Πρόκειται για μια εξέλιξη που έρχεται να επικυρώσει τις διαστάσεις πολιτικής κρίσης που φαίνεται ότι αποκτά η κατακόρυφη πτώση των τιμών στα ευρωπαϊκά σιτηρά, αφού μέχρι σήμερα η συνθήκη αυτή έχει προκαλέσει την παραίτηση ενός υπουργού (Πολωνός υπουργός Γεωργίας Χένρικ Κόβαλτσικ), την επιβολή μονομερών απαγορεύσεων στις εισαγωγές ουκρανικών αγροτικών εμπορευμάτων από Σλοβακία, Πολωνία και Ουγγαρία, νέα ρήξη ανάμεσα στις σχέσεις Βρυξελλών και του λεγόμενου «Βίζενγκραντ».
Το ζήτημα είναι τόσο σοβαρό, που μέσα στην εβδομάδα προγραμματίστηκε έκτακτη συνεδρίαση των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών μελών στις Βρυξέλλες, ενώ σε μια προσπάθεια να προλάβει καταστάσεις, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε το απόγευμα της Τετάρτης 19 Απριλίου να αποδεσμευτεί ένα πρόσθετο ποσό ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ για να στηριχθούν οι αγρότες της ανατολικής Ευρώπης που επηρεάζονται περισσότερο από τηνπτώση της τιμής των σιτηρών λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
«Ετοιμαζόμαστε τώρα να παρουσιάσουμε μια δεύτερη δέσμη οικονομικής υποστήριξης ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ (...) στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης» αναφέρει η φον ντερ Λάιεν σε επιστολή της προς τους ηγέτες των πέντε μελών που επηρεάζονται περισσότερο (Πολωνία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Βουλγαρία).
Νωρίτερα, ένας εκπρόσωπος της Κομισιόν, είπε ότι οι Βρυξέλλες θα λάβουν «προληπτικά μέτρα», όπως τα χαρακτήρισε, για ορισμένες κατηγορίες σιτηρών και σπόρων ελαίων, ιδίως για το σιτάρι, το καλαμπόκι, τον ηλιόσπορο και την ελαιοκράμβη.
Με βάση τους κανόνες της ΕΕ, η Ένωση μπορεί να περιορίσει την εισαγωγή προϊόντων σε ορισμένα μέλη της ή και σε όλα, επιτρέποντας όμως τη διαμετακόμισή τους. Ο Επίτροπος Εμπορίου Βάλντις Ντομπρόφσκις συζήτησε τα σχέδια αυτά με υπουργούς των πέντε χωρών, καθώς και με τους Ουκρανούς ομολόγους τους το βράδυ της Τετάρτης 19 Απριλίου.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η προτεινόμενη δέσμη μέτρων της Επιτροπής περιλαμβάνει πέρα από αυτήν τη δόση γεωργικής χρηματοδοτικής στήριξης 100 εκατ. στους πληγέντες αγρότες, έκτακτα μέτρα διασφάλισης για βασικά προϊόντα και μέτρα για τη διευκόλυνση της διέλευσης των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών μέσω των λωρίδων αλληλεγγύης. Η δέσμη μέτρων που προτείνει η Επιτροπή προβλέπει την άρση μονομερών μέτρων που έλαβαν τα κράτη μέλη. Ακόμη υπογραμμίστηκε η σημασία της ταχείας υιοθέτησης κοινής προσέγγισης της ΕΕ, αντί για μονομερείς λύσεις της αποφυγής απαγορεύσεων και επιλογών που θέτουν σε κίνδυνο την εσωτερική αγορά. Η Επιτροπή σημείωσε τις απόψεις που παρουσίασαν οι συμμετέχοντες και συμφωνήθηκε να συνεχίσουν οι πολιτικές διαβουλεύσεις.
Τον περασμένο μήνα η ΕΕ ενέκρινε ένα πρώτο πακέτο ύψους 56,3 εκατομμυρίων ευρώ για να στηρίξει τους αγρότες των χωρών αυτών, υπενθύμισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ ανέστειλε για έναν χρόνο τους τελωνειακούς δεσμούς για όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ουκρανία και οργανώθηκε ώστε να βοηθήσει το Κίεβο να εξάγει τα αποθέματα των σιτηρών του, αφού έκλεισε η θαλάσσια οδός διαμετακόμισης μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Όμως, αντί να διαμετακομίζονται τα προϊόντα, οι χώρες που γειτονεύουν με την Ουκρανία είδαν να συσσωρεύονται στο έδαφός τους σιτάρι, ηλιόσποροι και αραβόσιτος από την Ουκρανία, γεγονός που οδήγησε στην πτώση της τιμής των ντόπιων προϊόντων. Το γεγονός αυτό οδήγησε ορισμένες χώρες, όπως την Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και σήμερα τη Βουλγαρία, να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, ώστε να προστατεύσουν τον αγροτικό τομέα τους.
