Αυτές τις δύο δυνάμεις αποτυπώνει το ετήσιο outlook του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) σε συνεργασία με τον FAO για τις προοπτικές της αγροτικής παραγωγής και των αγορών, που καλύπτει την περίοδο 2023 μέχρι το 2032.
Μέχρι την ολοκλήρωση της τρέχουσας δεκαετίας, η παγκόσμια φυτική και ζωική παραγωγή σε όλους τους τομείς που καλύπτονται από την έκθεση, αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,1% ετησίως, επιβραδύνοντας σημαντικά σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, επισημαίνουν οι ερευνητές του FAO και του ΟΟΣΑ. « Τα μειωμένα κίνητρα ανάπτυξης οφείλονται στην αποδυνάμωση των αναμενόμενων μικτών αποδόσεων για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους τόσο από τις πωλήσεις όσο και από την εξέλιξη του κόστους παραγωγής» διαπιστώνει η έκθεση FAO - ΟΟΣΑ. «Τα έσοδα από τις πωλήσεις παραγωγής δεν αναμένεται να ακολουθήσουν σταθερή ανάπτυξη λόγω των προβλεπόμενων σταθερών ή ελαφρά πτωτικών τάσεων των παγκόσμιων τιμών σε πραγματικούς όρους και της βραδύτερης αύξησης του πληθυσμού. Το κόστος των εισροών αναμένεται να αυξηθεί, ιδίως λόγω της σχέσης μεταξύ των τιμών της ενέργειας και των λιπασμάτων και των αυστηρότερων περιβαλλοντικών κανονισμών» σημειώνεται.
Πρόκειται για μια παράδοξη ισορροπία, η οποία αξίζει να αναγνωστεί τόσο σε συνάρτηση με την αυξητική τάση της ζήτησης (συν 15% συνολικά έως το 2032), όσο και με παράγοντες – δορυφόρους της ζήτησης που σχετίζονται με περιβαλλοντικές ανησυχίες, ευαισθητοποίηση γύρω από ζητήματα ευζωίας των ζώων και προτύπων υγιεινής διατροφής. «Οι αυξανόμενες ανησυχίες για το περιβάλλον και την υγεία, καθώς και ανησυχίες για την καλή διαβίωση των ζώων, αναμένεται να επηρεάσουν ολοένα και περισσότερο τις επιλογές των καταναλωτών και να οδηγήσουν την αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας, όπως πουλερικά, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους, καθώς και για εναλλακτικά τρόφιμα τρόφιμα, όπως εναλλακτικά γαλακτοκομικά, τρόφιμα χωρίς γλουτένη και υποκατάστατα κρέατος» αναφέρεται στην έκθεση.
Αυτές οι συνεχιζόμενες εξελίξεις θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη ζήτηση γεωργικών προϊόντων στο μέλλον, ιδίως όσον αφορά την κατανάλωση προϊόντων με μεγάλα περιβαλλοντικά αποτυπώματα ή υποτιθέμενες δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, όπως το φοινικέλαιο, το βαμβάκι, το βόειο κρέας και η ζάχαρη» καταλήγει επί του θέματος.
Διευρύνεται η πιστοποίηση
Η ζήτηση για πιστοποιημένα τρόφιμα, καθώς και για χορτοφαγικές και vegan εναλλακτικές, που συχνά διαφημίζονται ως πιο θρεπτικά και φιλικά προς το περιβάλλον, μπορεί να αυξηθεί» αναφέρει η μελέτη στον αντίποδα του περιορισμένου καταναλωτικού ενδιαφέροντος. «Ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι πιθανές αντισταθμίσεις μεταξύ πιο υγιεινών και πιο βιώσιμων διατροφών που βασίζονται στην Ανάλυση Κύκλου Ζωής».
Παραστατικά, η λεγόμενη Ανάλυση Κύκλου Ζωής εντοπίζεται για παράδειγμα στο εξής: ενώ η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών μπορεί να είναι επιθυμητή από την άποψη της υγείας, η τυπικά εντατική χρήση εφοδίων και νερού στην καλλιέργειά τους καθώς και οι υψηλές εκπομπές από τις αλυσίδες ψύξης και τη μεταφορά μπορεί να μην είναι επιθυμητή από περιβαλλοντική άποψη».
Αυξημένες αποδόσεις και λιγότερες εκτάσεις στην ΕΕ
Η Ευρώπη και η Κεντρική Ασία αναμένεται να είναι η περιοχή με τη χαμηλότερη ανάπτυξη παραγωγής, με τους όποιους αυξητικούς ρυθμούς να εντοπίζονται κυρίως σε Κεντρική Ασία και Ανατολική Ευρώπη. Η παραγωγική ανάπτυξη θα προέλθει κυρίως από αύξηση των αποδόσεων, καθώς η μακροπρόθεσμη μείωση της χρήσης γεωργικής γης αναμένεται να συνεχιστεί, αλλά οι αυστηρότεροι κανονισμοί που σχετίζονται με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την καλή μεταχείριση των ζώων θα ασκήσουν καθοδική πίεση στις βελτιώσεις της απόδοσης.
Η αύξηση της παραγωγής στη Βόρεια Αμερική αναμένεται να είναι περιορισμένη. Η φυτική παραγωγή αναμένεται να αυξηθεί ταχύτερα από την κτηνοτροφική παραγωγή, αντιστρέφοντας την τάση της περασμένης δεκαετίας.
