Στη βουλή το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις μέχρι 25.000 ευρώ

Στόχος του νομοσχεδίου είναι να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό που υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα, το οποίο πλήττει κυρίως όσους βρίσκονται στο ξεκίνημά της και είναι αποκλεισμένοι από τον τραπεζικό δανεισμό, αλλά και η ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Το νομοσχέδιο είναι βασισμένο στον Ευρωπαϊκό Κώδικα Καλής Πρακτικής για τη Χορήγηση Μικροπιστώσεων.

Έτσι, σημειώνει το ΥΠΟΙΚ, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, θα αυξηθεί ο παραγωγικός ιστός της χώρας, θα ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα, θα περιοριστεί η παραοικονομία και θα προωθηθεί η υγιής επιχειρηματική κουλτούρα.

Προβλέπεται η σύσταση ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, τα οποία θα μπορούν να χορηγούν πιστώσεις έως 25.000 ευρώ χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Η Τράπεζα της Ελλάδος ορίζεται ως αρμόδια αρχή εποπτείας και αδειοδότησης των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων.

Δικαιούχοι των μικροχρηματοδοτήσεων είναι:
- οι πολύ μικρές επιχειρήσεις,
- τα φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών επιχειρήσεων,
- τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα,
- τα άτομα που θέλουν να εκπαιδευτούν ώστε να μπουν στην αγορά εργασίας, καθώς και
- τα άτομα τα οποία ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων θα λειτουργούν ως ανώνυμες εταιρίες αποκλειστικού σκοπού. Επίσης, υποχρεούνται να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης στους δικαιούχους μικροχρηματοδοτήσεων. Προβλέπεται η υποχρέωση διαφάνειας στους όρους δανειοδότησης, οι οποίοι θα πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά στη σύμβαση. Ακόμη, προσδιορίζονται οι τυποποιημένες πληροφορίες για τη διαφήμιση και την εμπορική προώθηση των ιδρυμάτων αυτών.

Οι όροι του δανείου

Οπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, η διάρκεια αποπληρωμής της χορηγηθείσας μικροχρηματοδότησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 12 μηνών και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 έτη. Για τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων εισάγεται η υποχρέωση ελέγχου, πριν τη χορήγηση κάθε μορφής μικροχρηματοδότησης, της τήρησης του σκοπού αυτής, καθώς και των προϋποθέσεων του παρόντος άρθρου, μέσω απαίτησης σχετικών αποδεικτικών εγγράφων από το δικαιούχο. Ειδικά για την τήρηση του ορίου μικροχρηματοδοτήσεων ο δικαιούχος υπογράφει σχετική υπεύθυνη δήλωση με την οποία παράλληλα συναινεί στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων και παρόχων υπηρεσιών πληρωμών του ν. 4537/2018 που αφορούν αποκλειστικά τη χορήγηση σε αυτόν μικροχρηματοδότησης, εφόσον κριθεί αναγκαίο για την επιβεβαίωση της τήρησης του ορίου των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ.

Η χρηματοδότηση

Τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικό ή συγχρηματοδοτούμενο σκέλος), εφόσον έχουν λάβει πιστοποίηση για τη συμμόρφωσή τους με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Καλής Πρακτικής για τη Χορήγηση Μικροπιστώσεων.

Όλα τα παραπάνω θα συμβάλουν στον γενικότερο στόχο της ανόρθωσης της εθνικής οικονομίας, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη κρίση του κορωνοϊού, και στην υποστήριξη της ανάπτυξης και της ανάκαμψης, επισημαίνεται σε ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ.

Στο νομοσχέδιο:

• Ορίζεται η Τράπεζα της Ελλάδοςως αρμόδια αρχή επιφορτισμένη με την αδειοδότηση και την εποπτεία των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, η οποία, μεταξύ άλλων, ασκεί ελεγκτικές αρμοδιότητες σχετικά με το ανώτερο ποσό χρηματοδότησης που μπορούν να χορηγούν τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων ανά δικαιούχο.
• Προβλέπεται ότι, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων με έδρα την Ελλάδα, ιδρύονται και λειτουργούν με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας αποκλειστικού σκοπού και καθορίζονται η διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την απόκτηση της σχετικής άδειας.
• Ορίζεται σε τετρακόσιες χιλιάδες (400.000) ευρώ κατ’ ελάχιστον, το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο που απαιτείται για την χορήγηση της άδειας λειτουργίας των ανωτέρω ιδρυμάτων. Επιπλέον, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων υποχρεούνται να διατηρούν ίδια κεφάλαια ίσα με το αρχικό κεφάλαιο,με σκοπό την εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας για την χορήγηση μικροχρηματοδοτήσεων.
• Τηρείται στον επίσημο διαδικτυακό τόπο της Τράπεζας της Ελλάδος μητρώο, στο οποίο καταχωρίζονται τα αδειοδοτημένα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων με έδρα στην Ελλάδα.
• Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τους ελέγχους στους οποίους υπόκεινται τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων.
• Επιβάλλονται από την Τράπεζα της Ελλάδος διοικητικές κυρώσεις, μεταξύ των οποίων χρηματικά πρόστιμα και ποινή φυλάκισης, στα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων που παραβαίνουν διατάξεις του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου.
• Αναφέρονται τα είδη των χρηματοδοτικών προϊόντων που δύναται να χορηγήσουν τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων καθώς και οι δικαιούχοι αυτών.
• Περιγράφονται ενδεικτικά οι συμβουλευτικές υπηρεσίες επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης, που οφείλουν να παρέχουν τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων, στους δικαιούχους μικροχρηματοδοτήσεων.
• Καθορίζονται οι όροι χορήγησης της μικροχρηματοδότησης.
• Απαλλάσσονται από τέλη χαρτοσήμου καθώς και από την επιβολή της εισφοράς του ν. 128/1975 οι συμβάσεις μικροχρηματοδοτήσεων που καταρτίζουν τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων.
• Παρατίθενται οι πληροφορίες που οφείλει να εμπεριέχει κάθε διαφήμιση και εμπορική προώθηση μικροχρηματοδοτήσεων.
• Παρέχεται η δυνατότητα: (ΐ) συμμετοχής των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, σε προγράμματα χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων, με συνεπένδυση από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, και (ii) λήψης εγγυήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο, τηρουμένων των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις.

Νωρίτερα το Agronews έγραφε:
Χωρίς να έχει αποσαφηνισθεί επαρκώς η χρηματοδοτική γραμμή που θα στηρίξει την όλη πολιτική των μικροπιστώσεων, η αίσθηση που υπάρχει στην αγορά είναι ότι το ενδιαφέρον της «κατανάλωσης» και ειδικά του αγροτικού κόσμου είναι μεγάλο, αντίθετα, η προσφορά εκ μέρους των εν δυνάμει δανειοδοτικών φορέων παραμένει περιορισμένη.

Θα πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι με βάση ισχύον το ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας του θεσμού, οι μικροπιστώσεις δεν είναι υπόθεση των εμπορικών τραπεζών και των θεσμοθετημένων πιστωτικών ιδρυμάτων κι αυτό γιατί οι τράπεζες δεν έχουν εκ του νόμου τη δυνατότητα να χορηγούν δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις (εκτός αν προβλέπονται εγγυήσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων). Όπως αναφέρεται αρμοδίως, στόχος είναι στη χορήγηση αυτών των μικροπιστώσεων να εμπλακούν εταιρείες, επιμελητήρια, οργανώσεις και άλλοι φορείς οι οποίοι θα τύχουν προηγουμένως ανάλογης πιστοποίησης.

Προς το παρόν η συζήτηση είναι γύρω από το ποιος θα είναι ο εποπτεύων την όλη διαδικασία οργανισμός και ακολούθως αυτός που θα παράσχει τις πιστοποιήσεις στους υποψήφιους «μικροπιστωτές». Επ’ αυτού γίνονται αυτές τις μέρες συζητήσεις ανάμεσα στο οικονομικό επιτελείο και την Τράπεζα της Ελλάδος. Με βάση το αποτέλεσμα αυτών των διαβουλεύσεων αναμένεται να πάρει την τελική του μορφή και να κατατεθεί το επόμενο διάστημα στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις που θα καθορίζει στις λεπτομέρειές της την όλη διαδικασία χορήγησης αυτών των δανείων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, που φιλοξενούνται στο euro2day.gr το υπουργείο Οικονομικών που είναι και το καθ’ ύλην αρμόδιο, προτείνει ως αδειοδειοδοτικό και εποπτικό φορέα την Τράπεζα της Ελλάδος (TτΕ). Η τελευταία ωστόσο, βασιζόμενη και στις ενστάσεις που έχει διατυπώσει επί του συγκεκριμένου από τις αρχές του 2019 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) φαίνεται να μην επιθυμεί την ανάληψη ενός τέτοιου ρόλου.

Σημειωτέον ότι στις συστάσεις επί του νομοσχεδίου της προηγούμενης κυβέρνησης, η ΕΚΤ πρότεινε να δημιουργηθεί ένας άλλος φορέας αδειοδότησης, πλην της TτΕ, όπως ισχύει στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης.

Για την υπέρβαση των ενστάσεων της ΕΚΤ αλλά και της ΤτΕ η προηγούμενη κυβέρνηση είχε καταλήξει ότι ο αδειοδοτικός και εποπτικός φορέας θα είναι μια μεικτή επιτροπή των υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης και η TτΕ, θα αναλάμβανε μόνο το τμήμα ρίσκου.

Ωστόσο, αν και οι διατάξεις του νομοσχεδίου παρέμειναν ως είχαν, στο συγκεκριμένο θέμα, δηλαδή της αδειοδότησης, το υπουργείο Οικονομικών επανέφερε στο προσκήνιο την TτΕ, χωρίς ωστόσο ακόμη να έχει καταλήξει οριστικά. Συνέπεια αυτού, είναι η καθυστέρηση που καταγράφεται στην κατάθεση του νομοσχεδίου στη βουλή και το «άνοιγμα» του θεσμού των μικροπιστώσεων.

Τα δάνεια των αποκλεισμένων

Με δεδομένο ότι χρήση των μικροπιστώσεων θα μπορούν να κάνουν όσοι έως σήμερα είναι αποκλεισμένοι από την τραπεζική χρηματοδότηση, καθώς δεν μπορούν να παράσχουν εξασφαλίσεις, το ενδιαφέρον για την έναρξη του θεσμού, είναι τεράστιο.

Υπογραμμίζεται ότι μικροπιστώσεις θα χορηγούνται από οργανισμούς που θα συσταθούν για το συγκεκριμένο λόγο. Για παράδειγμα, άδεια για σύσταση ιδρύματος μικροχρηματοδότησης θα μπορούν να λάβουν εταιρείες φορείς, επιμελητήρια, οργανώσεις κ.ο.κ. Εκτός παροχής μικροπιστώσεων, μένουν οι τράπεζες όπου λόγω του κανονιστικού πλαισίου, δεν επιτρέπεται να δανείσουν χωρίς εξασφαλίσεις. Ωστόσο, μπορούν να παράσχουν αυτού του τύπου δάνεια, όταν έχουν τις ανάλογες εγγυήσεις, όπως για παράδειγμα αυτές του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ).

Πάντως, παρά την αγωνία της αγοράς, η πραγματικότητα είναι ότι μόλις ένα πολύ μικρό μέρος των αναγκών θα καλυφθεί, καθώς ο αριθμός των οργανισμών μικροπιστώσεων που θα ιδρυθούν, όπως αναφέρουν γνώστες του αντικειμένου, θα είναι μικρός.

Οι μικροπιστώσεις, όπως προαναφέρθηκε, θα προσφέρονται χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις, η ελάχιστη διάρκεια αποπληρωμής αναμένεται να είναι 12 μήνες και η μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής τα 10 χρόνια.

Κατηγορίες μικροπιστώσεων

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων που θα συσταθούν θα πρέπει να χορηγούν τις εξής μορφές δανείων:

1) Επιχειρηματικές μικροχρηματοδοτήσεις

Ως τέτοιες νοούνται ιδίως:

α) όλες οι μορφές πιστώσεων έως το όριο των 25.000 ευρώ που χορηγούνται είτε για τη κάλυψη επενδυτικών αναγκών, είτε ως κεφάλαιο κίνησης,

β) προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης έως 25.000 ευρώ, για την απόκτηση εξοπλισμού,

γ) αυτοτελείς εγγυήσεις έως το όριο των 25.000 ευρώ, οι οποίες δεν μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα.

2) Προσωπικές μικροχρηματοδοτήσεις

Ως τέτοιες νοούνται ιδίως προσωπικές πιστώσεις, τακτής λήξης, για:

α) εκπαιδευτικούς σκοπούς έως 10.000 ευρώ

β) την ενίσχυση δημόσιων πολιτικών ή με σκοπό την κοινωνική και οικονομική ένταξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων έως το ποσό των 25.000 ευρώ, που αφορούν ιδίως την αντιμετώπιση των ακόλουθων καταστάσεων:

- ανεργία

- αναστολή ή μείωση του χρόνου εργασίας για λόγους που δεν οφείλονται στη δική τους βούληση

1. Δικαιούχοι των επιχειρηματικών μικροχρηματοδοτήσεων είναι οι εξής:

α) πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις

β) φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων

γ) ελεύθεροι επαγγελματίες

δ) φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας

2. Δικαιούχοι των προσωπικών μικροχρηματοδοτήσεων είναι οι εξής:

α) φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών

β) δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής

γ) ευάλωτες κοινωνικά ομάδες