Στην τρέχουσα περίοδο σχετικό σηµείο «καµπής» αποτέλεσε το 2017 µε 64.000 µεταβιβάσεις (υπερδιπλάσιες σε σχέση µε σήµερα), ωστόσο για τη νέα περίοδο που δεν θα υπάρξει χορήγηση νέων δικαιωµάτων, το κύµα έχει ξεκινήσει από το 2021, λόγω και του προγράµµατος των Νέων Αγροτών, και αναµένεται να επεκταθεί έως το 2022.
Λίγες ηµέρες λοιπόν πριν επέλθει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η τελική συµφωνία για τη νέα ΚΑΠ, τα δεδοµένα έχουν ως εξής:
Έτος 2022: Τελευταία χρονιά που θα δοθεί η βασική ενίσχυση µαζί µε το πρασίνισµα. Σήµερα, όταν ένας αγρότης αγοράζει ένα δικαίωµα αξίας π.χ 300 ευρώ (30 ευρώ το στρέµµα) γνωρίζει ότι αυτό θα του αποφέρει 30 ευρώ το στρέµµα συν 15 ευρώ περίπου πρασίνισµα το 2022. Άρα ένα τσεκ αξίας 45 ευρώ το στρέµµα.
Προσοχή: Ενδέχεται η αξία του δικαιώµατος να µειωθεί ή να αυξηθεί το 2022, εφόσον τελικά το ΥΠΑΑΤ αποφασίσει να ξεκινήσει νέο κύκλο εσωτερικής σύγκλισης µέσα στο έτος. Η τελική απόφαση θα γίνει γνωστή έως την 1η Αυγούστου 2021. Άρα και του χρόνου αναµένεται να συνεχιστεί το κύµα µεταβιβάσεων, που έχει ξεκινήσει από φέτος. Υπενθυµίζεται πως καταληκτική ηµεροµηνία οριστικοποίησης και συνεπώς υποβολής των αιτήσεων µεταβίβασης για φέτος είναι η Τετάρτη, 30 Ιουνίου 2021. Αιτήσεις µεταβίβασης, οι οποίες έχουν καταχωρηθεί στη διαδικτυακή εφαρµογή αλλά δεν έχουν οριστικοποιηθεί ως την ως άνω καταληκτική ηµεροµηνία θεωρούνται ως µη υποβληθείσες στον ΟΠΕΚΕΠΕ για το έτος 2021.
Έτος 2023, αφετηρία νέας ΚΑΠ: Όσα δικαιώµατα έχουν στην κατοχή τους οι αγρότες το 2022 θα µεταφερθούν το 2023 (δεν λήγουν όπως είχε γίνει στην τρέχουσα περίοδο). Τα δικαιώµατα αυτά θα επαναϋπολογιστούν µε βάση τα πόσα χρήµατα θα διατεθούν για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης. Υπολογίζεται µία µέση µείωση 20%, εκτός και αν αλλάξει κάτι στις διαπραγµατεύσεις στις Βρυξέλλες που συνεχίζονται έως τέλος του µήνα. Ως εκ τούτου, δικαιώµατα του 2022, αυτοµάτως µάλλον χάνουν µέρος της αξίας τους το 2023. Σαφέστερη εικόνα για το αν θα υπάρξει τελικά τέτοια µείωση ή όχι θα υπάρξει µέχρι τέλος του 2021 όταν και θα βγει στη δηµοσιότητα το στρατηγικό σχέδιο της χώρας µας. Επίσης, τα δικαιώµατα αυτά δεν ενεργοποιούν πλέον το πρασίνισµα. Οπότε αν ένας αγρότης έχει δικαίωµα αξίας 300 ευρώ (30 ευρώ το στρέµµα) το 2022, από το 2023 το δικαίωµα αυτό θα έχει διαφορετική αξία µε βάση τις εθνικές αποφάσεις και δεν ενεργοποιεί πρασίνισµα. Οπότε αντιστοιχεί σε τσεκ 30 ευρώ το στρέµµα, συν-πλην την όποια διαφορά προκύψει από τη διαδικασία σύγκλισης ενισχύσεων που θα ξεκινήσει τη νέα περίοδο.
Επιπλέον, κάποιος που έχει στην κατοχή του δικαίωµα µαζί µε επιλέξιµη γη το 2022 και µπορεί να το ενεργοποιήσει, αυτό δεν σηµαίνει ότι θα µπορεί και το 2023, λόγω του νέου ορισµού του ενεργού αγρότη που εξετάζεται να συνδεθεί µε τα τιµολόγια αγοράς-πώλησης προϊόντων. Αν δεν µπορεί ή δεν θέλει να τα ενεργοποιήσει, τότε µπορεί να τα µισθώσει ή να τα πουλήσει.
Το αφιέρωμα βρίσκεται διαθέσιμο στο φύλλο της Agrenda που κυκλοφορεί εκτάκτως την Παρασκευή 18 Ιουνίου
Τελική συμφωνία για ενεργό αγρότη
Καθορίστηκε ο ορισμός του ενεργού αγρότη σύμφωνα με τα αποτελέσματα του νέου γύρου τριλόγων στις Βρυξέλλες. Ανάμεσα σε τέσσερα κριτήρια που μπορούν να επιλέξουν τα κράτη-μέλη είναι το αγροτικό εισόδημα, οι ΜΑΕ (μονάδες ανθρώπινης εργασίας) και η εγγραφή σε Μητρώα. Αναλυτικά ο νέος ορισμός έχει ως εξής:
«Οι ενεργοί γεωργοί καθορίζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι η στήριξη παρέχεται μόνο σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή σε ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων, που ασκούν τουλάχιστον ένα ελάχιστο επίπεδο γεωργικής δραστηριότητας, χωρίς όμως να αποκλείονται απαραίτητα από την υποστήριξη - αγρότες ή μερικής απασχόλησης. Κατά τον καθορισμό του ποιος θα είναι «ενεργός αγρότης», τα κράτη μέλη εφαρμόζουν αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια, όπως: εισοδηματικά κριτήρια, Μονάδες Ανθρώπινης Εργασίας (ΜΑΕ) στο αγρόκτημα, αντικείμενο εταιρείας και συμπερίληψη των γεωργικών δραστηριοτήτων τους στα εθνικά ή περιφερειακά μητρώα. Τέτοια κριτήρια μπορούν να εισαχθούν σε μία ή περισσότερες μορφές που επιλέγονται από τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων μέσω ενός αρνητικού καταλόγου που αποκλείει τον αγρότη να θεωρείται ενεργός γεωργός. Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη θεωρούν ως «ενεργούς αγρότες» εκείνους τους αγρότες που δεν έλαβαν άμεσες ενισχύσεις που υπερβαίνουν ένα ορισμένο ποσό για το προηγούμενο έτος, το ποσό αυτό δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5.000 ευρώ.».
Και εγένετο επίσηµα «new farmer» µε ειδικά προνόµια ο νεοεισερχόµενος
Στον ορισµό του new farmer, δηλαδή του νεοεισερχόµενου αγρότη, που θα µπορεί να διεκδικήσει από την ερχόµενη ΚΑΠ πριµ πρώτης εγκατάστασης και δικαιώµατα από το Εθνικό Απόθεµα, κατέληξαν οι ευρωπαϊκές αρχές.
Έτσι, προστίθεται και επίσηµα η νέα παράγραφος στην ΚΑΠ όπου αναφέρεται: -νεοεισερχόµενος αγρότης (new farmer) καθορίζεται κατά τρόπο ώστε να αναφέρεται σε γεωργό διαφορετικό από τον νέο γεωργό και ο οποίος είναι «επικεφαλής της εκµετάλλευσης» για πρώτη φορά. Τα κράτη µέλη περιλαµβάνουν περαιτέρω αντικειµενικές και αµερόληπτες απαιτήσεις όσον αφορά κατάλληλη εκπαίδευση και δεξιότητες.
