Πώς χτίζεται ο φάκελος για αρδευτικά, ευφυή γεωργία, Φ/Β

Σύµφωνα µε την απόφαση οι επιδοτήσεις αφορούν επενδύσεις σε αρδευτικά συστήµατα στάγδην άρδευσης και µικροκαταιονισµού (σταθεροί µικροεκτοξευτές τοπικής άρδευσης χαµηλού ύψους), υδατοδεξαµενές κάθε είδους, αυτόνοµα και µη φωτοβολταϊκά net metering, γεωτρήσεις, γεννήτριες, πίνακες ∆ΕΗ ολοκληρωµένα συστήµατα γεωργίας ακριβείας κ.α. Ο επενδυτικός φάκελος µπορεί να έχει ύψος προϋπολογισµού έως 150.000 ευρώ για τα φυσικά πρόσωπα και έως 200.000 ευρώ για τα νοµικά πρόσωπα. Ο εν λόγω προϋπολογισµός για τις συλλογικές επενδύσεις µπορεί να ανέλθει έως και τα 500.000 ευρώ, µε την προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών της τελευταίας κλεισµένης χρήσης του συλλογικού σχήµατος ανέρχεται τουλάχιστον στο 25% του αιτούµενου προϋπολογισµού. Το ύψος της ενίσχυσης είναι ανάλογο την περιφέρεια, τα χαρακτηριστικά του δικαιούχου, τη δυνητική εξοικονόµηση ύδατος που πετυχαίνει η επένδυση και την κατάσταση των υπόγειων υδάτων (καλή και λιγότερο από καλή). Σε κάθε περίπτωση κυµαίνεται µεταξύ 40% και 85%. 

Οι επενδύσεις µπορούν να αφορούν είτε την εγκατάσταση νέων συστηµάτων είτε την αντικατάσταση παλιών εγκαταστάσεων οι οποίες έχουν µερικώς ή πλήρως αποσβεστεί. Σηµειώνεται πως δεν είναι επιλέξιµη η αντικατάσταση παλαιάς γεώτρησης ή παλαιού πηγαδιού µε νέα/νέο, εφόσον η παλαιά γεώτρηση ή παλαιό πηγάδι παραµένει λειτουργική/ό, ασχέτως εάν έχει πλήρως αποσβεστεί.

Για να ενταχθεί ο ενδιαφερόµενος στο Μέτρο θα πρέπει να προσκοµίσει µελέτη εξοικονόµησης ύδατος. Ανάλογα την επένδυση που θέλει να κάνει, πρέπει να τεκµηριώνει ότι θα πετύχει εξοικονόµηση κατά ένα ελάχιστο ποσοστό. Για παράδειγµα η αντικατάσταση συστήµατος άρδευσης µε άλλο σύστηµα διαφορετικού τύπου προϋποθέτει δυνητική εξοικονόµηση κατανάλωσης ύδατος ίση µε τουλάχιστον 25%.

Επιπλέον, θα πρέπει να συµπληρώσουν οι ενδιαφερόµενοι και τα ανάλογα µόρια που απαιτούνται για την ένταξη, µε τη βάση να διαµορφώνεται στο 30 µε άριστα το 100. Απόλυτη προτεραιότητα συγκεντρώνοντας απευθείας τα 30 µόρια της βάσης θα έχουν όσοι πετυχαίνουν µε την επένδυσή τους εξοικονόµηση ύδατος από 50% και άνω. Από εκεί και πέρα ρόλο µεταξύ άλλων παίζουν η εγκατάσταση συστηµάτων εξοικονόµησης ύδατος σε υδροβόρες καλλιέργειες και οι εκµεταλλεύσεις που βρίσκονται εντός ευπρόσβλητης στη νιτρορύπανση περιοχής. Με µπάτζετ µόλις 37 εκατ. ευρώ, είναι βέβαιο πως ο πίνακας µοριοδότησης θα παίξει πολύ µεγάλο ρόλο στην ένταξη.

Έως 60.000 ευρώ το μέγιστο ύψος επιλέξιμης δαπάνης για μεγάλες υδατοδεξαμενές, μόνο οι νέες γεωτρήσεις στο Μέτρο.

Όλα είναι έτοιµα πλέον για την πρόσκληση του Μέτρου 4.1.2 «Υλοποίηση επενδύσεων που συµβάλλουν στην εξοικονόµηση ύδατος», µετά τη δηµοσίευση σε ΦΕΚ (4377/Β’/2020) του θεσµικού πλαισίου. Ο χρόνος της προκήρυξης θα εξαρτηθεί από την ετοιµότητα του πληροφοριακού συστήµατος που θα δέχεται τους φακέλους ενίσχυσης των αγροτών, το οποίο εκτός απροόπτου αναµένεται να είναι έτοιµο εντός του Νοεµβρίου. Πριν κάνει την αίτηση ο ενδιαφερόµενος θα πρέπει να γνωρίζει ότι η διαδικασία ένταξης θεωρείται απαιτητική καθώς χρειάζεται περιβαλλοντική µελέτη εξοικονόµησης νερού, η οποία µαζί µε τη σύνταξη και υποβολή της αίτησης ξεπερνούν σε κόστος τα 2.000 ευρώ . Ως εκ τούτου, τα µόρια ένταξης που φιλοξενεί η Agrenda βοηθούν στο να αποφασίσει κάποιος αν αξίζει τελικά ο κόπος. Όσον αφορά το εύλογο κόστος των επενδύσεων, αυτά σύµφωνα µε την ΥΑ είναι:   

• Στάγδην άρδευση: Το εύλογο κόστος ξεκινά από τα 170 και φτάνει τα 410 ευρώ το στρέµµα ανάλογα την καλλιέργεια.
• Γεωτρήσεις-πηγάδια: 1.500 ευρώ συν 90 ευρώ ανά µέτρο και για γεώτρηση µε δοκιµαστική άντληση στα 2.800 ευρώ συν 96,5 ευρώ/µέτρο.
• ∆εξαµενές µε εκσκαφές: Έως 60.000 ευρώ ή 3,25 ευρώ ανά κ.µ. για δεξαµενές άνω των 20.000 κ.µ
• Φωτοβολταϊκά συστήµατα: Από 1.100 έως 3.100 ευρώ ανά k/W ανάλογα το σύστηµα. Σε καµιά περίπτωση δεν πρέπει ξεπερνά το επιλέξιµο κόστος τα 10.000 ευρώ
• Γεννήτριες: Από 2.350 ευρώ έως 6.000 ευρώ.
• Πίνακας µεταγωγής ∆ΕΗ-γεννήτρια: Από 800 έως 1.350 ευρώ.
• Σύνταξης και υποβολής της αίτησης στήριξης: Έως 1.500 ευρώ
• Εκπόνηση µελέτης δυνητικής εξοικονόµησης κατανάλωσης ύδατος: Έως 2.000 ευρώ.
• Εκπόνηση µελετών εγκατάστασης και εφαρµογής δικτύου ολοκληρωµένων λύσεων (π.χ. γεωργία ακριβείας): Έως 500 ευρώ.

Αναλυτικότερα, για κάθε επένδυση ισχύουν σύµφωνα µε την απόφαση τα εξής:

 
Γεωτρήσεις, πηγάδια

Οι νέες γεωτρήσεις και πηγάδια-φρέατα συµπεριλαµβανοµένου του εξοπλισµού τους (π.χ. σωληνώσεις, αντλία, γεννήτρια, ηλεκτρολογικός πίνακας, υδροµετρητής) και της απαραίτητης κτιριακής υποδοµής (π.χ. µικρό αντλιοστάσιο), είναι επιλέξιµες προς ενίσχυση µόνο όταν η κατάσταση των υδάτων του υπόγειου υδατικού συστήµατος που εξυπηρετεί το σηµείο υδροληψίας έχει χαρακτηριστεί ως «καλή» για ποσοτικούς λόγους.

Για γεώτρηση χωρίς δοκιµαστική άντληση η επιλέξιµη δαπάνη ορίζεται στα 1.500 ευρώ συν 90 ευρώ ανά µέτρο και για γεώτρηση µε δοκιµαστική άντληση στα 2.800 ευρώ συν 96,5 ευρώ/µέτρο.  Οι τιµές δεν περιλαµβάνουν το υποβρύχιο αντλητικό συγκρότηµα και τον ηλεκτρικό πίνακα για τα οποία θα προσκοµίζονται τρεις προσφορές. Οι τιµές δεν αφορούν την περίπτωση διάνοιξης πηγαδιού-φρέατος για την οποία θα προσκοµίζονται τρεις προσφορές.

∆εν είναι επιλέξιµη η αντικατάσταση παλαιάς γεώτρησης εφόσον η παλαιά παραµένει λειτουργική, ασχέτως εάν έχει πλήρως αποσβεστεί.

Στάγδην άρδευση

Τα αρδευτικά συστήµατα που επιδοτούνται είναι τα α) στάγδην άρδευσης και β) µικροκαταιονισµού (σταθεροί µικροεκτοξευτές χαµηλού ύψους). Για όσους ενδιαφέρονται να αντικαταστήσουν ένα ήδη υπάρχον σύστηµα στάγδην, πρέπει να έχει κλείσει τουλάχιστον µία 6ετία ο παλιός εξοπλισµός. Επιπλέον, πρέπει αποδεδειγµένα η επένδυση να συµβάλλει στην εξοικονόµηση ύδατος σύµφωνα µε τα εξής ποσοστά, ανάλογα µε το είδος της επένδυσης:

• Για αντικατάσταση συστήµατος άρδευσης µε άλλο σύστηµα διαφορετικού τύπου απαιτείται δυνητική εξοικονόµηση κατανάλωσης ύδατος ίση µε τουλάχιστον 25% (20% σε καλής ποσοτικής κατάστασης υπόγεια ύδατα).
• Για αντικατάσταση συστήµατος άρδευσης µε άλλο σύστηµα ιδίου τύπου εξαιτίας µεγάλων απωλειών ύδατος (ο εξοπλισµός είναι παλιός και δεν λειτουργεί σωστά πλέον): ∆υνητική εξοικονόµηση ύδατος ίση µε τουλάχιστον 10%.
• Επέκταση υποδοµής σε τεµάχια που αρδεύονταν κατά το πρόσφατο παρελθόν (έως 5 έτη): ∆υνητική εξοικονόµηση ύδατος ίση µε τουλάχιστον 20%.

Η επιλέξιµη δαπάνη ανά στρέµµα ορίζεται για συστήµατα στάγδην άρδευσης ως εξής: Αροτραίες καλλιέργειες: 170 ευρώ, δέντρα: 220 ευρώ (κανονική φύτευση) και 300 ευρώ (πυκνή φύτευση). Αµπελώνες: 410 ευρώ, Λαχανικά: 255 ευρώ.

Δεξαμενές κάθε είδους

Επιλέξιµες προς ενίσχυση είναι δεξαµενές όγκου έως 500 κ.µ. (όπως πλαστικές, µεταλλικές κ.λπ.) που δεν απαιτούν εκσκαφές ή επιχώσεις φυσικού εδάφους. Η ανώτατη επιλέξιµη δαπάνη ανέρχεται στα 105 ευρώ/κ.µ. Επιλέξιµες είναι και οι δεξαµενές (χωµάτινες, µεταλλικές, κ.λπ.) ανεξαρτήτως µεγέθους που απαιτούν εκσκαφές ή επιχώσεις (λιµνοδεξαµενές) και χρησιµεύουν για την αποθήκευση νερού βροχής (όµβρια). Η ανώτατη επιλέξιµη δαπάνη εδώ έχει να κάνει µε τη χωρητικότητα σε κ.µ.. Συγκεκριµένα στον πίνακα προβλέπεται ότι ξεκινώντας από τα 50 κ.µ η επιλέξιµη δαπάνη ορίζεται στα 1.700 ευρώ.

Το µέγιστο της χωρητικότητας της δεξαµενής για τα οποία προβλέπεται εύλογο κόστος είναι 19.000 κ.µ µε 63.100 ευρώ. Για δεξαµενές άνω των 20.000 κ.µ προβλέπεται ανώτατη επιλέξιµη δαπάνη 3,25 ευρώ ανά κ.µ. Οι τιµές αφορούν χωµάτινες δεξαµενές και περιλαµβάνουν εκσκαφές σε εδάφη γαιώδη-ηµιβραχώδη, φόρτωση και αποµάκρυνση αποβλήτων εκσκαφών, εξυγιαντικές στρώσεις µε φυσικά αµµοχάλικα, κατασκευή επιστρώµατος µεµβράνης, στεγανοποίηση κ.α.

Επιμέρους εξοπλισμός

Αν κάποιος αγρότης θέλει απλά να εκσυγχρονίσει τη γεώτρησή του, µπορεί να κάνει φάκελο αγοράς επιµέρους εξοπλισµού όπως είναι ενδεικτικά: αλλαγή αντλίας, γεννήτριας, ηλεκτρολογικού πίνακα, εγκατάσταση υδροµετρητή. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν απαιτείται απόδειξη εξοικονόµησης ύδατος. Σηµειώνεται ότι για τις αντλίες θα πρέπει να έχουν περάσει 16 χρόνια χρήσης του παλιού εξοπλισµού και για τις γεννήτριες 10 χρόνια, ώστε να είναι επιλέξιµες Η ανώτατη επιλέξιµη δαπάνη για τις γεννήτριες ορίζεται ανάλογα µε την απόδοσή τους (KVA). Το εύλογο κόστος για γεννήτριες ξεκινάει από 8 KVA και ορίζεται στα 2.350 ευρώ και φτάνει τα 6.000 ευρώ για 30 KVA.

Οι ανωτέρω τιµές δύνανται να προσαυξάνονται κατά 15% όταν τεκµηριώνεται ότι στα τεχνικά χαρακτηριστικά της γεννήτριας περιλαµβάνεται η δυνατότητα σύνδεσης µε πίνακα αυτόµατης µεταγωγής. Επίσης, στις ανωτέρω τιµές δεν περιλαµβάνεται το εύλογο κόστος αγοράς και εγκατάστασης του πίνακα µεταγωγής ∆ΕΗ - γεννήτρια, που ορίζεται ως εξής: Πίνακες Χειροκίνητης Μεταγωγής Η/Ζ 800 ευρώ και Αυτόµατης Μεταγωγής Η/Ζ 1.350 ευρώ.

Γεωργία ακριβείας

Οι επενδύσεις που αφορούν γεωργία ακριβείας και περιλαµβάνουν ενδεικτικά δαπάνες αγοράς και εγκατάστασης Η/Υ και λογισµικού διαχείρισης γεωργικής εκµετάλλευσης, δικτύου µετεωρολογικών δεδοµένων, εγκατάστασης δοµηµένης καλωδίωσης ή ασύρµατου δικτύου, εδαφολογικής ανάλυσης, αισθητήρες, µετρητές, αυτοµατοποιηµένο έλεγχο συστηµάτων άρδευσης, συστήµατα αποµακρυσµένου ελέγχου και προγραµµατισµού. Για τον εξοπλισµό αυτό, µε την αίτηση στήριξης υποβάλλεται µελέτη εγκατάστασης του εξοπλισµού και µε την αίτηση πληρωµής µελέτη εφαρµογής του.

Ειδικές προϋποθέσεις:

Για αντικατάσταση συστήµατος άρδευσης µε άλλο σύστηµα διαφορετικού τύπου απαιτείται δυνητική εξοικονόµηση κατανάλωσης ύδατος ίση µε τουλάχιστον 25% (20% σε καλής ποσοτικής κατάστασης υπόγεια ύδατα).

 Για αντικατάσταση συστήµατος άρδευσης µε άλλο σύστηµα ιδίου τύπου εξαιτίας µεγάλων απωλειών ύδατος (ο εξοπλισµός είναι παλιός και δεν λειτουργεί σωστά πλέον): ∆υνητική εξοικονόµηση κατανάλωσης ύδατος ίση µε τουλάχιστον 10%.

Επέκταση υποδοµής σε τεµάχια που αρδεύονταν κατά το πρόσφατο παρελθόν (έως 5 έτη): ∆υνητική εξοικονόµηση κατανάλωσης ύδατος ίση µε τουλάχιστον 20%.

Φ/β net metering

Αγορά, µεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισµού φωτοβολταϊκού συστηµάτων για την ηλεκτροδότηση του συστήµατος άντλησης νερού, είναι επιλέξιµη δαπάνη σύµφωνα µε το Παράρτηµα 4 της ΥΑ. Συγκεκριµένα, ορίζονται οι µέγιστες δαπάνες ως εξής:

• Φωτοβολταϊκό συνδεδεµένο µε σταθερές βάσεις: 1.100 ευρώ/kW.
• Αυτόνοµο φωτοβολταϊκό µε σταθερές βάσεις: 2.800 ευρώ/kW.
• Φωτοβολταϊκό συνδεδεµένο στο δίκτυο µε ιχνηλάτες (trackers): 1.250 ευρώ/kW.
• Αυτόνοµο φωτοβολταϊκό µε ιχνηλάτες (trackers): 3.100 ευρώ/kW.

Η δαπάνη αγοράς, µεταφοράς και εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήµατος δε µπορεί να υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ. Αυτό δεν σηµαίνει πως δεν µπορεί να ενταχθεί στο φάκελο ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα µεγαλύτερου κόστους. Απλά, στα υπόψιν για τον υπολογισµό της επιδότησης, θα τεθούν τα 10.000 ευρώ. Σηµειώνεται ότι το κόστος εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού συστήµατος άρδευσης είναι αντίστοιχο του συστήµατος άρδευσης µε πετρελαιοκινητήρα.