Οι σχετικές διαβουλεύσεις έχουν ήδη γίνει και οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να «θεραπεύσουν» τη σχετική στρέβλωση, που ισχύει τα τελευταία 6 - 7 χρόνια με τον αναπτυξιακό νόμο κι αποκλείει, επί της ουσίας, όλες τις μεγάλες επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, στερώντας του πολύτιμα κεφάλαια και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες με μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον.
Το πρόβλημα, στο οποίο έρχεται να δώσει λύση η Ε.Ε., σχετίζεται με τον περιοριστικό κανονισμό 702 του 2014 (σ.σ. άρθρο 4, παράγραφος 1) και τη μετέπειτα Κοινή Υπουργική Απόφαση της 24ης Νοεμβρίου του 2017 (σ.σ. άρθρο 2, παράγραφος 3), όπου τονίζεται ρητώς ότι στην τρέχουσα προκήρυξη του Νόμος 4399/2016, το ανώτατο ποσό ενίσχυσης για επενδύσεις του πρωτογενούς τομέα, είναι τα 500.000 ευρώ ανά ΑΦΜ και ανά έργο.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι, το σημαντικό αυτό εργαλείο πολιτικής, για την ανάπτυξη της χώρας, κρατά εκτός νυμφώνος σοβαρά επενδυτικά projects τα οποία σχετίζονται κυρίως με τα σύγχρονα θερμοκήπια και τα οργανωμένα μεγάλα βουστάσια, που θα μπορούσαν να στηρίξουν και να εξελίξουν κρίσιμους τομείς της γεωργο-κτηνοτροφίας στην ύπαιθρο.
Ως αποτέλεσμα της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, τα projects με προϋπολογισμό σημαντικά άνω του 1 εκατ. ευρώ, σε περιφέρειες της χώρας όπου -για παράδειγμα- η ενίσχυση από τον αναπτυξιακό νόμο ανέρχεται στο 50%, δεν προχωρούν, ακόμη κι αν υπάρχει ενδιαφέρον, δεδομένου ότι το «ταβάνι», στο ποσό της ενίσχυσης, τις καθιστά, στην πραγματικότητα, μη ελκυστικές για όσους έχουν διαθέσιμα κεφάλαια.
Αναγκαία η στήριξη του κλάδου με όλα τα διαθέσιμα εργαλεία
«Δεν είναι δυνατό να βγαίνουμε από μια βαθιά οικονομική κρίση και όλοι να λένε πως ο πρωτογενής τομέας είναι πυλώνας για την ανάπτυξη της χώρας και την ίδια στιγμή να μην αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, που μπορούν να βοηθήσουν στην περαιτέρω ανάπτυξή του. Είναι μεγάλη αδικία κι έρχεται και σε σύγκρουση με την εκπεφρασμένη, σε θεωρητικό τουλάχιστον επίπεδο, πολιτική βούληση για ενεργή στήριξη του κλάδου», τόνισε στην Agrenda σύμβουλος επιχειρήσεων, ο οποίος είναι δέκτης ενδιαφέροντος από τουλάχιστον δύο επενδυτές οι οποίοι θα ήθελαν να αξιοποιήσουν τον αναπτυξιακό νόμο προκειμένου να επενδύσουν στα θερμοκήπια, αλλά κάνουν πίσω λόγω της χαμηλής ενίσχυσης.
Τυπικό θέμα η αποδοχή του αιτήματος για διόρθωση της στρέβλωσης
Λαμβάνοντας υπόψη τα παράπονα και τα επιχειρήματα των επενδυτών, οι ηγεσίες των συναρμόδιων υπουργείων Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, πήραν πρωτοβουλία και απέστειλαν αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να αρθεί ο συγκεκριμένος όρος.
«Είναι πλέον τυπικό το θέμα. Νομίζω πως θα γίνει δεκτό το αίτημά μας αλλά δεν μπορώ να ριψοκινδυνεύσω μια χρονική πρόβλεψη για το πότε θα γίνουν οι ανακοινώσεις», υπογράμμισε στην Agrenda ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Κωνσταντίνος Σκρέκας.
Εκτίμησε δε, πως με την εξάλειψη του συγκεκριμένου περιορισμού, από την επόμενη νέα προκήρυξη του αναπτυξιακού νόμου θα κινητοποιήσει σημαντικές επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου στον πρωτογενή τομέα, οι οποίες θα φέρουν εκσυγχρονισμό στην παραγωγή, βελτίωση ποιότητας και παραγωγικότητας, νέες θέσεις εργασίας, αύξηση των εξαγωγών και μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, που είναι προϋπόθεση για την αειοφορική ανάπτυξη και ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου.
«Χρυσή ευκαιρία για τον πρωτογενή τομέα να μην πάει χαμένη»
Ανάλογα μηνύματα, ότι η υπόθεση έχει θετική κατάληξη, παίρνουν από τις Βρυξέλλες και φορείς του ιδιωτικού τομέα. «Αυτό ακούμε και εμείς, αλλά μέχρι να δούμε και τις επίσημες ανακοινώσεις περιμένουμε», είπε στην Agrenda ο Θύμης Ευθυμιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Agritex, του ομίλου Ευθυμιάδη. Ο ίδιος μάλιστα σημείωσε πως είναι μια χρυσή ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί για την Ελλάδα, η οποία απέδειξε και εν μέσω του covid-19 ότι έχει μέλλον στον τομέα των οπωροκηπευτικών και το ίδιο μπορεί να γίνει και με την κτηνοτροφία.
«Τα οφέλη θα είναι πάρα πολλά, αν ανοίξει ο αναπτυξιακός νόμος και για τις επενδύσεις του πρωτογενούς τομέα, διότι κάθε μία από αυτές, λόγω της μεγάλης κλίμακας της, δημιουργεί κατ’ ελάχιστο 100 θέσεις εργασίας, κρατώντας σταθερό τον κοινωνικό ιστό στην ύπαιθρο, ενώ πολύ σημαντική είναι και η οικονομική τους σημασία, δεδομένου ότι αν κατασκευαστούν αρκετά τέτοια θερμοκήπια και συγκεντρωθεί μια κρίσιμη μάζα, θα μπορούν να υποστηριχθούν ακόμη και συμφωνίες με λιανεμπορικές αλυσίδες στο εξωτερικό, οι οποίες τώρα είναι ανέφικτες, καθώς ζητούν ποσότητες και τροφοδοσία όλη τη διάρκεια του έτους», ανέφερε και εξέφρασε την εκτίμηση πως «με το καλημέρα νομίζω πως θα γίνουν 4-5 αιτήσεις για τέτοια μεγάλα θερμοκήπια».
Αναθερμαίνεται το project της Agritex στη Νέα Κεσσάνη
Ένα εξ αυτών, όπως εξήγησε, θα είναι αυτό που προωθεί η Agritex στο γεωθερμικό πεδίο Νέα Κεσσάνη της Ξάνθης, όπου έχει υπενοικιάσει για 35 χρόνια, μεγάλο ακίνητο, στο οποίο σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα θερμοκήπιο συνολικής στεγασμένης επιφάνειας 100 στρεμμάτων, για την παραγωγή υδροπονικής ντομάτας τύπου beef και cluster.
«Προσωρινά το έχουμε παγώσει γιατί είναι μια επένδυση της τάξης των 16-17 εκατ. ευρώ, που είναι απαγορευτικό να υλοποιηθεί χωρίς καμία επιδότηση, διότι συν τοις άλλοις οι επενδύσεις στον αγροτικό τομέα, θέλουν κάποια χρόνια για να αποσβεστούν», μας είπε ο συνομιλητής μας. Επέμεινε, πάντως, πως είναι ένα σημαντικό project για την Agritex καθώς θα της επιτρέψει να συμπληρώσει τη γκάμα των προϊόντων της, δεδομένου ότι σήμερα, στο υφιστάμενο θερμοκήπιο, στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, παράγει μόνο baby και minion ντομάτες, με ετήσια παραγωγή περίπου 2.500 τόνους, οι οποίοι διατίθενται στην εγχώρια αγορά μέσω των καναλιών του λιανεμπορίου και υπό το brand name «Lucia’s farm». Αντίθετα στις beef και τις cluster ντομάτες, που αντιπροσωπεύουν 85% και 10% της αγοράς, αντίστοιχα, για την ώρα δεν έχει παρουσία.
«Ανοικτή» και στη λύση του στρατηγικού εταίρου
Για το λόγο αυτό η διοίκηση της επιχείρησης αναζητά και εναλλακτικές για να υλοποιήσει τα σχέδιά της, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να παραχωρήσει ακόμη και ποσοστό, μειοψηφικό ή και πλειοψηφικό, αν απαιτηθεί, σε κάποιον στρατηγικό επενδυτή, που θα ενδιαφερθεί για να την πλαισιώσει. Στην περίπτωση αυτή θα δρομολογηθούν και νέες επενδύσεις εκσυγχρονισμού, ύψους 3 εκατ. ευρώ, στην Αλεξάνδρεια.
Η προοπτική στρατηγικής συνεργασίας έχει πολλούς μήνες που είναι στο κάδρο της Agritex, αλλά μετά την εκδήλωση της πανδημίας covid-19 ατόνησε. Πλέον όμως επανέρχεται στο προσκήνιο. «Έχουμε αναθέσει την εκπόνηση του business plan της επένδυσης σε μια από τις εταιρείες συμβούλων του club των big 4 και σύντομα θα ολοκληρωθεί ώστε να το στείλουμε σε δυνάμει ενδιαφερόμενους», εξήγησε ο κ. Ευθυμιάδης. Σημείωσε δε, πως ήδη καταγράφεται κινητικότητα εκ μέρους ενός επενδυτικού fund και δύο επενδυτών από το εξωτερικό, οι οποίοι έχουν ζητήσει να το δουν, αλλά, έσπευσε να διευκρινίσει πως σοβαρές εξελίξεις θα πρέπει να αναμένονται μέσα στο φθινόπωρο.
Ακόμη πιο ελκυστικές οι επενδύσεις με συμπαραγωγή ενέργειας
Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον εκτιμάται πως θα προκύψει για νέες επενδύσεις στο χώρο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, με χρήση φυσικού αερίου για συμπαραγωγή ενέργειας, δεδομένου ότι σε αυτή την περίπτωση η απόσβεση των επενδύσεων μπορεί να έρθει ταχύτερα λόγω της πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος στο εθνικό δίκτυο.
Στοιχεία που γνωστοποιήθηκαν σε σχετική εκδήλωση, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε θερμοκήπιο με ΣΗΘΥΑ από φυσικό αέριο, το αρχικό κεφάλαιο μιας επένδυσης επιστρέφει σε 4 χρόνια, με την ετήσια απόδοση να φτάνει στο 26%, ενώ χωρίς συμπαραγωγή απαιτούνται 6,5 χρόνια και η ετήσια απόδοση περιορίζεται στο 16%.
Αναφέρθηκε πως αν αρθούν οι όποιες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και «ρολάρουν» κανονικά οι επιδοτήσεις από τον Αναπτυξιακό Νόμο και οι δανειοδοτήσεις από τις τράπεζες, η Ελλάδα θα μπορέσει να αποκτήσει πολλές μονάδες θερμοκηπίων με ΣΗΥΘΥΑ, διότι από πλευράς οικονομίας και απόδοσης πρόκειται για πολύ συμφέρουσες επενδύσεις. Παράλληλα, είναι και φιλικές στο περιβάλλον, καθώς χρησιμοποιούν το εκπεμπόμενο διοξείδιο του άνθρακα από την καύση φυσικού αερίου για την ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών, αυξάνοντας από 10% έως 20% την παραγωγή, αντί να το διοχετεύουν στην ατμόσφαιρα και να επιτείνουν το «φαινόμενο του θερμοκηπίου».
