Χωρίς προκαταβολή οι ενισχύσεις 2024 μετά την επιτήρηση ΟΠΕΚΕΠΕ

Σοβαροί καταλογισμοί μετά την επιτήρηση της ΕΕ στον ΟΠΕΚΕΠΕ, χωρίς προκαταβολές φέτος οι ενισχύσεις

Εδώ και λίγες µέρες ο εγχώριος Οργανισµός Πληρωµών έχει τεθεί υπό την άµεση επιτήρηση των ευρωπαϊκών αρχών, µετά την επιστολή ενηµέρωσης που παρέλαβε η διοίκησή του από την Γενική ∆ιεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG AGRI). Η κατάληξη αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει, µε εκκωφαντικό µάλιστα τρόπο, την ανεπάρκεια του Οργανισµού τόσο σε διοικητικές δοµές και στελεχιακό δυναµικό, όσο και σε πληροφορικά συστήµατα. 

Για περισσότερα από 20 χρόνια ένας Οργανισµός που έχει επιφορτισθεί µε την ευθύνη διαχείρισης κοινοτικών πόρων δεκάδων δισεκατοµµυρίων ευρώ, έχει αφεθεί στο έλεος µιας «κάστας εργοληπτών» µε αµφιβόλου γνησιότητας τεκµήρια γνώσης σε θέµατα Πληροφορικής αλλά µε αδιαµφισβήτητο ταλέντο την αποθέωση της διαπλοκής. 

Κάπως έτσι, στις 30 Απριλίου, έφθασε η ώρα της επιστολής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή µε την ακόλουθη επισήµανση: «Η DG AGRI είναι της γνώµης ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 2 παράγραφος 3 του κανονισµού (ΕΕ) 2022/128 και ότι, κατά συνέπεια, η αρµόδια αρχή σας θα πρέπει να θέσει υπό δοκιµασία τη διαπίστευση του Οργανισµού µε άµεση ισχύ και να καταρτίσει ένα σχέδιο αποκατάστασης για τις διαπιστωθείσες ελλείψεις εντός προθεσµίας που θα καθοριστεί ανάλογα µε τη σοβαρότητα του προβλήµατος, η οποία δεν υπερβαίνει τους 12 µήνες από την ηµεροµηνία κατά την οποία η διαπίστευση τίθεται υπό δοκιµασία».

Το περίεργο είναι ότι ακόµα και µια µέρα µετά, δηλαδή την 1η Μαΐου, οι ιθύνοντες, αντί να απαντούν στα µεγάλα προβλήµατα των πληρωµών, διαλαλούσαν σε τόνο πολιτικό ότι: «Με την ολοκλήρωση των πληρωµών ο Οργανισµός πραγµατοποίησε άλµα προς το µέλλον, αφήνει πίσω του όσα τον πλήγωσαν και θεµελιώνει την λειτουργική του κανονικότητα, την αξιοπιστία του µε έγκαιρες, έγκυρες, διαφανείς, δίκαιες πληρωµές, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα από τις κείµενες κοινοτικές και εθνικές νοµικές διατάξεις και κανονισµούς. Η συνεχής, αδιάληπτη υποστήριξη και καθοδήγηση, της νέας ∆ιοίκησης του Οργανισµού από την Πολιτική Ηγεσία του Εποπτικού θεσµικού Οργάνου, δηλαδή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, και µε την άρτια συνεργασία µε την ανάδοχο εταιρεία, το τραπεζικό ίδρυµα αλλά και τα Κέντρα Υποβολής ∆ηλώσεων, αποτέλεσαν τη βάση για την ανάταξη του Οργανισµού». ∆ηλαδή πίσω στα παλιά που µας έφεραν ως εδώ για χάριν της απόλυτης ταύτισης µε την ανάδοχο εταιρεία.

Στον έλεγχο του 2021 εντοπίστηκαν τα σοβαρά θέµατα αλλά δόθηκε τράτο

Τα σοβαρά θέµατα, όπως αναφέρεται στο έγγραφο, τα είχε εντοπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έλεγχο του 2021 και έκανε υποµονή απ’ ό,τι φαίνεται. Είδε δύο θετικά µέτρα από τον προηγούµενο υπουργό, Γιώργο Γεωργαντά και ειδικότερα τη µεταρρύθµιση του ΟΣ∆Ε µε το gov.gr και το µπλοκάρισµα της απάτης του εθνικού αποθέµατος µε τα βοσκοτόπια χωρίς ζώα, και έδωσε τράτο για να βελτιωθεί η κατάσταση. 

Τελευταία όµως, σαν να τρόµαξε µε τις επίσηµες ανακοινώσεις, αρχικά περί της αποµάκρυνσης του πρώην προέδρου, Βαγγέλη Σηµανδράκου (επιλεγµένου µε ΑΣΕΠ), και στη συνέχεια µε τις κάθε τόσο εξαγγελίες για την πληρωµή των δεσµευµένων ΑΦΜ, καθώς και το καύχηµα για την πληρωµή τους, που, καθώς φαίνεται, ξεχείλισε το ποτήρι. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηµιούργησε τους Οργανισµούς Πληρωµών για να είναι ανεξάρτητοι στο να πληρώνουν επιδοτήσεις από τους υπουργούς. ∆εν µαζεύει φόρους ο υπουργός Οικονοµικών αλλά η ΑΑ∆Ε. Ο Αυγενάκης εδώ είχε πολύ κακούς συµβούλους. Η εγκατάλειψη του gov.gr και η αλλαγή στην αντιµετώπιση των καταγγελιών για παράνοµες επιδοτήσεις και οι µεγάλες ελλείψεις στο σύστηµα είσπραξης των αχρεωστήτως, έφεραν την απόφαση για 12µηνη επιτήρηση. 

Λίγο πιο πριν στην έκθεση του φορέα πιστοποίησης είχε διαπιστωθεί ότι η επαναφορά µέρους των παλαιών συστηµάτων είχε ως αποτέλεσµα την λάθος πληρωµή 65 εκ ευρώ που τώρα θα παρακρατήσουν από τους παραγωγούς. Αλλά δεν είναι µόνο αυτό. Αντί τα 20 εκατ. ευρώ που έδωσε Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να φτιαχτεί το νέο πληροφοριακό σύστηµα στον ΟΠΕΚΕΠΕ για το στρατηγικό σχέδιο 2023-2027 να πιάσουν τόπο και να υπάρξει µια πραγµατική πρόοδος αποδείχθηκε ότι το µόνο που γίνεται είναι αναπαλαίωση της παλιάς κατάστασης. Κουτόφραγκοι δεν είναι. 

Μετά τους καταλογισµούς η επιτήρηση

Η επιτήρηση ήλθε µετά από το γράµµα πριν ένα µήνα για καταλογισµούς για το 2019, 2020 και 2021 για 285 εκατ. ευρώ και συνοδεύεται µε οριζόντιο καταλογισµό 10% για τις δαπάνες 2023 που πληρώνονται αυτές τις ηµέρες. Το πρόβληµα για το 2023 θα λήξει πιθανά µε 300 εκατ. καταλογισµό. Όµως το 2024 που τρέχει τώρα, εάν ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν κάνει βελτιώσεις στη δοµή και σε αυτά που ζητάει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δηλαδή:

• κυρίως πραγµατικό νέο και σύγχρονο πληροφοριακό σύστηµα µε αρχή µέση και τέλος και όχι κοµµένο και ραµµένο στα µέτρα ενός (εργολήπτη),
• διαχείριση σωστή στις καταγγελίες, 
• είσπραξη των αχρεωστήτως καταβληθέντων αντί για θάψιµο και πληρωµή των βοσκοτόπων χωρίς ζώα,

η ελληνική κυβέρνηση από το νέο έτος δεν θα λαµβάνει προκαταβολές από την ΕΕ αλλά θα τις πληρώνει µόνη της.

Το έγγραφο της Επιτροπής αναφέρει ρητά στο Παράρτηµα 4 ότι η Αρχή ∆ιαπίστευσης (ΥΠΑΑΤ) µε έγγραφο της προς την Γενική ∆ιεύθυνση Γεωργίας δεν έθεσε τη διαπίστευση του Οργανισµού υπό επιτήρηση καθώς είχαν αρχίσει να γίνονται διορθωτικές ενέργειες προκειµένου να θεραπευθούν οι παθογένειες που διαπιστώθηκαν κατά τη διάρκεια ερευνών της ΕΕ το 2020 και το 2021 και για τα δυο ταµεία.

Πράγµατι από τον Ιούλιο του 2022 µέχρι και το ∆εκέµβριο του 2023 γίνονταν συντονισµένες ενέργειες για την αντιµετώπιση των κρίσιµων ζητηµάτων του ΟΠΕΚΕΠΕ σχετικά µε την οργανωτική δοµή του Εσωτερικού Ελέγχου και την ανάθεση αρµοδιοτήτων του Οργανισµού σε άλλες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, ενέργειες που διακόπηκαν απότοµα από την παρέµβαση του Υπουργού τον Οκτώβριο του 2023 ο οποίος ζήτησε την παραίτηση του νόµιµα διορισµένου Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ προκαλώντας ερώτηση από τους ελεγκτές της Επιτροπής κατά τη διάρκεια σχετικού ελέγχου.