Ορίστηκαν τα νέα τοµεακά στα Οπωροκηπευτικά, έως 15/1 αιτήσεις

Για καθέναν από τους στόχους και σύµφωνα µε το ΣΣ ΚΑΠ, οι ΟΠ/ΕΟΠ επιλέγουν για τα ΕΠ τους από τα παρακάτω είδη παρεµβάσεων: 

• Επενδύσεις σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, έρευνα και πειραµατικές και καινοτόµες µεθόδους παραγωγής.
• Συµβουλευτικές υπηρεσίες.
• Κατάρτιση, συµπεριλαµβανοµένης της καθοδήγησης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. 
• Προώθηση, επικοινωνία και εµπορία. Συστήµατα ποιότητας.
• Συστήµατα ιχνηλασιµότητας
• ∆ράση απόσυρσης από την αγορά για δωρεάν διανοµή ή άλλον προορισµό.

Ως καταληκτική ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης για νέο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα (µε έναρξη υλοποίησης από την 1η Ιανουαρίου 2024) ορίζεται η 15η Ιανουαρίου 2024. Η υποβολή των αιτήσεων τροποποίησης ΕΠ εντός του έτους, γίνεται έως την 15η Μαΐου κάθε έτους.

Αναλυτικότερα, μεταξύ άλλωβ, στην εν λόγω απόφαση αναφέρονται τα εξής:

Άρθρο 1

Σκοπός

1. Με την παρούσα απόφαση καθορίζονται τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή των Κανονισμών:

α) (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των Κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 1037/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου (L 347 και διορθ. L 189/2014, L 130/2016, L 202/2018 και L 195/2022),

β) (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (L 435 και διορθ. L 181/2022 και L 227/2022),

γ) κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2022/126 της Επιτροπής, της 7ης Δεκεμβρίου 2021, για τη συμπλήρωση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με πρόσθετες απαιτήσεις για ορισμένους τύπους παρέμβασης που καθορίζονται από τα κράτη μέλη στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ για την περίοδο 2023 εώς 2027 δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, καθώς και με κανόνες σχετικά με την αναλογία για το πρότυπο 1 της καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης των εκτάσεων (ΚΓΠΚ) (L 020),δ) κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2017/891 της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2017, για τη συμπλήρωση του Κανονισμού (EE) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους τομείς των οπωροκηπευτικών και των μεταποιημένων οπωροκηπευτικών και τη συμπλήρωση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις κυρώσεις που πρέπει να επιβληθούν στους εν λόγω τομείς, καθώς και για την τροποποίηση του εκτελεστικού Κανονισμού της Επιτροπής (ΕΕ) αριθ. 543/2011 (L 138),

ε) εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2017/892 της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2017, για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του Κανονισμού (ΕE) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους τομείς των οπωροκηπευτικών και των μεταποιημένων οπωροκηπευτικών (L 138) και

στ) εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1475 της Επιτροπής, της 6ης Σεπτεμβρίου 2022, για τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την αξιολόγηση των στρατηγικών σχεδίων για την ΚΓΠ και την παροχή πληροφοριών για σκοπούς παρακολούθησης και αξιολόγησης (L 232), όσον αφορά τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) του άρθρου 50 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 στον τομέα των οπωροκηπευτικών, στα πλαίσια του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) 2023 2027.

Άρθρο 2

Αρμόδιες αρχές Επιχειρησιακών Προγραμμάτων-Προϋπολογισμός

1. Αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας, όπως ειδικότερα προβλέπεται σε αυτές, ορίζονται:

α) η Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής και η Διεύθυνση Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ),

β) οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειακών Ενοτήτων, όπου έχουν έδρα οι Οργανώσεις Παραγωγών (ΟΠ) ή οι Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών (ΕΟΠ),

γ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ (ΕΥΔ ΣΣΚΑΠ) της παρ. 1 του άρθρου 12 του ν. 4914/2022 (Α’ 61),

δ) ο ΟΠΕΚΕΠΕ.

2. Το σύνολο των χρηματοδοτικών κονδυλίων που αφορούν τον τομέα των οπωροκηπευτικών για την περίοδο 2023-2027 καθορίζεται σε πενήντα εκατομμύρια ευρώ (50.000.000 €).

Άρθρο 3

Δικαιούχοι

1. Δυνητικοί δικαιούχοι της χρηματοδότησης ΕΠ είναι οι αναγνωρισμένες ΟΠ και ΕΟΠ του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 397/18235/16.2.2017 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β’ 601).
2. Η κύρια δραστηριότητα των ΟΠ/ΕΟΠ αφορά τη συγκέντρωση της προσφοράς και τη διάθεση στην αγορά των προϊόντων των μελών τους, για τα οποία έχουν αναγνωριστεί, σύμφωνα με το άρθρο 11 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/891.
3. Οι ΟΠ/ΕΟΠ, οι οποίες αναγνωρίζονται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 4 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/891 διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα παραδίδονται πράγματι για μεταποίηση:

α) με ετήσιες γραπτές συμβάσεις που συντάσσονται σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 168 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, μεταξύ της εκάστοτε ΟΠ/ΕΟΠ και των μεταποιητικών μονάδων ή με δέσμευση προμήθειας παραγωγής των μελών της, αν η ΟΠ/ ΕΟΠ είναι και μεταποιητής, οι οποίες θεωρούνται από τη ΔΑΟΚ της Περιφερειακής Ενότητας που έχει την έδρα της η ΟΠ/ΕΟΠ, β) με την τήρηση από την ΟΠ/ΕΟΠ αρχείου παραστατικών για τις ποσότητες των προϊόντων που παρέδωσαν τα μέλη της, σε εκτέλεση των συμβάσεων της περ. α’ και με τον αριθμό της σχετικής σύμβασης, καθώς και με τήρηση αρχείου με τα παραστατικά πώλησης των αντίστοιχων ποσοτήτων προς τις μεταποιητικές μονάδες με τις οποίες η ΟΠ/ΕΟΠ έχει υπογράψει συμβάσεις.

4. Η ΟΠ μπορεί να αναθέτει υπεργολαβικά όλες τις δραστηριότητές της, εκτός της παραγωγής, σύμφωνα με το άρθρο 155 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013. Η εξωτερική ανάθεση πραγματοποιείται σύμφωνα με άρθρο 13 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/891.

Άρθρο 4

Επιχειρησιακό Ταμείο-Επιχειρησιακό Πρόγραμμα

1. Για την υλοποίηση ΕΠ κάθε ενδιαφερόμενη ΟΠ/ΕΟΠ δημιουργεί ξεχωριστό τραπεζικό λογαριασμό, τον οποίο λειτουργεί ως επιχειρησιακό ταμείο (ΕΤ) σύμφωνα με το άρθρο 51 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115.
2. Η χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ ορίζεται στο άρθρο 52 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115.

Ως περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό της Αξίας Εμπορευθείσας Παραγωγής (ΑΕΠ) μιας ΟΠ/ΕΟΠ λαμβάνεται υπόψη το έτος ν-2, όπου ν το έτος υλοποίησης του ΕΠ.

3. Οι δυνητικοί δικαιούχοι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλλουν, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ) του άρθρου 56 του ν. 4914/2022, τις αιτήσεις για έγκριση των ΕΠ τους, με τη συμπλήρωση του Εντύπου Υποβολής Αίτησης Έγκρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος του ΟΠΣΚΕ.
4. Τα ΕΠ έχουν ελάχιστη διάρκεια τριών ετών και μέγιστη διάρκεια πέντε ετών.
5. Για κάθε ΕΠ:

α) το 15% τουλάχιστον των δαπανών καλύπτει τις παρεμβάσεις που συνδέονται με τους στόχους που αναφέρονται στις περ. ε’ και στ’ του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, σύμφωνα με την περ. α’ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού,

β) το ΕΠ περιλαμβάνει τρεις ή περισσότερες δράσεις που συνδέονται με τους στόχους που αναφέρονται στις περ. ε’ και στ’ του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, σύμφωνα με την περ. β’ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού,

γ) το 2% τουλάχιστον των δαπανών καλύπτει τις παρεμβάσεις που συνδέονται με τον στόχο που αναφέρεται στην περ. δ’ του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, σύμφωνα με την περ. γ’ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού,

δ) οι δαπάνες που εμπίπτουν στην παρέμβαση που αναφέρεται στις περ. στ’, ζ’ και η’ της παρ. 2 του άρθρου 47 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 δεν υπερβαίνουν το ένα τρίτο των συνολικών δαπανών, σύμφωνα με την περ. δ’ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού.

6. Οι επενδύσεις σε υλικά και άυλα στοιχεία του ενεργητικού, όπως γραφεία ή μελέτες αγοράς, που βοηθούν στην καλύτερη οργάνωση της εμπορικής δραστηριότητας της ΟΠ δεν υπερβαίνουν το ένα τρίτο (1/3) του προϋπολογισμού του ΕΠ, σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
7. Οι διοικητικές δαπάνες και οι δαπάνες εξωτερικών ελέγχων θεωρούνται επιλέξιμες όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 23 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.
8. Σε εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 23 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, ορίζεται ως κατ’ αποκοπή ποσό για τις δαπάνες προσωπικού και τις διοικητικές δαπάνες που συνδέονται με τη διαχείριση του ΕΤ ή με την προετοιμασία, την εφαρμογή και την παρακολούθηση του ΕΠ έως το 2% κατ’ ανώτατο όριο του εγκεκριμένου ΕΤ, το οποίο περιλαμβάνει τόσο τη χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ όσο και τη συνεισφορά της ΟΠ/ΕΟΠ.
9. Όταν τουλάχιστον 80% των μελών μιας ΟΠ υπόκεινται σε μία ή περισσότερες ταυτόσημες γεωργο-περιβαλλοντικο-κλιματικές δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις για τη βιολογική γεωργία που προβλέπονται στο κεφάλαιο IV του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, καθεμία από τις εν λόγω δεσμεύσεις μετρά ως δράση για τον ελάχιστο αριθμό τριών δράσεων (τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 50 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115).

Άρθρο 5

Επιλέξιμες Δαπάνες-Παρεμβάσεις

1. Η στήριξη που παρέχεται στις ΟΠ/ΕΟΠ έχει τη μορφή της επιστροφής των επιλέξιμων δαπανών που έχουν όντως πραγματοποιηθεί από τους δικαιούχους, σύμφωνα με την περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 44 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115. Ενδεικτικές επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται στο παράρτημα III του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126. Τα ΕΠ δεν περιλαμβάνουν δαπάνες που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 22 του ίδιου Κανονισμού.
2. Για καθέναν από τους στόχους του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, και σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ και το παράρτημα Ι της παρούσας, οι ΟΠ/ΕΟΠ επιλέγουν για τα ΕΠ τους από τα παρακάτω είδη παρεμβάσεων:

2.1. Παρέμβαση Π2-47.FV.1α: «Επενδύσεις σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, έρευνα και πειραματικές και καινοτόμες μεθόδους παραγωγής στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών είναι:

α) πολλαπλασιαστικό υλικό πολυετών καλλιεργειών,

β) ειδικό κόστος για βιολογικούς σπόρους,

γ) επενδύσεις σε μέσα πρωίμισης και οψίμισης της παραγωγής,

δ) αγορά εξοπλισμού για δίκτυο μετεωρολογικών προειδοποιήσεων,

ε) αγορά μηχανολογικού εξοπλισμού που αφορά στην παραγωγή,

στ) απόκτηση μέσων παραγωγής για από κοινού χρήση από τους παραγωγούς μέλη,

ζ) θερμοκήπια και θερμοκήπια τύπου χαμηλά τολ (ύψους μικρότερου των 1,8 μέτρων) εξοπλισμός και υλικά εγκατάστασης,

η) απόκτηση εξοπλισμού συλλογής προϊόντων και μέσων συλλογής για από κοινού χρήση από τους παραγωγούς μέλη,

θ) εξοπλισμός με συστήματα άρδευσης υπό τους όρους και τους περιορισμούς που αναφέρονται προηγούμενα και αφορούν στις επενδύσεις σε αρδευτικά συστήματα,

ι) εξοπλισμός πληροφορικής για τη βελτίωση της παρακολούθησης της παραγωγής,

ια) οργάνωση για ιχνηλασιμότητα,

ιβ) μηχανοργάνωση των συστημάτων ελέγχου ποιότητας,

ιγ) επενδύσεις για τη δημιουργία ή/και τη βελτίωση των υποδομών που χρησιμοποιούνται για την εμπορία της παραγωγής (παραλαβή, διαλογή τυποποίηση, συσκευασία, αποθεματοποίηση, μεταποίηση),

ιδ) η επιπλέον δαπάνη που προκύπτει για επενδύσεις σε μέσα μεταφοράς λόγω των πρόσθετων εγκαταστάσεων για ψυκτικό μηχανισμό ή ελεγχόμενη ατμόσφαιρα,

ιε) μηχανοργάνωση των συστημάτων ταξινόμησης, αποθεματοποίησης κ.λπ.,

ιστ) δημιουργία τμήματος εμπορίας για την παρακολούθηση της προσφοράς και ζήτησης των προϊόντων στις αγορές, τη διαμόρφωση των τιμών κ.λπ.,

ιζ) αγορά γης (συνδέεται με συγκεκριμένη επένδυση του επιχειρησιακού προγράμματος),

ιη) δαπάνες προσωπικού που ασχολείται με τη βελτίωση του επιπέδου εμπορίας,

ιθ) αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων άρδευσης,

κ) νέες εγκαταστάσεις ή αντικατάσταση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων με νέες εγκαταστάσεις με υψηλότερη αποτελεσματικότητα στη χρήση ενέργειας και μείωση χρήσης συμβατικών καυσίμων,

κα) εξοπλισμός περιβαλλοντικής διαχείρισης των υπολειμμάτων καλλιεργειών,

κβ) επενδύσεις για τον καθαρισμό υλικών πολλαπλής χρήσης,

κγ) περιβαλλοντικές και λοιπές επενδύσεις εκσυγχρονισμού σε μεταφορικά μέσα (αντικατάσταση ή προμήθεια μεταφορικών μέσων για εσωτερική μεταφορά προϊόντων, μηδενικών εκπομπών (ηλεκτρικά οχήματα) και σε ότι αφορά εξωτερικές μεταφορές και οχήματα διακίνησης μόνο επενδύσεις σε πρόσθετες εγκαταστάσεις επί του οχήματος, για ψυκτικό εξοπλισμό ή μεταφορά υπό ελεγχόμενη ατμόσφαιρα, σύμφωνα με την παρ. 9 του παραρτήματος ΙΙΙ του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126),

κδ) επενδύσεις και εξοπλισμός εξοικονόμησης ενέργειας ή παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ (υπό τον όρο ότι η παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ δεν ξεπερνά τις απαιτήσεις ανάγκες της γεωργικής εκμετάλλευσης),

κε) προμήθεια εξοπλισμού γεωργίας ακριβείας (π.χ. drones),

κστ) προμήθεια και εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών και σταθμών συλλογής/παρακολούθησης περιβαλλοντικών δεδομένων που θα αξιοποιεί η ΟΠ,

κζ) προμήθεια βιοδιασπώμενων πλαστικών για ηλιοαπολύμανση,

κη) εγκατάσταση και χρήση agrivoltaics στην κάλυψη πλαστικών θερμοκηπίων,

κθ) εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για την παραγωγή ρεύματος για τις ανάγκες της ΟΠ.

Οι δαπάνες για δράσεις συμβουλευτικών υπηρεσιών που εξυπηρετούν τους τομεακούς στόχους (ε) και (στ) του άρθρου 46 του Καν(ΕΕ)2021/2115, συνυπολογίζονται στο ποσοστό 15% της παραγράφου 7(α) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115 και οι δαπάνες που εξυπηρετούν τον στόχο (δ) του άρθρου 46 συνεισφέρουν στο ποσοστό 2% της παραγράφου 7(γ) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115.

2.2. Παρέμβαση Π2-47.FV.1β: «Συμβουλευτικές υπηρεσίες στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Η παρέμβαση αυτή καλύπτει συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τις ΟΠ/ΕΟΠ, όπως:

αα) προώθηση δικτυώσεων και διεπαγγελματικών συνεργασιών,

ββ) δράσεις μεταφοράς τεχνογνωσίας και πιλοτικές εφαρμογές για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής,

γγ) καλλιεργητικές πρακτικές για την ορθολογικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος,

δδ) θέματα φυτοπροστασίας και ασφάλειας τροφίμων,

εε) εισαγωγή καινοτόμων/σύγχρονων πρακτικών στην παραγωγή και μεταποίηση.

β) Επιλέξιμες για στήριξη είναι οι δαπάνες που σχετίζονται με το κόστος των παρεχόμενων συμβουλών, όπως:

αα) άμεσο κόστος στο οποίο προβαίνει η ΟΠ/ΕΟΠ για την λήψη της συμβουλής (π.χ. αμοιβή επιστημονικού προσωπικού, συνεργατών, τεχνικών συμβούλων, αμοιβές ερευνητικού οργανισμού),

ββ) δαπάνες εξοπλισμού, υλικών, μετρήσεων κ.λπ.,

γγ) λοιπά άμεσα κόστη που σχετίζονται με την παροχή της συμβουλής (π.χ. έντυπο υλικό προς τα μέλη οδηγίες, οργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων κ.λπ.),

δδ) δαπάνες πιλοτικών εγκαταστάσεων.

Όλες οι ανωτέρω δαπάνες καθίστανται επιλέξιμες όταν οι συμβουλευτικές υπηρεσίες παρέχονται αποκλειστικά στην έδρα της ΟΠ/ΕΟΠ, στις παραγωγικές εγκαταστάσεις που διαθέτει αυτή ή τα μέλη της.

Οι δαπάνες για δράσεις συμβουλευτικών υπηρεσιών που εξυπηρετούν τους τομεακούς στόχους (ε) και (στ) του άρθρου 46 του Καν(ΕΕ)2021/2115, συνυπολογίζονται στο ποσοστό 15% της παραγράφου 7(α) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115 και οι δαπάνες που εξυπηρετούν τον στόχο (δ) του άρθρου 46 συνεισφέρουν στο ποσοστό 2% της παραγράφου 7(γ) του άρθρου 50 του Καν (ΕΕ)2021/2115.γ) Για την υλοποίηση ερευνητικού έργου επιλέξιμη είναι μόνο η συνεργασία της ΟΠ/ΕΟΠ με Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ή Ερευνητικό ίδρυμα.δ) Δεν είναι επιλέξιμες παρεμβάσεις που έχουν χρηματοδοτηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο από το Μέτρο 16 του ΠΑΑ 2014-2022.

2.3. Παρέμβαση Π2-47.FV.1γ: «Κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της καθοδήγησης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Η παρέμβαση αυτή καλύπτει δράσεις κατάρτισης που σχετίζονται με τις παρεμβάσεις που υλοποιούνται μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος, όπως:

αα) κατάρτιση στην ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση των υποπροϊόντων του αγροκτήματος,

ββ) νέες τεχνικές κλαδέματος,

γγ) τεχνικές μέτρησης και μείωσης αποτυπώματος άνθρακα,

δδ) εφαρμογή συστημάτων με στόχο την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών πτυχών που εμπλέκονται στον κύκλο παραγωγής,

εε) ασφάλεια και υγιεινή στους χώρους εργασίας,

στστ) βασικές αρχές οικονομικής και λογιστικής τήρηση γεωργικής λογιστικής,

ζζ) εφαρμογή φυτοπροστατευτικών και λίπανσης.

β) Σχετικά με τις νέες τεχνικές καλλιέργειας και συγκομιδής και τη χρήση φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων, υποχρεωτική είναι η διεξαγωγή μαθημάτων κατάρτισης, που απευθύνονται σε παραγωγούς, επιτόπου στον αγρό.

γ) Τα πεδία κατάρτισης καλύπτουν ενδεικτικά τα ακόλουθα:

αα) βελτίωση της ανταγωνιστικότητας,

ββ) βελτίωση της εμπορίας-προώθησης σε νέες αγορές,

γγ) βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων,

δδ) αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής,

εε) προστασία των φυσικών πόρων (νερό, έδαφος),

στστ) διατήρηση της βιοποικιλότητας,

ζζ) βιοοικονομία/κυκλική οικονομία (αξιοποίηση υποπροϊόντων),

ηη) φυτοπροστασία,

θθ) ασφάλεια και υγιεινή στην εργασία,

ιι) εργατική νομοθεσία και γενικότερα τα θέματα που σχετίζονται με την εκπλήρωση της κοινωνικής αιρεσιμότητας,

ιαια) πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία.

δ) Επιλέξιμες για στήριξη είναι οι δαπάνες για:

αα) εκπαιδευτικά προγράμματα (αμοιβές εκπαιδευτών, προμήθεια-παραγωγή ή τέλη χρήσης εκπαιδευτικού υλικού, δαπάνες οργάνωσης της εκπαίδευσης),

ββ) ενημερωτικά έντυπα οδηγίες,

γγ) προγράμματα κατάρτισης με από κοινού συμμετέχοντες τους παραγωγούς και απασχολούμενους συσκευαστηρίων, τυποποιητηρίων, μονάδων επεξεργασίας κ.λπ.

ε) Επιλέξιμες καθίστανται οι δαπάνες υπό την προϋπόθεση ότι η εκπαίδευση καθοδήγηση υλοποιείται στην έδρα της ΟΠ/ΕΟΠ ή στις παραγωγικές εγκαταστάσεις που διαθέτει αυτή ή τα μέλη της. Για τις διοικητικές δαπάνες ισχύουν οι όροι επιλεξιμότητας που εφαρμόζονται για το σύνολο του ΕΠ.

στ) Για τις ενέργειες κατάρτισης και καθοδήγησης εφαρμόζονται οι περιορισμοί του άρθρου 13 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

ζ) Η παροχή κατάρτισης γίνεται από φορείς που είναι εγγεγραμμένοι στα οικεία μητρώα.

Οι δαπάνες για δράσεις συμβουλευτικών υπηρεσιών που εξυπηρετούν τους τομεακούς στόχους (ε) και (στ) του άρθρου 46 του Καν(ΕΕ)2021/2115, συνυπολογίζονται στο ποσοστό 15% της παραγράφου 7(α) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115 και οι δαπάνες που εξυπηρετούν τον στόχο (δ) του άρθρου 46 συνεισφέρουν στο ποσοστό 2% της παραγράφου 7(γ) του άρθρου 50 του Καν (ΕΕ)2021/2115.

2.4. Παρέμβαση Π2-47.FV.στ: «Προώθηση, επικοινωνία και εμπορία στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Τα ΕΠ διαθέτουν ως μέγιστο ποσοστό το 15% του προϋπολογισμού τους σε παρεμβάσεις προώθησης, επικοινωνίας και εμπορίας και δράσεις ευαισθητοποίησης.

β) Στα πλαίσια των παρεμβάσεων της περ. α’ είναι επιλέξιμες δαπάνες όπως:

αα) δημιουργία website (internet/intranet),

ββ) μελέτες αγοράς (ανάλυση αγοράς, τεστ καταναλωτών κ.λπ.),

γγ) δαπάνες οργάνωσης καμπάνιας ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης κοινού/καταναλωτών,

δδ) προώθηση των προϊόντων της ΟΠ (διαφημιστικά φυλλάδια, καταχωρήσεις στον τύπο, διαφημιστικά κ.λπ.),

εε) συμμετοχή σε εκθέσεις και διεθνή fora παραγωγών,

στστ) δαπάνες προσωπικού που ασχολείται με την προώθηση των προϊόντων σε νέες αγορές,

ζζ) δαπάνες για εκστρατείες ενημέρωσης των καταναλωτών για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής.

γ) Εξαιρούνται από την περ. β’ οι δαπάνες για απροσδιόριστους σκοπούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους πωλητές για να μειώσουν την τιμή πώλησης ή να αποφέρουν άμεσο οικονομικό όφελος στους αγοραστές.

δ) Οι διοικητικές δαπάνες και οι δαπάνες προσωπικού που βαρύνουν άμεσα τους δικαιούχους δεν υπερβαίνουν το 50% του συνολικού κόστους της παρέμβασης, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 23 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

2.5 Παρέμβαση Π2-47.FV.1ζ: «Συστήματα ποιότητας στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών είναι:

αα) βιολογική παραγωγή (κόστος πιστοποίησης),

ββ) ολοκληρωμένη διαχείριση παραγωγής (κόστος πιστοποίησης συστήματος ποιότητας),

γγ) προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις και προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης,

δδ) δαπάνες προσωπικού που ασχολείται με την τήρηση των συστημάτων ποιότητας, με τους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για το σύνολο του ΕΠ.

β) Οι επιλέξιμες δαπάνες σχετίζονται με την παροχή ενίσχυσης και για τις ακόλουθες άυλες δράσεις:

αα) υπηρεσίες επιθεώρησης, συμπεριλαμβανομένων των γενικών υπηρεσιών επιθεώρησης και της επιθεώρησης συγκεκριμένων προϊόντων για σκοπούς υγείας, ασφάλειας, ταξινόμησης ή τυποποίησης,

ββ) υπηρεσίες μάρκετινγκ και προώθησης, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης, της παροχής συμβουλών και της προώθησης στην αγορά σχετικά με συγκεκριμένα προϊόντα, εξαιρουμένων των δαπανών για απροσδιόριστους σκοπούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους πωλητές για να μειώσουν την τιμή πώλησης ή να αποφέρουν άμεσο οικονομικό όφελος στους αγοραστές.

2.6 Παρέμβαση Π2-47.FV.1η: «Συστήματα ιχνηλασιμότητας και πιστοποίησης στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών». Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών είναι:

α) οργάνωση και πιστοποίηση ποιότητας με ISO 22005: 2007, HA’200). CCP (ISO 22000:2018),

β) οργάνωση για ιχνηλασιμότητα,

γ) μηχανοργάνωση των συστημάτων ελέγχου ποιότητας,

δ) δαπάνες προσωπικού που ασχολούνται με τη βελτίωση ή τη διατήρηση υψηλού επιπέδου ποιότητας και ιχνηλασιμότητας,

ε) δαπάνη για πιστοποίηση με διεθνή σήματα όπως χαμηλών εκπομπών, προϊόντος δίκαιης γεωργίας ή σήματα που να πιστοποιούν ιδιαίτερα διατροφολογικά χαρακτηριστικά.

2.7 Παρέμβαση Π2-47.FV.2.στ: «Δράση απόσυρσης από την αγορά για δωρεάν διανομή ή άλλον προορισμό στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Η παρέμβαση αφορά απόσυρση από την αγορά για δωρεάν διανομή συμπεριλαμβανομένης, όποτε συντρέχει ανάγκη, της μεταποίησης, ώστε να διευκολυνθεί η εν λόγω απόσυρση.

β) Μόνο τα προϊόντα για τα οποία αναγνωρίζεται η ΟΠ/ΕΟΠ, καλύπτονται από το είδος της παρέμβασης, υπό τον όρο ότι η ΑΕΠ των προϊόντων που καλύπτονται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% της αξίας όλων των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά από την ΟΠ/ΕΟΠ. Επιπλέον, τα σχετικά προϊόντα προέρχονται από μέλη της ΟΠ ή μέλη παραγωγούς άλλης ΟΠ ή ΕΟΠ (άρθρο 24 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126).

γ) Σχετικά με τα οπωροκηπευτικά που παρατίθενται στο παράρτημα V του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, οι δαπάνες προετοιμασίας των προϊόντων που αποσύρονται για δωρεάν διανομή, όπως αναφέρεται στο άρθρο 33 του ίδιου Κανονισμού (ΕΕ), προστιθέμενες στο ποσό στήριξης για αποσύρσεις από την αγορά, δεν υπερβαίνουν το 80% της μέσης τιμής αγοράς «εξόδου από την οργάνωση παραγωγών» του συγκεκριμένου προϊόντος στο στάδιο του νωπού προϊόντος κατά τα προηγούμενα τελευταία 3 έτη, σύμφωνα με παρ. 1 του άρθρου 26 του Κανονισμού αυτού.

δ) Η στήριξη για αποσύρσεις από την αγορά με προορισμό τη δωρεάν διανομή δεν υπερβαίνει τα ποσά που καθορίζονται στο παράρτημα V του Καν(ΕΕ)2022/126 όσον αφορά τα προϊόντα που αναφέρονται στο εν λόγω παράρτημα.

ε) Για τα προϊόντα που δεν περιλαμβάνονται στο παράρτημα V του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, το ανώτατα ποσοστά στήριξης καθορίζονται από τη Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής, αποτελούνται από την ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή και την εισφορά της οργάνωσης παραγωγών, σε επίπεδο που δεν υπερβαίνει το 40% των μέσων τιμών της αγοράς «εξόδου από την Οργάνωση Παραγωγών» για τα προηγούμενα πέντε έτη.

στ) Τα έξοδα χερσαίας μεταφοράς για τη δωρεάν διανομή όλων των προϊόντων που αποσύρονται από την αγορά είναι επιλέξιμα στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος με βάση τις κλίμακες μοναδιαίου κόστους που προκύπτουν ανάλογα με την απόσταση μεταξύ του σημείου απόσυρσης και του τόπου παράδοσης που προβλέπονται στον ακόλουθο πίνακα. Σε περίπτωση θαλάσσιας μεταφοράς η αντιστάθμιση δεν μπορεί να υπερβαίνει το κόστος της χερσαίας μεταφοράς από τη συντομότερη διαδρομή μεταξύ του τόπου φόρτωσης και του τόπου τελικής παράδοσης, εφόσον υπάρχει δυνατότητα χερσαίας μεταφοράς. Στα ποσά που παρατίθενται στον ακόλουθο πίνακα εφαρμόζεται διορθωτικός συντελεστής 0,6. Σε περίπτωση συνδυασμένης μεταφοράς, τα έξοδα μεταφοράς είναι το άθροισμα του κόστους που αντιστοιχεί στην απόσταση χερσαίας μεταφοράς συν 60% του πρόσθετου κόστους σε περίπτωση που η μεταφορά είχε πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου με χερσαία μέσα, όπως ορίζεται στον ακόλουθο πίνακα.

ζ) Τα έξοδα μεταφοράς καταβάλλονται στο μέρος που αναλαμβάνει πράγματι το οικονομικό βάρος της σχετικής μεταφοράς. Η πληρωμή υπόκειται στην υποβολή δικαιολογητικών, τα οποία πιστοποιούν ιδίως: α) την ονομασία των δικαιούχων οργανώσεων β) την ποσότητα των σχετικών προϊόντων γ) την παραλαβή από τις δικαιούχους οργανώσεις και τα χρησιμοποιηθέντα μέσα μεταφοράς και δ) την απόσταση μεταξύ του τόπου απόσυρσης και του τόπου παράδοσης.

η) Ως προς τα πρότυπα εμπορίας των αποσυρομένων προϊόντων, εφαρμόζεται το άρθρο 29 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ)2022/126.

θ) Ο υπολογισμός της μέγιστης ποσότητας προϊόντων που μπορούν να αποσυρθούν από την αγορά για δωρεάν διανομή γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 35 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ)2022/126.

ι) Αποδέκτες δωρεάν διανομής, σύμφωνα με την περ. α’ της παρ. 6 του άρθρου 52 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 μπορεί να είναι:

αα) Κοινωνικές Συμπράξεις, οι οποίες έχουν οριστεί για την εφαρμογή του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ι «Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ/ FEA’200). D)», σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2014 (L 072),

ββ) κοινωνικές υπηρεσίες Δήμων,

γγ) κοινωνικές υπηρεσίες Περιφερειών,

δδ) αναγνωρισμένοι σύλλογοι τριτέκνων και πολυτέκνων που είναι φιλανθρωπικές οργανώσεις σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία,

εε) Ιερές Μητροπόλεις και εκκλησιαστικά Ιδρύματα, στστ) Δημόσια σχολεία, δημόσιες/δημοτικές παιδικές κατασκηνώσεις, σχολικά ιδρύματα α’/βάθμιας και β’/βάθμιας εκπαίδευσης (άρθρο 22 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/13), σωφρονιστικά ιδρύματα, δημόσια νοσοκομεία και δημόσια γηροκομεία, υπό την προϋπόθεση τα εν λόγω σχολεία να μην συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Σχολικό Πρόγραμμα διανομής φρούτων, λαχανικών και γάλακτος.

Οι αποδέκτες των αποσυρθέντων προϊόντων τηρούν τους όρους του άρθρου 28 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

ια) Οι ΟΠ/ΕΟΠ αποσύρουν προϊόντα προς δωρεάν διανομή σύμφωνα με την ακόλουθη διαδικασία:

αα) οι ΟΠ/ΕΟΠ κοινοποιούν με ηλεκτρονικό μήνυμα στην αρμόδια ΔΑΟΚ κάθε ενέργεια απόσυρσης στην οποία προτίθενται να προβούν, τουλάχιστον σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν την υλοποίησή της. Η κοινοποίηση περιλαμβάνει τον κατάλογο των προϊόντων προς απόσυρση, τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους όσον αφορά τα σχετικά πρότυπα εμπορίας, την εκτίμηση της ποσότητας για κάθε σχετικό προϊόν, τον προβλεπόμενο προορισμό καθώς και τον τόπο στον οποίο τα αποσυρθέντα προϊόντα μπορούν να υποβληθούν στους ελέγχους της παραγράφου 2γ) και 3δ) εδάφιο 2 του άρθρου 9,

ββ) η ΔΑΟΚ ενημερώνει την ίδια ημέρα ή σε περίπτωση αδυναμίας την αμέσως επόμενη ημέρα της κοινοποίησης, την ΔΑΟΚ της Περιφερειακής Ενότητας του αποδέκτη των προϊόντων που αποσύρονται,

γγ) στις αιτήσεις πληρωμής των ΕΠ, επιπλέον των δικαιολογητικών που αναφέρονται στο άρθρο 8, περιλαμβάνονται τα εξής:

1. i) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της φιλανθρωπικής οργάνωσης με την οποία εξουσιοδοτείται ο νόμιμος εκπρόσωπός της, ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη όλων των διαδικασιών για τις ενέργειες της δωρεάν διανομής,
2. ii) υπεύθυνη δήλωση, υπογεγραμμένη από τον νόμιμο εκπρόσωπο της φιλανθρωπικής οργάνωσης, στην οποία δεσμεύεται ότι τηρούνται λογιστικά βιβλία στα οποία γίνονται οι εγγραφές των προϊόντων που παραλαμβάνονται μέσω της δωρεάν διανομής και αναλαμβάνει τη διανομή των εν λόγων προϊόντων στους απόρους μέλη της φιλανθρωπικής οργάνωσης,

iii) αναλυτική κατάσταση με τα προϊόντα, τη σχετική δαπάνη για κάθε προϊόν, τα έξοδα μεταφοράς και τα έξοδα διαλογής και συσκευασίας,

1. iv) βεβαίωση χιλιομετρικής απόστασης μέσω εφαρμογής gov.,
2. v) παραστατικά για τις πραγματικές δαπάνες μεταφοράς, ιδίως τιμολόγια και δελτία αποστολής ή άλλα παραστατικά έγγραφα που απαιτούνται από την κείμενη εθνική νομοθεσία,
3. vi) υπεύθυνη δήλωση υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκπρόσωπο της φιλανθρωπικής οργάνωσης ή του ιδρύματος, στην οποία αναφέρεται ότι οι παραληφθείσες ποσότητες οπωροκηπευτικών διατέθηκαν δωρεάν στους δικαιούχους, οι ημερομηνίες παραλαβής των προϊόντων, οι ποσότητες και τα προϊόντα που παραλήφθηκαν, καθώς και ο αριθμός των δικαιούχων,

vii) αντίγραφο του ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ του αποδέκτη της δωρεάν διανομής και της ΟΠ, στο οποίο αναφέρονται οι ποσότητες των οπωροκηπευτικών που θα διανεμηθούν δωρεάν, ο τόπος διάθεσης των προϊόντων, ο αριθμός των τελικών δικαιούχων και το χρονοδιάγραμμα παραδόσεων,

viii) αναλυτική κατάσταση υπογεγραμμένη από την αρμόδια επιτροπή ελέγχου παραλαβής δράσεων της παρ. 3 του άρθρου 9 στην οποία αναφέρεται ο όγκος της παραγωγής ανά προϊόν που διατέθηκε στο εμπόριο από την ΟΠ κατά τα τρία (3) προηγούμενα έτη, προκειμένου να υπολογίζεται το ποσοστό της απόσυρσης,

1. ix) βεβαιώσεις παραλαβής και διάθεσης των προϊόντων, καθώς και βεβαιώσεις ποιοτικού και ποσοτικού ελέγχου.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ εκδίδει εγκύκλιο με τα υποδείγματα των εγγράφων.

Άρθρο 6

Αιτήσεις Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

1. Για την εφαρμογή του άρθρου 23 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2017/892, οι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλουν σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 4 της παρούσας, είτε αίτηση για νέο πρόγραμμα, διάρκειας τριών έως πέντε ετών, είτε αίτηση για τροποποίηση επόμενου έτους ή για τροποποίηση του υφιστάμενου ΕΠ εντός του έτους, είτε αίτηση μη τροποποίησης ΕΠ για το επόμενο έτος. Οι ΟΠ/ΕΟΠ μπορούν να αιτηθούν μία εντός του έτους τροποποίηση του ΕΠ με την προϋπόθεση ότι διατηρούνται αμετάβλητοι οι γενικοί στόχοι του. Το ΕΤ που είχε εγκριθεί αρχικά μπορεί να αυξηθεί έως 25%. Η υποβολή των αιτήσεων νέων ΕΠ, των τροποποιήσεων επόμενου έτους, και των αιτήσεων μη τροποποίησης ΕΠ, γίνεται έως την 30η Σεπτεμβρίου του έτους που προηγείται του έτους υλοποίησης του ΕΠ. Ειδικά και κατ’ εξαίρεση για το έτος 2023, ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησης για νέο ΕΠ (με έναρξη υλοποίησης από την 1η Ιανουαρίου 2024) ορίζεται η 15η Ιανουαρίου 2024. Η υποβολή των αιτήσεων τροποποίησης ΕΠ εντός του έτους, γίνεται έως την 15η Μαΐου κάθε έτους.
2. Τα ΕΠ και οι τροποποιήσεις τους συντάσσονται και υπογράφονται από γεωπόνο, σύμφωνα με το π.δ. 344/2000 (Α’ 297). Η τεκμηρίωση του ΕΠ καθώς και όλα τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά αφορούν την ΟΠ/ ΕΟΠ και είναι στην ελληνική γλώσσα. Στην ανάλυση/ παρουσίαση του ΕΠ, κατά την οποία περιγράφονται οι στόχοι και οι παρεμβάσεις του, περιλαμβάνεται:

α) η αναλυτική περιγραφή κάθε παρέμβασης. Αν το ΕΠ περιλαμβάνει εξατομικευμένες δράσεις, οι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλλουν πίνακα με το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ κάθε μέλους που συμμετέχει στη δράση, τον τόπο (κωδικό αγροτεμαχίου σύμφωνα με το ΟΣΔΕ) και την έκταση υλοποίησης/εφαρμογής της δράσης,

β) η καταγραφή του ύψους της δαπάνης κάθε παρέμβασης (καταγραφή τιμής μονάδας ή κόστους για κάθε δράση/επιμέρους δραστηριότητα/μέσο για την υλοποίηση της δράσης). Ο προϋπολογισμός μιας δράσης ανέρχεται κατ’ ανώτατο όριο έως το 60% του συνολικού ΕΤ για κάθε έτος του ΕΠ,

γ) η αιτιολόγηση της αναγκαιότητας κάθε παρέμβασης σε σχέση με τις ανάγκες της ΟΠ/ΕΟΠ,

δ) ο προσδιορισμός των προδιαγραφών και των τεχνικών χαρακτηριστικών που έχει ανάγκη η ΟΠ/ΕΟΠ, οι οποίες καλύπτονται από τουλάχιστον δύο (2) αντίστοιχες υποβληθείσες σε ισχύ προσφορές για κάθε παρέμβαση. Στον σχετικό πίνακα VI.2.1 του Εντύπου Υποβολής Αίτησης Έγκρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος, αποτυπώνονται οι προσφορές για κάθε παρέμβαση και στον πίνακα VI 2.2 αποτυπώνεται η επιλεχθείσα προσφορά. Αν η ΟΠ/ΕΟΠ δεν επιλέξει την προσφορά με τη χαμηλότερη τιμή, τεκμηριώνει την επιλογή. Η ΟΠ/ΕΟΠ μπορεί να προσκομίσει μία μόνο προσφορά σε σαφώς αιτιολογημένες περιπτώσεις ύπαρξης προγενέστερων, κατά την υποβολή της αίτησης, πολυετών συμβάσεων ή ύπαρξης προγενέστερων ιδιωτικών συμφωνητικών σχετικών με τις δράσεις, που λήγουν σε μεταγενέστερο έτος από το έτος που αφορά την υλοποίηση. Οι ΟΠ/ΕΟΠ προσκομίζουν προσφορές μόνο για τις δράσεις που τροποποιούνται και για τις νέες δράσεις και δεν προσκομίζουν δικαιολογητικά για τις ήδη εγκεκριμένες δράσεις που δεν τροποποιούνται.

3. Τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν τις αιτήσεις της παρ. 1 είναι:

α) βεβαίωση τράπεζας τρέχοντος έτους σχετικά με τον λογαριασμό που η ΟΠ χρησιμοποιεί ως λογαριασμό ΕΤ,

β) γραπτή δήλωση της ΟΠ, στην οποία αναγράφεται ότι οι παραγωγοί μέλη της:

αα) συμμορφώνονται με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115 και τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2022/126,

ββ) δεν έχουν λάβει ή δεν θα λάβουν άμεσα ή έμμεσα οποιαδήποτε άλλη ενωσιακή ή εθνική χρηματοδότηση για ίδιες δράσεις επιλέξιμες για ενίσχυση δυνάμει του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 στον τομέα των οπωροκηπευτικών και

γγ) τα αγροτεμάχιά τους είναι ταυτοποιημένα στο ενιαίο σύστημα ταυτοποίησης,

γ) απόφαση αρμόδιου οργάνου της ΟΠ/ΕΟΠ σχετικά με το ΕΠ, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά ανά παρέμβαση οι αιτούμενες δαπάνες, το ύψος της δαπάνης και το συνολικό κόστος αυτών,

δ) βεβαίωση ορκωτού λογιστή στην οποία προσδιορίζεται, ελέγχεται και πιστοποιείται η ΑΕΠ της περιόδου αναφοράς, για τα προϊόντα που έχει αναγνωριστεί η ΟΠ και περιλαμβάνονται στο μέρος ΙΧ του παραρτήματος Ι του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013,

ε) πίνακας με αναλυτική περιγραφή των υποδομών της ΟΠ/ΕΟΠ τη χρονική στιγμή υποβολής της αίτησης. Περιλαμβάνει ιδίως κτηριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό, μέσα συλλογής, ψυκτικούς θαλάμους, γραμμές διαλογής, γραμμές συσκευασίας και επιπλέον αναλυτική περιγραφή δυναμικότητας, χωρητικότητας και προϊόντα για τα οποία χρησιμοποιείται κάθε εγκατάσταση,

στ) κατάσταση παραγωγών-μελών τρέχοντος έτους σε αρχείο excel,

ζ) πίνακας δαπανών σε αρχείο excel,

η) μελέτη πρόσθετου κόστους για τις παρεμβάσεις που σχετίζονται με γεωργοπεριβαλλοντικούς στόχους, για την εφαρμογή του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 12 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, και της δαπάνης για μέτρα βελτίωσης ποιότητας, σύμφωνα με παρ. 3 του άρθρου 22 και την παρ. 1 του παραρτήματος ΙΙΙ του ίδιου Κανονισμού,

θ) μελέτεςγνωμοδοτήσεις εξειδικευμένων επιστημόνων, όπου απαιτείται σχετική τεκμηρίωση,

ι) άδειες κατασκευής ή όποιας άλλης μορφής έγκριση ή απαλλαγή άδειας εργασιών από τις αρμόδιες υπηρεσίες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για επενδύσεις σε υλικά στοιχεία, προκειμένου να τεκμηριώνεται ότι οι ενέργειες για τις οποίες ζητείται ενίσχυση είναι σύμφωνες με το ισχύον εθνικό και ενωσιακό πλαίσιο,

ια) τίτλοι ιδιοκτησίας/μισθωτήρια σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της περ. β’ του άρθρου 11 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

4. Η αίτηση μη τροποποίησης ΕΠ περιλαμβάνει μόνο τα δικαιολογητικά των περ. γ’, δ’ και ζ’ της παρ. 3.

Άρθρο 7

Αξιολόγηση και έγκριση Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

1. Η Τριμελής Επιτροπή Παρακολούθησης και Ελέγχου (Ε.Π.Ε.) της περ. γ’ της παρ. 1 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 397/18235/16.2.2017 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β’ 601) ελέγχει τις αιτήσεις της παρ. 1 του άρθρου 6 της παρούσας και συντάσσει και καταχωρίζει στο ΟΠΣΚΕ σχετική εισήγηση για την αξιολόγησή τους, κατόπιν επαλήθευσης με κάθε ενδεδειγμένο τρόπο, συμπεριλαμβανομένων και των επιτόπιων ελέγχων, έως την 30η Οκτωβρίου κάθε έτους. Ειδικά και κατ’ εξαίρεση για το έτος 2023, ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εισήγησης ορίζεται η 22η Ιανουαρίου 2024. Για τις εντός του έτους τροποποιήσεις ΕΠ, η Ε.Π.Ε. καταχωρίζει τη σχετική εισήγηση στο ΟΠΣΚΕ έως την 30η Μαΐου κάθε έτους.
2. Τα νέα ΕΠ και οι τροποποιήσεις αυτών όπως και τα αιτήματα μη τροποποίησης ελέγχονται και αξιολογούνται από τριμελείς επιτροπές αξιολόγησης, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 3075/6.11.2023, οι οποίες συστήνονται στα τμήματα Δενδρωδών Καλλιεργειών και Κηπευτικών, Ανθοκομίας, Καλλωπιστικών, Αρωματικών, Φαρμακευτικών Φυτών και Εναλλακτικών Καλλιεργειών, της Διεύθυνσης Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής, της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αμπέλου, Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών, της Διεύθυνσης Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων, της Γενικής Διεύθυνσης Τροφίμων.

Οι επιτροπές συντάσσουν πρακτικό για κάθε νέο ΕΠ και τροποποίηση αυτού και εισηγούνται σχετικά στην πενταμελή επιτροπή της παρ. 3 και καταχωρίζουν στο ΟΠΣΚΕ το αποτέλεσμα της αξιολόγησης.

Για τις αιτήσεις μη τροποποίησης των ΕΠ, εισηγούνται σχετικά στον προϊστάμενο της αντίστοιχης Διεύθυνσης.

3. Τα ΕΠ και οι τροποποιήσεις αυτών εγκρίνονται ή απορρίπτονται με απόφαση του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας ή του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Τροφίμων, κατά περίπτωση, μετά από γνώμη πενταμελούς επιτροπής, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 3075/6.11.2023, η οποία συνιστάται στο ΥΠΑΑΤ για το σκοπό αυτό και αποτελείται από:

α) τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής, με τον αναπληρωτή του,

β) τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων, με τον αναπληρωτή του,

γ) τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Πολλαπλασιαστικού Υλικού, Καλλιεργούμενων Φυτικών Ειδών και Φυτογενετικών Πόρων, με τον αναπληρωτή του,

δ) τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Προστασίας Φυτικής Παραγωγής, με τον αναπληρωτή του και

ε) τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Συστημάτων Ποιότητας και Βιολογικής Γεωργίας, με τον αναπληρωτή του, με πρόεδρο τον αρχαιότερο εκ των ανωτέρω προϊσταμένων Διεύθυνσης και αναπληρωτή του τον αμέσως επόμενο αρχαιότερο προϊστάμενο Διεύθυνσης.

Η επιτροπή εξετάζει τη σκοπιμότητα και την αρτιότητα των ΕΠ, την εισήγηση των αρμόδιων αρχών και γνωμοδοτεί για την έκδοση της σχετικής απόφασης.Ο πρόεδρος της επιτροπής μπορεί να προσκαλεί υπαλλήλους του ΥΠΑΑΤ, των οποίων οι αρμοδιότητες σχετίζονται με δράσεις των ΕΠ, για να υποβοηθούν το έργο της επιτροπής.

Τα ΕΠ εγκρίνονται το αργότερο έως την 20η Ιανουαρίου του έτους υλοποίησής τους.

4. Τα αποτελέσματα της επιτροπής της παρ. 3 καταχωρίζονται στο ΟΠΣΚΕ και οι αποφάσεις έγκρισης ή απόρριψης αναρτώνται στον ιστοχώρο «Πρόγραμμα Διαύγεια», συνοδευόμενες από σαφείς πληροφορίες για την πρόσβαση των αιτούντων στο αναλυτικό αποτέλεσμα της αξιολόγησης, όπως αυτό απεικονίζεται στο ΟΠΣΚΕ, για τη δυνατότητα υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής. Οι ΟΠ/ΕΟΠ μπορούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά ενδικοφανή προσφυγή κατά της απόφασης έγκρισης ή απόρριψης, εντός δέκα (10) ημερών. Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατά της απόφασης έγκρισης/απόρριψης του ΕΠ. Η απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επί της ενδικοφανούς προσφυγής είναι οριστική, ανέκκλητη και εκτελεστή. Η απόφαση έγκρισης ή απόρριψης τροποποιείται ή ανακαλείται, αν αυτό απαιτείται, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των ενδικοφανών προσφυγών. Τα αποτελέσματα εξέτασης των ενδικοφανών προσφυγών καταχωρίζονται από τις αρμόδιες αρχές της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 2 της παρούσας στο ΟΠΣΚΕ και κοινοποιούνται ηλεκτρονικά στις ΟΠ.
5. Το σύνολο των αιτήσεων νέων ΕΠ, των τροποποιήσεων επόμενου έτους, των τροποποιήσεων εντός του έτους και των αιτήσεων μη τροποποίησης ΕΠ, καθώς και των αντίστοιχων αξιολογήσεών τους μεταφέρεται στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΟΠΣΚΑΠ) του άρθρου 58 του ν. 4914/2022, μέσω κατάλληλης διαδικτυακής υπηρεσίας που παρέχει.

Οι εγκρίσεις επιχειρησιακών προγραμμάτων καταχωρίζονται στο ΟΠΣΚΑΠ.

Άρθρο 8

Πληρωμές

1. Οι πληρωμές των ΟΠ/ΕΟΠ για την υλοποίηση των παρεμβάσεων πραγματοποιούνται:α) έως την 15η Οκτωβρίου κάθε έτους, για το ΕΠ που υλοποιήθηκε κατά το προηγούμενο έτος,β) με τη μορφή προκαταβολής σύμφωνα με την παρ. 3α του άρθρου 44 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 και το άρθρο 15α του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/127,γ) με τη μορφή μερικής πληρωμής.
2. Οι ΟΠ υποβάλλουν, μέσω ΟΠΣΚΕ, αίτηση στη ΔΑΟΚ, κατά τους μήνες Ιανουάριο, Μάιο και Σεπτέμβριο, για προκαταβολή τμήματος της ενίσχυσης που αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη δαπάνη τρέχοντος έτους για την τετράμηνη περίοδο που αρχίζει το μήνα κατά τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση. Η ΔΑΟΚ καταχωρίζει το αποτέλεσμα του ελέγχου της στο ΟΠΣΚΕ και διαβιβάζει εντός δέκα (10) ημερών στον ΟΠΕΚΕΠΕ την αίτηση.

Οι προκαταβολές καταβάλλονται στην ενδιαφερόμενη ΟΠ/ΕΟΠ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό τον όρο ότι:

α) έχει συσταθεί εγγύηση όπως προβλέπεται στον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2022/127,

β) το αιτούμενο συνολικό ποσό των προκαταβολών δεν υπερβαίνει το 80% των προβλεπόμενων δαπανών του εγκεκριμένου επιχειρησιακού προγράμματος, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 15α του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/127,

γ) έχουν καταβληθεί οι οικονομικές εισφορές στο ΕΤ για το ύψος της ενίσχυσης,

δ) έχει εξοφληθεί πλήρως η πρώτη προκαταβολή πριν την υποβολή αίτησης δεύτερης προκαταβολής.

Όταν διαπιστώνονται μη συμμορφώσεις με τα ΕΠ ή σοβαρές παρατυπίες, η εγγύηση καταπίπτει, με την επιφύλαξη επιβολής άλλων διοικητικών κυρώσεων, οι οποίες αποφασίζονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα. Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης άλλων απαιτήσεων, η εγγύηση καταπίπτει κατ’ αναλογία της σοβαρότητας της διαπραχθείσας παρατυπίας σύμφωνα με τα προβλεπόμενα του άρθρου 28 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/127.

Οι αιτήσεις αποδέσμευσης των εγγυήσεων υποβάλλονται κατά τη διάρκεια του έτους του υπό εξέλιξη προγράμματος, συνοδευόμενες από τα σχετικά δικαιολογητικά, όπως τιμολόγια και έγγραφα με τα οποία αποδεικνύεται η πληρωμή, σύμφωνα με την παρ. 1α του άρθρου 28 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/127.

3. Οι ΟΠ/ΕΟΠ μπορούν να υποβάλλουν αίτηση μέσω ΟΠΣΚΕ στη ΔΑΟΚ, για καταβολή μέρους της ενίσχυσης (μερική πληρωμή) που αντιστοιχεί στα ήδη δαπανηθέντα ποσά στο πλαίσιο του ΕΠ.Οι αιτήσεις για μερική πληρωμή είναι δυνατόν να υποβάλλονται οποτεδήποτε, αλλά έως τρεις (3) φορές κάθε έτος.

Το ελάχιστο ποσό για το οποίο οι ΟΠ/ΕΟΠ μπορούν να αιτηθούν μερικές πληρωμές είναι τριάντα χιλιάδες ευρώ (30.000€).

Το συνολικό ποσό των πληρωμών με βάση τις αιτήσεις για την καταβολή μέρους της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 80% του ποσού που έχει εγκριθεί ή των πραγματικών δαπανών για ένα συγκεκριμένο έτος, ανάλογα με το ποιο ποσό είναι μικρότερο.

4. α) Οι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλλουν μέσω ΟΠΣΚΕ στις ΔΑΟΚ αίτηση πληρωμής ή εξόφλησης υπολοίπου για κάθε ΕΠ, έως την 15η Φεβρουαρίου του ημερολογιακού έτους που έπεται εκείνου για το οποίο ζητείται η πληρωμή. Οι ΔΑΟΚ καταχωρίζουν το αποτέλεσμα ελέγχου τους στο ΟΠΣΚΕ και το διαβιβάζουν στον ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι την 30ή Μαΐου του ίδιου έτους.

β) Οι ΟΠ/ΕΟΠ μπορεί να υποβάλουν μέσω ΟΠΣΚΕ αίτηση παράτασης πληρωμής για δαπάνες που έχουν προγραμματιστεί αλλά δεν έχουν πραγματοποιηθεί έως την 31η Δεκεμβρίου του έτους υλοποίησης του ΕΠ, για λόγους που δεν εξαρτώνται από αυτές, εφόσον πληρούνται και οι λοιποί όροι. Στις περιπτώσεις αυτές οι ΟΠ/ΕΟΠ καταθέτουν στις ΔΑΟΚ σχετική αίτηση και τεκμηρίωση έως την 31η Δεκεμβρίου του έτους υλοποίησης. Οι ΟΠ/ΕΟΠ καταθέτουν στις ΔΑΟΚ τα στοιχεία για τις προγραμματισμένες δαπάνες και την τεκμηρίωση της αδυναμίας εξόφλησης εντός του έτους υλοποίησης, έως την 15η Φεβρουαρίου του έτους που έπεται αυτού για το οποίο είχαν προγραμματιστεί οι σχετικές δαπάνες. Οι ΔΑΟΚ αξιολογούν τις αιτήσεις και εγκρίνουν ή απορρίπτουν τη σχετική δαπάνη, καταχωρίζουν το αποτέλεσμα ελέγχου τους στο ΟΠΣΚΕ. Η εξόφληση των δαπανών πραγματοποιείται έως την 30ή Απριλίου και τα πρόσθετα δικαιολογητικά κατατίθενται στη ΔΑΟΚ έως την 10η Μαΐου. Σε αντίθετη περίπτωση η δαπάνη δεν θεωρείται επιλέξιμη. Αν δεν υπάρχει εγκεκριμένη αίτηση παράτασης οι εν λόγω δαπάνες δεν είναι επιλέξιμες.

Στις ανωτέρω περιπτώσεις οι σχετικές δράσεις υλοποιούνται έως την 30η Απριλίου του επόμενου ημερολογιακού έτους και οι αιτήσεις πληρωμής από τις ΔΑΟΚ υποβάλλονται στον ΟΠΕΚΕΠΕ έως την 30ή Ιουνίου του έτους αυτού.

γ) Εάν οι αιτήσεις πληρωμής της περ. α’, υποβληθούν μετά τις 15 Φεβρουαρίου του ημερολογιακού έτους που έπεται της υλοποίησης, η ενίσχυση μειώνεται κατά 1% για κάθε μέρα καθυστέρησης, εκτός εξαιρετικών και δεόντως δικαιολογημένων περιπτώσεων και εφόσον έχουν πραγματοποιηθεί οι απαιτούμενοι έλεγχοι και έχει τηρηθεί το χρονικό όριο για την πληρωμή (15η Οκτωβρίου του επομένου της υλοποίησης έτους).δ) Οι ΕΟΠ μπορούν να υποβάλουν αίτηση πληρωμής εξ ονόματος και για λογαριασμό των μελών τους που είναι αναγνωρισμένες ΟΠ. Οι ΟΠ είναι οι τελικοί δικαιούχοι της ενίσχυσης.

ε) Ο ΟΠΕΚΕΠΕ καταβάλλει την ενίσχυση έως την 15η Οκτωβρίου του έτους που έπεται του έτους υλοποίησης του ΕΠ.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ εκδίδει εγκύκλιο στην οποία περιγράφονται οι διαδικασίες πληρωμής και τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν τις αιτήσεις πληρωμής ή εξόφλησης.

Οι δικαιούχοι δύναται να ενημερώνονται ηλεκτρονικά για την πορεία των αιτήσεων πληρωμής τους.

Άρθρο 9

Έλεγχοι-Κυρώσεις

1. Η Ε.Π.Ε της περ. γ’ της παρ. 1 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 397/18235/16.2.2017 υπουργικής απόφασης διεξάγει ετήσιους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους για τις ΟΠ/ΕΟΠ που εφαρμόζουν ΕΠ και τουλάχιστον μία φορά στην τριετία διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους για τις ΟΠ/ΕΟΠ της περιοχής αρμοδιότητάς της που δεν εφαρμόζουν ΕΠ, σχετικά με τα κριτήρια αναγνώρισής τους. Η Ε.Π.Ε. συντάσσει εκθέσεις ελέγχου παρακολούθησης και λειτουργίας και τις διαβιβάζει έως την 30ή Μαΐου του έτους που έπεται του έτους ελέγχου, στη Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής ή στη Διεύθυνση Αξιοποίησης και Τεχνολογίας Τροφίμων του ΥΠΑΑΤ, κατά περίπτωση, με ταυτόχρονη κοινοποίηση στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η Ε.Π.Ε., είναι δυνατό, μετά από πρόσκληση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΑΟΚ, να συνεπικουρείται από υπαλλήλους των Περιφερειακών Ενοτήτων, των οποίων οι αρμοδιότητες σχετίζονται με δράσεις των ΕΠ.

2. Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη, συστήνεται στην έδρα κάθε Περιφερειακής Ενότητας, τριμελής επιτροπή παραλαβής των δράσεων, αποτελούμενη από δυο (2) γεωπόνους κατηγορίας ΠΕ της αρμόδιας ΔΑΟΚ, με τους αναπληρωτές τους, και εν ελλείψει υπαλλήλου της κατηγορίας αυτής, από υπάλληλο κατηγορίας ΤΕ τεχνολόγων γεωπονίας της ίδιας υπηρεσιακής μονάδας και έναν οικονομικό υπάλληλο της αρμόδιας ΔΑΟΚ κατηγορίας ΠΕ με τον αναπληρωτή του και εν ελλείψει υπαλλήλου της κατηγορίας, αυτής οικονομικό υπάλληλο της ίδιας υπηρεσιακής μονάδας κατηγορίας ΤΕ. Τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο γεωπόνων είναι ποιοτικός ελεγκτής. Τα μέλη αυτής της επιτροπής είναι διαφορετικά από τα μέλη της επιτροπής της παρ. 2. Η επιτροπή είναι δυνατό μετά από πρόσκληση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΑΟΚ να συνεπικουρείται από υπαλλήλους της Περιφερειακής Ενότητας, των οποίων οι αρμοδιότητες σχετίζονται με δράσεις των ΕΠ.

Έργο της επιτροπής είναι:

α) η διεξαγωγή των διοικητικών ελέγχων όλων των αιτήσεων ενίσχυσης, που περιλαμβάνουν έλεγχο:

αα) της αξίας της παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο, των εισφορών στο επιχειρησιακό ταμείο και των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν

ββ) της ακριβούς συσχέτισης της δηλωθείσας δαπάνης με τα παραδοθέντα προϊόντα και υπηρεσίες

γγ) της συμφωνίας των δράσεων που έχουν αναληφθεί προς εκείνες που περιλαμβάνονται στο εγκριθέν επιχειρησιακό πρόγραμμα και

δδ) της τήρησης των χρηματοοικονομικών ή άλλων ορίων.

Για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος προσκομίζονται αποδείξεις πληρωμής. Τα χρησιμοποιηθέντα τιμολόγια και αυτά που αφορούν στα έξοδα προσωπικού εκδίδονται επ’ ονόματι της οργάνωσης παραγωγών ή της ένωσης οργανώσεων παραγωγών.

β) η διεξαγωγή των επιτόπιων ελέγχων στις εγκαταστάσεις των ΟΠ/ΕΟΠ και θυγατρικών τους κατά περίπτωση, σε ποσοστό τουλάχιστον του 30% των αιτήσεων ενίσχυσης. Ο έλεγχος περιλαμβάνει κυρίως:

αα) την υλοποίηση των δράσεων και τη συνέπειά τους με το εγκριθέν επιχειρησιακό πρόγραμμα

ββ) για σχετικό αριθμό δράσεων: τη συμμόρφωση των δαπανών με την ενωσιακή νομοθεσία και την τήρηση των προβλεπόμενων σε αυτήν προθεσμιών

γγ) τη χρήση του επιχειρησιακού ταμείου, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που δηλώθηκαν σε αιτήσεις για προκαταβολές ή για μερικές πληρωμές, της αξίας της παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο, των εισφορών στο επιχειρησιακό ταμείο και των δαπανών που δηλώθηκαν συνοδευόμενων από λογιστικά ή ισοδύναμα έγγραφα

δδ) την πλήρη παράδοση των προϊόντων από τα μέλη, την παροχή των υπηρεσιών και τη γνησιότητα των δηλωθεισών δαπανών· και

γ) η διεξαγωγή των πρωτοβάθμιων ελέγχων των ενεργειών απόσυρσης σε ποσοστό τουλάχιστον 10% της ποσότητας των αποσυρόμενων από την αγορά προϊόντων κατά την περίοδο εμπορίας για κάθε δεδομένη ΟΠ. Ο έλεγχος διενεργείται στις εγκαταστάσεις της ΟΠ ή στις εγκαταστάσεις των αποδεκτών των αποσυρθέντων προϊόντων. Οι έλεγχοι περιλαμβάνουν έλεγχο εγγράφων και ταυτότητας, καθώς και φυσικό έλεγχο του βάρους των προϊόντων που αποσύρονται από την αγορά και έλεγχο συμμόρφωσης με τις διατάξεις του άρθρου 15, σύμφωνα με τις διαδικασίες που θεσπίζονται στον τίτλο II κεφάλαιο II του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 543/2011. Ο έλεγχος διενεργείται μετά την παραλαβή της κοινοποίησης και εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 ια) αα) της παρούσας. Αν κατά τους ελέγχους διαπιστωθούν παρατυπίες, διενεργούνται συμπληρωματικοί έλεγχοι.

Η επιτροπή για τους ανωτέρω ελέγχους συντάσσει πρακτικά ελέγχου κατά περίπτωση, σύμφωνα με εγκυκλίους που εκδίδει ο ΟΠΕΚΕΠΕ.

3. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ διενεργεί:

α) διοικητικούς ελέγχους των αιτήσεων πληρωμής,

β) επιτόπιους ελέγχους των αιτήσεων πληρωμής, με σκοπό τη διαπίστωση της ακρίβειας των στοιχείων που περιλαμβάνονται στις αποφάσεις έγκρισης μετά την υποβολή των αιτήσεων,

γ) μηχανογραφικούς διασταυρωτικούς ελέγχους πριν τη χορήγηση των ενισχύσεων,

δ) δευτεροβάθμιους και εποπτικούς ελέγχους διασφάλισης των όρων επιλεξιμότητας των ενισχύσεων, βάσει δείγματος το οποίο εξάγεται από την αρμόδια Διεύθυνση του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Για κάθε έλεγχο συντάσσεται αναλυτικό φύλλο ελέγχου και γίνεται καταχώριση στο ΟΠΣΚΕ, μέσω του οποίου ενημερώνονται οι δικαιούχοι.

Η διαδικασία των ελέγχων και τα υποδείγματα των πρακτικών ελέγχων ορίζονται με εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ.

4. Σε περίπτωση διαφωνίας με τα αποτελέσματα του ελέγχου των αιτήσεων πληρωμών, ο ελεγχόμενος έχει δικαίωμα να υποβάλλει ενδικοφανή προσφυγή, εντός χρονικών προθεσμιών που ορίζονται με εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
5. Τα αποτελέσματα της εξέτασης των ενδικοφανών προσφυγών καταχωρίζονται στο ΟΠΣΚΕ.
6. Εφαρμόζονται οι κυρώσεις:
7. Μη τήρησης των υποχρεώσεων έγκυρης και εμπρόθεσμης υποβολής των ετήσιων εκθέσεων, οι κυρώσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 1 έως 5 του άρθρου 59 του Καν(ΕΕ)2017/891.
8. Μη τήρησης των κριτηρίων αναγνώρισης οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 59 του Καν(ΕΕ)2017/891.

iii. Απάτης όσον αφορά ενίσχυση στα πλαίσια του Καν. (ΕΕ) 1308/2013. Αναστέλλεται η καταβολή της ενίσχυσης και η αναγνώριση μιας οργάνωσης παραγωγών ή ένωσης οργανώσεων παραγωγών, για την οποία διεξάγεται έρευνα σε σχέση με κατηγορία για διάπραξη απάτης όσον αφορά την ενίσχυση που καλύπτεται από τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, μέχρι να εξακριβωθεί η κατηγορία. Με την επιφύλαξη τυχόν άλλων κυρώσεων δυνάμει της ενωσιακής ή εθνικής νομοθεσίας, εάν οργάνωση παραγωγών ή ένωση οργανώσεων παραγωγών έχει διαπράξει απάτη όσον αφορά ενίσχυση στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013: α) ανακαλείται η αναγνώριση της συγκεκριμένης οργάνωσης ή ένωσης β) αποκλείονται οι σχετικές δράσεις από τη στήριξη στο πλαίσιο του συγκεκριμένου επιχειρησιακού προγράμματος και ανακτάται η ενίσχυση που ενδεχομένως έχει καταβληθεί για τις εν λόγω δράσεις και γ) αποκλείεται η συγκεκριμένη οργάνωση ή ένωση από την αναγνώριση κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.

1. Αίτησης μη επιλέξιμων δαπανών. Οι πληρωμές υπολογίζονται με βάση τις επιλέξιμες δράσεις. Εξετάζεται η αίτηση για ενίσχυση και καθορίζονται τα ποσά που είναι επιλέξιμα για στήριξη. Καθορίζεται το ποσό που: α) πρέπει να καταβληθεί στον δικαιούχο με βάση μόνον την αίτηση β) πρέπει να καταβληθεί στον δικαιούχο αφού εξεταστεί η επιλεξιμότητα της αίτησης. Εάν το ποσό που καθορίζεται βάσει της περίπτωσης α) υπερβαίνει το ποσό που καθορίζεται βάσει της περίπτωσης β) κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 3%, επιβάλλεται ποινή. Το ποσό της ποινής προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ των ποσών που υπολογίστηκαν σύμφωνα με τις περιπτώσεις α) και β). Ωστόσο, δεν εφαρμόζεται ποινή εάν η οργάνωση παραγωγών είναι σε θέση να αποδείξει ότι δεν ευθύνεται για την ένταξη του μη επιλέξιμου ποσού. Τα παραπάνω εφαρμόζονται τηρουμένων των αναλογιών στις μη επιλέξιμες δαπάνες που εντοπίζονται κατά τους επιτόπιους ελέγχους ή τους μεταγενέστερους ελέγχους. Εάν η αξία της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο δηλώνεται και ελέγχεται πριν από την αίτηση ενίσχυσης, για τον καθορισμό των ποσών σύμφωνα με τις περιπτώσεις α) και β) αντίστοιχα χρησιμοποιούνται οι αξίες που δηλώθηκαν και εγκρίθηκαν. Όταν κατά το τέλος του επιχειρησιακού προγράμματος οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 50 παράγραφος 7 στοιχείο α) του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2021/2115 δεν πληρούνται, το συνολικό ποσό στήριξης για το τελευταίο έτος του επιχειρησιακού προγράμματος μειώνεται κατ’ αναλογία του ποσού των δαπανών που δεν πραγματοποιήθηκαν για περιβαλλοντικές δράσεις.
2. Παρατυπιών κατά την απόσυρση. Εάν διαπιστωθεί απουσία συμμόρφωσης όσον αφορά τις προδιαγραφές εμπορίας ή τις ελάχιστες απαιτήσεις σύμφωνα με τον εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 543/2011, απαιτείται από τη σχετική οργάνωση παραγωγών να πληρώσει ποινή η οποία υπολογίζεται ανάλογα με το ποσοστό των αποσυρθέντων προϊόντων που δεν συμμορφώνονται: α) στην περίπτωση που οι εν λόγω ποσότητες είναι μικρότερες από το 10% των ποσοτήτων που πράγματι αποσύρθηκαν, η ποινή είναι ίση με την ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή και υπολογίζεται με βάση τις ποσότητες των αποσυρθέντων προϊόντων που δεν συμμορφώνονται. Οι δαπάνες των ενεργειών απόσυρσης δεν είναι επιλέξιμες εάν τα προϊόντα δεν έχουν διατεθεί όπως προβλέπεται ή εάν η ενέργεια είχε αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον ή αρνητικές φυτοϋγειονομικές συνέπειες, με την επιφύλαξη ενδεχόμενης ποινής που επιβάλλεται δυνάμει της παρ. 4.
3. Παρατυπιών των αποδεκτών αποσυρθέντων προϊόντων. Όταν κατά τους ελέγχους που διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 2γ), διαπιστώνονται παρατυπίες οι οποίες είναι καταλογιστέες στους αποδέκτες προϊόντων που αποσύρονται από την αγορά, από τους εν λόγω αποδέκτες: α) αφαιρείται το δικαίωμα να λαμβάνουν προϊόντα που έχουν αποσυρθεί από την αγορά· και β) απαιτείται να καταβάλουν την αξία των προϊόντων που έλαβαν, προσαυξημένη κατά τα έξοδα διαλογής, συσκευασίας και μεταφοράς. Η αφαίρεση δικαιώματος παράγει αποτελέσματα αμέσως και διαρκεί τουλάχιστον ένα έτος με δυνατότητα παράτασης.

vii. Παρεμπόδισης διενέργειας επιτόπιων ελέγχων. Η αίτηση για αναγνώριση ή έγκριση επιχειρησιακού προγράμματος ή έγκριση για ενίσχυση απορρίπτεται όσον αφορά το στοιχείο ή το μέρος των σχετικών δαπανών εάν η οργάνωση παραγωγών, συμπεριλαμβανομένων των μελών ή των αρμόδιων αντιπροσώπων της, παρεμποδίζει τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου.

viii. Ανακτηθείσες ενισχύσεις και ποινές. Οι οργανώσεις παραγωγών και οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών επιστρέφουν την αχρεωστήτως καταβληθείσα ενίσχυση προσαυξημένη με τόκους και καταβάλλουν τις ποινές που προβλέπονται στο παρόν τμήμα. Οι τόκοι υπολογίζονται: α) με βάση την περίοδο μεταξύ της λήψης της αχρεωστήτως καταβληθείσας πληρωμής και της επιστροφής της από τον δικαιούχο β) με το επιτόκιο που εφαρμόζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις κυριότερες πράξεις αναχρηματοδότησης, όπως δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σειρά C, το οποίο ίσχυε κατά την ημερομηνία της αχρεωστήτως καταβληθείσας πληρωμής, προσαυξημένο κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες. Οι ανακτηθείσες ενισχύσεις, οι τόκοι και οι επιβληθείσες ποινές καταβάλλονται στο ΕΓΤΕ.

Οι αρμόδιες Πρωτοβάθμιες Επιτροπές Αναγνώρισης που έχουν συσταθεί με βάση τις διατάξεις της περ. α, της παρ. 1 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 397/18235/16.2.2017 υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει, επιβάλουν τις κυρώσεις που αναφέρονται στην παρ. 6 σημεία i, ii και iii (όσον αφορά την αναγνώριση) του παρόντος άρθρου.Ο ΟΠΕΚΕΠΕ επιβάλει τις κυρώσεις που αναφέρονται στα σημεία iii (όσον αφορά την καταβολή της ενίσχυσης), iv, v, vi, vii και viii του παρόντος άρθρου.

Επιβάλλονται επιπλέον από τον ΟΠΕΚΕΠΕ κυρώσεις ιδίως στις περιπτώσεις: α) ψευδών δηλώσεων ή σοβαρής αμέλειας, β) χρήσης των χορηγούμενων ποσών, είτε για μη προβλεπόμενες επιλέξιμες δαπάνες του ΕΠ είτε εκτός του ΕΤ, γ) μη διατήρησης των παγίων σε λειτουργική κατάσταση, για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ.

Άρθρο 10

Κοινοποιήσεις των Οργανώσεων Παραγωγών

1. Οι ΟΠ/ΕΟΠ, ανεξάρτητα αν υλοποιούν ΕΠ, υποβάλλουν στις ΔΑΟΚ τα στοιχεία της παρ. 1 του άρθρου 5 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2016/232, έως την 15η Μαρτίου κάθε έτους και τα στοιχεία της παρ. 2 του άρθρου 5 του ίδιου Κανονισμού έως την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους.
2. Οι ΔΑΟΚ είναι αρμόδιες για τον έλεγχο των στοιχείων της παρ. 1 και την αποστολή τους στη Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής, έως την 25η Μαρτίου και την 10η Νοεμβρίου αντίστοιχα.

Άρθρο 11

Διαδικασίες παρακολούθησης δεικτών και επιπλέον δεδομένων

1. Κάθε χρόνο συλλέγονται και αποστέλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα ακόλουθα είδη δεδομένων, σύμφωνα με τη Διαδικασία 3.1 του παραρτήματος ΙΙ.1 του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου παρεμβάσεων ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027:

α) οι κοινοί για όλα τα κράτη μέλη δείκτες επιπτώσεων, αποτελεσμάτων, εκροών και πλαισίου κατά το άρθρο 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, οι οποίοι περιγράφονται στο παράρτημα Ι του ίδιου Κανονισμού, συλλέγονται από τις αιτήσεις πληρωμών, αποστέλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην Επιτροπή μέσω της πλατφόρμας SFC2021, κάθε χρόνο έως την 15η Φεβρουαρίου, με τη μορφή πινάκων της ετήσιας έκθεσης επιδόσεων και σύμφωνα με τον εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2023/130 και

β) τα δεδομένα του άρθρου 12 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1475, τα οποία συλλέγονται από τις αιτήσεις στήριξης και πληρωμών, αποστέλλονται από την ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της πλατφόρμας ISA’200). MM, έως την 15η Ιουνίου, με τη μορφή πινάκων και σύμφωνα με τα άρθρα 15 και 16 του ίδιου Κανονισμού.

2. Οι δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων και τα επιπλέον δεδομένα, της παρέμβασης ΜΚ2-47.1-1 Επιχειρησιακά Προγράμματα Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών, του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, περιγράφονται αναλυτικά στο παράρτημα II.
3. Οι διαδικασίες για την ετήσια παρακολούθηση της επίτευξης των επιδόσεων, των τιμών δεικτών εκροών και αποτελεσμάτων, καθώς και η αιτιολόγηση τυχόν υπερβάσεων ή αποκλίσεων από τις αντίστοιχες προγραμματισμένες τιμές που έχουν περιγραφεί στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, περιγράφονται αναλυτικά στη Διαδικασία 3.2 του παραρτήματος ΙΙ.1 του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου παρεμβάσεων ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.

Άρθρο 12

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται για τα νέα ΕΠ με ημερομηνία έναρξης εφαρμογής από την 1η Ιανουαρίου 2024 και μετά, τις τροποποιήσεις αυτών και τις αιτήσεις μη τροποποίησής τους (με έτος έναρξης το 2025).

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.