Με βάση την έρευνα το 68,2% των ερωτηθέντων έχει σκεφθεί να επιστρέψει… στις ρίζες, το 19,3% έχει κάνει κινήσεις για την επιστροφή του, ενώ περίπου το μισό επιλέγει ως πρώτη απασχόληση τον τομέα της αγροτικής παραγωγής. Πρόκειται για βαθιά μετατροπή στα πρότυπα ζωής και είναι η αντίστροφη πορεία του μετεμφυλιακού ρεύματος αστυφιλίας που γνώρισε η χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες, υποστήριξε σε συνέντευξη τύπου ο υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης.
Νέοι με πτυχιακούς τίτλους και επαγγελματική κατάρτιση απορρίπτουν το σημερινό πρότυπο απασχόλησης και επιλέγουν ένα νέο μοντέλο παραγωγής που τους εξασφαλίζει, όπως πιστεύουν, καλύτερη ποιότητα ζωής, ακόμα και με λιγότερα χρήματα. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο δεν έχει αναλυθεί από τα πολιτικά κόμματα και θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό ακόμα και τα εκλογικά αποτελέσματα της επόμενης αναμέτρησης, υποστηρίζει ο κ. Σκανδαλίδης.
Για τους επιτελείς της Αχαρνών είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι αυτή την εποχή στην ελληνική κοινωνία έχει γίνει μια βαθιά τομή, μια βαθιά αλλαγή στα πρότυπα ζωής, της οποίας, επειδή βρισκόμαστε στο επίκεντρο της κρίσης, δε μπορούμε ακόμα να κατανοήσουμε τις διαστάσεις της. Ο υπουργός μίλησε για εποχή μιας αντίστροφης πορείας, όπου ο μετεμφυλιακός μετασχηματισμός της ελληνικής κοινωνίας, με την περιβόητη αστυφιλία τις πρώτες τρεις δεκαετίες, από το ’50 μέχρι το ’80, δίνει τη θέση του σε μια αντίστροφη πορεία με πρώτη επιλογή τη ζωή της υπαίθρου.
Τότε η κατεστραμμένη ύπαιθρος ώθησε μεγάλα στρώματα του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ανοικοδόμηση της Περιφέρειας.
Σήμερα όμως, ο κόσμος απορρίπτει το καταναλωτικό πρότυπο ζωής, αλλάζει τα πολιτισμικά πρότυπα, ζητά καλύτερη ποιότητα ζωής, καλύτερες ανθρώπινες σχέσεις σε μικρότερες κοινωνίες, μεγαλύτερη ασφάλεια και επιστροφή στις ρίζες.
Βρείτε εδώ ολόκληρη τη
Μελέτη της Κάπα Research για την επιστροφή στην ύπαιθρο.pdf
Παράθυρο διαφυγής στην επαρχία
Ήδη το 19,3% των ερωτηθέντων έχουν κάνει συγκεκριμένες κινήσεις
Ακόμα και με το ίδιο εισόδημα, το χωριό προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής
Μια καλύτερη και αποδοτικότερη εργασία, αλλά και μια ποιοτικότερη ζωή είναι τα βασικά κίνητρα στα οποία προσβλέπουν πάνω από 1,5 εκατομμύριο κάτοικοι της Αθήνας και Θεσσαλονίκης, που σκέφτονται την επιστροφή τους στην επαρχεία. Σύμφωνα με τον υπουργό, αξιοσημείωτο είναι ότι το 70,3% θα έφευγε για το ίδιο ή και μικρότερο εισόδημα, αλλά για μια ζωή πιο ανθρώπινη, που μεταφράζεται σε καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά, σε πιο χαλαρούς ρυθμούς, σε μικρότερο κόστος διαβίωσης, σε σχέσεις πιο ουσιαστικές και ανθρώπινες.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, από τον πληθυσμό που το έχει σκεφτεί (68,2%), στην ερώτηση σε σχέση με το εισόδημά σας, για ποιο ύψος εισοδήματος θα φεύγατε από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη το 54,9% απάντησε πως θα εγκατέλειπε τις δύο πόλεις για το ίδιο εισόδημα, το 15,4% για μικρότερο εισόδημα, το 15% περισσότερο κατά το ήμισυ του εισοδήματος και το 9,1% για διπλάσιο εισόδημα. Εν τω μεταξύ, το 19,3% δηλώνει πως έχει πραγματοποιήσει συγκεκριμένες κινήσεις για να εγκατασταθεί στην επαρχία.
Στην ερώτηση για ποιους λόγους θα φεύγατε για να εγκατασταθείτε στην επαρχία το 87,9% απάντησε για να έχει καλύτερη ποιότητα ζωής, το 79,5% επειδή ο ρυθμός της ζωής στην επαρχία είναι πιο χαλαρός, το 77% γιατί το κόστος διαβίωσης είναι χαμηλότερο, το 68,2% απάντησε γιατί οι σχέσεις εκεί είναι πιο ανθρώπινες. Στην ερώτηση για πόσο καιρό σκέφτεστε να μείνετε στην επαρχία το 61,1% απάντησε για πάντα.
Από το σύνολο των ερωτηθέντων, στην ερώτηση «τον τελευταίο καιρό είναι αρκετοί που σκέφτονται να φύγουν από τα μεγάλα αστικά κέντρα και να εγκατασταθούν στην επαρχία. Εσείς προσωπικά θεωρείτε ότι κάτι τέτοιο είναι μια θετική ή μια αρνητική προοπτική για την οικονομία, την οικογένεια, το άτομο και την αγορά εργασίας», το 75,9% απάντησε πως για την οικονομία είναι μια θετική προοπτική, το 72,9% πως για την οικογένεια είναι θετική προοπτική, για το άτομο το 70,6% και για την αγορά εργασίας το 64,2% επίσης δήλωσε πως είναι μια θετική προοπτική.
Η γεωργία κατέχει δεσπόζουσα θέση στην έρευνα
Η πλειοψηφία αυτών που συγκροτούν το ρεύμα της επιστροφής στην ύπαιθρο διαθέτει ακίνητη περιουσία, κυρίως γη για να την αξιοποιήσει και ενδιαφέρεται για την καλλιέργεια παραδοσιακών καλλιεργειών (ελιά, ελαιόλαδο και βιολογικά προϊόντα), αλλά και για πιο εξεζητημένες και σύγχρονες εναλλακτικές καλλιέργειες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η ελιά και το ελαιόλαδο είναι οι πρώτες επιλογές όσον αφορά τη γεωργία για εκείνους που έχουν κάνει συγκεκριμένες κινήσεις για να φύγουν (οι 5 στους 10), πιθανότατα γιατί μεγάλο ποσοστό των κατοίκων των πόλεων διαθέτει ακόμα ελαιόδεντρα. Αντίστοιχα, μεγάλο ποσοστό ενδιαφερομένων προτιμά τις βιολογικές καλλιέργειες, ενώ κατά σειρά προκρίνεται η καλλιέργεια αρωματικών/φαρμακευτικών φυτών (3 στους 10), λαχανικών, κηπευτικών και αμπελιού (3 στους 10), μανιταριών, τρούφας και ροδιάς (2 στους 10) και ακολουθούν τα φρούτα, η στέβια, οι καλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίμων, τα όσπρια και τα ψυχανθή.
Όσον αφορά την κτηνοτροφία, δημοφιλής είναι η σαλιγκαροτροφία, την οποία προτιμούν οι 5 στους 10 μέλλοντες παραγωγοί, η μελισσοκομία (3 στους 10) και ακολουθούν η αιγοπροβατοτροφία, τα γαλακτοκομικά, η χοιροτροφία, η κονικλοτροφία, οι ειδικές μονάδες εκτροφής θηραμάτων, η βοοτροφία, η πτηνοτροφία, η ιπποτροφία.
Οι μισοί από εκείνους που σκέφτονται να φύγουν από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα στοχεύουν να απασχοληθούν σε άλλους τομείς, όπως την ενέργεια (ανανεώσιμες πηγές), την εκπαίδευση, τις επικοινωνίες και τις νέες τεχνολογίες, τον τουρισμό-πολιτισμό, το εμπόριο, τις κατασκευές, τη μαζική εστίαση, τον αγροτουρισμό, τη μεταποίηση προϊόντων, τις μεταφορές και την αγορά ακινήτων.
Νέοι και μορφωμένοι οι επίδοξοι αγρότες
Μέχρι σήμερα, ο αγροτικός πληθυσμός ήταν δημογραφικά γερασμένος, το 8% είναι κάτω από 30 χρόνων και σε ό,τι αφορά το μορφωτικό επίπεδο, οι περισσότεροι, πάνω από το 55%, δεν έχουν ολοκληρώσει τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, δεν είχε καμία σοβαρή επαγγελματική εκπαίδευση, ασκήθηκε λοιπόν σε κακές καλλιεργητικές και επιχειρηματικές πρακτικές, όπου οι περισσότερες από αυτές δεν είχαν καμία σχέση με την δυναμική παρέμβαση στις αγορές αλλά με τις επιδοτήσεις. Πρόκειται για μια εικόνα αλλοτρίωσης, αποξένωσης από το μεράκι της παραγωγής.
Από τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, όπως τα παρουσίασε ο υπουργός, από αυτούς που έχουν γυρίσει, τους 60.000 το 2010, το 1/3 έχει ακαδημαϊκή μόρφωση, δηλαδή πτυχίο ΑΕΙ, ΤΕΙ ή μεταπτυχιακό τίτλο. Νέοι άνθρωποι, νέο αίμα, νέοι που θέλουν να καινοτομήσουν στην επιχειρηματικότητα. Στη σημερινή όμως έρευνα, αυτοί που λένε ότι θέλουν να γυρίσουν ή έχουν κάνει κινήσεις για να γυρίσουν, έχουν μεταπτυχιακό τίτλο το 25,4%, ΑΕΙ και ΤΕΙ το 43,5%, επαγγελματικές σχολές, ΙΕΚ κλπ. 17,1%, Λύκειο 8,2%, Γυμνάσιο 1,2% και κανένας δεν έχει μόνο το Δημοτικό.
Αυτό λοιπόν, βάση της έρευνας, σημαίνει ότι πάνω από 70% των ατόμων που επιθυμούν εγκαταλείψουν τη ζωή της πόλης και να πάνε στην ύπαιθρο (τα 2/3 και πάνω), έχουν υψηλότατη ακαδημαϊκή μόρφωση, είτε πτυχίο ΑΕΙ - ΤΕΙ είτε και μεταπτυχιακούς τίτλους.
Οι τέσσερις άξονες της πολιτικής για να πιάσει... τόπο, η επιστροφή στις ρίζες
Πρώτοι πυλώνες, η εξυγίανση του οικονομικού περιβάλλοντος και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας
Τους τέσσερεις πυλώνες στην πολιτική του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που στόχο έχουν η επιστροφή των ανθρώπων στην ύπαιθρο και τη γεωργία να είναι πραγματική και να έχει παραγωγικό χαρακτήρα, παρουσίασε ο υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης.
Ο πρώτος πυλώνας αφορά την εξυγίανση του οικονομικού περιβάλλοντος της αγροτικής ανάπτυξης. Πεποίθηση του υπουργείου δεν είναι οι ανεξέλεγκτες και απορυθμισμένες αγορές, αλλά οι αγορές που μπορούν πραγματικά να διαμορφώσουν την εικόνα του κέρδους και της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα, ως κλειδιού για την ανάπτυξη της χώρας, όπως το Μητρώο Εμπόρων, τα Δημοπρατήρια, η Συμβολαιακή Γεωργία.
Όπως αναφέρθηκε στη Συνέντευξη Τύπου, τέθηκαν σαφείς και καθαροί όροι για μια υγιή επιχειρηματικότητα, για αγρότες ασφαλείς, για σοδειά που μπορεί να πληρωθεί, για διαδικασία που θα μπορούσε να διασφαλίσει μεγαλύτερο εισόδημα στον αγρότη, τόνισε ο υπουργός. Στα πλαίσια του νόμου για τους Συνεταιρισμούς δόθηκε η δυνατότητα να συνεργαστούν ή να μπουν με μερίδα οι καταναλωτικοί Συνεταιρισμοί γιατί μια ενδοσυνεταιριστική συναλλαγή μπορεί να ρίξει τις τιμές του προϊόντος, προσφέροντας έτσι μεγαλύτερη τιμή στον αγρότη και μικρότερη τιμή στο ράφι.
Ο δεύτερος πυλώνας, σύμφωνα με τον κ. Σκανδαλίδη, αφορά την εξυγίανση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας των αγροτών. Στόχος της πολιτικής του υπουργείου είναι να συνενωθούν δυνάμεις, να μειωθεί το κόστος, να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά τους στις αγορές, με σκοπό να παρέμβουν εξυγιαντικά στο επίπεδο των τιμών και τελικά να σαρώσουν την κερδοσκοπία. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Σκανδαλίδης, χρειάζονται υγιείς και μεγάλοι συνεταιρισμοί, που να διασφαλίζουν οικονομία κλίμακας και μεγέθη τέτοια, που να μπορούν πραγματικά να σταθούν στις αγορές.
Ο νόμος για τους συνεταιρισμούς, τις Ομάδες Παραγωγών και τις συλλογικές μορφές οργάνωσης των αγροτών ξεκαθαρίζει αυτό το τοπίο.
Ο τρίτος πυλώνας, σύμφωνα με τον υπουργό, είναι η εμπέδωση της αντίληψης των κοινωνικών εταίρων στον αγροτικό κόσμο. Οι αγρότες, πλέον, για να βρουν το δίκιο τους δεν είναι υποχρεωμένοι να βάλουν όλη την κοινωνία απέναντι, αλλά είναι έτοιμοι να συζητήσουν, να συνεργαστούν, να λειτουργήσουν ως κοινωνικοί εταίροι. Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη αλλαγή στην αγροτική οικονομία τα επόμενα χρόνια, που προωθεί το ΥΠΑΑΤ, να αποκτήσουν την αίσθηση και τη συνείδηση του κοινωνικού εταίρου. Αν υπάρχει, ένα σωστό μήνυμα, μια σωστή πολιτική συνεπής και σταθερή και ο πιο παραδοσιακός αγρότης μπορεί να ανταποκριθεί, δεν διστάζει να τονίσει ο υπουργός.
Το μήνυμα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις περνά μέσα από τις αγροτοδιατροφικές συμπράξεις, από τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, από την εξυγίανση και ενοποίηση του αγροτικού συνδικαλισμού, πρεσβεύει η πολιτική ηγεσία. Πρώτα οι ίδιοι σε ένα τραπέζι θα στήσουν τους θεσμούς τους, τη δουλειά τους κι έπειτα η σχέση τους με την υπόλοιπη κοινωνία θα πάρει τον χαρακτήρα της παρέμβασης στο ενδιάμεσο κόστος, στους μεταπράτες, στους μεσάζοντες, στις σχέσεις με τις βιομηχανίες.
Τέλος, ο τέταρτος πυλώνας είναι η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση των δημόσιων πολιτικών για την ενίσχυση και υποστήριξη του Έλληνα αγρότη. Κάποια από τις επόμενες κινήσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου αφορούν τη διανομή γης σε νέους αγρότες και άνεργους.
Αναρτήθηκαν μέχρι τώρα 2.176 αγροτεμάχια, έχουν κάνει αιτήσεις 3.596 αιτήσεις. Άνεργοι 1.200, νέοι έως 35 ετών 1.123 και νέοι που έχουν γεωτεχνικό δίπλωμα 600 άνθρωποι. Αυτό δείχνει ότι η γνώση αρχίζει να στρέφεται στην παραγωγή, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Σκανδαλίδης.
Από το 333ο φύλλο της εφημερίδας Agrenda
