Ο φετινός λογαριασμός επιδοτήσεων της ΚΑΠ σε 5 αγροτικά προϊόντα και η πρωτοκαθεδρία για βαμβάκι, ψυχανθή

Το πόσο ισχυρές θα είναι αυτές οι µεταβολές, φαίνονται στην παρακάτω οικονοµοτεχνική ανάλυση για πέντε κύριες παραγωγικές οµάδες: Ελαιώνες, βαµβάκι, ψυχανθή, πυρηνόκαρπα και αιγοπρόβατα. Για τον υπολογισµό των άµεσων ενισχύσεων έγιναν οι εξής παραδοχές:

Οικολογικά σχήµατα σε 4 κατηγορίες

Α) Στην πρώτη κατηγορία eco-schemes περιλαµβάνονται οι καλύτεροι συνδυασµοί δράσεων, εφόσον ο παραγωγός δεν επιλέξει την ένταξη στη βιολογική γεωργία. Όλα τα ποσά υπολογίζονται µε βάση το νέο κανονισµό για την υπερβάλλουσα ζήτηση, που ορίζει οριζόντια µείωση επιδοτήσεων σε όλες τις δράσεις/παρεµβάσεις που τα κονδύλια δεν φτάνουν για την κάλυψη του αιτούµενου ποσού. Η µείωση που λήφθηκε υπόψιν είναι 43% και βασίζεται στις αιτήσεις που πραγµατοποιήθηκαν το έτος ενίσχυσης 2023.

Β) Η δεύτερη κατηγορία περιλαµβάνει το σύνολο των ποσών της πρώτης κατηγορίας συν 25 ευρώ το στρέµµα για αγροτεµάχια (δενδρώδεις καλλιέργειες, αροτραίες καλλιέργειες). Το ποσό των 25 ευρώ το στρέµµα είναι το µέγιστο που ορίζει η ΚΑΠ. Με βάση το νέο καθεστώς για τον υπολογισµό της µείωσης επιδοτήσεων, η δράση για τις αναβαθµίδες δεν επηρεάζεται καθώς δεν υφίσταται υπερβάλλουσα ζήτηση και ως εκ τούτου οι δικαιούχοι θα πρέπει να λάβουν το ποσό ατόφιο.

Γ) Στην τρίτη κατηγορία υπολογίζεται το σύνολο των επιδοτήσεων της δεύτερης κατηγορίας συν ένα ποσό 5,7 ευρώ το στρέµµα για γεωργοδασικά (αροτραίες εκτάσεις) και δασολιβαδικά (βοσκοτοπικές εκτάσεις) συστήµατα.

Δ) Η τέταρτη κατηγορία περιλαµβάνει µόνο την επιδότηση για διατήρηση της βιολογικής γεωργίας. Ως γνωστών, η επιδότηση αυτή δεν µπορεί να συνδυαστεί µε οποιαδήποτε άλλη δράση των eco-schemes.

Συνδεδεµένες ενισχύσεις

Οι συνδεδεµένες ενισχύσεις έχουν υπολογιστεί µε βάση τα ποσά που πληρώθηκαν στους παραγωγούς το έτος ενίσχυσης 2023. Σηµειώνεται πως η τροποποιητική απόφαση που ορίζει για εύρος +-15% από το µέσο ποσό ενίσχυσης, δεν επηρεάζει τις κατηγορίες που εξετάζονται εδώ, καθώς οι πληρωµές είχαν πραγµατοποιηθεί εντός αυτών των ορίων.

Αναδιανεµητική ενίσχυση

Η αναδιανεµητική ενίσχυση παρέχεται σε περίπου 300.000 εκµεταλλεύσεις, δηλαδή τις µισές περίπου από εκείνες που κάνουν αίτηση ΟΣ∆Ε. Αποτελεί µία κατηγορία επιδότησης που δεν λαµβάνεται απ’ όλους, ωστόσο εδώ υπολογίζεται στο σύνολο των επιδοτήσεων. Σηµειώνεται πως αναδιανεµητική ενίσχυση παρέχεται σε όσους διαθέτουν έως 170 «ισοδύναµα στρέµµατα». Το πλήθος των ισοδύναµων στρεµµάτων υπολογίζεται ως εξής: Ο παραγωγός πολλαπλασιάζει τις αροτραίες εκτάσεις που δηλώνει µε το 1,55, τις δενδρώδεις µε το 4,25 και τα βοσκοτόπια µε το 1. Το συνολικό αποτέλεσµα αθροίζεται και αν ξεπερνάει το 170, τότε δεν πληρώνεται αναδιανεµητική.

Ανάλυση ανά καλλιέργεια:

Ελαιώνες: Ελάχιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 57,4 ευρώ το στρέµµα, Μέγιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 102 ευρώ το στρέµµα

Οι ελαιοπαραγωγοί θα πληρωθούν για κάθε δικαίωµα που συνδέεται µε επιλέξιµη έκταση, ποσό ύψους 28 ευρώ το στρέµµα. Εφόσον ο ελαιώνας δεν ξεπερνά τα 40 στρέµµατα, θα λάβουν επιπλέον 11 ευρώ αναδιανεµητική ενίσχυση.

Άρα σύνολο που ξεκινάει από τα 68,4 ευρώ ανά στρέµµα για όσους δηλώσουν βιολογικό ελαιώνα. Όσους επιλέξουν δακοπαγίδες, θρυµµατισµό και θερινά κλαδέµατα ανεβαίνουν στα 77,7 ευρώ το στρέµµα. Οι ελαιώνες µε αναβαθµίδες ανεβαίνουν συν 25 ευρώ το στρέµµα για σύνολο 102 ευρώ το στρέµµα και για κάθε επιλέξιµο αγροτεµάχιο. Μέγιστη ενίσχυση λοιπόν 102 ευρώ το στρέµµα, ελάχιστη ενίσχυση (χωρίς αναδιανεµητική και αναβαθµίδες) 57,4 ευρώ το στρέµµα.

Βαµβάκι: Ελάχιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 126 ευρώ το στρέµµα, Μέγιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 157 ευρώ το στρέµµα

Στο βαµβάκι το ποσό βασικής ενίσχυσης υπολογίζεται στα 23 ευρώ το στρέµµα, η αναδιανεµητική στα 14 ευρώ το στρέµµα και η ειδική βάµβακος στα 73 ευρώ. Σύνολο λοιπόν 110 ευρώ το στρέµµα. Όποιος βαµβακοπαραγωγός µπει στα βιολογικά, το µέγιστο πριµ φτάνει τα 140 ευρώ το στρέµµα, αλλιώς µε τους καλύτερους συνδυασµούς eco-scheme (ψηφιακή εφαρµογή, λίπανση ακριβείας, θρυµµατισµός, ειδική θρέψη) µπορεί να φτάσει τα 126 ευρώ το στρέµµα. Μόνο µε αγροδασικά και αναβαθµίδες µπορεί να ξεπεράσει το όφελος που λαµβάνει από τα βιολογικά, δύο δράσεις που σπανίως ή και καθόλου δηλώνονται από βαµβακοπαραγωγούς, ωστόσο µπορεί να φανεί στον πίνακα πώς διαµορφώνεται το µέγιστο πριµ.

Κτηνοτροφικά Ψυχανθή: Ελάχιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 85 ευρώ το στρέµµα, Μέγιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 139 ευρώ το στρέµµα.

Βασική ενίσχυση, αναδιανεµητική και συνδεδεµένη, διαµορφώνουν ένα σύνολο ενισχύσεων ύψους 57 ευρώ το στρέµµα (µηδική και τριφύλλι 45 ευρώ καθώς η συνδεδεµένη είναι χαµηλότερη). Στα eco-schemes συµφέρει καλύτερη να επιλέξει κανείς το πακέτο ∆ράσεων σποράς, ψηφιακής εφαρµογής και θρυµµατισµού για 109 ευρώ το στρέµµα παρά τα βιολογικά για 85 ευρώ το στρέµµα σύνολο. Με αναβαθµίδες και γεωργοδασικά το µέγιστο πριµ φτάνει τα 139 ευρώ το στρέµµα.

Πυρηνόκαρπα:  Ελάχιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 91 ευρώ το στρέµµα, Μέγιστο ποσό άµεσων ενισχύσεων 116 ευρώ το στρέµµα.

Βασική και αναδιανεµητική διαµορφώνουν ενίσχυση 39 ευρώ το στρέµµα. Οριακά συµφέρει το βιολογικό ροδάκινο (93,3 ευρώ το στρέµµα σύνολο) έναντι του «πακέτου» Α των  eco-schemes (θρυµµατισµός, ωφέλιµα, Κοµφούζιο, ψηφιακή εφαρµογή). Ωστόσο αν υπάρχουν αναβαθµίδες στο χωράφι το «πακέτο» πληρώνει καλύτερα.

Αιγοπροβατοτροφία: Ελάχιστο ποσό 37,4 ευρώ το στρέµµα, µέγιστο ποσό 47,8 ευρώ το στρέµµα.

Το ποσό άµεσων ενισχύσεων διαµορφώνεται στα 33,7 ευρώ ανά στρέµµα για δικαιούχους αναδιανεµητικής, συν 11 ευρώ ανά κεφάλι ζώου. Από την ανάλυση φαίνεται πως η µόνη αξιόπιστη επιλογή για τον παραγωγό αιγοπροβάτων είναι η βιολογική γεωργία, ώστε να µεγιστοποιήσει το ποσό επιδότησης στα 47,8 ευρώ το στρέµµα (συν 11 ευρώ συνδεδεµένη).

Συν 7 ευρώ για νέους για τα πρώτα 250 στρέµµατα

Για όλες τις κατηγορίες εκτροφών και καλλιεργειών, µπορεί να διεκδικηθεί επιπλέον ποσό ύψους
7 ευρώ το στρέµµα. Αυτό το δικαιούνται µόνο οι παραγωγοί κάτω των 40 ετών που έκαναν ΟΣ∆Ε για πρώτη φορά και όσοι µπήκαν στη γεωργία την τελευταία 5ετία. Σηµειώνεται πως η συγκεκριµένη επιδότηση δίνεται µε όριο 250 στρέµµατα ανά εκµετάλλευση, άρα σύνολο 1.750 ευρώ. Η επιδότηση δεν έχει καµία σχέση µε τα δικαιώµατα βασικής ενίσχυσης και δεν επηρεάζεται από τον αριθµό που ενεργοποιείται.

Στην εξόφληση της ενιαίας θα φανεί η πορεία της σύγκλισης

Ο προϋπολογισµός της βασικής ενίσχυσης του 2024 βρίσκεται στα ίδια επίπεδα µε πέρυσι δηλαδή ποσό 829 εκατ. ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαµβάνεται το Εθνικό Απόθεµα. Αυτό που αλλάζει φέτος σε σχέση µε πέρσι είναι το εξής:

Δεν θα υπάρξει οριζόντια περικοπή των δικαιωµάτων. Αυτό έγινε «µία και έξω» το 2023 και αφορούσε την αλλαγή στον συνολικό προϋπολογισµό της βασικής ενίσχυσης
ο οποίος µειώθηκε περίπου 17% σε σχέση µε την περασµένη προγραµµατική περίοδο.

Η σύγκλιση φτάνει στο 50%, δηλαδή ένα βήµα παραπάνω από το 25% του 2023. Αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι όλες οι αξίες δικαιωµάτων θα πρέπει να έχουν «κλείσει» την απόσταση από τον µέσο όρο κατά 50%, σε σχέση µε την αρχική τιµή που είχαν πριν τη σύγκλιση του 2023.

Παράδειγμα

Πριν τη σύγκλιση του 2023 ένας αγρότης δήλωνε δικαιώµατα µέσης αξίας 30 ευρώ το στρέµµα σε αροτραίες καλλιέργειες. Ο µέσος όρος στις αροτραίες τελικώς διαµορφώθηκε στα 23 ευρώ το στρέµµα. Ως εκ τούτου, από τη σύγκλιση του 2023, η µέση αξία διαµορφώθηκε στα 28,2 ευρώ το στρέµµα και φέτος θα πέσει στα 26,5 ευρώ το στρέµµα. Φαίνεται λοιπόν πως η διαφορά των 7 ευρώ που υπήρξε έπεσε στο ήμισυ και πλέον είναι 3,5 ευρώ το στρέµµα. Υπενθυµίζεται πως από το 2026 όλοι παραγωγοί θα πληρώνονται το ίδιο στρεµµατικό ποσό (100% σύγκλιση).