Αλλαγές εκτιμήσεων ζημιάς τύπου Daniel για αποζημιώσεις εξπρές

Η επιστολή:

H ΕΘΕΑΣ με επιστολή της (21.5.2024) προς τον Πρωθυπουργό είχε έγκαιρα επισημάνει, με βάση τις προσλαμβάνουσες εικόνες από τους Συνεταιρισμούς μέλη της και τους αγρότες, που είχαν υποστεί τις ζημιές στη Θεσσαλία, ότι οι διαδικασίες για την καταβολή των αποζημιώσεων αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα και θα καθυστερούσαν κι άλλο. Παρά την τεκμηριωμένη επισήμανση υπήρξαν διαβεβαιώσεις από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς προς τους αγρότες και τον Πρωθυπουργό ότι οι πληρωμές θα ολοκληρωθούν στις 30 Ιουνίου 2024.

Βάσει αυτής της δέσμευσης του ΕΛΓΑ για την ολοκλήρωση πληρωμών μέχρι τα τέλη του Ιουνίου, οι Θεσσαλοί παραγωγοί προγραμμάτισαν στοιχειώδεις προμήθειες και πληρωμή εκκρεμών υποχρεώσεων για να καλύψουν τις ανάγκες της νέας καλλιεργητικής περιόδου. Έτσι, βρέθηκαν εκτεθειμένοι απέναντι στους συνεργάτες τους για την πληρωμή εφοδίων και τους εργαζομένους για την καταβολή των δεδουλευμένων, με αποτέλεσμα σήμερα, όντας στα τέλη Ιουλίου σημαντικό μέρος υποχρεώσεων να είναι απλήρωτο για τις ζημιές του 2023, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να οξύνεται περαιτέρω. Προβλήματα αντιμετωπίζουν επίσης, και όσοι πληρώθηκαν, αφού υπάρχουν εκκρεμότητες και ελλιπής ενημέρωση για τη μερική πληρωμή ύψους 70 εκατ. ευρώ που έγινε στις 25 Ιουλίου. 

Σε μία ακόμη προσπάθεια αντιμετώπισης των εκκρεμοτήτων που παραμένουν στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, οι Προέδροι των Αγροτικών Συνεταιρισμών και μέλη της ΕΘΕΑΣ πραγματοποίησαν επίσκεψη στο υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στη Λάρισα, από 25-30 Ιουλίου, όπου μετέφεραν τους έντονους προβληματισμούς των Συνεταιριστικών Οργανώσεων, μετά και από τις τελευταίες πληρωμές του ΕΛΓΑ, την περασμένη Πέμπτη, 25 Ιουλίου.

Συγκεκριμένα, στην εν λόγω συνάντηση συμμετείχαν οι κ.κ. Χρήστος Σουλιώτης, Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών «ΘΕΣΤΟ», Αθανάσιος Καραΐσκος, Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Επαρχίας Φαρσάλων «Ο ΕΝΙΠΕΑΣ», Χρήστος Τσιτσιρίγγος, Πρόεδρος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου, Ιωάννης Κράββαρης, Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς Πηλίου και Παναγιώτης Καλφούντζος, Πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγροτών Θεσσαλίας «ΘΕΣγη», όπου αναγνωρίσθηκαν μετά την ενημέρωση από τον ΕΛΓΑ Θεσσαλίας τα κάτωθι σημεία:

1. Η καθυστέρηση πέραν των άλλων οφείλεται στον τρόπο οργάνωσης της δουλειάς και της μεθοδολογίας εκτίμησης και σύνταξης των πρακτικών. Αυτό θα απαιτήσει κι άλλο χρόνο που δεν φαίνεται να είναι άμεσος ανεξάρτητα από την φιλότιμη προσπάθεια του προσωπικού.
2. Να βοηθηθεί και να ενισχυθεί το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στη Λάρισα, έτσι ώστε να συμπληρωθούν τα πορίσματα, που εκκρεμούν, προκειμένου να επισπευσθούν οι πληρωμές.
3. Πρέπει οπωσδήποτε η κυβέρνηση να αναθεωρήσει τον τρόπο ολοκλήρωσης των πορισμάτων, ώστε να πληρωθούν άμεσα από τον ΕΛΓΑ οι ζημιές του 2023, πριν από τις άλλες καταβολές αποζημιώσεων για τον Daniel.

Από τη διεξοδική συζήτηση όμως που έγινε, προέκυψε, ότι χρειάζεται αναθεώρηση του τρόπου των εκτιμήσεων για τέτοιες καθολικές ζημιές, όπως αυτές που προκλήθηκαν από την καταιγίδα «Daniel», γιατί οι καθυστερήσεις θα είναι όλο και μεγαλύτερες για τις επόμενες ζημιές, που ήδη σημειώθηκαν από πέρυσι τον Σεπτέμβριο. Πρέπει να αντιληφθούμε άμεσα ότι η κλιματική αλλαγή έχει δημιουργήσει έκτακτες συνθήκες, στις οποίες οφείλουμε να προσαρμοστούμε με γνώμονα την προστασία του πρωτογενούς τομέα και τη διασφάλιση της διατροφικής αλυσίδας. Η χώρα μας και ειδικότερα ο ΕΛΓΑ, πρέπει τάχιστα να λάβει πρωτοβουλίες για να μην παραμένει ουραγός σε κρίσιμα και καίρια ζητήματα, ακολουθώντας παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν προχωρήσει σε ζητήματα πρόληψης των ζημιών, σε νέα καλλιεργητικά συστήματα, σε συστήματα Γεωργίας Ακριβείας, τα οποία εξυπηρετούν και συνδράμουν σε σημαντικό βαθμό στην προστασία της αγροτικής γης. Ιδιαίτερα, τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας πρέπει να αποτελέσουν την πρώτη προτεραιότητα σε αυτήν τη διαδικασία και φυσικά η αναμόρφωση συνολικά του ΕΛΓΑ είναι πλέον επιτακτική.

Η ΕΘΕΑΣ, με βάση τα ανωτέρω θέματα, τα οποία -φυσικά- έχει επισημάνει πολλές φορές στο παρελθόν, καταθέτει μία σειρά προτάσεων, προκειμένου να «εκτονωθεί» η δυσμενής κατάσταση και να αποφευχθούν μελλοντικά τέτοιου βεληνεκούς προβλήματα σε περιπτώσεις καταγραφής ζημιών. Πιο συγκεκριμένα:

1. Χρήση μεθόδων τηλεπισκόπησης αξιοποιώντας τις δορυφορικές εικόνες, ώστε να προσδιορισθούν γρήγορα οι ζημιές χωρικά και να ληφθούν ομαδοποιημένες αποφάσεις για τα πρακτικά. Άλλωστε αυτή την στιγμή είναι διαθέσιμα σημαντικά στοιχεία παραδόσεων προϊόντων για να κριθούν και οι οριακές περιπτώσεις. Με βάση τα ήδη υπάρχοντα πορίσματα με τα οποία πληρωθήκαν ζημιές στις 25 Ιουλίου και τη συνεκτίμηση των παραπάνω διαθέσιμων πληροφοριών και μέσων μπορεί να επιταχυνθεί κατά τη γνώμη της ΕΘΕΑΣ, η πληρωμή και των υπολοίπων παραγωγών και όχι να αφεθεί για τέλη Οκτωβρίου, όπως διαφαίνεται με την εφαρμοζόμενη διαδικασία.
2. Αξιοποίηση των Δηλώσεων ΟΣΔΕ και των πληρωμών συνδεδεμένων ενισχύσεων και αξιοποίηση των αρχείων του ΕΛΓΟ-Δήμητρα για την παραγωγή γάλακτος και κρέατος, ώστε να προσεγγισθούν και οι ζημιές στη ζωική παραγωγή.
3. Εφοδιασμός των ελεγκτών με νέα ψηφιακά μέσα καταγραφής των ζημιών για αυτόματη καταχώριση των στοιχείων καταγραφής και κεντρική επεξεργασία. Η ενσωμάτωση προγραμμάτων και σύγχρονων μεθόδων αποτίμησης των ζημιών πρέπει να γίνει η νέα πρακτική με βάση τις δυνατότητες, που πλέον δίνει η ψηφιακή τεχνολογία.

Η ΕΘΕΑΣ έχει επεξεργασμένες θέσεις, τόσο για το επείγον θέμα της ολοκλήρωσης των διαδικασιών πληρωμής των αποζημιώσεων στη Θεσσαλία, όσο και για την αλλαγή του τρόπου προσέγγισης των ζημιών και των αποζημιώσεων λόγω της κλιματικής κρίσης.