Νέα ευκαιρία για αγρότες και ύπαιθρο το ταμείο δίκαιης μετάβασης

Οι επενδύσεις στην αγροτική οικονοµία θα αποτελέσουν τον κύριο άξονα που θα στηριχθεί το πλάνο της ελληνικής κυβέρνησης το οποίο θα παρουσιάσει µετά το καλοκαίρι για την αξιοποίηση των 1,7 δις ευρώ κονδυλίων από το Μηχανισµό ∆ίκαιης Μετάβασης.

Κίνητρα εγκατάστασης ενεργειακών καλλιεργειών, κατασκευής µονάδων και συστηµάτων ΑΠΕ στον αγροτικό τοµέα, ενίσχυση της κατανάλωσης βιοκαυσίµων στα µηχανήµατα που χρησιµοποιούνται στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις είναι µερικές από τις δράσεις που φιλοξενούνται στο «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίµα» του ΥΠΕΝ και θα ληφθούν υπόψη για την υλοποίηση του παραπάνω µηχανισµού. Πρόκειται για δράσεις που αξιώνουν στήριξη πέρα από τα παραδοσιακά εργαλεία της ΚΑΠ και σε πρώτη φάση θα ενεργοποιηθούν στις ελληνικές Περιφέρειες (π.χ απολιγνιτοποίηση σε Πελοπόννησο, ∆υτική Μακεδονία) οι οποίες επηρεάζονται άµεσα από τους στόχους κλιµατικής ουδετερότητας της «Πράσινης Συµφωνίας» (Green Deal) της ΕΕ.

Το Ταµείο ∆ίκαιης Μετάβασης θα έρθει να υποστηρίξει συµπληρωµατικά και ο µηχανισµός InvestEU, ο οποίος θα είναι σε θέση να υποστηρίξει τη χρηµατοδότηση υπό τη µορφή δανείων και εγγυήσεων για επενδύσεις που εξυπηρετούν την εφαρµογή του αναπτυξιακού πλάνου στις εν λόγω Περιφέρειες. Συγκεκριµένα, για τις πολιτικές για την ενεργειακή µετάβαση στον αγροτικό τοµέα, προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίµα τα εξής:

• Ενίσχυση του πρωτογενούς τοµέα µέσω της προώθησης ενεργειακών καλλιεργειών ξυλώδους βιοµάζας ή πρεµνοφυών φυτειών: Οι ενεργειακές αυτές καλλιέργειες θα προσφέρουν συµπληρωµατικές θέσεις εργασίας στην Περιφέρεια, αλλά και θα αυξήσουν τη διαθεσιµότητα της βιοµάζας, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ανάγκες σε εισαγόµενη βιοµάζα. Σχετικά µέτρα στήριξης αποτελούν η ενίσχυση τέτοιων επενδύσεων µέσω ειδικής αναφοράς σε χρηµατοδοτικά προγράµµατα, η απλοποίηση της διαδικασίας υλοποίησης τέτοιων καλλιεργειών είτε από φυσικά είτε από νοµικά πρόσωπα και η χωροθέτηση εκτάσεων σε Περιφέρειες ανά τη χώρα όπου θα παρέχεται η δυνατότητα ανάπτυξης τέτοιων καλλιεργειών (υποβαθµισµένα εδάφη, εδάφη µε νιτρορίπανση, λατοµεία µετά την εξόρυξη κλπ.), ώστε η ανάπτυξή τους να µην ανταγωνιστική άλλων αγορών (τροφίµων, ζωοτροφών, υλικών).
• Προώθηση συστηµάτων ΑΠΕ για θέρµανση και ψύξη στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις θα δροµολογηθεί, όπως ενδεικτικά είναι η αξιοποίηση της γεωθερµικής ενέργειας και λοιπών µορφών ΑΠΕ σε θερµοκήπια.
• Θα ενισχυθεί η κατανάλωση βιοκαυσίµων τόσο στα µηχανήµατα που χρησιµοποιούνται στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις, όσο και σε λοιπές δράσεις.
• Θα προωθηθούν µέτρα για την αντικατάσταση των υφιστάµενων µηχανηµάτων και εγκαταστάσεων που χρησιµοποιούνται τόσο στις γεωργικές, όσο και στις κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις µε νέα υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Προτεραιότητα θα δοθεί σε µηχανήµατα και εξοπλισµό που χαρακτηρίζονται από υψηλή κατανάλωση ενέργειας, όπως ενδεικτικά είναι οι ελκυστήρες, οι θεριστικές και αλωνιστικές µηχανές, οι βαµβακοσυλλέκτες και οι σπαρτικές µηχανές στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις και οι αρµεχτικές µηχανές, οι εκκολαπτικές µηχανές, τα µηχανήµατα καθαρισµού και οι ταΐστρες στις κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις.
• Ενεργειακά αποδοτικός εξοπλισµός θα προωθηθεί για τα βασικότερα συστήµατα που χρησιµοποιούνται όπως είναι ενδεικτικά οι αντλίες, τα συγκροτήµατα τεχνητής βροχής, οι αυτοκινούµενοι µεγάλοι εκτοξευτήρες, τα συγκροτήµατα άρδευσης µε σταγόνες και τα αυτοπροωθούµενα συγκροτήµατα τεχνητής βροχής.

 
Αβάντα  στις περιοχές μετάβασης και στην ΚΑΠ 

Η σύνδεση των προκηρύξεων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) με τις περιφέρειες που χρήζουν οικονομικής και παραγωγικής διαφοροποίησης λόγω της Πράσινης Συμφωνίας αλλά και η εξειδίκευση δράσεων του ΠΑΑ με υψηλότερη κατανομή πόρων σε αυτές, βρίσκονται επίσης στα σχέδια της κυβέρνησης. Για παράδειγμα, ένας από τους στόχους είναι να δοθεί μπόνους στους ανέργους που θα προκύψουν λόγω της απολιγνιτοποίησης και τις δραστηριότητες γύρω από αυτή με ένταξη τους σε προγράμματα επιδοτήσεων νέων αγροτών (πριμ πρώτης εγκατάστασης). Επίσης σχεδιάζεται η υλοποίηση αρδευτικών δικτύων για την ανάπτυξη νέων εναλλακτικών καλλιεργειών και η ενίσχυση των παραδοσιακών καλλιεργειών καθώς και η ανάπτυξη σύγχρονων κτηνοτροφικών μονάδων.

Παράλληλα εξετάζεται και η δυνατότητα ενεργοποίησης ενός αγροπεριβαλλοντικού μέτρου με αξιοποίηση του Leader. Άλλωστε,
ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης, Κωστής Μουσουρούλης έχει επισημάνει μετ’ επιτάσεως
τη σύνδεση των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης με την απολιγνιτοποίηση. Σημειώνεται εδώ πως έως το 2023 έχει σχεδιαστεί
να κλείσουν όλες οι λιγνιτικές μονάδες στην Ελλάδα.

Στο στρατηγικό σχέδιο µε τα αρωµατικά φυτά παραπέµπει ο Αποστόλου 

Να αναζητήσει η κυβέρνηση το στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών στις περιοχές που θα πληγούν από την απολιγνιτοποίηση, ζήτησε ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλης Αποστόλου. «Στα συρτάρια του ΥΠΑΑΤ άφησα ένα σχέδιο υπόδειγµα αναπτυξιακής διάστασης που ξεκινήσαµε πιλοτικά για την περιοχή της Κοζάνης και Πτολεµαΐδας», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Μιλάµε για το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Αρωµατικών Φυτών σηµαντικής κλίµακας µεγέθους σε εγκαταλελειµµένες λιγνιτικές περιοχές, όπου διασφαλιζόταν η αγροτική ανάπτυξη µε προϊόντα ποιότητας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο», πρόσθεσε παράλληλα.