Μετά τις Ευρωεκλογές ανοίγει η συζήτηση για τις δραστικές ουσίες

Μετά τις Ευρωεκλογές ανοίγει η συζήτηση για την φυτοπροστασία, λιγότερες οι δραστικές ουσίες και περισσότεροι οι εχθροί στο χωράφι

Εν τω µεταξύ, η προεκλογική περίοδος µέχρι την ανάδειξη της νέας Ευρωβουλής αλλά και την κατανοµή των θέσεων στα επιτελικά όργανα της Ε.Ε. κάνουν δύσκολη οποιαδήποτε συζήτηση πάνω στο συγκεκριµένο ζήτηµα. Σίγουρα, οι αντιθέσεις που υπάρχουν είναι πολλές, αφορούν σε µεγάλες οµάδες του εκλογικού σώµατος και µπορεί να επηρεάσουν πολυποίκιλα τις πολιτικές εξελίξεις στη Γηραιά ήπειρο.

Μια πιο µεθοδική ανάπτυξη

Με δεδοµένο µάλιστα ότι το θέµα έχει «παγώσει» µέχρι τις εκλογές, είναι πολύ πιθανό η συζήτηση αυτή να µην ανοίξει πριν από τα τέλη του χρόνου, όταν θα έχουν αποκρυσταλλωθεί οι νέοι συσχετισµοί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα έχουν µοιραστεί εκ νέου οι κρίσιµες θέσεις στα ευρωπαϊκά όργανα.

Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήµ, πάντως, όσο κι αν οι οριστικές αποφάσεις αργούν, το καράβι της πράσινης µετάβασης δεν γυρίζει πίσω. Είναι πολύ πιθανό να υπάρξει ένας εξωραϊσµός, όπως και µια πιο µεθοδική ανάπτυξη, σε ευρύτερο χρόνο, των εφαρµοστικών κανονισµών, ωστόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιδιώξει να διατηρήσει το πλεονέκτηµα των ηπιότερων παρεµβάσεων µε ζητούµενο τη βιωσιµότητα στον τοµέα της αγροτικής παραγωγής.

Οι κινήσεις των διεθνών οµίλων

Άλλωστε, οι κινήσεις στην επιχειρηµατική σκακιέρα από την πλευρά των µεγάλων διεθνών οµίλων που κινούν τα νήµατα στην αγορά των φυτοπροστατευτικών και προϊόντων θρέψης νέας γενιάς έχουν ήδη γίνει και σηµατοδοτούν τις εξελίξεις. Η εξαγορά της ιταλικής Valagro από τη Syngenta στα τέλη του 2020 και λίγο αργότερα της Stoller, όπως και της Symporg, από την Corteva και τέλος της Micropep Technologies από την FMC, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για πισωγυρίσµατα. 

Το θέµα παραµένει αλλά χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση

Την αποσυρση της µείωσης της χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην ΕΕ -γνωστή ως κανονισµός SUR- ανακοίνωσε η επικεφαλής της Κοµισιόν, Ursula von der Leyen, αναγνωρίζοντας ότι προκαλεί πόλωση σε αγρότες και αγορά. Το SUR χαρακτηρίστηκε από την Ursula von der Leyen, «διχαστικό από τη σύλληψή του» του και έγινε αντικείµενο σκληρού lobbying από τον αγροτικό τοµέα.

Για την ιστορία, τον Νοέµβριο του 2023 απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο µε 299 ψήφους υπέρ, 207 κατά και 121 αποχές, και µέχρι τη στιγµή της απόσυρσής του βρέθηκε κολληµένο στις πολιτικές διαπραγµατεύσεις µεταξύ των κρατών-µελών. «Η Επιτροπή πρότεινε το SUR, που είναι ένας στόχος για τη µείωση των κινδύνων των χηµικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Αλλά η πρόταση SUR έχει γίνει σύµβολο πόλωσης. Έχει απορριφθεί από το Ευρωκοινοβούλιο. ∆εν υπάρχει πλέον πρόοδος ούτε στο Συµβούλιο. Άρα κάτι πρέπει να κάνουµε. Γι’ αυτό θα προτείνω στο Σώµα να αποσύρει αυτή την πρόταση. Αλλά φυσικά, το θέµα παραµένει. Και για να προχωρήσουµε, χρειάζεται περισσότερος διάλογος και διαφορετική προσέγγιση. Και σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή θα µπορούσε να υποβάλει µια νέα πρόταση µε πολύ πιο ώριµο περιεχόµενο και µε τα ενδιαφερόµενα µέρη από κοινού» ανέφερε στην οµιλία της. 

Αυστηρά δεσµευτικοί στόχοι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οι νέοι κανόνες που αποσύρθηκαν έθεταν δεσµευτικούς στόχους σε επίπεδο ΕΕ για µείωση της χρήσης και του κινδύνου των χηµικών φυτοπροστατευτικών και για µείωση της χρήσης των πιο επικίνδυνων σκευασµάτων, κατά 50%. Για να γίνει αυτό, σε επίπεδο ΕΕ ο Κανονισµός όριζε:

• Αυστηρούς νέους κανόνες για την επιβολή φιλικών προς το περιβάλλον ελέγχων των επιβλαβών οργανισµών: Ένα ολοκληρωµένο νέο πλαίσιο επιβολής για να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι γεωργοί εφαρµόζουν την ολοκληρωµένη φυτοπροστασία, στο πλαίσιο της οποίας εξετάζονται πρώτα όλες οι εναλλακτικές µέθοδοι καταπολέµησης των επιβλαβών οργανισµών, πριν από τη χρήση χηµικών φυτοφαρµάκων ως µέτρου έσχατης ανάγκης.
• Απαγόρευση της χρήσης όλων των φυτοφαρµάκων σε ευαίσθητες περιοχές: Απαγορεύεται η χρήση όλων των φυτοφαρµάκων σε ευαίσθητες περιοχές (και σε απόσταση 3 µέτρων απ’ αυτές), συµπεριλαµβανοµένων των περιοχών που χρησιµοποιούνται από το ευρύ κοινό, όπως δηµόσια πάρκα ή κήποι, παιδικές χαρές, χώροι αναψυχής ή άθλησης, δηµόσια µονοπάτια, καθώς και σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.
• Έκτακτη στήριξη της ΕΕ: Οι γεωργοί θα λάµβαναν στήριξη από την ΚΑΠ κατά τη µετάβαση αυτή: Για 5 χρόνια, τα κράτη-µέλη µπορούν να χρησιµοποιήσουν την ΚΑΠ για να καλύψουν το κόστος των νέων απαιτήσεων για τους γεωργούς.

Οι στόχοι των κρατών-µελών

Τα κράτη µέλη θα έπρεπε να καθορίσουν τους δικούς τους στόχους µείωσης εντός σαφώς καθορισµένων παραµέτρων, καθώς και τις δικές τους στρατηγικές, υποστηρίζοντάς τες µε µία σειρά δράσεων όπως:

• Ανάπτυξη και ευρύτερη χρήση εναλλακτικών τεχνικών καταπολέµησης επιβλαβών οργανισµών σύµφωνα µε την ολοκληρωµένη φυτοπροστασία, συµπεριλαµβανοµένων ιδίως βιολογικών φυτοπροστατευτικών όπως οι µικροοργανισµοί.
• Στήριξη από την ΚΑΠ για επενδύσεις, παροχή συµβουλών, καθώς και στήριξη µέσω στρεµµατικών ενισχύσεων.
• Αύξηση της βιολογικής γεωργίας.
• Γεωργία ακριβείας και χρήση νέων τεχνολογιών.