Σε στρογγυλό τραπέζι συζήτησης που οργάνωσε την περασμένη εβδομάδα το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι από τον κλάδο της φυτοπροστασίας, της επιστημονικής κοινότητας, του υπουργείου και των παραγωγών, τονίσθηκε η ανάγκη να υπάρχει συντονισμός στα βήματα που ακολουθεί η χώρα μας, να μην υπάρξει επανάπαυση από πιθανές παρατάσεις στην εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων και να συγκροτηθεί μια μόνιμη επιτροπή που θα εξετάζει σε διαρκή βάση τα θέματα αυτά και θα προτείνει συγκεκριμένες λύσεις.
Η αίσθηση που υπάρχει, δημοσιογραφικά τουλάχιστον, είναι ότι το σύνολο των εμπλεκομένων συμφωνεί με τη λογική της πράσινης μετάβασης, οι πόροι της ΚΑΠ προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να πηγαίνουν στους αγρότες που τηρούν τα αντίστοιχα πρωτόκολλα και αν υπάρχει ένα θέμα μη κάλυψης των καλλιεργειών με τα απαραίτητα σκευάσματα, αυτό θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κατά περίπτωση.
Ξεφυλλίστε και κατεβάστε σε υψηλή ανάλυση το φύλλο 968 της Agrenda
Η πράσινη μετάβαση είναι εφικτή, καταλυτικός ο ρόλος της νέας φυτοπροστασίας
Με βάση το πνεύμα στο οποίο κινήθηκε η στρογγυλή τράπεζα του Γεωπονικού (Πέμπτη 30 Μαίου), αυτό το οποίο πλανάται ως ερώτημα είναι αν η πράσινη μετάβαση είναι απαραίτητη για την επιβίωση όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και του πλανήτη συνολικά. Η απάντηση που που προκύπτει είναι ναι, η μετάβαση αυτή είναι εφικτή και πρέπει να αποτελεί κεντρικό στόχο τόσο των δημόσιων όσο και των ιδιωτικών φορέων. Ωστόσο, η μείωση των διαθέσιμων γεωργικών φαρμάκων, στο πλαίσιο της «Πράσινης Συμφωνίας» της ΕΕ, δημιουργεί νέες προκλήσεις για την αγροτική παραγωγή, η οποία ήδη πλήττεται από την κλιματική αλλαγή.
Ως γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη περιοχή σε παγκόσμιο επίπεδο έως το 2050. Για την επίτευξη αυτού του φιλόδοξου στόχου, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις τόσο από την ΕΕ και τους εθνικούς δημόσιους φορείς όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, η μείωση των φυτοπροστατευτικών ενδέχεται να συρρικνώσει δραματικά την ήδη εξασθενημένη εργαλειοθήκη των παραγωγών, αφήνοντας τους, εκτεθειμένους χωρίς όπλα σε εχθρούς, παράσιτα και ασθένειες.
Καταλυτικό ρόλο σε αυτό θα παίξει η σύγχρονη φυτοπροστασία η οποία και απαιτεί νέες καινοτόμες πράσινες προσεγγίσεις για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να εμπλουτίσει τη φαρέτρα των καλλιεργητών.
Άλλωστε γύρω από το συγκεκριμένο προβληματισμό επικεντρώθηκαν όλες οι τοποθετήσεις της Στρογγυλής Τράπεζας. Τη συζήτηση συντόνισαν η Δρ Αναστασία Τσαγκαράκου, Τακτική Ερευνήτρια και Γενική Διευθύντρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και ο Δρ Παναγιώτης Μυλωνάς, Τακτικός Ερευνητής και Αναπληρωτής Διευθυντής του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. Στην εν λόγω συζήτηση συμμετείχαν οι:
- Αννα Μαυρίδου, Διευθύντρια Προστασίας Φυτικής Παραγωγής ΥπΑΑΤ
- Γιώργος Ποντίκας, Πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ)
- Γιώργος Κομιανός, Πρόεδρος Ενωσης Βιολογικής και Οικολογικής Φυτοπροστασίας (ΕΒΙΟΦ)
- Στάθης Κλωνάρης, Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ)
- Νίκος Κουτλιάμπας, Πρόεδρος ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού
Η μετάβαση στη νέα πράσινη συμφωνία πρέπει να υποστηριχθεί «τοπικά»
«Ναι η πράσινη μετάβαση είναι εφικτή και ο ΕΣΥΦ θα σταθεί αρωγός αυτής της προσπάθειας» διαβεβαίωσε με αισιοδοξία ο πρόεδρος του ΕΣΥΦ, Γιώργος Ποντίκας, ανοίγοντας τη συζήτηση. Η βιομηχανία, είναι εξίσου αφοσιωμένη προς αυτή την κατεύθυνση, αποδεικνύοντάς το έμπρακτα με δεσμευτικές οικονομικές επενδύσεις σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: πολλαπλασιαστικό υλικό, χημική φυτοπροστασία, βιοπροστατευτικά σκευάσματα και Services.
Είναι γεγονός πως ήδη 4 δις έχουν επενδύσει οι εταιρείες έως το 2030 σε νέα σκευάσματα, φιλικά προς το περιβάλλον. Η έγκρισή τους από την ΕΕ και η εισαγωγή τους στην αγορά πραγματοποιείται με πολύ αργούς ρυθμούς, συχνά σε φάσμα 7-10 χρόνων.
«Η σύνδεση με το γεωργικό γίγνεσθαι και η τοπική προσέγγιση σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο έχει πολύ μεγάλη σημασία για εμένα. Σε αυτό το μονοπάτι η βιομηχανία που απαντά ναι στην πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να δράσει μόνη της. Μόνο αν συνεργαστούμε τοπικά με όραμα την καινοτομία μπορούμε να διασφαλίσουμε μια αρμονική μετάβαση προς μια βιώσιμη και πράσινη κοινωνία».
Οι μεγάλοι παίκτες πρέπει να μπουν στο παιχνίδι
Τη σκυτάλη της συζήτησης πήρε στη συνέχεια, ο κ. Στάθης Κλωνάρης, Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών ο οποίος και τόνισε τη σημασία της συμμετοχής των μεγάλων παικτών στο παιχνίδι της πράσινης μετάβασης. Καθώς η πρόκληση αυτή απαιτεί παγκόσμια δράση, οι χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Αμερική πρέπει να συμμετάσχουν σε εμπορικές συμφωνίες που θα τηρούν τους ίσους όρους και θα προωθούν οικολογικές πρακτικές.
Στην Ελλάδα, η χρηματοδότηση στον τομέα της γεωργίας εστιάζεται σε βασικούς πυλώνες που υποστηρίζουν τους αγρότες στη μετάβαση προς μια πιο αειφόρο γεωργία, συμπληρώνει ο καθηγητής. Ειδικότερα, το πρώτο μεγάλο μέτρο αφορά οικολογικά προγράμματα. Δύο είναι αυτά που αφορούν τη φυτοπροστασία και είναι τα εξής: το οικολογικό σχήμα 6, το οποίο χρηματοδοτεί 26 διαφορετικές δράσεις που αφορούν μεταξύ άλλων τα αρπακτικά έντομα, τους εντομοπαθογώνους νηματώδεις, την μηχανική γεωργία και το κομφούζιο.
Οι χρηματοδοτήσεις για το μέτρο αυτό αγγίζουν τα 49 εκατ. ευρώ το έτος. Το δεύτερο οικολογικό σχήμα σχετίζεται με την βιολογική γεωργία και τη μετάβαση στις εν λόγω καλλιέργειες μέσα από την κρατική ενίσχυση της τάξεως των 252 εκατ. ευρώ ετησίως. Σημαντικά εργαλεία, αποτελούν επίσης οι ψηφιακές πράσινες επενδύσεις που υλοποιούνται μέσα από τα σχέδια βελτίωσης για τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών μηχανημάτων καθώς και τα τομεακά προγράμματα που αφορούν τόσο το ελαιόλαδο και την επιτραπέζια ελιά όσο και οπωροκηπευτικά.
Τέλος, ο κ. Κλωνάρης επισήμανε τη σημασία της διασύνδεσης της έρευνας με τον παραγωγικό τομέα, προωθώντας έτσι την καινοτομία και τη βελτίωση των πρακτικών στη γεωργία.
Ουτοπικός προς το παρόν ο στόχος για το ΥπΑΑΤ
«Το ΥπΑΑΤ έχει την πολιτική, τη νομοθεσία και τα χρήματα» ανέφερε κατηγορηματικά η κ. Άννα Μαυρίδου, Διευθύντρια Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ. Είναι γνωστό πως η πράσινη συμφωνία ήρθε και οι εκπρόσωποι του Υπουργείου συμμετείχαν στη διαβούλευση υπέρ της. Ωστόσο, η απόκλιση της πράσινης μετάβασης από την πραγματικότητα δεν έχει εύκολη αποδοχή στον αγροτικό κόσμο. «Είναι ελκυστικό και ξεκίνησε ως μια ωραία ιστορία η επιδίωξη μηδενικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Αν θα μπορούσε κάτι τέτοιο να είναι υλοποιήσιμο στην Ελλάδα χωρίς συνέπειες στην παραγωγή φαντάζει όμως ανέφικτο προς το παρόν.» Ως εκ τούτου, ο βραχυπρόθεσμος στόχος μείωσης κατά 50% των φυτοπροστατευτικών έως το 2030, έχει προσωρινά απομακρυνθεί από τα σχέδια του Υπουργείου χωρίς όμως να σταματούν οι προσπάθειες για βιωσιμότητα και αειφορία.
Βιολογικές εφαρμογές που ξεπερνούν τις προσδοκίες, έλλειψη αγοράς σε ζιζανιοκτόνα
Ο πρόεδρος της ΕΒΙΟΦ και CEO της Andermatt Anthesis, Γιώργος Κομιανός, έρχεται να απαντήσει στις θετικές εξελίξεις και προοπτικές που υπάρχουν μέχρι τώρα στον τομέα της πράσινης φυτοπροστασίας. Αναφέρει ότι οι εφαρμογές έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες του, με παραδείγματα όπως η χρήση βομβίνων για φυσική επικονίαση στη τομάτα και η διαχείριση σχεδόν του 100% με βιολογικό τρόπο. Μια μεγάλη επανάσταση παρατηρείται επίσης, στη χρήση ωφέλιμων εντόμων στη βιομηχανική πιπεριά και το θερμοκηπιακό αγγούρι, καθώς και στον έλεγχο επιβλαβών εντόμων με φυσικό τρόπο, όπως το κομφούζιο σε ροδάκινα και μήλα.
Παρά την αυξανόμενη χρήση βιολογικών μεθόδων αναγνωρίζει ωστόσο, ότι υπάρχουν ακόμη πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν για να επιτευχθεί μια αμιγώς βιολογική καλλιέργεια. «Ένα από τα μεγαλύτερα κενά που αντιμετωπίζει ο τομέας είναι η έλλειψη αποτελεσματικών λύσεων στον έλεγχο ζιζανιοκτόνων με βιολογικό τρόπο.» επισημαίνει.
Η έρευνα και οι τεχνολογικές εξελίξεις παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια. «Οι σύμμαχοί μας σε αυτό το έργο δεν είναι λίγοι. Η έρευνα και η τεχνολογία μπορούν να δώσουν λύσεις σε σχεδόν το 90% των προβλημάτων που μπορεί να παρουσιαστούν σε μια καλλιέργεια», καταλήγει ο κ. Κομιανός.
Οι συνεταιρισμοί έχουν τη δύναμη να κινήσουν τα νήματα
Η έλλειψη φορέων που θα συνδέσουν το επιστημονικό και ερευνητικό δυναμικό της χώρας με τον πρωτογενή τομέα αποτελεί μια σημαντική πρόκληση, όπως επιβεβαιώνει ο κ. Νίκος Κουτλιάμπας, πρόεδρος των αγροτικών συνεταιρισμών. «Θέλουμε τους ερευνητές συνοδοιπόρους στις προσπάθειές μας, ιδιαίτερα τους Έλληνες. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη κρατική υποστήριξη και δομές για να επιτύχουν έργο», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Κουτλιάμπας τονίζει επίσης ότι υπάρχουν τρεις ταχύτητες ανάπτυξης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με χώρες όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και η Γαλλία να πρωτοστατούν, δημιουργώντας ανισορροπία για τις υπόλοιπες.
Παρ' όλα αυτά, υποστηρίζει ότι οι συνεταιρισμοί έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν τις εξελίξεις. «Η επίτευξη των στόχων θα γίνει εφικτή μέσω της συσπείρωσης των παραγωγών σε ομάδες και συνεταιρισμούς, οι οποίοι γνωρίζουν πώς να διεκδικούν ευνοϊκότερες πολιτικές.»
Διαβάστε επίσης: Μετά τις Ευρωεκλογές ανοίγει η συζήτηση για τις δραστικές ουσίες
