Με ελέγχους φέτος τα eco-schemes, τέλος τα «εύκολα» Βιολογικά

Με ελέγχους από φέτος τα eco-schemes, τέλος τα «εύκολα» Βιολογικά, αρχές Ιουνίου δηλώσεις Δεκέμβριο οι πληρωμές

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιµάζεται για φέτος και αναµένεται να εκδοθεί έως τον Ιούνιο µία νέα εγκύκλιος που θα οριοθετεί εκ νέου το πώς θα γίνονται οι δηλώσεις, ποια δικαιολογητικά θα απαιτούνται και πώς θα γίνουν οι έλεγχοι. Με αυτήν την εγκύκλιο θεωρείται πως θα αποκλειστούν ως ένα βαθµό οι καιροσκόποι από δράσεις όπως τα βιολογικά ώστε να περιοριστεί και η αιτούµενη δαπάνη και ως εκ τούτου η µείωση των επιδοτήσεων. Σηµειώνεται πως ακόµη δεν έχει ανοίξει η πλατφόρµα για τις δηλώσεις eco-schemes, και ενώ, αυτή τη φορά θα πληρωθούν τον ερχόµενο ∆εκέµβριο και όχι από το νέο έτος. 

Αναλυτικότερα τα δεδοµένα για τις φετινές δηλώσεις έχουν ως εξής:

Πρώτον, φέτος αναµένεται να γίνουν κανονικά οι έλεγχοι σε τιµολόγια εισροών, πιστοποιητικά συµµόρφωσης κ.λπ, σύµφωνα τουλάχιστον µε τα όσα υποστηρίζουν έµπειροι µελετητές. Αυτό σηµαίνει ότι το παράθυρο των βιολογικών θα κλείσει για αρκετούς που δεν συµµορφώνονται µε τις απαιτήσεις και ως εκ τούτου θα πρέπει να ανατρέξουν σε άλλες επιλογές δράσεων εφόσον θέλουν να λάβουν το πρασίνισµα. Θα είχε πάντως ενδιαφέρον να δηµοσιεύσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ τα στοιχεία για τον αριθµό των δηλώσεων ανά δράση των eco-schemes, καθώς τα βιολογικά απορρόφησαν το 38% των πόρων.

∆εύτερον, το ύψος των επιδοτήσεων είναι βέβαιο πως θα αναµορφωθεί ξανά σε χαµηλότερο επίπεδο σε σχέση µε τα όσα προέβλεπαν οι αρχικές εφαρµοστικές αποφάσεις. Άλλωστε στη θεωρία τα πριµ έχουν σχεδιαστεί για να καλύψουν 20 εκατ. στρέµµατα, και στην Ελλάδα ενεργοποιούν δικαιώµατα και δηλώνονται περί τα 40 εκατ. στρέµµατα. Υπενθυµίζεται πως µόνο τα αγροδασικά που δηλώθηκαν και πληρώθηκαν µε 5,4 ευρώ το στρέµµα -αγροτεµάχια µε δέντρα και 7,5 ευρώ το στρέµµα- βοσκοτόπια µε δέντρα, ξεπέρασαν τα 7,5 εκατ. στρέµµατα. Αυτό που δεν είναι σε θέση να γνωρίζει κάποιος είναι το πόσο µεγάλη θα είναι αυτή η µείωση ανά δράση, καθώς όπως φαίνεται, οι αρµόδιοι χρησιµοποίησαν... απλή µπακαλική για το «τσεκούρι» στις επιδοτήσεις, µε γνώµονα µόνο και µόνο να βγει ο λογαριασµός των 425 εκατ. ευρώ και όχι τα έξοδα των παραγωγών ή τα διαφυγόντα έσοδα. 

Τρίτον, οι επιλογές των 33 eco-schemes θα παραµείνουν ως έχουν φέτος. Αυτό προσπαθεί να το αλλάξει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρης Αυγενάκης για το 2025 σύµφωνα µε σχετικό δελτίο τύπου.

Τέταρτον, καµία µέριµνα δεν έχει προς το παρόν υπάρξει µε κεντρική παρέµβαση για την εκτεταµένη αφαίµαξη των αγροτών για υπηρεσίες συµβούλων που έφτασε έως και το 25% της συνολικής ενίσχυσης. Οι αντιδράσεις των αγροτών επ’ αυτού πάντως φθάνουν εκκωφαντικά στους βουλευτές της επαρχίας και στα κατά τόπους γραφεία του κυβερνώντος κόµµατος και αναµένεται να απασχολήσει ανάλογα τις επόµενες µέρες τους επιτελείς του Μεγάρου Μαξίµου.

Πέµπτον, η πληρωµή των eco-scheme είναι προγραµµατισµένη για τον ερχόµενο ∆εκέµβριο. Αυτό σηµαίνει ότι το πολύ µέσα στον Σεπτέµβριο θα λήξει η διορία για τις αιτήσεις των eco-schemes. 

Στη σούµα είναι ίδια τα χρήµατα,  οι τσέπες που µπήκαν άλλαξαν

Είναι γεγονός πως τα συνολικά κονδύλια των ενισχύσεων είναι κοντά στα ίδια επίπεδα µε αυτά της περασµένης ΚΑΠ. Το ζήτηµα που τίθεται είναι πώς µοιράστηκαν:

• Βασική ενίσχυση: 829 εκατ. ευρώ το 2023, 1,09 δις ευρώ το 2022.
• Πρασίνισµα ή eco-schemes: 425 εκατ. ευρώ το 2023, 520 εκατ. ευρώ το 2022. Το πρασίνισµα δινόταν ως ποσοστό επί των δικαιωµάτων (περίπου 50%) τα eco-schemes πληρώνονται ανά δράση που αναλαµβάνει ο αγρότης. 
• Αναδιανεµητική ενίσχυση: 170 εκατ. ευρώ το 2023, δεν ίσχυε ως καθεστώς το 2022.
• Πριµ νεαρών αγροτών: 28 εκατ. ευρώ το 2023, 30 εκατ. ευρώ το 2022.
• Συνδεδεµένες ενισχύσεις: 245 εκατ. ευρώ το 2023, 186 εκατ. ευρώ το 2022.
• Μεταφορά πόρων στον Β’ Πυλώνα: 100 εκατ. ευρώ το 2022, 189 εκατ. ευρώ το 2023.  

Εν ολίγοις λοιπόν, τα χρήµατα που λείπουν από τη βασική ενίσχυση µεταφέρθηκαν στις συνδεδεµένες (έγινε προσθήκη τριών νέων καλλιεργειών) και στην αναδιανεµητική ενίσχυση. Και τα χρήµατα που λείπουν από το πρασίνισµα µεταφέρθηκαν στον Β’ Πυλώνα (ΠΑΑ) για να χρηµατοδοτηθούν µέτρα όπως τα Σχέδια Βελτίωσης και οι Νέοι Αγρότες. Ως εκ τούτου για να επιστρέψει η βασική εκεί που βρισκόταν είτε θα πρέπει να µειωθούν οι επιλογές συνδεδεµένων, είτε να καταργηθεί η αναδιανεµητική, είτε να επιστρέψουν κονδύλια από τον Πυλώνα των Προγραµµάτων στις άµεσες ενισχύσεις. Μόνο η τελευταία περίπτωση συγκεντρώνει κάποιες πιθανότητες. 

Η ιδιαίτερη περίπτωση του πριµ για τις τοπικές ποικιλίες

Στις τοπικές ποικιλίες ψυχανθών και χειµερινών σιτηρών η δράση (1) αρχικά σχεδιάστηκε µε τη λογική ότι η ενίσχυση δίνεται καθώς ο παραγωγός βάζει στο αγροτεµάχιό του παραδοσιακές ποικιλίες, λιγότερο αποδοτικές από τις συµβατικές. Γι’ αυτό και η σχετική µελέτη του ΓΠΑ (Εκπόνηση µελετών υπολογισµού Μοναδιαίου, Απλουστευµένου και λοιπών µορφών κόστους για το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚAΠ 2023 – 2027) έδειχνε απώλειες ύψους 75 ευρώ στα ψυχανθή και 37 ευρώ στα χειµερινά σιτηρά και προβλέφθηκαν αντίστοιχα πριµ κοντά σε αυτά τα ποσά. 

Ωστόσο µετά τις εγκυκλίους ΟΠΕΚΕΠΕ πλέον ούτε απαίτηση πιστοποιηµένου σπόρου υπάρχει και, κυριολεκτικά, όλες οι ποικιλίες που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά επιδοτούνται οι οποίες αν µη τι άλλο θεωρούνται συµβατικές. Οπότε το πριµ τελικά έπεσε στο 28 ευρώ για τα ψυχανθή και στα 13 ευρώ για τα χειµερινά σιτηρά. 

Με το παραπάνω ως δεδοµένο δεν είναι απίθανο το συγκεκριµένο πρόγραµµα να αναδιαµορφωθεί και να ισχύσει µία άλλη πρόταση για το 2025 που είχαν κάνει οι σύµβουλοι της ΚΑΠ. Να δίνονται επιδοτήσεις σε όσους βάζουν ξηρική καλλιέργεια σε αρδευόµενα αγροτεµάχια. Σε αυτή τη δέσµευση, υπενθυµίζεται, στηρίζεται και το πριµ της Απονιτροποίησης. Θα είναι επίσης ένας τρόπος να βρει και κάποια καλύτερη διέξοδο το βαµβάκι για τη διεκδίκηση επιδοτήσεων στο πρασίνισµα.