Σημάδια εξάντλησης στον αγροτικό χώρο, σβήνει η καλή χημεία

Η κυβέρνηση από το καλοκαίρι του 2019 είχε στη διάθεσή της το χρονικό περιθώριο να επανεξετάσει συνολικά την επικρατούσα κατάσταση στο πεδίο της αγροτικής παραγωγής, να µελετήσει σε βάθος το περιβάλλον που διαµορφώνεται µε βάση τις ενδιαφέρουσες νέες κοινοτικές κατευθύνσεις και να διαµορφώσει ένα στρατηγικό σχέδιο που θα επανάφερε την ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία σε αναπτυξιακή τροχιά, αξιοποιώντας αποτελεσµατικά τα γενναία χρηµατοδοτικά προγράµµατα που συνεχίζει να έχει στη διάθεσή της.

Η κατάσταση που δηµιούργησε η πανδηµία, µπορεί να προβάλλεται ως άλλοθι για την µακρά περίοδο αδράνειας που υπήρξε στα παραπάνω ζητήµατα, δεν αποτελεί ωστόσο θεραπεία… δια πάσαν νόσον, καθώς, ο τοµέας της αγροτικής παραγωγής διατήρησε ζωντανή τη σχέση του µε την αγορά, ενώ, στην τελευταία φάση καταγράφεται και µια ενδιαφέρουσα άνοδος των τιµών των αγροτικών προϊόντων διεθνώς. Η άνοδος αυτή προσφέρει, προσωρινά τουλάχιστον, ενδιαφέρουσες ευκαιρίες στους παραγωγούς, δεν συνιστά ωστόσο λόγο καθυστέρησης της ανασυγκρότησης που έχει ανάγκη η ελληνική γεωργία και της δηµιουργίας ισχυρών οργανωτικών δοµών έτσι ώστε να ανταποκριθεί στις µεγάλες προκλήσεις.

Αντίθετα, αυτή η καθυστέρηση, δηλαδή το χάσιµο χρόνου που υπήρξε και η αδυναµία που διαπιστώνεται στον επανασχεδιασµό, µπορεί να αποβεί µοιραία. Υπάρχει δηλαδή ο κίνδυνος, από ‘κει που ο πρωτογενής τοµέας ήταν και παραµένει στυλοβάτης στα δύσκολα της ελληνικής οικονοµίας, να γίνει ο χώρος που θα συµπαρασύρει ολόκληρο το οικονοµικό οικοδόµηµα. Σηµειωτέον ότι τα χρόνια που ο αγροτικός τοµέας στη χώρα µας παραµένει παραµεληµένος είναι πολλά. Θα µπορούσε να πει κανείς ότι το πρόβληµα χρονολογείται µετά το 2000, εντάθηκε στα χρόνια της µεγάλης οικονοµικής κρίσης (2010) και κορυφώθηκε µε τις αψυχολόγητες και καταστροφικές επιλογές που έγιναν και κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά στο πλαίσιο εφαρµογής του τρίτου µνηµονίου. Στη διετία που έχει µεσολαβήσει µετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη Ν∆, το αγροτικό ζήτηµα παραµένει σε δεύτερη µοίρα. Η µάλλον καλή χηµεία που είχε καλλιεργήσει µε τον αγροτικό κόσµο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, εξέπνευσε υπό το βάρος των νέων προβληµάτων (Covid 19, ελληνοτουρκικά, πολιτικές ανάκαµψης) και της προσωπικής ατζέντας που καθορίζει τη στάση των πολιτικών ηγεσιών στον αγροτικό χώρο.

Ως υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, οι τελευταίες συντηρητικές ηγεσίες βλέπουν µε µεγαλύτερο ενδιαφέρον το τελευταίο συνθετικό, καλλιεργούν περισσότερο τη σχέση µε το χώρο των τροφίµων (επιχειρήσεις µεταποίησης και εµπορίας), αδυνατούν να συλλάβουν και τις πραγµατικές ανάγκες των συντελεστών της πρωτογενούς παραγωγής, αρνούνται να διακινδυνεύσουν µεταρρυθµίσεις των οποίων ο χρόνος απόδοσης µπορεί και να υπερβαίνει το προσδόκιµο της δικής τους θητείας.

Ένα πλέγµα συµφερόντων διαβρώνει δοµές

Σ’ όλα αυτά θα πρέπει να αναφερθεί βέβαια και η στρέβλωση που έχει επέλθει στις οµάδες επιρροής και στις δοµές διοίκησης του υπουργείου. Εδώ και µια 15ετία, ένας κύκλος συµφερόντων µε επίκεντρο το ΟΣ∆Ε, έχει υποκαταστήσει τις γνήσιες οργανώσεις των αγροτών. Πολέµησε λυσσαλέα µέχρι που διέλυσε την ΠΑΣΕΓΕΣ, η οποία παρά τις αδυναµίες των τελευταίων χρόνων µπορούσε να είναι η φωνή των αγροτών. Τη θέση της διεκδικεί σήµερα ένα «αόρατο» σύστηµα που επηρεάζει καταλυτικά τις διοικητικές δοµές του υπουργείου.
Κάπως έτσι, ακόµα και όταν οι υπουργοί δεν συντάσσονται εξ’ αρχής µ’ αυτή την κατάσταση, τις περισσότερες φορές δεν έχουν που να ακουµπήσουν, οπότε και ενδίδουν στις πιέσεις της. Πρόκειται για µια διαβρωτική διαδικασία, η οποία, επειδή ακριβώς προέκυψε µέσα από ένα απροσδιόριστο και ανασφαλές πλέγµα ιδιότυπων συµφερόντων, έχει στρατολογήσει γύρω του κάθε λογής κατακάθι, ρίχνοντας πολύ χαµηλά τον πήχη της «διαπάλης» για εξουσία (οικονοµική, πολιτική, διοικητική), αποµακρύνοντας και αποµονώνοντας επί της ουσίας, τις υγιείς εκφάνσεις της του συνόλου των συντελεστών του αγροτικού χώρου.