Την ίδια ώρα βέβαια, δεν είναι λίγες και οι αντιδράσεις των καλοπληρωτών που (ιδιωτών και οργανώσεων) που βλέπουν άλλη μια φορά ότι στην Ελλάδα, οι συνεπείς αδικούνται και οι ανακόλουθοι επιβραβεύονται.
Παρ’ ότι τα 3 άρθρα που περιλαμβάνονται στη σχετική τροπολογία δεν καθιστούν σαφείς τους όρους με τους οποίους θα προχωρήσει επί του πρακτέου η επίμαχη ρύθμιση, οι πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να ανοίγει διάπλατα το δρόμο σε ένα πλαίσιο γενναίας τακτοποίησης της εκκρεμότητας που υπάρχει και να δίνει επί της ουσίας τη δυνατότητα σε κάθε οφειλέτη, είτε είναι ιδιώτης (21.000 αγρότες) είτε είναι συνεταιρισμός (700 περιπτώσεις), να κινηθεί με σοβαρές προϋποθέσεις στην κατεύθυνση της αναζήτησης μιας βιώσιμης οικονομικά λύσης.
Με άλλα λόγια, το πλαίσιο της προωθούμενης ρύθμισης, δίνει σ’ αυτή τη φάση τη δυνατότητα, τα δάνεια που διαχειρίζεται σ’ αυτή τη φάση η PQH (ανέλαβε δράση από το 2014) να περάσουν στους λεγόμενους servicers (διαχειριστές δανείων) όχι για να «κλείσουν τα σπίτια των αγροτών», όπως πολλοί υποστηρίζουν, αλλά για να κινηθούν με ταχύτητα μέσα από ένα σαφές και ευέλικτο, γεναιόδωρο και σαφές για τους οφειλέτες πλαίσιο, προς την κατεύθυνση της οριστικής τακτοποίησης των θεμάτων.
Βέβαια, όπως συμβαίνει πάντα σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Κι εδώ όλα θα κριθούν, όχι στις προθέσεις και την διάθεση που εκφράζει η σχετική τροπολογία, τριών άρθρων, στο ερανιστικό νομοσχέδιο, αλλά από τη σαφήνεια και την ταχύτητα των εφαρμοστικών αποφάσεων οι οποίες θα ακολουθήσουν και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη της Τράπεζας της Ελλάδος.
Αν λοιπόν, όπως λέγεται, δοθεί για πρώτη φορά η δυνατότητα, όχι μόνο της απολύτου (στο 100%) διαγραφής των τόκων υπερημερίας αλλά και μέρους του αρχικού κεφαλαίου (μέχρι 40%), τότε όλα γίνονται ευκολότερα για τους οφειλέτες. Αν μάλιστα, σ’ αυτό προστεθεί και η δυνατότητα αναχρηματοδότησης του υπολοίπου της οφειλής, από τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα (κάποιων servicers συμπεριλαμβανομένων), τότε όλα γίνονται ευκολότερα για όλους.
Μεταξύ των συντακτών του νομοσχεδίου, αναφέρεται το παράδειγμα συνεταιρισμού ο οποίος, ενώ το 2014 είχε περάσει στην PQH με οφειλή 4,5 εκατ. ευρώ, έφτασε σήμερα να χρωστάει περί τα 20 εκατ. ευρώ και μετά από τις όποιες διευθετήσεις να πέφτει στα 7 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να αποπληρωθούν σε 12 χρόνια. Με την επίμαχη νέα ρύθμιση θα παρέχεται ουσιαστικά η δυνατότητα περιορισμού της οφειλής κάτω από 3 εκατ. ευρώ και το ποσό αυτό θα μπορεί να τύχει αναχρηματοδότησης από κάποιο πιστωτικό οργανισμό ή απ’ ευθείας από τράπεζα, με χρόνο αποπληρωμής που θα φθάνει ακόμα και την 20ετία.
Το θέμα είναι τι έχει απομείνει από τους αρχικούς οφειλέτες και ποιοι τελικά θα ωφεληθούν από τη νέα ρύθμιση. Η ιστορία δείχνει ότι ακόμα και το παράδειγμα του συνεταιρισμού που αναφέρεται παραπάνω, έχει περάσει σε ήδη σε χέρια ιδιώτη. Επομένως, στους ωφελούμενους δεν θα είναι ο συνεταιρισμός και τα μέλη που τον δημιούργησαν αλλά ο ιδιώτης στον έλεγχο του οποίου έχει ήδη περιέλθει.
Ανάλογες περιπτώσεις καταγράφονται εκατοντάδες αν όχι χιλιλιάδε και δεν αφορούν μόνο συνεταιρισμούς αλλά και ιδιώτες των οποίων η περιουσία έχει αλλάξει χέρια. Λες και κάποια αόρατη χείρα που κινεί τα νήματα, περίμενε καρτερικά να επέλθουν όλες αυτές οι αλλαγές, στον έλεγχο περιουσιακών στοιχείων, για να έλθει στη συνέχεια και η… πολυπόθητη λύση.
Άνθρακες ο θησαυρός, λέει το ΠΑΣΟΚ
Εν τω μεταξύ σοβαρές επιφυλάξεις για τις ρυθμίσεις που επιφέρει το νομοσχέδιο, διατυπώνει η πλευρά του ΠΑΣΟΚ.
Πιο συγκεκριμένα σε κοινή δήλωση Μανόλη Χνάρη, υπεύθυνου Κ.Τ.Ε. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής και Μιλένας Αποστολάκη, υπεύθυνης Κ.Τ.Ε. Οικονομίας ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
Ο εμπαιγμός της Κυβέρνησης προς τον αγροτικό κόσμο της χώρας, όπως φαίνεται δεν έχει τελειωμό.
«Άνθρακες ο θησαυρός» αποδείχθηκε το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο το οποίο ήδη βρίσκεται στο στάδιο της διαβούλευσης, για τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων αγροτών και αγροτικών συνεταιρισμών.
Επιβεβαιώνεται πλέον για ακόμα μία φορά, ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιδίδεται στην ενίσχυση της κερδοσκοπίας των funds και στην εξυπηρέτηση των μεγάλων συμφερόντων, μεταβιβάζοντας τους και τα αγροτικά κόκκινα δάνεια, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με τα κόκκινα δάνεια χιλιάδων ιδιωτών.
Είναι γνωστό πως, η πώληση του ιδιωτικού χρέους από τις τράπεζες στα funds δεν επιλύει καθ’ οποιονδήποτε τρόπο το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους, ιδιαίτερα μάλιστα όταν γίνεται αόριστα και χωρίς την ύπαρξη κριτηρίων και προϋποθέσεων, όπως είναι: ο προσδιορισμός του ύψους της οφειλής.
Για το ΠΑΣΟΚ, η αγροτική γη αποτελεί «εθνικό κεφάλαιο» και η καθολική προστασία της, απόλυτη και βασική προτεραιότητα μας, όπως άλλωστε και η επίλυση του συνόλου των προβλημάτων του πρωτογενούς τομέα, με σκοπό να βρεθεί ξανά στο επίκεντρο.
Ακολουθούν τα επίμαχα άρθρα που τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση.
Άρθρο 20
Ειδική εκκαθάριση πιστωτικών ιδρυμάτων – Τροποποίηση παρ. 1 και προσθήκη παρ. 7στο άρθρο 145 ν. 4261/2014
1. Στην παρ. 1 του άρθρου 145 του ν. 4261/2014 (Α΄ 107), περί ειδικής εκκαθάρισης πιστωτικών ιδρυμάτων επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην περ. γ) προστίθενται δυο τελευταία εδάφια, β) στην υποπερ. α) της περ. δ), οι λέξεις «στο πλαίσιο της στρατηγικής που έχει καταρτιστεί από τον ειδικό εκκαθαριστή και έχει εγκριθεί» αντικαθίστανται από τις λέξεις «στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδίου και των στόχων που έχουν εγκριθεί ή οριστεί», και οι περ. γ) και δ) της παρ. 1 διαμορφώνονται ως εξής«γ) Κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης, τη διοίκηση του πιστωτικού ιδρύματος αναλαμβάνει ειδικός εκκαθαριστής, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που ορίζεται με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. Το ίδιο πρόσωπο μπορεί να αναλάβει την ειδική εκκαθάριση περισσοτέρων του ενός υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικών ιδρυμάτων, εάν αυτό κρίνεται αναγκαίο για την καλύτερη εξυπηρέτηση των σκοπών της ειδικής εκκαθάρισης. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να ενοποιούνται λειτουργικά οι ειδικές εκκαθαρίσεις, χωρίς να θίγεται η αυτοτέλεια των υπό εκκαθάριση νομικών προσώπων ούτε η έννομη θέση των πιστωτών. Σε περίπτωση πρόσκαιρου κωλύματος του ειδικού εκκαθαριστή, εάν είναι φυσικό πρόσωπο, αυτός μπορεί να αναπληρώνεται προσωρινά με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο ειδικός εκκαθαριστής υποβάλλει περιοδικά προς έγκριση επιχειρησιακό σχέδιο στην Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία δύναται να ορίζει εκ των προτέρων ποσοτικούς ή ποιοτικούς στόχους, στους οποίους πρέπει αυτό να ανταποκρίνεται. Το περιεχόμενο και ο χρόνος υποβολής του επιχειρησιακού σχεδίου ορίζονται ειδικότερα με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος
δ) Ο ειδικός εκκαθαριστής υπόκειται στον έλεγχο και την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία μπορεί να τον αντικαθιστά κατά πάντα χρόνο.
Ο έλεγχος και η εποπτεία αποσκοπούν ενδεικτικά: α) στην αποτελεσματική διαχείριση και ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εκκαθάρισης στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδίου και των στόχων που έχουν εγκριθεί ή οριστεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, β) στην τήρηση του νόμου και των αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος και γ) στην παρακολούθηση των εργασιών της ειδικής εκκαθάρισης μέσω της υποβολής στοιχείων και αναφορών, όπως ειδικότερα ορίζεται με απόφαση κατά την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.»
2. Στο άρθρο 145 του ν. 4261/2014 προστίθεται παρ. 7 ως εξής:
«7. Η διαχείριση των απαιτήσεων των υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικών ιδρυμάτων μπορεί να ανατίθεται από τον ειδικό εκκαθαριστή σε διαχειριστή πιστώσεων κατά την έννοια της περ. 8) του άρθρου 4 του ν. 5072/2023 (Α’ 198), σύμφωνα με τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου και τις διατάξεις που διέπουν την ειδική εκκαθάριση πιστωτικών ιδρυμάτων. Ειδικά για τη διαχείριση των απαιτήσεων των υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικών ιδρυμάτων έναντι αγροτών, φυσικών και νομικών προσώπων, καθώς και αγροτικών συνεταιρισμών, επιλέξιμος διαχειριστής πιστώσεων είναι, κατά προτίμηση, όποιος μπορεί να αναχρηματοδοτήσει ο ίδιος ή έχει συμπράξει με πιστωτικό ίδρυμα επαρκώς εξειδικευμένο στις αγροτικές δανειοδοτήσεις στο πλαίσιο προγράμματος αναχρηματοδότησης των υπό διαχείριση οφειλών.».
Άρθρο 21
Επιτροπή Ειδικών Εκκαθαρίσεων – Τροποποίηση άρθρου 146 ν. 4261/2014
Στο άρθρο 146 του ν. 4261/2014 (Α΄ 107), περί Eπιτροπής Eιδικών Eκκαθαρίσεων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις:
α) το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 αντικαθίσταται, β) στην παρ.
2: βα) το δεύτερο εδάφιο της περ. α) αντικαθίσταται, ββ) στο δεύτερο εδάφιο της περ. β) προστίθενται οι λέξεις «, ενώ επίσης δύναται να διαγράφεται μέρος της συνολικής απαίτησης, που μπορεί να συμπεριλαμβάνει τμήμα του κεφαλαίου», γ) προστίθενται παρ. 2α και 6, και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις το άρθρο 146 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 146
Επιτροπή Ειδικών Εκκαθαρίσεων
Η Επιτροπή Ειδικών Εκκαθαρίσεων που συνεστήθη με την παρ. 11 του άρθρου 74 του ν. 4172/2013 (Α΄ 167) είναι πενταμελής. Τα μέλη της Επιτροπής διορίζονται με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, για τριετή θητεία, που μπορεί να ανανεώνεται, είναι εγνωσμένου κύρους και έχουν ειδίκευση σε θέματα που συνδέονται με την αρμοδιότητα της Επιτροπής.
Τα μέλη της Επιτροπής μπορούν να ανακληθούν πριν από τη λήξη της θητείας τους με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. Η Τράπεζα της Ελλάδος παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στην Επιτροπή.
Ο ειδικός εκκαθαριστής πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος υποχρεούται να ζητά, μεαιτιολογημένο και εμπεριστατωμένο αίτημά του, τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, για τις ακόλουθες συναλλαγές:
α) Συμβιβασμούς, όταν η απαίτηση, στην οποία αφορά ο συμβιβασμός, υπερβαίνει, κατά το δανειστή, τις είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ, περιλαμβανομένων κεφαλαίου, τόκων και εξόδων. Ως συμβιβασμός νοείται η εφάπαξ καταβολή ποσού προς οριστική διευθέτηση απαίτησης, με διαγραφή του υπολειπόμενου μέρους της συνολικής απαίτησης, που μπορεί να συμπεριλαμβάνει τμήμα του κεφαλαίου.
β) Ρυθμίσεις δανείων και λοιπών πιστωτικών συμβάσεων, όταν η απαίτηση κατά του οφειλέτη υπερβαίνει τις διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ, περιλαμβανομένων κεφαλαίου, τόκων και εξόδων. Ως ρυθμίσεις νοούνται ιδίως συμβάσεις με τις οποίες παρατείνεται ο χρόνος αποπληρωμής του δανείου ή μειώνεται το επιτόκιό του, ενώ επίσης δύναται να διαγράφεται μέρος της συνολικής απαίτησης, που μπορεί να συμπεριλαμβάνει τμήμα του κεφαλαίου. Οι ρυθμίσεις μπορούν να αναφέρονται και σε δάνεια που έχουν καταγγελθεί.
γ) Εκποιήσεις ακινήτων, οι οποίες γίνονται πάντοτε με πλειστηριασμό, σύμφωνα με όσα ορίζονται ειδικότερα από την Τράπεζα της Ελλάδος βάσει της παραγράφου 5 του παρόντος άρθρου, η δε έγκριση παρέχεται πριν από τον πλειστηριασμό και έχει ως αντικείμενο και την τιμή πρώτης προσφοράς. Σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής δεν απαιτείται, εάν η αντικειμενική αξία του ακινήτου είναι μικρότερη των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ και η τιμή πρώτης προσφοράς ισούται τουλάχιστον με τα επτά δέκατα (7/10) της λογιστικής αξίας του ακινήτου.
δ) Εκποιήσεις απαιτήσεων από δάνεια ή λοιπές πιστωτικές συμβάσεις, συμμετοχών, μετοχών, εταιρικών μεριδίων και ομολόγων. Σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής δεν απαιτείται, εάν η λογιστική αξία του εκποιούμενου στοιχείου είναι μικρότερη των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ και η τιμή πρώτης προσφοράς ισούται τουλάχιστον με τα επτά δέκατα (7/10) της λογιστικής αξίας ή όταν πρόκειται για εισηγμένους τίτλους σε οργανωμένη αγορά. Όταν απαιτείται σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, η εκποίηση γίνεται με πλειστηριασμό, σύμφωνα με όσα ορίζονται ειδικότερα από την Τράπεζα της Ελλάδος βάσει της παρ. 5, η δε έγκριση παρέχεται πριν από τον πλειστηριασμό και έχει ως αντικείμενο και την τιμή πρώτης προσφοράς.
2α. Ο ειδικός εκκαθαριστής δύναται να καθορίζει όρους συμβιβασμού ή ρύθμισης που εφαρμόζονται σε περιπτώσεις με ομοιόμορφα χαρακτηριστικά και υποχρεούται να ζητά, με αιτιολογημένο και εμπεριστατωμένο αίτημά του, τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής για αυτούς. Εάν δοθεί η σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, η παρ. 2 δεν εφαρμόζεται σε ατομικές περιπτώσεις συμβιβασμών και ρυθμίσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των όρων του πρώτου εδαφίου και συμμορφώνονται με το περιεχόμενό τους. Η σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής ισχύει για ορισμένο χρόνο που καθορίζεται στην ίδια απόφαση της Επιτροπής.
3. Η Επιτροπή συνεδριάζει και αποφασίζει με πλειοψηφία του όλου αριθμού των μελών της.
Ομόφωνη απόφαση απαιτείται: α) όταν οι απαιτήσεις των περ. α΄ και β΄ της παρ. 2 υπερβαίνουν το ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ και β) όταν η λογιστική αξία του προς εκποίηση περιουσιακού στοιχείου των περ. γ΄ και δ΄ της παρ. 2 του παρόντος άρθρου υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
4. Τα μέλη της Επιτροπής έχουν υποχρέωση τήρησης απορρήτου των εργασιών της, ισχύουσας και της παρ. 8 του άρθρου 54. Οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση απορρήτου που προβλέπονται στο άρθρο 54 εφαρμόζονται αναλόγως.
5. Η Τράπεζα της Ελλάδος με απόφασή της μπορεί να καθορίζει θέματα σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της Επιτροπής Ειδικών Εκκαθαρίσεων, τα προσόντα των μελών της, την καταβολή αποζημίωσης από την Τράπεζα της Ελλάδος, περαιτέρω όρους και διατυπώσεις για τις συναλλαγές που συνάπτονται με σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής και άλλα ειδικότερα θέματα και λεπτομέρειες εφαρμογής της παρ. 2 του παρόντος άρθρου. Διατηρείται η ευχέρεια της Τράπεζας της Ελλάδος κατά την παρ. 2 του άρθρου 145 να καθορίζει όρους και διατυπώσεις για συναλλαγές, για τις οποίες δεν απαιτείται σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής.
6. Με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος μπορεί να ανατίθεται στην Επιτροπή να παρακολουθεί την υλοποίηση από τον ειδικό εκκαθαριστή του επιχειρησιακού σχεδίου του και των στόχων που έχουν εγκριθεί ή οριστεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς και να καθορίζονται η έκταση και οι ειδικότεροι όροι αυτής της παρακολούθησης. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται ο χρόνος και ο τρόπος υποβολής από την Επιτροπή στην Τράπεζα της Ελλάδος των πορισμάτων της παρακολούθησης. Η Επιτροπή μεριμνά, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, για την κατά το δυνατόν ταχύτερη ολοκλήρωση της ειδικής εκκαθάρισης.».
Άρθρο 22
Θέματα ειδικής εκκαθάρισης πιστωτικών ιδρυμάτων - Τροποποίηση περ. α) παρ. 1 άρθρου 3 ν. 5072/2023
Στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 5072/2023 (Α’198), περί πεδίου εφαρμογής, μετά από τις λέξεις «ή νόμιμα εγκατεστημένου στην Ε.Ε.» προστίθενται οι λέξεις «ή πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος υπό ειδική εκκαθάριση του άρθρου 145 του ν. 4261/2014 (Α΄107)», και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Το παρόν Μέρος εφαρμόζεται σε:
α) διαχειριστές πιστώσεων, οι οποίοι ενεργούν για λογαριασμό αγοραστή πιστώσεων ή πιστωτικού ιδρύματος ή χρηματοδοτικού ιδρύματος με έδρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) ή νόμιμα εγκατεστημένου στην Ε.Ε. ή πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος υπό ειδική εκκαθάριση του άρθρου 145 του ν. 4261/2014 (Α΄107), σε σχέση με τα δικαιώματα του πιστωτή που απορρέουν από πίστωση που έχει χορηγηθεί από πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό ίδρυμα με έδρα στην Ε.Ε. ή νόμιμα εγκατεστημένο στην Ε.Ε., σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο,
β) αγοραστές πιστώσεων των δικαιωμάτων πιστωτή στο πλαίσιο εξυπηρετούμενης ή μη εξυπηρετούμενης σύμβασης πίστωσης, που έχει χορηγηθεί από πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό ίδρυμα με έδρα στην Ε.Ε. ή νόμιμα εγκατεστημένο στην Ε.Ε., σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο.».
