (28/10/1942), ο εορτασμός έγινε στην Πλατεία Συντάγματος με πρωτοβουλία των οργανώσεων ΕΠΟΝ και ΠΕΑΝ. Εκδηλώσεις και διαδηλώσεις εκείνη την ημέρα έγιναν και σε άλλες πόλεις. Στον Πειραιά πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις, ανέβαινε κάποιος σε μια καρέκλα, έβγαζε ένα σύντομο λόγο, και κατόπιν διαλύονταν, για να αποφύγουν την επέμβαση των Ιταλών καραμπινιέρων. Επίσημα, η επέτειος γιορτάστηκε για πρώτη φορά στις 28 Οκτωβρίου 1944 με παρέλαση ενώπιον του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου.

Ακόμη και τα χρόνια της Κατοχής, ο ελληνικός λαός δεν ξέχασε ούτε γιατί πολέμησε ούτε και πως νικήθηκε. Όπως και στην επέτειο της 25ης Μαρτίου, τιμάται η έναρξη του ένοπλου αγώνα ενάντια σε έναν επίδοξο κατακτητή και όχι η λήξη αυτού.

Το χρονικό των μαχών είναι χιλιοειπωμένο και μελετημένο. Εκείνο που αξίζει να σημειωθεί όμως είναι πως παρά την ιδεολογική σύμπνοια του καθεστώτος Μεταξά και της φασιστικής Ιταλίας, ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν ο πρώτος αυταρχικός ηγέτης που δεν τάχθηκε υπέρ των δυνάμεων του Άξονα και όρθωσε ανάστημα ενάντια στο μέχρι τότε φαινομενικά ανίκητο στρατιωτικό μπλοκ της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, των 6 εκατ. στρατιωτών.

Όταν ο  Μεταξάς κοίταξε τον Γκράτσι και του απάντησε στο πολεμικό τελεσίγραφο με μία φράση που έμεινε στην ιστορία: «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμος», ο Μεταξάς εξέφραζε λακωνικά το συναίσθημα όλου του ελληνικού λαού, ο οποίος δεν επιθυμούσε να υποταχθεί και, πράγματι, μόλις μαθεύτηκαν τα νέα, κινητοποιήθηκε αμέσως βγαίνοντας στους δρόμους και φωνάζοντας αντι-ιταλικά συνθήματα.

Τα νούμερα της μετέπειτα επιστράτευσης αποδεικνύουν τα ανωτέρω. Μετά την δημοσίευση του εν λόγω ΦΕΚ (Φ.Ε.Κ. 337 28ης Οκτωβρίου 1940), ο Ελληνικός στρατός αυξήθηκε σε μέγεθος από 35.000 ενεργούς στρατιώτες την 28η Οκτωβρίου 1940 σε  232.000 την 13η Νοεμβρίου 1940.

Η νίκη επί των Ιταλών εξύψωσε το φρόνημα των Ελλήνων και αποτέλεσε μία στιγμή ενότητας, έπειτα από τα δύσκολα χρόνια της μικρασιατικής καταστροφής. Κι αυτό συνέβη, ακόμα κι όταν ο θρίαμβος επισκιάστηκε από την γερμανική κατοχή, που άρχισε 7 μήνες μετά. Στην πραγματικότητα, η απόκρουση της ιταλικής εισβολής ήταν η πρώτη νίκη των Συμμάχων κατά των δυνάμεων του Άξονα, ανυψώνοντας έτσι το ηθικό όλων των λαών στη σκλαβωμένη Ευρώπη. Η ομοψυχία στην Ελλάδα πάντως κράτησε 4 χρόνια. Το τί έγινε αμέσως μετά την Απελευθέρωση, το γράφει ακόμη με πολλά χρώματα η Ιστορία.

Σχόλια (0)
Προσθήκη σχολίου
ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ ΣΧΟΛΙΟ
Σχόλιο*
χαρακτήρες απομένουν
* υποχρεωτικά πεδία

News Wire

Πληρωμές Προγράμματα Προϊόντα Τεχνολογία