Ο τελευταίος µεταβατικός κανονισµό της Ε.Ε. (23/12/2020) για την ενδιάµεση διετία της ΚΑΠ, προβλέπει ως η καταληκτική ηµεροµηνία κατάθεσης θέσεων από τα Κράτη - Μέλη, όσον αφορά στην πολιτική που θα ακολουθήσουν στον τοµέα της σύγκλισης των δικαιωµάτων. Αν και κατά πόσο η µείωση στα ιστορικά δικαιώµατα θα αρχίσει να εφαρµόζεται από την επόµενη χρονιά, από το 2022.
Ως γνωστόν, πριν από λίγο καιρό και συγκεκριµένα στις 19 Φεβρουαρίου, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κατέθεσε στα αρµόδια κοινοτικά όργανα την θέση της για το τρέχον έτος, κάνοντας τότε την επιλογή που έλεγε ότι και το 2021 δεν θα υπάρξει καµιά (περαιτέρω) σύγκλιση. ∆ηλαδή να ιστορικά δικαιώµατα να παραµείνουν ανέγγιχτα. Ενδεχοµένως εκείνη τη στιγµή να ήταν εύκολο, καθώς ο υπουργός µόλις είχε αναλάβει τα ηνία του υπουργείου, η χώρα βρισκόταν στο απόγειο της πανδηµίας, τα προβλήµατα µε το ΟΣ∆Ε δεν είχαν τελειωµό και ο ορίζοντας θητείας της παρούσας κυβέρνησης δεν ήταν τόσο ξεκάθαρος (ήταν πιο πιθανό το ενδεχόµενο διενέργειας πρόωρων εκλογών).
Τον Αύγουστο, αν εξαιρέσει κανείς τη θερινή ραστώνη, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης θα κληθεί να αναλάβει ολόκληρη την ευθύνη για την περαιτέρω παράταση των ιστορικών δικαιωµάτων (δηλαδή άλλη µια χρονιά), δίνοντας ταυτόχρονα το πολιτικό στίγµα για το πως προτίθεται να χειρισθεί το θέµα στη συνέχεια. Είναι σαφές ότι µια παράταση του ισχύοντος καθεστώτος, δηλαδή διατήρηση των ιστορικών δικαιωµάτων, άρα και των ανισοτήτων που αυτή η επιλογή εµπεριέχει, θα προδιάγραφε αργή, έως και βασανιστική σύγκλιση των άµεσων ενισχύσεων και τα επόµενα χρόνια και µε ορίζοντα το 2026, κάτι που θα παρέχεται (εκτός απροόπτου) ως δυνατότητα από τους ευρωπαϊκούς κανονισµούς.
Μια τέτοια επιλογή πιθανόν να εξέθετε κατά κάποιο τρόπο τον σηµερινό υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά και άλλα κορυφαία κυβερνητικά στελέχη που έχουν αποδεχθεί την αναγκαιότητα απεµπλοκής της χώρας από τα ιστορικά δικαιώµατα και να της επανόρθωσης το ταχύτερο των στρεβλώσεων του παρελθόντος.
Άλλωστε οι αναλύσεις δείχνουν ότι στο πέρασµα του χρόνου, οι αναπροσαρµογές που έχουν επέλθει σε επίπεδο εκµεταλλεύσεων, καθιστούν ευκολότερη την επιτάχυνση της σύγκλισης. Κι αυτό γιατί, υπάρχουν αγρότες οι οποίοι, την ίδια ώρα που θα χάνουν από το «χαρτοφυλάκιο» των ιστορικών δικαιωµάτων, θα κερδίζουν, εφόσον η µεταφορά θα είναι αναλογική, από την ενδυνάµωση νέων δικαιωµάτων, τα οποία αφορούν σε εκτάσεις που εντάχθηκαν στο σύστηµα ενισχύσεων πολύ αργότερα.
Αυτό που δείχνει να ανησυχεί περισσότερο του φέροντες την πολιτική ευθύνη επί του θέµατος είναι οι ειδικότερες συνθήκες που επικρατούν σε συγκεκριµένες περιοχές και ειδικά εκεί όπου κυριαρχούν οι πολυετείς καλλιέργειες (ελιά, σταφίδα κ.α.), καλλιέργειες από τις οποίες πηγάζουν µέχρι σήµερα σηµαντικά (ιστορικά) δικαιώµατα βασικής ενίσχυσης. Ίσως γι’ αυτό και µάλλον υπό την πίεση των Κρητικών κυρίως, ψιθυρίζεται τον τελευταίο καιρό και το ενδεχόµενο επαναπροσδιορισµού των τριών περιφερειών (εκτατικά – δένδρα – βοσκότοποι) και αντικατάστασή τους από µια διοικητική – γεωγραφική κατανοµή των ενισχύσεων, η οποία θα διαιωνίζει την ιστορικότητα, έστω και από το «παράθυρο».
