Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από την εγκατάλειψη της γης (σχεδόν το 30% των περιοχών με υψηλό ή πολύ υψηλό κίνδυνο) είναι η Αυστρία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Λετονία και Ρουμανία.
Η δραστική εγκατάλειψη της γεωργικής γης στην ΕΕ27 μπορεί να ανέλθει συνολικά σε 5 εκατομμύρια εκτάρια έως το 2030, ή 2,9% της τρέχουσας χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης (173 εκατομμύρια εκτάρια). Οι απομακρυσμένες περιοχές, τα βουνά, τα νησιά, οι παράκτιες και οι αραιοκατοικημένες περιοχές επηρεάζονται ιδιαίτερα από το φαινόμενο.
Τα παραπάνω, προκύπτουν από μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου AGRI, προκειμένου να βοηθήσει την Επιτροπή Γεωργίας της ΕΕ, που συζητά τις νομοθετικές προτάσεις για την ΚΑΠ για ένα «Ένα μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές» μετά το 2021.
Μάλιστα, η έρευνα του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Κέντρου JRC έχει αναπτύξει έναν χάρτη που απεικονίζει τον εκτιμώμενο κίνδυνο εγκατάλειψης γεωργικής γης στην ΕΕ έως το 2030 , λαμβάνοντας υπόψη όλους τους τύπους γης που χρησιμοποιούνται για αγροτικούς σκοπούς (αρόσιμη γεωργία, βοσκή, μικτή καλλιέργεια-κτηνοτροφία, μόνιμη καλλιέργεια) τους δείκτες βιωσιμότητας (καταλληλότητα γης, δομή εκμετάλλευσης, πληθυσμός κλπ). Παράλληλα, στις τρέχουσες τάσεις εγκατάλειψης, εξετάζονται τρεις παράγοντες που μπορεί να επιδεινώσουν το φαινόμενο όπως κλιματική αλλαγή, παγκοσμιοποίηση, υγειονομικές κρίσεις, με αντίστοιχα σενάρια επιπτώσεων.
Σύμφωνα με την μελέτη ο επιπολασμός του χαμηλού και υψηλού κινδύνου εγκατάλειψης γης για αρόσιμη γη, μόνιμες καλλιέργειες και βοσκοτόπια δεν εξαρτώνται ιδιαίτερα από τον τύπο καλλιέργειας αλλά από τη γεωγραφία. Το περίπλοκο μοτίβο εγκατάλειψης της γης, όπως επιβεβαιώνεται από τις μελέτες περιπτώσεων, αποκαλύπτει ένα αλληλένδετο ιστό μιας σειράς παραγόντων( βιο-φυσικών, γεωργικών, διαρθρωτικών, αγορών, περιφερειακών, θεσμικών, πολιτικών).
Τα εργαλεία πολιτικής της ΚΑΠ μπορούν να βοηθήσουν στον μετριασμό της εγκατάλειψης της γης, μπορεί όμως να έχουν ποικίλες επιπτώσεις. Παρότι οι μηχανισμοί του β’ πυλώνα μπορούν να περιορίσουν το φαινόμενο μέσω υποστήριξης του αγροτικού εισοδήματος και της ανταγωνιστικότητας, εντούτοις η ανεπαρκής στόχευση και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μερίδιο χρηματοοικονομικής υποστήριξης λαμβάνεται από μεγάλες, και λιγότερο από μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις, σε συνδυασμό με την έλλειψη περιβαλλοντικής φιλοδοξίας οδηγούν σε αυξημένη εγκατάλειψη της γης.
Βασικά εργαλεία πολιτικής για την ελαχιστοποίηση του αντίκτυπου της εγκατάλειψης της γης περιλαμβάνουν τη βελτίωση των συνθηκών καλλιέργειας, προσαρμοσμένη υποστήριξη σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, δασικά και περιβαλλοντικά μέτρα καθώς και υποστήριξη στις αγροτικές κοινότητες.
Εξετάζοντας τα περιστατικά εγκατάλειψης σε περιφερειακό επίπεδο, μπορεί να υπάρχουν πολλές «hot spot» περιοχές εγκατάλειψης σε ολόκληρη την ΕΕ:
• Περιφέρειες της Νότιας Ευρώπης: Βόρεια Πορτογαλία, Νότια Γαλλία, Σαρδηνία στην Ιταλία, η χερσόνησος της Πελοποννήσου και πολλά νησιά στην Ελλάδα.
• Χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης: Βόρεια και Ανατολικά μέρη της Πολωνίας, Ανατολική Σλοβακία, Βόρεια Ουγγαρία και εσωτερικές (ορεινές) περιοχές της Ρουμανίας.
• Οροσειρές: μεγάλα μέρη των Άλπεων (Γαλλία, Αυστρία), Καρπάθια (Σλοβακία, Ρουμανία), Απέννινα (Νότια Ιταλία), ελληνικά βουνά, πολλά μεσαία βουνά (Γερμανία) κ.λπ.
• Βόρεια Ευρώπη: περιφερειακές τοποθεσίες στη Φινλανδία και τη Σουηδία, δυτική ακτή της Σκωτίας και Ουαλία.
