Με μικρομπαλώματα η αναδιοργάνωση στον ΟΠΕΚΕΠΕ, καμπανάκι OLAF για αύξηση στις απάτες ΚΑΠ κατά 138%

Υπενθυμίζεται πως ήδη από αρχές Μαΐου διαφαινόταν ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ επρόκειτο να τεθεί υπό επιτήρηση, κάτι που τελικά έγινε με κάθε επισημότητα στις 11 Σεπτεμβρίου με υπογραφή του αρμόδιου υπουργού, Κώστα Τσιάρα. Έκτοτε, έχει αρχίσει η υλοποίηση του λεγόμενου Σχεδίου Δράσης. Η διάρκεια εφαρμογής του είναι δώδεκα μηνών, δηλαδή διαρκεί τυπικά μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου 2025. Μέσα σε αυτό το διάστημα θα πρέπει να έχει «προχωρήσει» η αναδιάρθρωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα πρότυπα που έχει θέσει η αρμόδια Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

«Τα μεγαλύτερα προβλήματα στον ΟΠΕΚΕΠΕ εντοπίζονται στο τμήμα Πληροφορικής και στο τμήμα Εποπτείας Φορέων, όπου μεταφέρθηκε η αρμοδιότητα κατά τη χρήση 2022 στη Διεύθυνση Τεχνικών Ελέγχων» είπαν στο ΑΠΕ - ΜΠΕ υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΑΑΤ. «Μέσω του σχεδίου αυτού προβλέπεται η διόρθωση των αδυναμιών και των καθυστερήσεων που έχουν παρατηρηθεί κατά τα προηγούμενα χρόνια στις πληρωμές προς τους δικαιούχους παραγωγούς […] Αλλαγές θα γίνουν τόσο στην οργανωτική δομή όσο και επιχειρησιακή λειτουργία του Οργανισμού.

Το Σχέδιο Δράσης του ΟΠΕΚΕΠΕ μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:

• Ενίσχυση του ΟΠΕΚΕΠΕ μέσω προσλήψεων ανθρωπίνου δυναμικού. Αρκετές από αυτές τις νέες θέσεις θα αφορούν σε άτομα που θα πλαισιώνουν το τμήμα Πληροφορικής του Οργανισμού Πληρωμών.
• Πρόσθετη ενίσχυση -έχει ήδη ζητηθεί από το υπουργείο Εσωτερικών- με προσωπικό συμβάσεων διάρκειας τριών ετών (σ.σ. με δυνατότητα ανανέωσης άλλα τρία έτη, κατόπιν ψήφισης διάταξης Νόμου και έκδοσης σχετικής ΚΥΑ) καθώς και η δυνατότητα μετάταξης υπάλληλων στον επόμενο κύκλο της κινητικότητας. Στο ίδιο πλαίσιο εξετάζεται η δυνατότητα για αποσπάσεις και μετατάξεις ώστε να ενισχυθεί με εξειδικευμένο προσωπικό. «Αναμένεται νομοθετική ρύθμιση για τη δυνατότητα μετάταξης υπαλλήλων του Δημόσιου Τομέα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου να μεταταχθούν στον Οργανισμό κατά τον επόμενο κύκλο κινητικότητας» είπαν χαρακτηριστικά τα ίδια στελέχη υπογραμμίζοντας ότι θα χρειαστεί και «νομοθετική ρύθμιση για τη δυνατότητα αποσπάσεων / μετατάξεων υπαλλήλων στον Οργανισμό, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, κατόπιν έκδοσης πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος του ΟΠΕΚΕΠΕ».
• Παράλληλα, κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκαν πλημμέλειες από τον Φορέα Διαπίστευσης σχετικά με την παρακολούθηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Μεταξύ άλλων, αναμένεται η επικύρωση της σχετικής εφαρμογής, προκειμένου να ελεγχθούν διοικητικά τα παραστατικά για εκπρόθεσμες αιτήσεις και απώλεια ζωικού κεφαλαίου, όπως και η δημιουργία νέων σχετικών οθονών στο Πληροφοριακό Σύστημα του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).
• Αναφορικά με την αξιολόγηση των κινδύνων, αναμένεται η τροποποίηση του εγχειριδίου εσωτερικού ελέγχου. Στόχος είναι να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα ελεγχόμενα καθεστώτα, τα μέτρα και τις διαδικασίες. Σημειώνεται ότι οι εσωτερικοί ελεγκτές θα πρέπει να παρακολουθούν υποχρεωτικά μηνιαίο πρόγραμμα επιμόρφωσης και πιστοποιούνται κατόπιν εξετάσεων ως εσωτερικοί ελεγκτές δημόσιου τομέα. Στο πρόγραμμα επιμόρφωσης περιλαμβάνονται ενότητες σχετικά με την αξιολόγηση κινδύνων.
• Αναμένεται ακόμη η σταδιακή έκδοση νέων Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) για τα τομεακά μέτρα, ώστε να καθορίζονται με σαφήνεια τα καθήκοντα των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, με στόχο τη μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία των υπαλλήλων κ.α.
• Τέλος, στο ίδιο πλαίσιο δράσης «εξυγίανσης» του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ενταχθεί και η ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. Συγκεκριμένα, στα τέλη Σεπτεμβρίου περισσότεροι από 197.000 αγρότες κλήθηκαν να επιστρέψουν συνολικά 52,3 εκατ. ευρώ.

«Δεν είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται αντίστοιχο πρόβλημα, καθώς είχε υπάρξει ξανά αντίστοιχη περίπτωση στο παρελθόν, με σημαντικότερο τις πληρωμές του 2017 που αφορούσε 159.000 δικαιούχους» κατέληξαν οι ίδιες πηγές.

Αυξημένες 138% οι απάτες με κοινοτικές ενισχύσεις από 2019 έως 2023 

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη το διήμερο 17 και 18 Οκτωβρίου η 56^η  Συνδιάσκεψη των Διοικήσεων και Διευθυντών όλων των Οργανισμών Πληρωμών των αγροτικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ουγγαρία και η Βουδαπέστη ήταν η διοργανώτρια χώρα, καθώς προεδρεύει της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν στον ιστορικό χώρο του  Ουγγρικού Εθνικού Μουσείου. Τον ΟΠΕΚΕΠΕ εκπροσώπησε τριμελής αντιπροσωπεία αποτελούμενη από τον Πρόεδρο του Οργανισμού Κυριάκο Μπαμπασίδη, την Διευθύντρια Τεχνικών Ελέγχων Σταυρούλα Κουρμέντζα και την Προϊσταμένη της Περιφερειακής Διεύθυνσης Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων, Χριστίνα Παπαδοπούλου. Στην 56^η Συνδιάσκεψη, η βασική ατζέντα και η θεματολογία των εισηγήσεων αφορούσαν στους νέους εκσυγχρονισμένους τρόπους δορυφορικών ελέγχων και τηλεπισκόπισης (monitoring) με τη χρήση drones και άλλων σύγχρονων τεχνικών μέσων και καλές πρακτικές για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της απάτης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί πολύ ψηλά το ενδιαφέρον της, στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, σχετικά με την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων με σύγχρονα μέσα, με τελικό στόχο τις δίκαιες πληρωμές και την πάταξη της απάτης, καθώς όπως επισημάνθηκε, από τα στοιχεία που παρουσίασε η «Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης-OLAF», οι απάτες που αφορούν στις επιδοτήσεις στο σύνολο των κρατών μελών την περίοδο 2019-2023 είχαν σημαντική  άνοδο δεικτών κατά 138% συγκριτικά με την περίοδο 2014-2018.

Ο Πρόεδρός του ΟΠΕΚΕΠΕ και με την ιδιότητα του καθηγητή εγκληματολογίας σε σύντομη παρέμβασή του, τόνισε ότι τα βαθύτερα αίτια της απάτης προκύπτουν από συνδυασμό πολύ-παραγοντικών και όχι μονο-θεματικών αιτιών και ότι κάθε κράτος μέλος οφείλει να αντιμετωπίσει την απάτη στις κοινοτικές-ενισχύσεις ενεργοποιώντας τους κοινοτικούς κανονισμούς, ταυτόχρονα με το εθνικό δίκαιο, τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του ΟΠΕΚΕΠΕ σε συνεργασία με τους ελεγκτικούς  θεσμούς όπως η OLAF και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.