Αυτό ισούται µε τον συνολικό πληθυσµό της Ρουµανίας, της Βουλγαρίας και της Λιθουανίας. «Οι νέοι και οι οικογένειες εγκαταλείπουν τις αγροτικές περιοχές λόγω της έλλειψης υπηρεσιών, όπως τα σχολεία, τα νοσοκοµεία, οι δηµόσιες συγκοινωνίες και η ψηφιακή συνδεσιµότητα. Αυτή η συνεχής εκροή νέων ανθρώπων οδηγεί σε µείωση του εργατικού δυναµικού, γήρανση του τοπικού πληθυσµού, καθώς και σε εξαθλίωση και κοινωνικό αποκλεισµό», αναφέρει µεταξύ άλλων η έκθεση.
Στα µείζονα ζητήµατα που αντιµετωπίζουν οι δήµοι και οι περιφέρειες της ΕΕ, σύµφωνα µε την έκθεση, που επιδιώκει να λειτουργήσει ως οδηγός ανάλυσης προοπτικών ενόψει των ευρωεκλογών και της επόµενης κοινοβουλευτικής περιόδου των θεσµικών οργάνων της ΕΕ είναι από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κρίσεις, όπως οι κλιµατικές καταστροφές, ο πόλεµος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ή οι ενεργειακές ελλείψεις, έως τον µακροπρόθεσµο µετασχηµατισµό µέσω της πράσινης και της ψηφιακής µετάβασης.
Το αγροτικό θεµατολόγιο
Ζητούµενο σύµφωνα µε την έκθεση η στήριξη της βιώσιµης τοπικής γεωργίας και συνεργασία µε τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για να συµβάλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιµότητας των ευρωπαϊκών συστηµάτων τροφίµων. Ο ρωσικός πόλεµος κατά της Ουκρανίας έχει διαταράξει σηµαντικά την ευρωπαϊκή γεωργία συνολικά, µε τις µεγαλύτερες επιπτώσεις να γίνονται αισθητές σε περιοχές της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Ρουµανίας και της Σλοβακίας, και αύξησε τις τιµές στα ράφια για όλους όσους ζουν στην Ευρώπη. Επιπλέον, η ξηρασία, η λειψυδρία και άλλα ακραία κλιµατικά φαινόµενα µειώνουν σηµαντικά τις γεωργικές αποδόσεις σε πολλές περιοχές, εκτείνονται σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αντιµετωπίζουν την κοινωνική έκτακτη ανάγκη της επισιτιστικής φτώχειας στις τοπικές τους κοινότητες: πάνω από 32,5 εκατοµµύρια Ευρωπαίοι δεν µπορούν να αντέξουν οικονοµικά ένα σωστό γεύµα κάθε δεύτερη µέρα.
Για το λόγο αυτό κρίνεται αναγκαίο, η ΕΕ:
- Να επενδύσει στη βιώσιµη τοπική γεωργική παραγωγή και να συντοµεύσει τις αλυσίδες εφοδιασµού της. Θα πρέπει να ευνοεί την τοπική παραγωγή, να προµηθεύεται µε βιώσιµο τρόπο και να κινείται προς βιώσιµα συστήµατα τροφίµων
- Να εντείνει τον συντονισµό και τις επενδύσεις της για να βοηθήσει τις περιφέρειες να καταπολεµήσουν τα ρεύµατα και να διαχειριστούν τη λειψυδρία, αξιοποιώντας τις υφιστάµενες περιφερειακές εµπειρίες όσον αφορά τη µείωση της κατανάλωσης, την αύξηση της επαναχρησιµοποίησης και την αντιµετώπιση των λυµάτων.
- Να εξοπλίσει τις περιφέρειες µε επενδύσεις στην πράσινη και την ψηφιακή τους µετάβαση για την αποτελεσµατική καταπολέµηση της µείωσης του πληθυσµού και την προσέλκυση νέων ταλέντων.
Παγίδες ανάπτυξης ταλέντων στις περιφέρειες
Το 16 % του πληθυσµού της ΕΕ ζει σε περιοχές που παγιδεύουν την ανάπτυξη ταλέντων. Οι ευκαιρίες εκπαίδευσης ενηλίκων είναι πολύ χαµηλότερες στις περιφέρειες που πλήττονται από παγίδα ανάπτυξης ταλέντων (στο 5,6 %, σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της ΕΕ που είναι 10 %). Οι περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις συµµετέχουν ενεργά στη διαµόρφωση και την εκτέλεση ολοκληρωµένων πρωτοβουλιών αγροτικής ανάπτυξης, όπως ειδικά τοπικά προγράµµατα σχολικής εκπαίδευσης, καθώς και έννοιες κινητικότητας για τα αγροτικά χωριά και προγράµµατα πράσινης επιχειρηµατικότητας για τις γυναίκες.
Ως εκ τούτου, σηµειώνει η έκθεση, η ΕΕ θα πρέπει να επενδύσει περισσότερο στις αγροτικές περιοχές, καθώς συµβάλλουν σηµαντικά στην πράσινη µετάβασή της σε τοµείς όπως η παραγωγή ανανεώσιµης ενέργειας, τα βιώσιµα τρόφιµα και η διατήρηση της φύσης. Η επόµενη γενιά προγραµµάτων της πολιτικής συνοχής και τα σχέδια ανάκαµψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να τονώσουν τις επενδύσεις και τις µεταρρυθµίσεις για τη µείωση των παγίδων ανάπτυξης ταλέντων στις περιφέρειες της ΕΕ, τη διαφοροποίηση των οικονοµικών προοπτικών για τους νέους και τη διασφάλιση της οικονοµικής και κοινωνικής ευηµερίας των αγροτικών κοινοτήτων.
∆ιεύρυνση χάσµατος αστικών-αγροτικών περιοχών
Η επιτάχυνση της δηµογραφικής αλλαγής είδε το 34 % του πληθυσµού της ΕΕ να ζει σε περιοχές που συρρικνώνονται το 2020. Το ποσοστό αυτό αναµένεται να ανέλθει στο 51 % το 2040. Όλες οι περιφέρειες θα πρέπει να προσαρµοστούν σε έναν αυξανόµενο πληθυσµό ηλικίας 65 ετών και άνω, καθώς και στη συρρίκνωση της ηλικίας εργασίας και του νεότερου πληθυσµού.
Το χάσµα µεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών διευρύνεται, µε όλο και µεγαλύτερη γήρανση και συρρίκνωση του πληθυσµού στις αγροτικές περιοχές. Οι ανατολικές αγροτικές περιοχές τείνουν να διατρέχουν υψηλότερους κινδύνους φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισµού από ό,τι οι πόλεις, ενώ το αντίθετο ισχύει στη βορειοδυτική ΕΕ. Οι δεσµοί µεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών είναι επίσης καίριας σηµασίας για την εφαρµογή πολλών πολιτικών της Πράσινης Συµφωνίας, συµπεριλαµβανοµένης της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές. Επιπλέον, η παγίδα ανάπτυξης ταλέντων είναι πολυδιάστατη και θέτει σε σηµαντικό κίνδυνο τη µακροπρόθεσµη ευηµερία των περιφερειών.
Η διαχείριση της πράσινης και της ψηφιακής µετάβασης θα δηµιουργήσει επίσης σηµαντικές προκλήσεις για τις πόλεις και τις περιφέρειες. Για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συµφωνίας και του REpowerEU, η πράσινη µετάβαση θα χρειαστεί πρόσθετες δαπάνες ύψους περίπου 620 δισ. ευρώ ετησίως (εκ των οποίων η πλειοψηφία θα χρηµατοδοτηθεί ιδιωτικά), ενώ η γεφύρωση του επενδυτικού χάσµατος της ΕΕ για την ψηφιακή µετάβαση θα κοστίσει τουλάχιστον 125 δισ. ευρώ ετησίως.
Ανέφικτη η επισιτιστική ασφάλεια χωρίς παραγωγικό έδαφος
Ένας στους τέσσερις ανθρώπους στην Ευρώπη (πάνω από 110 εκατ. πολίτες) ζουν στην ύπαιθρο της Ευρώπης, η οποία αντιπροσωπεύει το 75% της επικράτειας της ΕΕ. Ωστόσο, ο αγροτικός πληθυσµός µειώνεται κατά περίπου 1 εκατ. ανθρώπους κάθε χρόνο. Οι αγροτικές περιοχές αντιµετωπίζουν πληθώρα προκλήσεων,
οι οποίες όχι µόνο κινδυνεύουν να παρεµποδίσουν την ανάπτυξή τους, αλλά
και τις φιλοδοξίες της ΕΕ να επιτύχει την κλιµατική ουδετερότητα, την κοινωνική ευηµερία και τη δηµοκρατία. Λόγω της έλλειψης διαθέσιµων υπηρεσιών, οι αγροτικές περιοχές χάνουν την ελκυστικότητά τους και πολλοί νέοι αποχωρούν.
Οι αγροτικές και οι αστικές περιοχές έχουν να διαδραµατίσουν καίριο ρόλο στη µετάβαση σε µια πράσινη και βιώσιµη Ευρώπη, αλλά απο διαφορετικούς ρόλους.
- Η βιώσιµη επισιτιστική ασφάλεια δεν µπορεί να επιτευχθεί χωρίς παραγωγικό έδαφος και αγροτικές κοινότητες συνδεδεµένες µε την εσωτερική αγορά.
- Η παγίδευση του άνθρακα εξαρτάται από την καλή διαχείριση των δασών.
- Η ανεξαρτησία από τις ορυκτές πηγές ενέργειας απαιτεί περισσότερο χώρο για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές από ό, τι προσφέρουν οι πόλεις.
Ολόκληρο το ρεπορτάζ στην Agrenda που κυκλοφορεί
