Τρίμματα

Το πιο σηµαντικό νέο των ηµερών, ήταν η µεγάλη µείωση σε όγκο της εγχώριας αγροτικής παραγωγής που κατέγραψε τον περασµένο χρόνο, δηλαδή το 2023, η Eurostat και υπολογίζεται στο 16%. Είναι ίσως το πιο ηχηρό καµπανάκι, όχι µόνο για τις κλιµατικές συνθήκες που γίνονται όλο και πιο δύσκολες όσο και για την οικονοµική εξασθένιση των αγροτικών εκµεταλλεύσεων που αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν στην καλλιεργητική φροντίδα που απαιτείται κατά περίπτωση.

Tην ώρα που ο οδοστρωτήρας Τραµπ απειλεί να ισοπεδώσει το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα και την µέχρι σήµερα αρχιτεκτονική του, στην Ελλάδα και ειδικότερα στον αγροτικό χώρο, συνεχίζει να µεγαλουργεί ένα σύστηµα διαπλοκής «παλαιάς κοπής», το οποίο, έχει φτιαχτεί για να επιβουλεύεται τα κονδύλια της ΚΑΠ και να στερεί από τους πραγµατικούς παραγωγούς, ακόµα και τις λίγες ενισχύσεις που έχουν αποµείνει για τη στήριξη της δραστηριότητάς τους.

Αν οι επιτελείς του ΟΠΕΚΕΠΕ και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ευχαριστηµένοι µε την προκαταβολή της ενιαίας ενίσχυσης που πιστώθηκε την περασµένη Τετάρτη, µε γεια τους µε χαρά τους. Στις τάξεις των αγροτών πάντως, δεν υπάρχει ούτε ένας δικαιούχος που να δηλώνει ικανοποιηµένος µε την πληρωµή.

Η εικόνα που παρουσίασαν στη Sial 2024 οι εγχώριες, µικρές και µεγάλες, επιχειρήσεις από το χώρο των τροφίµων, αποτυπώνει µε τον καλύτερο τρόπο τη δουλειά που γίνεται από τους συντελεστές του κλάδου, όπως και το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για ελληνικά προϊόντα στις αγορές του εξωτερικού.

Αν θέλουµε να δούµε τα πράγµατα σε ρεαλιστική βάση, η οικονοµική βιωσιµότητα των αγροτικών εκµεταλλεύσεων διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, κρίνεται πλέον αποκλειστικά από τις αποδόσεις, ποσοτικές και ποιοτικές. Αν µάλιστα εξετάσει κάποιος προσεκτικά τη σηµερινή διάρθρωση των εκµεταλλεύσεων στη χώρα µας, µπορεί εύκολα να τις χωρίσει σε δύο κατηγορίες. Σ’ αυτές που προκόβουν και σ’ αυτές που ακολουθούν συνεχώς φθίνουσα πορεία.

Πόσες ακόµη παραβιάσεις των κοινοτικών κανόνων θα πρέπει να γίνουν και πόσες φορές ακόµα η χώρα, µέσω των δοµών που την εκπροσωπούν θα πρέπει να εκτεθεί στις κοινοτικές αρχές και στα µάτια των Ελλήνων αγροτών για να αρχίσει να διορθώνεται, κάποια στιγµή, η υπόθεση που αφορά στη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων;

Λογικά η κυβέρνηση έχει µπροστά της άλλα 2,5 χρόνια διακυβέρνησης, χρόνος πολύς για να µη γίνει τίποτα στον αγροτικό τοµέα, όπως πέρασαν δηλαδή και τα προηγούµενα 5,5 χρόνια. Εκτός κι αν λογίζεται στις επιτυχίες της παρούσας διακυβέρνησης το γεγονός ότι η παλιά… τάξη πραγµάτων στο χώρο της αγροτικής παραγωγής καταρρέει, οι µικρές εκµεταλλεύσεις εγκαταλείπουν την προσπάθεια µαζικά, η δραστηριότητα συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια και η ύπαιθρος διαβαίνει αµαχητί το δρόµο της παρακµής.

Τη ∆ευτέρα 30 Σεπτεµβρίου λήγει ως γνωστόν η προθεσµία για την υποβολή των δηλώσεων ΟΣ∆Ε, όµως, ποιος ξέρει να µας πει τελικά, τί γίνεται µε το σκέλος των δηλώσεων που αφορούν στα eco-schemes και τις συνδεδεµένες ενισχύσεις;

Εχουν περάσει κάτι παραπάνω από τρεις µήνες από την ηµέρα που ο Κώστας Τσιάρας ανέλαβε το τιµόνι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και δεν σας κρύβω ότι δυσκολεύοµαι να ανιχνεύσω το αποτύπωµα του έργου του σ’ αυτές τις πρώτες 100 µέρες. Λίγο η θερινή ραστώνη, λίγο η πανώλη των µικρών µηρυκαστικών και λίγο τα πήγαινε έλα σε Καρδίτσα και Βρυξέλλες, οι µέρες πέρασαν... σαν νερό.

Θα µπορούσα να πω ότι ο τρόπος µε τον οποίο αντιδρά στα θέµατα ο σηµερινός υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, είναι αργός, δείχνει ωστόσο να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

H σηµαντική υποχώρηση που καταγράφεται στα ποσοστά της Νέας ∆ηµοκρατίας στις τελευταίες δηµοσκοπήσεις, δείχνει καθαρά την αποµάκρυνσή της από την πραγµατικότητα και τις ανάγκες της κοινωνίας. Την ίδια στιγµή, αυτή η υποχώρηση θα µπορούσε να λειτουργήσει ως το τελευταίο καµπανάκι αφύπνισης, πριν έρθουν τα χειρότερα. Μ’ αυτή την έννοια, τα όσα ειπωθούν αυτό το Σαββατοκύριακο από το στόµα του πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της ∆ΕΘ θα είναι και το µέτρο για το αν η κυβέρνηση έχει λάβει τελικά ή όχι το µήνυµα της βάσης.

Η τελευταία εξέλιξη στα Παρακάρλια, µε την… απορροή των υδάτων σε έκταση 100.000 στρεµµάτων περίπου, εκεί όπου µέχρι πριν από ένα µήνα υπήρχε λίµνη, έρχεται να επιβεβαιώσει ένα ακόµη µεγάλο λάθος των κυβερνώντων σε ένα θέµα που ήταν µεν δύσκολο, απαιτούσε όµως καθαρό µυαλό και κινήσεις απαλλαγµένες από µικροπολιτικές και διαπλοκή µε τα µεγάλα συµφέροντα.

Αν διαπιστώνω κάτι, όλα αυτά τα χρόνια που υπηρετώ δηµοσιογραφικά τον αγροτικό χώρο, είναι ότι, τα αντανακλαστικά των πολιτικών ενεργοποιούνται εκεί όπου υπάρχει χρήµα. Έτσι, µπορεί, θέµατα τεράστιας σηµασίας για την πολυπληθή κοινωνία των αγροτών να λιµνάζουν χωρίς κανείς να δείχνει διάθεση να τα αντιµετωπίσει, ενώ αντίθετα, όταν πρόκειται για business µε σαφές οικονοµικό αντικείµενο, όλοι σπεύδουν να παράσχουν τις υπηρεσίες τους.

Πολύ θα ήθελα να βρω έναν σοβαρό λόγο για τον οποίο να είµαι αγρότης αυτή την περίοδο. Προσωπικά δεν τον βρίσκω. Κι απ’ ότι φαίνεται χρόνο µε το χρόνο γίνονται όλο και περισσότεροι αυτοί οι οποίοι χάνουν τον ενδιαφέρον τους για το αγροτικό επάγγελµα. Ακόµα και το πρόγραµµα Νέων Αγροτών, όπως έγραψε πριν από λίγο καιρό η Agrenda, αρχίζει να χάνει την απήχησή του στις νέες γενιές.

Οι διαφορές ανάµεσα στα λόγια από την ανακοίνωση της Παρασκευής του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις πράξεις, δηλαδή πώς δουλεύει αυτό που ανέβηκε στο gov.gr µε το ζόρι, οδηγούν σε ενδείξεις διάπραξης απιστίας από τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Κυριάκο Μπαµπασίδη και το ∆ιοικητικό Συµβούλιο του Οργανισµού.

Για όλους αυτούς που απορούν, γιατί καθυστερεί τόσο πολύ φέτος το «άνοιγµα» του ΟΣ∆Ε, η απάντηση είναι απλή. Γιατί δεν ήταν έτοιµος, αυτός που νέµεται την υπόθεση του ΟΣ∆Ε τα τελευταία 10 χρόνια.

Αναλυτικότερα, το σφάλµα προέκυψε από εκ παραδροµής χρησιµοποίηση γραµµής δικαιωµάτων έτους 2021 αντί της ορθής έτους 2022, σε συγκεκριµένο διασταυρωτικό έλεγχο που οδήγησε σε εσφαλµένη πληρωµή τον Ιούλιο του 2023. Το εν λόγω σφάλµα αφορά σε 196.083 δικαιούχους και το ποσό αρχικής εκτίµησης ήταν 63.035.249,77 ευρώ, το οποίο µετά από επανα-υπολογισµό από τον ΟΠΕΚΕΠΕ προσδιορίστηκε σε 50.755.440,32 ευρώ».

'Ολα τα σηµάδια συνηγορούν στην εκτίµηση ότι τα πράγµατα για τους αγρότες δυσκολεύουν και µάλιστα πολύ. ∆εν είναι όλοι οι αγρότες στην ίδια κατηγορία, ούτε φυσικά όλα τα αγροτικά προϊόντα στον ίδιο παρονοµαστή. Ωστόσο, οι κοινοτικές ενισχύσεις µειώνονται, οι τιµές των αγροτικών προϊόντων διορθώνουν και η υποστήριξη της παραγωγικής διαδικασίας επιβαρύνεται συνεχώς µε νέα κόστη.