Μια µικρή βόλτα στα κεφαλοχώρια των άλλοτε κραταιών αγροτικά περιοχών είναι αρκετή για να πείσει και τον τελευταίο «άπιστο» πόσο βαθιά είναι η κρίση που διέρχεται ο τοµέας της αγροτικής παραγωγής και κατ’ επέκταση οι κοινωνίες της υπαίθρου στη χώρα µας.
- Άδεια σχολεία
Το φωνάζουν τα άλλοτε περήφανα και σήµερα άδεια από µαθητές σχολεία, τα εγκαταλειµµένα, παλιά, µεγάλα σπίτια, οι άδειες πλατείες, τα µίζερα καφενεία. ∆εν είναι µόνο που η αστυφιλία λιγόστεψε τους κατοίκους στα χωριά. Ακόµα πιο σοβαρό είναι το γεγονός ότι έχει µείνει... ο καθένας µόνος του. Χάθηκε η κοινωνικότητα ακόµα και µεταξύ των ανθρώπων που µένουν σε διπλανά σπίτια. Έσβησε το ενδιαφέρον για τα κοινά (αφορµή και ο Καποδίστριας), απαξιώθηκε ο συνεργατισµός και η θέρµη για συλλογική δράση, ατόνησε κατά πολύ και η διάθεση για δηµιουργία.
- Φτάνει ο τζίρος;
Το έχω πει κι άλλες φορές. Μέχρι τη δεκαετία του ’80, εκεί που ένα χωριό είχε εκατό ορεξάτους αγρότες, πάνω κάτω της ίδιας εµβέλειας και µε την ίδια δηµιουργική διάθεση, σήµερα συναντάει κανείς 5-6 επαγγελµατίες, που ξεχωρίζουν κυρίως για το τζίρο τους και µετά... το χάος.
- Αποµόνωση
Προφανώς και το πνεύµα της εποχής έχει φέρει την αποµόνωση. Στην αρχή ήταν η τηλεόραση, που έκλεισε τους ανθρώπους στο σπίτι και τώρα το internet, που έχει περιορίσει την επικοινωνία ακόµα και µεταξύ των ανθρώπων που βρίσκονται µέσα στο ίδιο σπίτι.
- Ιδού το δίληµµα
Σε οτι αφορα το επιχειρηµατικό σκέλος, πάντως, µάλλον χρήζει περαιτέρω επιστηµονικής µελέτης, αν είναι η κατάρρευση των συνεταιρισµών που θέριεψε τον ατοµικισµό ή αν είναι ο ατοµικισµός που έφερε την κατάρρευση των συνεταιρισµών και την περιφρόνηση προς τον συνεργατισµό.
- Οι τροφοδότες
Για κάποιους που θέλουν µάλιστα να επικαλούνται την επιρροή τους στα αγροτικά δρώµενα, ο εγχώριος αγροτικός χώρος δεν είναι τίποτα άλλο από µια ευκαιρία για business. Όχι βέβαια στο δύσκολο πεδίο της αγροτικής παραγωγής, αλλά στο ασφαλές «καταφύγιο» των υπηρεσιών. Και πάντα µε τη συνδροµή του κράτους. Άλλωστε, οι αγρότες είναι στα χωράφια τους και οι πολιτικοί ζουν µε την άγνοιά τους. Όσο για τις «αυθεντίες» του συνεταιριστικού κινήµατος, αυτές ήταν που τους έδωσαν την πρώτη καλή πάσα. Έκτοτε, ο συνεργατισµός στην Ελλάδα ψάχνει την ταυτότητά του και δεν τη βρίσκει.
- Σαν τον κούκο
Όσο για κάτι λίγους, µοναχικούς, όπως για παράδειγµα ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριµάνης, που προσπαθεί εδώ και χρόνια να πει τα πράγµατα µε το όνοµά τους, πολύ φοβάµαι ότι δεν εισακούγονται πλέον. Είναι σαφές πια ότι οι δυνάµεις του... Κέντρου, περί άλλων τυρβάζουν.
