Στα σκαριά το νέο πριμ των τοπικών ποικιλιών, αναλυτικά όλη η λίστα

Στα σκαριά το νέο πριμ ντόπιων ποικιλιών που δίνει 72 ευρώ/στρέμμα σε καλαμπόκι, όσπρια αναλυτικά όλη η λίστα

Οι συνήθως χαµηλές αποδόσεις των αβελτίωτων τοπικών ποικιλιών έχουν ως αποτέλεσµα την απώλεια εισοδήµατος των παραγωγών που επιλέγουν να τις καλλιεργήσουν. Συνεπώς, η οικονοµική στήριξη µέσω της δράσης αποτελεί βασικό κίνητρο για τη διατήρηση των τοπικών αβελτίωτων πληθυσµών - ποικιλιών αφού αναπληρώνει την ως άνω αναφερόµενη απώλεια εισοδήµατος. Σκοπός της Παρέµβασης είναι:

• Η προστασία της γεωργικής βιοποικιλότητας και της γενετικής ποικιλότητας, µεταξύ των ειδών και εντός των ειδών και η προστασία των αγροτικών οικοσυστηµάτων.
• Η προστασία και αειφορική διαχείριση των φυτογενετικών πόρων.
• Η προώθηση καλλιέργειας τοπικών αβελτίωτων πληθυσµών – ποικιλιών, οι οποίες είναι κατά τεκµήριο περισσότερο προσαρµοσµένες στις τοπικές συνθήκες συνεπώς µειώνεται µε αυτόν τον τρόπο η χρήση εισροών µε αποτέλεσµα τις µειωµένες πιέσεις στους φυσικούς πόρους (π.χ. ποιότητα και ποσότητα υδατικών πόρων).
• Η προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή αφού οι τοπικές ποικιλίες είναι κατά τεκµήριο περισσότερο ανθεκτικές στις ξηροθερµικές συνθήκες που αναµένεται να ενταθούν λόγω της κλιµατικής αλλαγής.
• Η στήριξη µικροκαλλιεργητών και γεωργών που διατηρούν ή επιθυµούν να καλλιεργήσουν τοπικούς αβελτίωτους πληθυσµούς - ποικιλίες.
• Η προστασία του δικαιώµατος των καταναλωτών να επιλέγουν τροφή από τοπικούς αβελτίωτους πληθυσµούς – ποικιλίες

Ο κατάλογος των τοπικών αβελτίωτων πληθυσµών - ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση είναι αποτέλεσµα διαβούλευσης των φορέων που εµπλέκονται σε θέµατα φυτογενετικών πόρων (Υπηρεσίες Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Ερευνητικά Κέντρα, Γεωπονικά Πανεπιστήµια, ΜΚΟ, κ.λπ.) και έχει καταρτιστεί µε βάση:

• Τις υπάρχουσες και υπό δηµοσίευση µελέτες.
• Την ύπαρξη δείγµατος αναφοράς για κάθε τοπικό αβελτίωτο πληθυσµό/ποικιλία.
• Την ύπαρξη ολοκληρωµένων στοιχείων περιγραφής και ιστορικών στοιχείων. Για τις µόνιµες καλλιέργειες (δενδρώδεις και αµπέλια) η δέσµευση εφαρµόζεται σε σταθερά αγροτεµάχια καθ΄ όλη τη διάρκεια της περιόδου των δεσµεύσεων.

Τα ποσά ενίσχυσης, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της µελέτης υπολογισµού είναι:

• Ψυχανθή: 75,3 ευρώ το στρέµµα.
• Λαχανικά υπαίθρου: 250 ευρώ το στρέµµα.
• Αραβόσιτος: 72,2 ευρώ το στρέµµα.
• Χειµερινά σιτηρά: 43,5 ευρώ το στρέµµα.
• Αρωµατικά - Φαρµακευτικά φυτά: 98,9 ευρώ το στρέµµα.
• Ελιές: 78,2 ευρώ το στρέµµα.
• Αµπέλι: 69 ευρώ το στρέµµα.
• Λοιπές δενδρώδεις: 278,9 ευρώ το στρέµµα.

Επανεκτιµάται η αξία των ντόπιων ποικιλιών

Τις τελευταίες δεκαετίες η αξία των τοπικών ποικιλιών επανεκτιµάται διεπιστηµονικά. Λόγω των ποιοτικών και ποικίλων χαρακτηριστικών τους (γεύση, άρωµα) πολλές από αυτές γίνονται  περιζήτητες έτσι ώστε η παραγωγή και µεταποίηση τους
να συµβάλει στην ανάπτυξη των τοπικών οικονοµιών. Φυσικά  η καλλιέργεια των τοπικών ποικιλιών έχει τα δικά της όρια,
όπως την ευπάθεια των προϊόντων, την µικρή παραγωγή - σε ορισµένες περιπτώσεις-, την δυσκολία προσαρµογής τους σε εντατικά συστήµατα παραγωγής. Γι’ αυτό το λόγο δίνεται και µία σηµαντική ενίσχυση για τις ανάγκες της καλλιέργειάς τους. Πάντως, το δύσκολο µε το συγκεκριµένο Μέτρο θα είναι να βρεθεί το πολλαπλασιαστικό υλικό, καθώς, πρόθυµοι για να αναλάβουν τη διατήρηση τέτοιων ποικιλιών σε λίγα στρέµµατα αναµένεται να βρεθούν.

Ξεκινάει πιλοτικά με 10 εκατ. ευρώ κονδύλια

∆ικαιούχοι του Μέτρου «Προστασία και διατήρηση τοπικών αβελτίωτων πληθυσµών - ποικιλιών (φυτογενετικού υλικού) που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση», θα είναι γεωργοί, φυσικά και νοµικά πρόσωπα ή οµάδες αυτών, οι οποίοι κατέχουν γεωργική εκµετάλλευση και καλλιεργούν µία ή περισσότερες ποικιλίες από τον «Κατάλογο τοπικών αβελτίωτων πληθυσµών - ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση» (βλ. πίνακα). Πρόθεση των αρχών είναι να µπορέσουν µε αυτήν τη δράση να χρηµατοδοτήσουν περί τα 22.000 στρέµµατα µε τοπικές ποικιλίες, προκηρύσσοντας πρόγραµµα µε κονδύλια ύψους περί τα 10 εκατ. ευρώ. Το αν τώρα θα υπάρξει κάποια πρόσκληση άµεσα δηλαδή µέσα στο 2023 µε την έναρξη της νέας προγραµµατικής περιόδου, µένει να φανεί. Αξίζει να σηµειωθεί εδώ πως, ένα παρόµοιο πρόγραµµα προβλεπόταν και στο τρέχον ΠΑΑ, ωστόσο τελικά δεν προχώρησε µε τις αρχές να δεσµεύονται πως θα το ενεργοποιήσουν την ερχόµενη προγραµµατική. Το εγχείρηµα πάντως είναι δύσκολο από τη στιγµή που δεν υπάρχει η προηγούµενη εµπειρία από σχετική προκήρυξη. Αν «τρέξει» όµως τελικά το πρόγραµµα µπορεί να ανοίξει και νέες επιχειρηµατικές ευκαιρίες σε κάποιους κλάδους της µεταποίησης ή να οδηγήσει σε ανάπτυξη νέων κωδικών.

H κατάρτιση του καταλόγου

Ο κατάλογος των τοπικών αβελτίωτων πληθυσµών - ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση είναι αποτέλεσµα διαβούλευσης των φορέων που εµπλέκονται λόγω αρµοδιότητας σε θέµατα φυτογενετικών πόρων (Υπηρεσίες Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Ερευνητικά Κέντρα, Γεωπονικά Πανεπιστήµια, ΜΚΟ, κτλ.) και έχει καταρτιστεί µε βάση:

• Τις υπάρχουσες και υπό δηµοσίευση µελέτες.
• Την ύπαρξη δείγµατος αναφοράς για κάθε τοπικό αβελτίωτο πληθυσµό/ποικιλία.
• Την ύπαρξη ολοκληρωµένων στοιχείων περιγραφής και ιστορικών στοιχείων.

Οι δεσµεύσεις των δικαιούχων

Οι δικαιούχοι ενισχύονται για την απώλεια εισοδήµατος που η συγκεκριµένη καλλιέργεια επιφέρει και αναλαµβάνουν τη δέσµευση να:

• καλλιεργούν τους αβελτίωτους πληθυσµούς – ποικιλίες, στις συγκεκριµένες περιοχές κατανοµής ανά πληθυσµό - ποικιλία του σχετικού πίνακα,
• συνεργάζονται και να χορηγούν δείγµα σπόρου ή άλλου πολλαπλασιαστικού υλικού ή κάθε άλλη σχετική πληροφορία στις υπηρεσίες και αρµόδιους φορείς του ΥΠΑΑΤ.

Οι ενισχύσεις αποζηµιώνουν τους δικαιούχους για το διαφυγόν εισόδηµα και το κόστος συναλλαγής, ως αποτέλεσµα των δεσµεύσεων που ελήφθησαν.

Το κόστος συναλλαγής περιλαµβάνει:

• Έξοδα αποστολής σπόρων ή άλλων µερών του φυτού, από και προς τον αρµόδιο, κατά περίπτωση, φορέα.
• Το κόστος των εργαστηριακών ελέγχων του αρµόδιου, κατά περίπτωση, φορέα.
• Τα έξοδα αναπαραγωγής και πολλαπλασιασµού για τις ανάγκες σποράς ή φύτευσης του επιλέξιµου αγροτεµαχίου.

Πρέπει να γίνει σαφές πάντως ότι το Μέτρο για τις τοπικές ποικιλίες, είναι ξεχωριστό σε σχέση µε το οικολογικό σχήµα (νέο πρασίνισµα) µε τίτλο «Χρήση ανθεκτικών και προσαρµοσµένων ειδών και ποικιλιών».