Πλεονασματικό 2η χρονιά το αγροτικό ισοζύγιο. Συγκυρία ή μακροχρόνια προοπτική;
Αυτό διερωτάται το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών της Ελλάδας, σύμφωνα με το οποίο δεδομένου ότι το εμπορικό ισοζύγιο δεν μας έχει συνηθίσει σε πλεονάσματα, αποτελεί ευχάριστη είδηση όταν αυτό συμβαίνει έστω για συγκεκριμένο κλάδο προϊόντων, όπως τα αγροδιατροφικά, τα οποία το 2021, διατήρησαν το εμπορικό πλεόνασμα ύψους περίπου 0,5 δις που είχε αρχικά επιτευχθεί το 2020 για πρώτη φορά από το 1984, δηλαδή μετά από 36 χρόνια.
Το πλεόνασμα του 2021 στηρίχθηκε κυρίως στις εξαιρετικά καλές εξαγωγικές επιδόσεις του βαμβακιού. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των 17 ομάδων προϊόντων που εξετάζονται, το ισοζύγιο βελτιώθηκε μόνο σε 5 από αυτές (βαμβάκι, οπωροκηπευτικά, έλαια, καπνός και δορές), τα γαλακτοκομικά παρέμειναν σταθερά, ενώ όλες οι υπόλοιπες 11 ομάδες είχαν επιδείνωση του ισοζυγίου.
Ολόκληρη η μελέτη του ΚΕΠΕ είναι διαθέσιμη εδώ
Μάλιστα, το ΚΕΠΕ σημειώνει ότι, όσο υπάρχει ανάπτυξη, και άρα αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, αλλά και αύξηση των τουριστικών ροών, τόσο οι εισαγωγές θα αυξάνουν με ταχύ ρυθμό, κάτι που έγινε το 2021. Εντούτοις, υπογραμμίζει πως για να διατηρηθεί το θετικό ισοζύγιο στα αγροδιατροφικά προϊόντα, θα πρέπει να συνεισφέρουν όλες οι ομάδες προϊόντων. Είναι, φυσικά, προφανές ότι κάποιες (π.χ. οπωροκηπευτικά και προϊόντα κρέατος) παίζουν πολύ σημαντικότερο ρόλο από άλλες (π.χ. δορές).
Άξια ιδιαίτερης μνείας είναι τα γαλακτοκομικά, τα οποία από έντονα ελλειμματικά έχουν σχεδόν εξαλείψει το έλλειμμα μέσω της συνεχούς και δυναμικής αύξησης των εξαγωγών τους (κυρίως φέτας και γιαουρτιού). Οι υδατοκαλλιέργειες έχουν επίσης μεγάλες δυνατότητες ανταποκρινόμενες στη διεθνή αλματώδη αύξηση της ζήτησης για ιχθυηρά, δεδομένων των περιορισμών της θαλάσσιας αλίευσης.
Τα προϊόντα κρέατος είναι η ομάδα με, ιστορικά, το μεγαλύτερο έλλειμμα, ακολουθούμενη από τις ζωοτροφές. Μόνο αυτές οι δύο κατηγορίες, το 2021, παρουσίασαν έλλειμμα που υπερβαίνει το 1,5 δις. Εάν συνυπολογίσουμε και τις εισαγωγές ελαιωδών σπόρων (κυρίως σόγιας) που προορίζονται βασικά για ζωοτροφή, τότε το έλλειμμα αυτών των προϊόντων που σχετίζονται με τον κτηνοτροφικό κλάδο πλησιάζει το 1,65 δις.
Ζητούμενο για βιωσιμότητα κτηνοτροφίας η καθετοποίηση
Είναι κρίσιμης σημασίας ο κτηνοτροφικός κλάδος να καταφέρει να γίνει παραγωγικότερος με καθετοποιημένη παραγωγή, από την παραγωγή δηλαδή των ζωοτροφών για μείωση των εισαγωγών αυτών, έως και την παραγωγή προϊόντων κρέατος για υποκατάσταση μέρους των εισαγωγών ή/και για αύξηση των εξαγωγών.
Με αυτόν τον τρόπο το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου αγροδιατροφικών προϊόντων όχι μόνο θα μπορέσει να διατηρηθεί στα επόμενα χρόνια αλλά και να διευρυνθεί περαιτέρω.
Καταλήγοντας το ΚΕΠΕ, σημειώνει πως το τρέχον έτος είναι πάλι ένα έτος κρίσεως. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιβαρύνει σημαντικά τις ήδη επιβαρυμένες από τον κορωναϊό εφοδιαστικές αλυσίδες. Ο πληθωρισμός αποτελεί άλλον έναν παράγοντα ανησυχίας, όπως και η επίδραση της κλιματικής κρίσης στην αγροτική παραγωγή.
«Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, η ελληνική αγροτική παραγωγή και η μεταποίηση αγροδιατροφικών προϊόντων έχουν δείξει μέχρι τώρα πολύ θετικά σημάδια δυναμικής και ευρωστίας. Η αύξηση της παραγωγής του κτηνοτροφικού κλάδου αφενός, και η βελτίωση της μεταποίησης για την επίτευξη υψηλότερης προστιθέμενης αξίας στα εξαγώγιμα προϊόντα αφετέρου, είναι οι δύο πυλώνες πάνω στους οποίους ο ελληνικός αγροδιατροφικός τομέας μπορεί να στηρίξει τη διατήρηση και τη διεύρυνση του εμπορικού πλεονάσματος το οποίο πέτυχε τα δύο τελευταία χρόνια», καταλήγει το ΚΕΠΕ.
