Περικοπές φέτος στα eco-schemes μαχαίρι και στις «αόρατες» πρακτικές

Στοχευμένες περικοπές φέτος στα eco-schemes μαχαίρι στις «αόρατες» πρακτικές προς όφελος δράσεων με τιμολόγια

Πρόθεση είναι να υπάρξει µία άλλη αντιµετώπιση της οικονοµικής ενίσχυσης φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών όπως τα ωφέλιµα έντοµα, οι ωφέλιµοι νηµατώδεις, η παρεµπόδιση σύζευξης (κοµφούζιο), η εφαρµογή κοµπόστ και οι δακοπαγίδες όπου η εφαρµογή τους είναι εύκολα ελέγξιµη µέσω των παραστατικών που προσκοµίζονται από τους παραγωγούς, έναντι άλλων δράσεων που ο έλεγχός τους πάσχει.

Αρκεί να αναφερθεί πως η συνολική αιτούµενη δαπάνη για τις δράσεις που συνδέονται µε παραστατικά έφτασε τα 163 εκατ. ευρώ, αντ’ αυτού πληρώθηκαν µε 105 εκατ. ευρώ, δηλαδή υπήρξε µία µείωση της τάξεως του 35%.

Πρόκειται λοιπόν για µία υπερβάλλουσα ζήτηση που φτάνει τα 58 εκατ. ευρώ, η οποία εύκολα µπορεί να καλυφθεί από άλλες δράσεις που δεν µπορούν να ελεγχθούν ή αδυνατούν οι αρµόδιες υπηρεσίες να τα ελέγξουν σωστά για την εφαρµογή τους όπως είναι τα θερινά κλαδέµατα, η µηχανική ζιζανιοκτονία αλλά και τα πριµ των βιολογικών κυρίως αναφορικά µε τις αροτραίες καλλιέργειες. Σηµειώνεται ότι υποδράσεις της δράσης 6 «Καλοκαιρινά Κλαδέµατα», «Μηχανική Ζιζανιοκτονία», πέρυσι απορρόφησαν το 62% ολόκληρου του µπάτζετ του καθεστώτος για τις δενδρώδεις καλλιέργειες.

Πώς θα διαµορφωθεί η ζήτηση

Αν δεν αλλάξουν κάτι εντυπωσιακά είτε ως προς τα απαιτούµενα δικαιολογητικά, είτε ως προς τους ελέγχους οι εγκύκλιοι ΟΠΕΚΕΠΕ που αναµένεται για τα eco-schemes, η ζήτηση θα επικεντρωθεί στις εξής ∆ράσεις:

• ∆ράση 1 Σπορές ψυχανθών, χειµερινών σιτηρών: Η ζήτηση διαµορφώθηκε πέρσι στα 136 εκατ. ευρώ, τελικώς πληρώθηκαν 59,12 εκατ. ευρώ σε 3,6 εκατ. επιλέξιµα στρέµµατα.
• ∆ράση 5 ∆ασολίβαδα: Πληρώθηκαν συνολικά 5,6 εκατ. στρέµµατα από βοσκοτόπια που το πληροφοριακό σύστηµα του ΟΠΕΚΕΠΕ τα κατατάσσει στα δασολίβαδα, µε ποσό ύψους 41,9 εκατ. ευρώ. Ωστόσο η ζήτηση έφτασε τα 55,93 εκατ. ευρώ.
• ∆ράση 6 Ψηφιακά εργαλεία/διαχείριση εισροών: Η ζήτηση διαµορφώθηκε στα 217 εκατ. ευρώ, τελικώς πληρώθηκαν 117 εκατ. ευρώ. Για τα θερινά κλαδέµµατα και τη µηχανική ζιζανιοκτονία Στη δράση συµµετείχαν 10.570.080 στρέµµατα.
• ∆ράση 9 ∆ιατήρηση Βιολογικών: Η ζήτηση διαµορφώθηκε στα 236,7 εκατ. ευρώ, τελικώς πληρώθηκαν 162 εκατ. ευρώ. Στη δράση συµµετείχαν 6,74 εκατ. στρέµµατα.

Οι κτηνοτροφικές δράσεις δεν «πειράζονται»

Ενδιαφέρον έχει ο τρόπος µε τον οποίο κατανεµήθηκαν οι επιδοτήσεις eco-schemes στους κτηνοτρόφους. Οι αρµόδιες αρχές ξέρουν καλά πως λόγω της απουσίας διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης οι δυνατότητες και οι επιλογές των κτηνοτρόφων είναι περιορισµένες. ∆εν είναι τυχαίο πως στη δράση των Βιολογικών µόνο το πριµ για τα αιγοπρόβατα έτυχε τόσο µικρής περικοπής (-23%), ενώ και για την κατάρτιση σιτηρεσίου η περικοπή ήταν 17%.

Αυτό που κάνει πάντως εντύπωση είναι η επιδότηση της ∆ράσης 5 για τα ∆ασολίβαδα  (ζωική παραγωγή) και τα Αγροδασικά (φυτική παραγωγή), όπου επιδοτήθηκαν πάνω από 5 εκατ. στρέµµατα. Είναι βέβαιο ότι µερίδα εξ αυτών των στρεµµάτων αν όχι όλα είναι βοσκοτόπια. Το ερώτηµα εδώ είναι µε την απουσία διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης πως πληρώθηκαν 42 εκατ. ευρώ ενισχύσεις. Και εφόσον αυτές πληρώθηκαν σε ποιους έχει «κληρώσει» το σύστηµα τεχνικής λύσης να έχουν βοσκοτόπια µε τα χαρακτηριστικά επιλεξιµότητας που απαιτούνται και σε ποιους όχι και µε ποια κριτήρια.

Όπως και να έχει πάντως και φέτος, στις κτηνοτροφικές δράσεις θα διατηρηθούν σε µεγάλο βαθµό οι επιδοτήσεις. 

∆ιατήρηση βιολογικών

Η πορεία της διατήρησης βιολογικών είναι κρίσιµη για όλο το οικοδόµηµα του καθεστώτος. Απορροφά το περισσότερο κοινοτικό χρήµα και επιδοτήθηκαν 6,7 εκατ. στρέµµατα, δηλαδή περίπου το 18% των εκτάσεων που λαµβάνουν βασική ενίσχυση. Με βάση και τα χρήµατα που πληρώθηκαν, περίπου το 40% των ενισχύσεων eco-schemes πληρώθηκαν στο 18% των εκτάσεων που δηλώνονται στο ΟΣ∆Ε.

Σύµφωνα µε το ρεπορτάζ στην εγκύκλιο ΟΠΕΚΕΠΕ που αναµένεται, έχει προταθεί από τις αρµόδιες αρχές του ΥΠΑΑΤ όρος επιλεξιµότητας στα αγροτεµάχια και εκτροφές, να είναι πιστοποιηµένα ως βιολογικά από τον Γενάρη του 2024 έως και την οριστικοποίηση της αίτησης ΟΣ∆Ε. Ακόµη ωστόσο δεν έχει δηµοσιευτεί η εγκύκλιος, οπότε τα πράγµατα είναι ακόµη ρευστά.  Είναι δεδοµένο πάντως πως η τροποποίηση που επήλθε στην προδηµοσίευση των Βιολογικών του ΠΑΑ, «χάλασε» τη φόρµουλα διαγραφής από τον πιστοποιητικό οργανισµό και επανεγγραφής εντός των προβλεπόµενων ηµεροµηνιών (16-30 Ιουνίου), για ένταξη στο Μέτρο.

Να αξιοποιηθεί το Μητρώο εισροών-εκροών και η Συνταγογράφηση για τους ελέγχους ζητά ο ΕΒΙΟΦ

Για τους ελέγχους στα eco-schemes, η Ένωση Βιολογικών και Οικολογικής Φυτοπροστασίας (ΕΒΙΟΦ) είχε στείλει αρχές Ιουλίου σχετικό υπόµνηµα προς τις αρµόδιες αρχές προτείνοντας µεταξύ άλλων:

• Να πραγµατοποιείται διασταύρωση των εισροών µέσω του συστήµατος συνταγογράφησης από τα καταστήµατα λιανικής και του µητρώου εισροών-εκροών αν πουλήθηκαν τα προϊόντα σαν βιολογικά ή έστω σαν µεταβατικού σταδίου και ποιες ήταν οι εισροές.
• Να εγκρίνονται στοχευµένες δράσεις που είναι ελέγξιµες και µετρήσιµες από τους φορείς, οι οποίες θα αποτρέπουν παραγωγούς να δηλωθούν «βιολογικοί» µόνο για την επιδότηση
• Να γίνει επικοινωνία του Υπουργείου µε το νέο φορέα των πιστοποιητικών οργανισµών και το νέο φορέα Γεωργικών Συµβούλων άµεσα για τεχνική βοήθεια και προτ σεις ως προς τους ελέγχους ορθών πρακτικών διαχείρισης.
• Σχετικά µε την Μηχανική ζιζανιοκτονία, ο έλεγχος να αφορά στη διασταύρωση στοιχείων από την Συνταγογράφηση για χρήση ζιζανιοκτόνων ή και µέσω του µητρώου εισροών-εκροών.
• Να διενεργηθούν επιτόπιοι έλεγχοι που  φορούν στη δράση των πολλαπλών θερινών κλαδεµάτων σε όλο το φάσµα των καλλιεργειών.

Εντατικούς ελέγχους υπόσχεται το ΥΠΑΑΤ

Οι έλεγχοι για τα οικολογικά σχήµατα θα εντατικοποιηθούν ως προς το σύνολο των αιτούντων παραγωγών και κυρίως σε δράσεις που δεν έχουν κόστος αγοράς εισροών ώστε να υπάρχει διαφάνεια, όπως είναι για παράδειγµα τα καλοκαιρινά κλαδέµατα και η µηχανική ζιζανιοκτονία, σύµφωνα µε τα όσα µετέφερε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, ∆ιονύσης Σταµενίτης σε αντιπροσωπεία της Ένωσης Βιολογικής και Οικολογικής Φυτοπροστασίας (ΕΒΙΟΦ).

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο υφυπουργός, παράλληλα επιβεβαίωσε πως οι επιδοτήσεις στα οικολογικά σχήµατα θα δωθούν ακριβώς µε τις ίδιες τιµές που ίσχυαν το 2023.

Από την πλευρά του ΕΒΙΟΦ τονίστηκε η ανάγκη να πραγµατοποιηθούν οι αιτήσεις για το ΟΣ∆Ε και τα Οικολογικά από την αρχή της χρονιάς ώστε να γίνονται εγκαίρως οι δράσεις που οι παραγωγοί επιθυµούν να ακολουθήσουν και έτσι να υπάρχει το ανάλογο αποτέλεσµα. Παράλληλα προτάθηκαν διάφορες δράσεις προς ένταξη στα οικολογικά σχήµατα από το 2025.

Το σχετικό δελτίο τύπου της συνάντησης ΕΒΙΟΦ-Σταµενίτη αναφέρει µεταξύ άλλων:

Ο πρόεδρος του ΕΒΙΟΦ, κος Γιώργος Κοµιανός µε τον Ταµία, κο Γιώργο Αγγελή επισκέφτηκαν τον Υφυπουργό κύριο Σταµενίτη για ανταλλαγή απόψεων σε µια ιδιαίτερα εποικοδοµητική συζήτηση. Ο ΕΒΙΟΦ εξέθεσε τους προβληµατισµούς του σχετικά µε τον τρόπο που ολοκληρώθηκε η δράση για τα βιολογικά στα οικολογικά σχήµατα το 2023 αλλά καιγια δράσεις που πρέπει να επανεξετασθούν ως προς τον τρόπο ελέγχου, όπως η µηχανική ζιζανιοκτονία, το θερινό κλάδεµα κλπ.

Επίσης, αναφέρθηκε η ανησυχία των παραγωγών και των γεωπόνων για την περικοπή της οικονοµικής ενίσχυσης φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών φυτοπροστασίας, όπως τα ωφέλιµα έντοµα, οι ωφέλιµοι νηµατώδεις και η παρεµπόδιση σύζευξης (κοµφούζιο) όπου ενώ είναι σηµαντικές και µετρήσιµες δράσεις, αντιµετωπίστηκαν µε το ίδιο τρόπο µε αµφιβόλου αποτελέσµατος δράσεις όπως οι προαναφερόµενες.

Ο υφυπουργός ζήτησε την τεχνική βοήθεια του ΕΒΙΟΦ σχετικά µε το σχεδιασµό προγραµµάτων φυτοπροστασίας για τα οικολογικά σχήµατα. Έχει ήδη αυξήσει κάποιες τιµές επιδότησης σε ορισµένες καλλιέργειες ώστε να µην υπάρχει σηµαντική αρνητική απόκλιση από τις τιµές της αγοράς των προϊόντων. Επιβεβαίωσε ότι τα οικολογικά σχήµατα το 2024 θα εφαρµοστούν ακριβώς µε τις ίδιες τιµές που ίσχυαν το 2023. ∆εσµεύτηκε ότι οι έλεγχοι για τα οικολογικά σχήµατα θα εντατικοποιηθούν ως προς το σύνολο των αιτούντων παραγωγών και κυρίως σε δράσεις που δεν έχουν κόστος αγοράς εισροών ώστε να υπάρχει διαφάνεια.