Στην πιο δύσκολη στιγμή σε στροφή υποχρεώνεται το τρένο της γεωργίας

Στη χειρότερή της στιγµή, τουλάχιστον στα µεταπολιτευτικά χρόνια, βρίσκει την ελληνική γεωργία η φιλόδοξη στρατηγική Farm to Fork µε την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει το ρόλο της ευρωπαϊκής γεωργίας στο παγκόσµιο γίγνεσθαι. Μια στρατηγική για την οποία, ούτε οι ίδιοι οι αξιωµατούχοι της ΕΕ δείχνουν να έχουν ακόµα πεισθεί. Χαρακτηριστική η τοποθέτηση του επιτρόπου προϋπολογισµού, Γιοχάνες Χαν, ο οποίος, κατά τη διάρκεια ακρόασής του στο Ευρωκοινοβούλιο παραδέχθηκε αναφερόµενος στην ευρωπαϊκή γεωργία ότι «είναι πολύ δύσκολο να γίνει πράσινη όταν όλοι οι αγροτικοί δείκτες είναι κόκκινοι».

«Πρέπει να χρησιµοποιήσουµε τη δύναµη πυρός του επόµενου προϋπολογισµού της ΕΕ και του Ταµείου Ανάκαµψης για να βεβαιωθούµε ότι το «πράσινο» θα γίνει ένα βιώσιµο επιχειρηµατικό µοντέλο για όλους τους αγρότες µας», είχε πει λίγο νωρίτερα, ακολουθώντας την επίσηµη γραµµή των Βρυξελλών, ο κ. Χαν. Σύµφωνα µε τον ίδιο, εάν εγκριθεί µε την τρέχουσα µορφή, ο γεωργικός προϋπολογισµός θα «ενισχύσει τη διαχείριση κρίσεων στη γεωργία», θα βοηθήσει τα κράτη µέλη να επενδύσουν στην «επόµενη γενιά γεωργίας» και να κάνουν τις εκµεταλλεύσεις «πράσινες, ψηφιακές και ανθεκτικές», τόνισε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι η νέα της πρόταση προϋπολογισµού θα βοηθήσει τους αγρότες να παράγουν επαρκή τρόφιµα, ενώ ταυτόχρονα θα εφαρµόζουν τεχνολογίες για την ψηφιοποίηση της γεωργίας, οι οποίες θα την καθιστούν λιγότερο επιζήµια για το περιβάλλον.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, πάντως, όλα αυτά ηχούν κάπως παράφωνα. Η χώρα έχασε πανηγυρικά το τρένο της αγροτικής ανάπτυξης που ακολούθησε η Ευρώπη τα τελευταία 40 χρόνια και ζει µε την ελπίδα να προλάβει το επόµενο, το οποίο κινείται κατά κάποιο τρόπο προς την αντίθετη κατεύθυνση. Έχει γι’ αυτό κάποιες πιθανότητες, ωστόσο τίποτα δεν είναι βέβαιο. Το νέο µοντέλο βιώσιµης ανάπτυξης, που επιλέγει η Ευρώπη, απαιτεί σχεδιασµό, προσαρµοστικότητα και φυσικά επενδύσεις. Η χρηµατοπιστωτική ασφυξία την οποία βιώνουν σήµερα οι αγροτικές εκµεταλλεύσεις στη χώρα µας δεν αφήνει κανένα περιθώριο για κινήσεις προσαρµογής προς τη νέα κατάσταση. Αν, µάλιστα, η προσαρµογή αυτή δεν υποστηριχθεί γενναία από την ΕΕ υπάρχει ο κίνδυνος για δραµατική µείωση των στρεµµατικών αποδόσεων, κάτι το οποίο θα επιταχύνει το δρόµο προς τη χρεοκοπία.

Σηµειωτέον ότι οι πρώτες µελέτες ειδικών (σελ. 12) µετά τις ανακοινώσεις για τη στρατηγική Farm to Fork, κάνουν λόγο για µείωση κατά 15% της ευρωπαϊκής παραγωγής, εφόσον οι εξαγγελίες εφαρµοσθούν στο σύνολό τους και στη µορφή που αυτές εξαγγέλθηκαν.   

Το πρόβληµα φθάνει και σε  άλλους κρίκους

Ανησυχίες και στους επόµενους κρίκους της αλυσίδας αξίας, δηµιουργεί, όπως όλα δείχνουν, η δύσκολη οικονοµική θέση στην οποία περιέρχονται οι αγροτικές εκµεταλλεύσεις στην Ελλάδα.
Οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των εισροών να είναι οι πρώτες που δεν κρύβουν τις αγωνίες τους για την επόµενη µέρα. Πρώτον, γιατί η νέα κατάσταση τις αφορά άµεσα, καθώς γίνεται λόγος για δραστική µείωση στη χρήση προϊόντων θρέψης και φυτοπροστασίας. ∆εύτερον, γιατί µια επιδείνωση της  ήδη οριακής οικονοµικής θέσης των παραγωγών θα µεταφέρει µε άµεσο τρόπο δυσκολίες στη στήριξη των πωλήσεων και στην είσπραξη των απαιτήσεών τους από την αγορά. Με τον καιρό, βέβαια, αν κάτι δεν αλλάξει θεαµατικά, το πρόβληµα θα γίνει εντονότερο και στους άλλους κρίκους της αλυσίδας και ειδικότερα στον τοµέα της µεταποίησης.