Το μόνο βέβαιο είναι ότι αυτή τη φορά, στην Κρήτη, ο Κώστας Τσιάρας δεν πέρασε καλά. Αλλιώς τα είχε υπολογίσει, αλλιώς τα περίµενε, κι αλλιώς τελικά ήρθαν τα πράγµατα. Βλέπεις οι Κρητικοί διαφέρουν πολύ από τους Θεσσαλούς. Γι’ αυτό και έχουν καταφέρει, τόσα χρόνια, να διατηρούν τη µερίδα του λέοντος στις αγροτικές επιδοτήσεις. Όσο για το µασάζ που προσπάθησε να τους κάνει ο Τσιάρας, πολύ φοβάµαι ότι στην Κρήτη οι εκεί «παράγοντες», δουλεύουν µε personal trainer.
Που πάει αλήθεια σήµερα η ελληνική γεωργία; Το ερώτηµα τίθεται επιτακτικά ενόψει της νέας χρονιάς και φυσικά της νέας καλλιεργητικής περιόδου. Με τη συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελµατιών του κλάδου, βέβαια, να βρίσκονται αυτό τον καιρό σε µεγάλο δίληµµα για το κατά πόσο θα πρέπει να επενδύσουν άλλη µια χρονιά σε µια δραστηριότητα η οποία έχει περισσότερες πιθανότητες να φέρει καινούργιες ζηµιές παρά κάποια αξιόλογα κέρδη.
Κάθε νέος χρόνος αποτελεί αφετηρία για καινούργιο σχεδιασµό και µ’ αυτή την έννοια, έχει ιδιαίτερη σηµασία, οι υπεύθυνοι για την άσκηση αγροτικής πολιτικής και όσοι εµπλέκονται στον αγροτικό τοµέα γενικότερα, να έχουν υπόψη τους τους άξονες πάνω στους οποίους οφείλει να κινηθεί η στρατηγική φέτος και τα αµέσως επόµενα χρόνια. Σίγουρα δεν αρκεί µια άνευρη και χωρίς εθνική στόχευση εφαρµογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Ένα από τα µεγάλα θέµατα σ’ αυτόν τον τόπο, είναι το θέµα της συνεννόησης. Αυτό υπονοµεύει το µακροπρόθεσµο σχεδιασµό και κάνει δύσκολη την επίλυση των προβληµάτων. Κι επειδή, οι πρώτοι µήνες κάθε έτους, είναι και µήνες αγροτικών κινητοποιήσεων, κάποια στιγµή, όλοι οφείλουν να αντιληφθούν ότι µ’ αυτό τον τρόπο διεκδίκησης λύσεων και µ’ αυτόν τον τρόπο αποφυγής ευθυνών, δουλειά δεν γίνεται.
Μπορεί αυτή η κυβέρνηση να έχει κάνει πολλά και σε πολλά µέτωπα, ωστόσο στα θέµατα που έχουν να κάνουν µε τον αγροτικό τοµέα, έχει µείνει πολύ πίσω. Θα µπορούσα να πω ότι ποτέ δεν ασχολήθηκε συστηµατικά και αποφασιστικά. Όλες οι πολιτικές που ασκήθηκαν περισσότερο ήρθαν για να σβήσουν φωτιές, παρά να συµβάλουν σε ένα διαφορετικό µοντέλο αγροτικής πολιτικής. κάτι που το χρειάζεται ο τόπος.
Μπορεί η τελική επικύρωση της συµφωνίας µεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Mercosur να έχει ακόµα δρόµο, ωστόσο οι πρώτες υπογραφές µεταξύ των δύο πλευρών, µετά τη σύνοδο της Ουρουγουάης στις 5 ∆εκεµβρίου, έχουν ήδη πέσει και οι εξελίξεις επ’ αυτού έχουν πάρει το δρόµο τους.
Με αφορµή τη µεγάλη γιορτή του Αγρότη της Χρονιάς, όπως καταλαβαίνετε, οι προσωπικές µου επικοινωνίες µε τον κόσµο της αγροτικής παραγωγής ήταν αυτές τις µέρες πολύ περισσότερες και ιδιαιτέρως αποδοτικές. Αυτό το οποίο καταλαβαίνω απ’ όλες αυτές τις επαφές είναι ότι, ανεξάρτητα από τον βαθµό προόδου που παρουσιάζουν οι αγροτικές εκµεταλλεύσεις στην Ελλάδα, η αβεβαιότητα την οποία βιώνουν, εδώ και καιρό, όλοι οι συντελεστές της αγροτικής παραγωγής, είναι πολύ µεγάλη.
Τα σοβαρά σηµάδια για την παρακµή µιας χώρας αλλά και µιας κοινωνίας γενικότερα, αρχίζουν από τη στιγµή που οι ιθύνοντες χάνουν τα αντανακλαστικά τους και παύουν να αντιδρούν ακόµα και σε εξόφθαλµες παραβιάσεις νόµων και ηθικών αρχών.
Αυτό που δεν έχει γίνει ακόµα κατανοητό στον αγροτικό κόσµο, είναι η επίπτωση που θα έχει η λεγόµενη «εξωτερική σύγκλιση» των κοινοτικών ενισχύσεων. Να αναφερθεί εδώ ότι ο όρος εξωτερική σύγκλιση έχει αποτυπωθεί µε τη µορφή δέσµευσης για το µέλλον και στα κείµενα της τρέχουσας προγραµµατικής περιόδου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Το πιο σηµαντικό νέο των ηµερών, ήταν η µεγάλη µείωση σε όγκο της εγχώριας αγροτικής παραγωγής που κατέγραψε τον περασµένο χρόνο, δηλαδή το 2023, η Eurostat και υπολογίζεται στο 16%. Είναι ίσως το πιο ηχηρό καµπανάκι, όχι µόνο για τις κλιµατικές συνθήκες που γίνονται όλο και πιο δύσκολες όσο και για την οικονοµική εξασθένιση των αγροτικών εκµεταλλεύσεων που αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν στην καλλιεργητική φροντίδα που απαιτείται κατά περίπτωση.
Tην ώρα που ο οδοστρωτήρας Τραµπ απειλεί να ισοπεδώσει το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα και την µέχρι σήµερα αρχιτεκτονική του, στην Ελλάδα και ειδικότερα στον αγροτικό χώρο, συνεχίζει να µεγαλουργεί ένα σύστηµα διαπλοκής «παλαιάς κοπής», το οποίο, έχει φτιαχτεί για να επιβουλεύεται τα κονδύλια της ΚΑΠ και να στερεί από τους πραγµατικούς παραγωγούς, ακόµα και τις λίγες ενισχύσεις που έχουν αποµείνει για τη στήριξη της δραστηριότητάς τους.
Αν οι επιτελείς του ΟΠΕΚΕΠΕ και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ευχαριστηµένοι µε την προκαταβολή της ενιαίας ενίσχυσης που πιστώθηκε την περασµένη Τετάρτη, µε γεια τους µε χαρά τους. Στις τάξεις των αγροτών πάντως, δεν υπάρχει ούτε ένας δικαιούχος που να δηλώνει ικανοποιηµένος µε την πληρωµή.
Η εικόνα που παρουσίασαν στη Sial 2024 οι εγχώριες, µικρές και µεγάλες, επιχειρήσεις από το χώρο των τροφίµων, αποτυπώνει µε τον καλύτερο τρόπο τη δουλειά που γίνεται από τους συντελεστές του κλάδου, όπως και το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για ελληνικά προϊόντα στις αγορές του εξωτερικού.
Αν θέλουµε να δούµε τα πράγµατα σε ρεαλιστική βάση, η οικονοµική βιωσιµότητα των αγροτικών εκµεταλλεύσεων διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, κρίνεται πλέον αποκλειστικά από τις αποδόσεις, ποσοτικές και ποιοτικές. Αν µάλιστα εξετάσει κάποιος προσεκτικά τη σηµερινή διάρθρωση των εκµεταλλεύσεων στη χώρα µας, µπορεί εύκολα να τις χωρίσει σε δύο κατηγορίες. Σ’ αυτές που προκόβουν και σ’ αυτές που ακολουθούν συνεχώς φθίνουσα πορεία.
Πόσες ακόµη παραβιάσεις των κοινοτικών κανόνων θα πρέπει να γίνουν και πόσες φορές ακόµα η χώρα, µέσω των δοµών που την εκπροσωπούν θα πρέπει να εκτεθεί στις κοινοτικές αρχές και στα µάτια των Ελλήνων αγροτών για να αρχίσει να διορθώνεται, κάποια στιγµή, η υπόθεση που αφορά στη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων;
Λογικά η κυβέρνηση έχει µπροστά της άλλα 2,5 χρόνια διακυβέρνησης, χρόνος πολύς για να µη γίνει τίποτα στον αγροτικό τοµέα, όπως πέρασαν δηλαδή και τα προηγούµενα 5,5 χρόνια. Εκτός κι αν λογίζεται στις επιτυχίες της παρούσας διακυβέρνησης το γεγονός ότι η παλιά… τάξη πραγµάτων στο χώρο της αγροτικής παραγωγής καταρρέει, οι µικρές εκµεταλλεύσεις εγκαταλείπουν την προσπάθεια µαζικά, η δραστηριότητα συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια και η ύπαιθρος διαβαίνει αµαχητί το δρόµο της παρακµής.
Τη ∆ευτέρα 30 Σεπτεµβρίου λήγει ως γνωστόν η προθεσµία για την υποβολή των δηλώσεων ΟΣ∆Ε, όµως, ποιος ξέρει να µας πει τελικά, τί γίνεται µε το σκέλος των δηλώσεων που αφορούν στα eco-schemes και τις συνδεδεµένες ενισχύσεις;
Εχουν περάσει κάτι παραπάνω από τρεις µήνες από την ηµέρα που ο Κώστας Τσιάρας ανέλαβε το τιµόνι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και δεν σας κρύβω ότι δυσκολεύοµαι να ανιχνεύσω το αποτύπωµα του έργου του σ’ αυτές τις πρώτες 100 µέρες. Λίγο η θερινή ραστώνη, λίγο η πανώλη των µικρών µηρυκαστικών και λίγο τα πήγαινε έλα σε Καρδίτσα και Βρυξέλλες, οι µέρες πέρασαν... σαν νερό.
