Περισσότερα ρίσκα από τις τράπεζες για νέες επενδύσεις αγροτών

Προανάγγειλε, μάλιστα συνάντηση με εκπροσώπους των τραπεζών που συμμετέχουν στο Ταμείο Εγγυοδοσίας, προκειμένου να βρεθούν τρόποι αποτελεσματικότερης ενεργοποίησης του Ταμείου, ενώ παράλληλα έκανε γνωστό πως το υπουργείο είναι σε επαφή και με την Αναπτυξιακή Τράπεζα, για να δημιουργηθούν καινούρια χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη της ανάπτυξης του κλάδου.

Μιλώντας στο πλαίσιο ειδικής θεματικής ενότητας του Thessaloniki Summit 2021, για τον αγροδιατροφικό τομέα, ο κ. Λιβανός επανέλαβε πως παρότι υπάρχουν 480 εκατ. ευρώ, από το Ταμείο Εγγυοδοσίας, οι χορηγήσεις είναι ελάχιστες και η απορρόφηση πόρων πολύ μικρή.

«Οι τράπεζες πρέπει να αναλάβουν το  μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί και να ξεφύγουν από τη λογική ότι για να χορηγήσουν ένα δάνειο στον αγρότη, θα πρέπει ο τελευταίος να βάλει την προσωπική του περιουσία υποθήκη. Θα πρέπει να πάρουν ρίσκα», είπε μεταξύ άλλων ο υπουργός υπενθυμίζοντας πως όλες οι αναλύσεις για τη δυναμική του πρωτογενή τομέα διεθνώς, συγκλίνουν στην εκτίμηση πως υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξής του, που σημαίνει πως εάν οι τράπεζες επενδύσουν στο χώρο θα βγουν και αυτές κερδισμένες.

Γνωστοποίησε ακόμη ότι προσωπικά βρίσκεται σε επαφή με ξένα funds, που δεν προέρχονται από τον αγροτικό χώρο, από τα οποία «έγιναν ήδη κάποιες μικρές επενδύσεις» και πρόσθεσε πως «φτιάχνουμε το πλαίσιο για να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα».

Δήλωσε, παράλληλα, αισιόδοξος ότι το θετικό ισοζύγιο που καταγράφει ο εγχώριος πρωτογενής τομέας στα δύο χρόνια της υγειονομικής κρίσης θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια και η αγροτική οικονομία θα πάρει μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ και θα συνδράμει τη χώρα να αυξήσει την πίτα της οικονομίας της.

Αναφερόμενος στο πρόβλημα των «ελληνοποιήσεων» σε μια σειρά από προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα ο κ. Λιβανός επαναβεβαίωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να πατάξει αυτού του είδους τις πρακτικές, οι οποίες, όπως, σημείωσε, υποβαθμίζουν ποιοτικά τα ελληνικά προϊόντα και ταυτόχρονα πλήττουν το εισόδημα των παραγωγών.

«Έχουμε την πολιτική βούληση να δημιουργήσουμε ένα θεσμικό πλαίσιο ορθολογικό και δίκαιο, το οποίο παράλληλα θα διέπεται από αυστηρότητα», σημείωσε και υπογράμμισε πως χάριν της προσπάθειας που έχει γίνει σε αυτό το μέτωπο, οι τιμές στο αιγοπρόβειο γάλα έχουν καταγράψει σημαντική αύξηση της τάξης του 50%, η οποία «αν δεν την είχαν λάβει οι κτηνοτρόφοι θα είχαμε τώρα τεράστια κρίση στον τομέα της κτηνοτροφίας, εξαιτίας των μεγάλων ανατιμήσεων στις εισροές». Στο σημείο αυτό δε, επισήμανε πως οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο στο χώρο φέρνουν τριγμούς και έχουν και κλυδωνισμούς, διότι κάποιοι ενοχλούνται, αλλά «θα τις συνεχίσουμε. Ήδη το σύστημα Artemis αναβαθμίζεται στο Artemis Plus και εκτός από τα ισοζύγια στο γάλα, θα επεκταθεί και σε άλλα προϊόντα του αγροτικού τομέα».

Απαντώντας, εξάλλου, σε παρατήρηση του προέδρου της ΕΚΕ, Κώστα Αποστόλου, ότι τα χρήματα που έχουν εγκριθεί για τις αναδιαρθρώσεις σε καλλιέργειες, είναι λίγα και είναι βέβαιο πως δεν θα φτάσουν, ο κ. Λιβανός δεν αρνήθηκε πως «τα κονδύλια των 180 εκατ. ευρώ, τα οποία εξασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πράγματι λίγα, αλλά κάναμε αγώνα για να τα εξασφαλίσουμε. Για αυτό πιέστε και εσείς στην Ευρώπη, να πιέσουμε και εμείς να μας δώσουν περισσότερα».

Αναφορικά με την τοποθέτηση του προέδρου του ΣΕΒΓΑΠ, Γιώργου Αποστολόπουλου πως είναι στοίχημα δύσκολο και για την Ελλάδα, η απαίτηση που έχει τεθεί να είναι, μέχρι το 2030, το 25% των προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας, τη στιγμή που αυτή τη στιγμή μόλις το 4% των εκτροφών ζώων είναι βιολογικά, ο κ. Λιβανός εμφανίστηκε ψύχραιμος και ζήτησε «να μην φέρνουμε την καταστροφή. Είναι μια ευκαιρία για την Ελλάδα, η οποία είναι μπροστάρησα στο θέμα των βιολογικών». Ανέφερε ακόμη πως το πρόγραμμα για τα βιολογικά θα τρέξει μέσα στο Δεκέμβριο και υπενθύμισε πως σε αυτό εκτός από τα τριφύλλια, έχουν ενταχθεί κι οι δενδρώδεις καλλιέργειες και τα οπωροκηπευτικά. Επίσης τόνισε πως στην επόμενη προγραμματική περίοδο τα χρήματα για τα βιολογικά θα είναι περισσότερα.

Τέλος τάχθηκε υπέρ της ισόρροπης σχέσης μεταξύ των ΑΠΕ και των παραγωγών, επισημαίνοντας πως θέλει να ενισχυθούν οι δομές των ενεργειακών κοινοτήτων και να έχουν προτεραιότητα από το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, διότι στηρίζουν το αγροτικό εισόδημα.

Στο πάνελ συμμετείχε επίσης ο Χρήστος Γιαννακάκης, ως προσωρινός πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών,  ο οποίος εστίασε στο θέμα των μετακλητών εργατών γης και στην ανάγκη να διευκολυνθεί η έλευσή τους, ενώ επέμεινε και στο να διευθετηθεί το θέμα της φορολόγησης των συνεταιρισμών.

Να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα για να μην μεταφερθεί στον καταναλωτή το αυξημένο κόστος παραγωγής των αγροτών, ζήτησε ο κ. Αποστολόπουλος, ενώ ανάλογη παρότρυνση έκανε κι ο Agriculture Vice President TUV Hellas, Θωμάς Αραπογιάννης, προειδοποιώντας πως σε άλλη περίπτωση «η ελληνική γεωργία δεν θα είναι ούτε ανταγωνιστική, ούτε και βιώσιμη». Σημείωσε ακόμη πως στη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού έχουν αυξηθεί σημαντικά οι πιστοποιήσεις προϊόντων.

Το δελτίο τύπου του Σπήλιου Λιβανού για την συμμετοχή του στο Thessaloniki Summit:

 «Οι έλεγχοι στην αγορά θα συνεχιστούν με στόχο να στηρίξουμε τους Έλληνες παραγωγούς και να προστατεύουμε τα προϊόντα μας, τόνισε στο «Θεσσαλονίκη summit», ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός.

Το θέμα του τραπεζιού συζήτησης στο οποίο μετείχε ήταν «Το  μέλλον της γεωργίας- κτηνοτροφίας, μετά το τέλος της Πανδημίας» και σε αυτό μετείχαν οι: Χρήστος Αποστολόπουλος, Πρόεδρος ΣΕΒΓΑΠ, Κωνσταντίνος Αποστόλου, Πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδας,  Χρήστος Γιαννακάκης, Πρόεδρος ΕΘΕΑΣ και της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φρούτων Πυρηνοκάρπων και Αχλαδιών και Θωμάς Αραπογιάννης, Αντιπρόεδρος της TUB HELLAS.  Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος, Νεκτάριος Νότης.

Ο ΥΠΑΑΤ έδωσε έμφαση στην ανάγκη να στηρίξουν οι τράπεζες επενδυτικές δραστηριότητες αγροτών, χωρίς να θέτουν ως υποθήκη προσωπικά περιουσιακά στοιχεία και τις κάλεσε να εμπιστευθούν την ελληνική αγροτική οικονομία.

Για την εκπαίδευση των αγροτών ανέφερε ότι εκτός από τα 6 Δημόσια ΙΕΚ που ξεκίνησαν από εφέτος να λειτουργούν, υπάρχει πλάνο για ακόμη 20 σχολές σε όλη την επικράτεια, οι οποίες θα συνδέονται με τις ανάγκες του κάθε τόπου.

Για τις ΑΠΕ τόνισε ότι στηρίζει την ανάπτυξή τους στην αγροτική παραγωγή και αναφέρθηκε στη δυνατότητα να παράγουν πλέον οι αγρότες για ιδία χρήση ρεύμα έως 500KW αντί 100KW που ήταν μέχρι πρόσφατα.

Απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις τόνισε ότι πολιτική του ΥΠΑΑΤ είναι η στήριξη των βιολογικών καλλιεργειών και αυτό φαίνεται από την διεύρυνση του προγράμματος και στις δενδρώδεις καλλιέργειες. Αναγνώρισε την έλλειψη ικανών πόρων στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών και την ανάγκη να ρυθμιστεί νομοθετικά σε μόνιμη βάση το ζήτημα των αλλοδαπών εργατών γης.

Συγκεκριμένα ο κ. Λιβανός απάντησε στις εξής θεματικές ενότητες:

Για τους ελέγχους στην αγορά και τις ελληνοποιήσεις:

Έχουμε την πολιτική βούληση να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο ορθολογισμού και δικαιοσύνης, το οποίο όμως θα διέπεται  και από αυστηρότητα. Γιατί οι ελληνοποιήσεις στις οποίες αναφερθήκατε, τελικά εκτός από την ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος χτυπάνε ευθέως τον Έλληνα παραγωγό. Με την προσπάθεια που έχουμε κάνει το τελευταίο διάστημα βλέπετε ότι η τιμή στον παραγωγό στο αιγοπρόβειο γάλα έχει ανέβει 50%. Αυτό είναι τεράστια αύξηση. Δυστυχώς δεν μπορούν να την χαρούν οι κτηνοτρόφοι μας γιατί είναι πολύ μεγάλη η αύξηση των πρώτων υλών. Αλλά  αν δεν υπήρχε αυτή η αύξηση θα είχαμε τρομακτική κρίση στον κτηνοτροφικό τομέα, διότι θα είχαμε την αύξηση των πρώτων υλών που έρχεται από την κρίση στο παγκόσμιο εμπόριο και δεν θα μπορούσε να ισοσταθμιστεί με τίποτα. Είναι όμως μια επιτυχία. Έχει τριγμούς, έχει κλυδωνισμούς, γιατί κάθε μεταρρύθμιση ενοχλεί κάποιους. Εμείς όμως θα συνεχίσουμε τους ελέγχους. Το σύστημα «Άρτεμις» που χρησιμοποιούμε θα το ενισχύσουμε. Με το «Άρτεμις plus» μετασχηματίζουμε ψηφιακά και τους ελεγκτικούς μας μηχανισμούς, ενώ θα επεκταθεί η εφαρμογή του και σε άλλα προϊόντα.

Για την Εκπαίδευση – Κατάρτιση Αγροτών:

Όσον αφορά στο κομμάτι της τεχνολογίας δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε μείνει πάρα πολύ πίσω. Αυτό οφείλεται σε πολλές παραμέτρους. Εκτιμούμε ότι αυτό συνδέεται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Γι’ αυτό επενδύουμε στην αγροτική παιδεία, σε συνεννόηση με το υπουργείο Παιδείας. Διαμορφώνουμε ένα συνεκτικό πλάνο για το πώς θα αναπτυχθεί η αγροτική παιδεία από το νηπιαγωγείο μέχρι τις γεωπονικές σχολές.  Εμείς στο ΥΠΑΑΤ έχουμε τη δυνατότητα να διαχειριστούμε το μέσο επίπεδο σχολών. Πιστεύουμε στην επαγγελματική εκπαίδευση. Δημιουργήσαμε ήδη 6 Δημόσια ΙΕΚ με 7 ειδικότητες. Έχουμε φτιάξει ένα πλάνο για ακόμη 20 Σχολές σε όλη την Ελλάδα με ουσιαστικά κριτήρια ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και όχι πολιτικής διαχείρισης. Δηλαδή θέλουμε να συνδέουμε τα ΙΕΚ με τις ανάγκες που έχει κάθε περιοχή στην παραγωγή.  Επί παραδείγματι στην περιοχή του κ. Γαννακάκη (κεντρική Μακεδονία) να βγάζουμε βιομηχανικούς εργάτες που θα μπορούν να πάνε στα συσκευαστήρια για φρούτα, στα οποία έχουμε έλλειμμα εργατικών χεριών, μειώνοντας έτσι και την ανεργία.

Το άλλο θέμα είναι τα προγράμματα που έχουμε στο ΠΑΑ και  κυρίως το πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού και ευφυούς γεωργίας το οποίο έχουμε εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης που θα τρέξει στους επόμενους μήνες.

Για το θέμα των τραπεζών:

Έχουμε ξεκινήσει δημόσιο διάλογο που θα αναπτυχθεί. Τις επόμενες ημέρες θα έχουμε συνάντηση με τις επτά τράπεζες που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα του Ταμείου Εγγυοδοσίας των 480 εκατ. ευρώ (80 εκατ. έβαλε το ΥΠΑΑΤ ως εγγύηση και τα υπόλοιπα τα έβαλαν οι τράπεζες). Έχουμε μικρή απορρόφηση. Ναι μεν υπήρχε η πανδημία που καθυστέρησε τις διαδικασίες, από την άλλη πρέπει να πιεστούμε όλοι και πρέπει και οι τράπεζες να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης τους, που ομολογώ ότι στις συζητήσεις τις κατ’ ιδίαν το αναλαμβάνουν, αλλά πρέπει να το δούμε να εξελίσσεται πρακτικά. Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική ότι για να πάρει κανείς ένα δάνειο μικρό ή μεγάλο ο αγρότης πρέπει να βάλει ντε και καλά την προσωπική του περιουσία ως υποθήκη για να πάρει το δάνειο. Επίσης πρέπει να δουν οι τράπεζες συνολικά την αγροτική οικονομία όπως βλέπουν τους άλλους τομείς της οικονομίας. Να την εμπιστευθούν και να έλθουν μαζί μας και να πάρουν τα ρίσκα. Παγκοσμίως- και για την Ελλάδα-  η ανάλυση δείχνει ότι υπάρχει μεγάλη δυνατότητα ανάπτυξης αυτού του χώρου. Θεωρώ ότι στο τέλος και οι τράπεζες θα βγουν κερδισμένες.  Παράλληλα με αυτό κάνουμε προσπάθεια συνολικής ένταξης της επιχειρηματικότητας στην στρατηγική του ΥΠΑΑΤ. Να αλλάξουμε δηλαδή τη νοοτροπία που διέπει τον αγροτικό χώρο και να ενώσουμε παραγωγούς, πανεπιστήμια, το Υπουργείο και τη συνολική αντίληψη που υπάρχει για το χώρο με την επιχειρηματικότητα. Είναι στρατηγικός μας στόχος και σε αυτό το πλαίσιο είμαι σε επαφή με funds τα οποία δεν προέρχονται από τον αγροτικό χώρο. Βλέπουν το παράθυρο ευκαιρίας. Ήδη έχουν κάνει κάποιες μικρές επενδύσεις και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε το πλαίσιο για να κάνουν περισσότερες. Παράλληλα παρουσιάζουμε τον αγροτικό μας χώρο και τις δυνατότητες που έχει και σε άλλα επενδυτικά σχήματα, εκτός των τριών αυτών που ήδη αισθάνονται καλά με τον χώρο αυτό, για να αναπτύξουμε τις δυνατότητες εισδοχής νέων κεφαλαίων στην αγροτική μας οικονομία.

Επίσης είμαστε σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Τράπεζα για να δούμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε και διαφορετικά εργαλεία χρηματοδότησης του χώρου.

Είμαι πολύ αισιόδοξος για την ανάπτυξη συνολικά της επιχειρηματικότητας στο χώρο. Πιστεύω ότι σταδιακά και μέσα από τις υπόλοιπες πολιτικές  τις οποίες – ακούγοντας και το χώρο της αγοράς- διαμορφώνουμε, θα μπορέσουμε τα καλά νούμερα στην περίοδο της πανδημίας, το θετικό ισοζύγιο που χτίστηκε τον τελευταίο χρόνο να συνεχιστεί και η αγροτική οικονομία να πάρει ένα μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ και να βοηθήσει τη χώρα να αναπτύξει την «πίτα» της οικονομίας.

Για τις ΑΠΕ:

Στο ΥΠΑΑΤ στηρίζουμε τη σχέση των ΑΠΕ με την παραγωγή. Δεν θέλουμε να υποκαταστήσουμε όλα τα παραγωγικά χωράφια της χώρας με φωτοβολταϊκά, το αντίθετο. Θέλουμε να ενισχύσουμε τις δυνατότητες δημιουργίας συνεργατικών κοινοτήτων. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι η βασική έκφραση του λαϊκού καπιταλισμού, στον οποίον πιστεύω ιδεολογικά. Πρέπει να δοθούν, και καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια, το λέω δημόσια και ζητώ τη συνδρομή σας σε αυτό, να πείσουμε το υπουργείο Περιβάλλοντος, να έχουν ειδική προτεραιότητα οι ενεργειακές κοινότητες, ακριβώς γιατί αυτές βοηθούν το αγροτικό εισόδημα. 

Γνωρίζετε ότι έχουμε περάσει και το αγροτικό φωτοβολταϊκό, μέχρι τις 500 κιλοβατώρες. Θεωρώ ότι είναι μία από τις σημαντικές συνεισφορές της κυβέρνησης και του υπουργείου μας προς τους αγρότες.

Για την έλλειψη τεκμηρίωσης στο ΥΠΑΑΤ:

Η τεκμηρίωση είναι ένα ζητούμενο και είναι απορίας άξιο πώς δεν υπάρχει η ποσοτικοποίηση της πολιτικής στην Ελλάδα. Προσπαθούμε να το πράξουμε, αλλά προϋποθέτει τη συνολική αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του ελληνικού δημοσίου και του υπουργείου του ίδιου. Σε αυτό, μπορούν να συνεισφέρουν και οι ιδιώτες, αλλά έχετε δίκιο ότι δεν μπορείς να ασκήσεις σοβαρή πολιτική, αν δεν είναι ποσοτικοποιημένη.

Για τα βιολογικά προϊόντα:

 Ως προς τα βιολογικά προϊόντα, ας μη φέρνουμε την καταστροφή. Είμαι αισιόδοξος και πιστεύω ότι θα πάνε πολύ καλά. Η Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη θέση από πολλές άλλες χώρες στην Ε.Ε, αν δούμε τα στοιχεία για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων. Βεβαίως, εμείς συμπεριλαμβάνουμε στις συνολικές εκτάσεις παραγωγής βιολογικών προϊόντων και  τα βοσκοτόπια, αλλά σε κάθε περίπτωση, είμαστε σε καλύτερη θέση από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 

Στο ΥΠΑΑΤ, έχουμε ανακοινώσει το πρόγραμμα που θα «τρέξει» από τον Δεκέμβριο καθώς το επιταχύναμε, ενώ έχουμε προγραμματίσει να διαθέσουμε ακόμα περισσότερα χρήματα στην επόμενη προγραμματική περίοδο. 

Όπως γνωρίζετε, εκτός από τα τριφύλλια, έχουμε εντάξει στις βιολογικές καλλιέργειες και τις δενδρώδεις καλλιέργειες όπως και τα οπωροκηπευτικά. 

Άρα, η στρατηγική του ΥΠΑΑΤ είναι στραμμένη προς τα βιολογικά προϊόντα.

Για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών:

Σε ό,τι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, όντως είναι λίγα τα χρήματα για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Να ξέρετε, όμως, ότι κάναμε πολύ μεγάλο αγώνα για να πετύχουμε την ένταξη των 180 εκατ. ευρώ. Άρα, πιέστε κι εσείς, να πιέσουμε κι εμείς την Ευρώπη, προκειμένου να μας δώσει περισσότερα χρήματα για τις αναδιαρθρώσεις, γιατί τα χρειαζόμαστε. 

Για τους αλλοδαπούς εργάτες γης:

Ως προς το θέμα της συνεργασίας με το υπουργείο Μετανάστευσης, πράγματι χρειάζεται να γίνει αντιληπτό και από την υπόλοιπη δημόσια διοίκηση η ανάγκη ενός πλαισίου για τους αλλοδαπούς εργάτες γης. Κάναμε πολλά βήματα τους τελευταίους μήνες, στην κατεύθυνση της άρσης των εμποδίων που υπάρχουν στην αξιοποίηση εργατών γης στον πρωτογενή τομέα»