Πάνω από τα 10.000 τα δύσκολα για τους συνταξιούχους αγρότες

Υπενθυμίζεται πως το όριο των 10.000 ευρώ για το αγροτικό εισόδημα, ίσχυε μόνο όσον αφορά τη μείωση της σύνταξης.

Αναλυτικά η προτεινόμενη τροποποιητική διάταξη προβλέπει:

Τροποποίηση του άρθρου 20 ν. 4387/2016

Στην παρ. 1Α του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 (Α' 85) στο τελευταίο εδάφιο η ημερομηνία «1.3.2021» αντικαθιστάται από την ημερομηνία «1η.3.2022», στην παρ. 3Β του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 (Α' 85) στο τελευταίο εδάφιο, προστίθεται η φράση «εφόσον το εισόδημα τους από την δραστηριότητα αυτή υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ». Το άρθρο 20 του ν. 4387/2016 διαμορφώνεται ως εξής:

1.α. Στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες κατά ποσοστό 30% για όσο χρονικό διάστημα απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητα.

Ειδικότερα για συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., αναστέλλεται πλήρως η καταβολή των κύριων και επικουρικών συντάξεων εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 61o έτος της ηλικίας τους έως και τις 28.2.2021 και το 62ο έτος από την 1η.3.2022 και εφεξής.

Οι συνταξιούχοι, οι οποίοι είχαν αναλάβει πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου εργασία ή είχαν αποκτήσει ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση η οποία συνεχίζεται και για τους οποίους προβλέπονταν εξαίρεση από το άρθρο 20 του ν. 4387/ 2016, καθώς και από τις προϊσχύουσες αυτού διατάξεις, υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος άρθρου από την 1.3.2021.

Οι συνταξιούχοι του Ε.Φ.Κ.Α. πρώην Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (Ν.Α.Τ.) που παρέχουν εκπαιδευτικό έργο στη Δημόσια Ναυτική Εκπαίδευση από την 01.01.2017 και μέχρι το πέρας της τρέχουσας ακαδημαϊκής περιόδου, ήτοι στις 31.08.2020, υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος άρθρου από 01.09.2020.

β. Στο ποσό της ακαθάριστης σύνταξης/συντάξεων δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα των διατάξεων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 (Α’ 68) όπως ισχύει, και το επίδομα ανικανότητας των διατάξεων του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

2. Για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας εφαρμόζονται οι διατάξεις των εντασσομένων στον Ε.Φ.Κ.Α. Φορέων.

3. α. Για το χρονικό διάστημα απασχόλησης του συνταξιούχου καταβάλλονται για τον μισθωτό συνταξιούχο και τον αυτοτελώς απασχολούμενο ή ελεύθερο επαγγελματία ή υπαγόμενο στη ασφάλιση του ΟΓΑ, με την επιφύλαξη της περίπτωσης α’ της παραγράφου 4 οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 38 ή 39 ή 40 αντιστοίχως.

β. Οι συνταξιούχοι πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου που είχαν αναλάβει ή αναλαμβάνουν δραστηριότητα για την οποία υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ καταβάλλουν την ασφαλιστική εισφορά του άρθρου 40, εφόσον το εισόδημά τους από την δραστηριότητα αυτή υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.

4. Κατ' εξαίρεση των ανωτέρω ρυθμίσεων δεν μειώνεται το ποσόν της σύνταξης:

α. Των συνταξιούχων του ΟΓΑ εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.

β. Των ψυχικά ασθενών του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α’ 176).

γ. Των συνταξιούχων με βάση τον ν. 612/1977 (Α’ 164) και τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτόν.

δ. Των συνταξιούχων του τετάρτου εδαφίου της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

ε. Όσων λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).

στ. Των πολύτεκνων, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

ζ. Των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016.

η. Των συνταξιούχων άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπεβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

5. Ο συνταξιούχος που αναλαμβάνει μισθωτή εργασία ή αυταπασχολείται δύναται να αξιοποιήσει τον χρόνο της ασφάλισής του. Για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης του συνταξιούχου δύναται κατόπιν αιτήσεώς του να χορηγείται για την κύρια σύνταξη ποσό, που προκύπτει με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές των άρθρων 8 και 28 και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης ως συνταξιούχου. Για την επικουρική σύνταξη χορηγείται ποσό που προκύπτει με βάση τον υπολογισμό της επικουρικής σύνταξης και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση, σύμφωνα με το άρθρο 96.

6. Για τους απασχολούμενους συνταξιούχους κατά την 12η.5.2016, οι οποίοι συνέχισαν απασχολούμενοι χωρίς διακοπή και μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 (Α’ 85) όλος ο χρόνος εργασίας ή η αυτοαπασχόληση ή μέρος αυτού αξιοποιείται σύμφωνα με τα ανωτέρω, εφόσον από τις προϊσχύουσες διατάξεις προβλέπονταν αξιοποίηση του χρόνου απασχόλησης.

7. Οι συνταξιούχοι της παραγράφου 1 υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να δηλώσουν τούτο στον φορέα κύριας ασφάλισης του Ε.Φ.Κ.Α., καθώς και στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. Παράλειψη της δήλωσης συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου ποσού ίσου με το ύψος δώδεκα (12) μηνιαίων συντάξεων.

Το ποσό της οφειλής δύναται να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως του ποσού του ενός τετάρτου από την κύρια σύνταξη και για την επικουρική σύμφωνα με το άρθρο 46 του παρόντος νόμου. Άλλως εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) (ν.δ. 356/1974 Α’ 90).

8. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ορίζονται οι προυποθέσεις, οι όροι, η διαδικασία διασταύρωσης και ελέγχου στοιχείων μεταξύ του ΣΕΠΕ και του e-Ε.Φ.Κ.Α., καθώς και κάθε άλλο θέμα για την εφαρμογή του παρόντος.

9. Κάθε αντίθετη διάταξη καταργείται.

Έµµεση πίεση να µεταβιβάσουν τα δικαιώµατά τους και να αποµακρυνθούν από την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας, ασκεί στους συνταξιούχους που προέρχονται από άλλα ταμεία, εκτός ΟΓΑ, η ρύθμιση που προβλέπει ότι από την 1η Μαρτίου 2021 θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές στο ταμείο αγροτών, ανεξαρτήτως μάλιστα του αγροτικού εισοδήματος που αποκτούν από την αγροτική παραγωγή.
Το θέμα αφορά πρωτίστως εκείνους τους ετεροεπαγγελματίες συνταξιούχους, με μικρό κλήρο, οι οποίοι, είτε συμμετέχουν απ’ ευθείας στην διαχείριση της εκμετάλλευσής τους είτε ακολουθούν το γνωστό μοντέλο με τα «μισακά» όπου άλλοι διαχειρίζονται τα κτήματά τους ωστόσο αυτοί φαίνονται στα χαρτιά ως κάτοχοι της εκμετάλλευσης.

Για παράδειγµα, εάν ένας συνταξιούχος στρατιωτικός λαµβάνει σύνταξη 12.000 ευρώ και µία επιδότηση ΟΣ∆Ε των 1.000 ευρώ, αυτή η επιδότηση λογίζεται ως αγροτικό εισόδηµα και καλείται να πληρώσει εισφορές της τάξεως των 1.452 ευρώ το χρόνο, σύµφωνα µε το νόµο Βρούτση (4670/2020), κάτι που προφανώς δεν τον συµφέρει.

Γίνεται σαφές, πως η εξέλιξη αυτή έχει τη δυναµική να οδηγήσει σε ενδιαφέρουσες ανακατατάξεις και να σηµάνει µία αφετηρία ενός νέου κύµατος µεταβιβάσεων σε µικρά και λιγότερο παραγωγικά ή και εγκαταλελειµµένα αγροτεµάχια που µπορεί να περάσουν σε κατ’ επαγγέλµα αγρότες ή νεοεισερχόµενους του κλάδου που έχουν παραδοσιακά και με βάση τις συνθήκες περιορισµένη πρόσβαση σε αγροτική γη. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν επηρεάζει με τον ίδιο τρόπο τους ετεροεπαγγελµατίες συνταξιούχους που διατηρούν στην κατοχή τους µεγάλες αγροτικές εκτάσεις και τους οποίους, ακόµα και αυτό το 1500άρι το χρόνο για τις εισφορές δεν θα τους επιβαρύνει αναλογικά με τον ίδιο τρόπο σ’ αυτό που κάνουν.

Μία άλλη ανάγνωση του ζητήµατος αυτού είναι βέβαια πως έτσι προκαλούνται δυσµενείς κοινωνικο-οικονοµικές επιπτώσεις στα χωριά που δύσκολα υπολογίζονται. Καθώς, στερούνται απαραίτητου εισοδήµατος µία µεγάλη µερίδα χαµηλοσυνταξιούχων που απασχολούνται κυρίως στο χώρο του ελαιολάδου και µε αυτό το αγροτικό εισόδηµα ουσιαστικά συµπληρώνουν τα προς το ζειν.

Παραδείγµατα: Ένας συνταξιούχος πλην ΟΓΑ αγρότης αναγκάζεται να πληρώσει 121 ευρώ το µήνα ασφαλιστικές εισφορές επειδή δηλώνει στην φορολογική του δήλωση µια επιδότηση (βασική ενίσχυση) 250 ευρώ.

Ένας συνταξιούχος του ΙΚΑ µε 500 ευρώ το µήνα σύνταξη που έχει αγροτικό εισόδηµα 2.000 ευρώ θέλει µόνο για τις εισφορές 1.500 περίπου ευρώ και µε τα υπόλοιπα 500 ευρώ να καλύψει όλα τα άλλα καλλιεργητικά έξοδα και να πληρώσει ΕΛΓΑ .

Η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας

Η εγκύκλιος του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση που εκδόθηκε αρχές Απριλίου ως προς την ερµηνεία του αρθ. 27 του ν. 4670/2020 αναφέρει καθαρά:

Από την καταβολή εισφορών και συγκεκριµένα από την εισφορά υπέρ e-ΕΦΚΑ- ΟΓΑ εξαιρούνται σύµφωνα µε τη ρητή πρόβλεψη της παρ. 3α µόνο οι συνταξιούχοι του πρώην ΟΓΑ οι οποίοι ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.

Επισηµαίνεται ότι, σύµφωνα µε την παρ. 3β, οι συνταξιούχοι των λοιπών - πλην ΟΓΑ - ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων κύριας ασφάλισης και του ∆ηµοσίου, που είχαν αναλάβει ή αναλαµβάνουν από 28.2.2020 δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, καταβάλλουν κανονικά την προβλεπόµενη από τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.4387/2016, όπως έχει αντικατασταθεί µε τις διατάξεις του άρθρου 36 του ν.4670/2020, ασφαλιστική εισφορά.

∆εν είναι και τόσο ξεκάθαρος ο νόµος διατείνεται το Οικονοµικό Επιµελητήριο Πελοποννήσου

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Οικονοµικού Επιµελητηρίου Ελλάδος στο 11ο Περιφερειακό Τµήµα Πελοποννήσου, Παναγιώτης Κρητικός, ρωτά µε επιστολή του προς τον κ. Βρούτση να απαντήσει στα εξής ερωτήµατα:

α. Ο Συνταξιούχος γήρατος ΟΓΑ, µε αγροτικό εισόδηµα ενταγµένος στο ειδικό ή στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ θα καταβάλλει εισφορές από 1/1/2020;

Η απάντηση είναι καθαρή και ο νόµος το ξεκαθαρίζει. ∆εν καταβάλλονται εισφορές.

β. Ο Συνταξιούχος γήρατος ∆ηµοσίου, ΙΚΑ, ΤΕΒΕ κ.λπ, µε αγροτικό εισόδηµα ενταγµένος στο ειδικό ή στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ θα καταβάλλει εισφορές από 1/1/2020; ∆εν έχουµε ακόµα απάντηση και αυτό είναι το ζητούµενο.

Το συγκεκριµένο είναι κοµβικό ζήτηµα, το οποίο πρέπει να ξεκαθαριστεί άµεσα µε διευκρινιστική εγκύκλιο, διότι η αναστάτωση που έχει προκληθεί σε όλους όσους έχουν αγροτικό εισόδηµα είναι µεγάλη και δικαιολογηµένη, καθώς επίσης και οι επιπτώσεις στην Τοπική και Εθνική οικονοµία σε περίπτωση επιβολής εισφορών, µεγάλες, υποστηρίζει ο κ. Κρητικός. «Η θέση του 11ου Π.Τ. του Ο.Ε.Ε. είναι, ότι πρέπει η να τεθεί ιδιαίτερα αυξηµένο εισοδηµατικό όριο για την επιβολή εισφορών ή να εξαιρεθούν από επιβολή, όπως ισχύει για τους συνταξιούχους αγρότες», καταλήγει στην επιστολή του.

Τέλος, στη Βουλή έφερε το ζήτηµα αυτό ο βουλευτής Μεσσηνίας Ν∆, Γιάννης Λαµπρόπουλος, ζητώντας από τους αρµόδιους να θέσουν ελάχιστο όριο τα 10.000 ευρώ αγροτικό εισόδηµα για την καταβολή εισφορών των συνταξιούχων, όπως έχει γίνει και για τις µειώσεις στις συντάξεις. «Γίνεται φανερό ότι, οι συνταξιούχοι δεν θα καλύπτουν ούτε τα έξοδα καλλιέργειας και συγκοµιδής», τονίζει ο κ. Λαµπρόπουλος, όσον αφορά τους ετεροεπαγγελµατίες.

Τώρα που γίνονται οι μεταβιβάσεις πρέπει να δοθούν διευκρινήσεις

∆ιευκρινήσεις επί του θέµατος για τα ασφάλιστρα ΟΓΑ ζητά το Ενιαίο ∆ίκτυο Συνταξιούχων µε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Εργασίας κ.κ Βορίδη και Βρούτση, τονίζοντας πως τώρα που γίνονται οι µεταβιβάσεις ΟΣ∆Ε θα πρέπει να ξέρουν οι ετεροεπαγγελµατίες συνταξιούχοι τι τους περιµένει και να δράσουν ανάλογα.

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή του ∆ικτύου: «Παρακαλούµε όπως επιληφθείτε για την αναλυτική και σαφή ερµηνεία του αρθ. 27 του ν. 4670/2020 προς αποφυγή παρερµηνειών, είτε από τις υπηρεσίες σας, είτε από τους αγροτικούς φορείς, είτε από τον κάθε συνταξιούχο χωριστά.

Επειδή εκ των πραγµάτων δηµιουργήθηκε ασάφεια από τον εναρµονισµό της προϋπάρχουσας και νέας ασφαλιστικής νοµοθεσίας και σε ότι αφορά και την υπαγωγή ή όχι στην ασφάλιση των συνταξιούχων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και του ∆ηµοσίου, από την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας µικρής κλίµακας δηλαδή τους αγρότες ειδικού καθεστώτος.

Επειδή µε το υπ’ αριθµ. Φ 80000/οικ /14032/ 571/3/4/571 µε το οποίο δίνετε οδηγίες για την ορθή εφαρµογή της κείµενης νοµοθεσίας που αφορά τους συνταξιούχους που συνεχίζουν απασχολούµενοι σε διάφορους τοµείς της οικονοµίας, προσπερνάτε µε επιγραµµατική αναφορά το θέµα της ανάληψης δραστηριότητας, για την οποία δεν προκύπτει βάσει γενικών ή ειδικών καταστατικών διατάξεων υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ.

Με το δεδοµένο ότι ο εντασσόµενος µε την νοµοθεσία του στον ΕΦΚΑ τέως ΟΓΑ, από 1/1/2017 εφαρµόζει το ασφαλιστικό καθεστώς του ΕΦΚΑ και δηµιουργεί υποχρέωση ασφάλισης για κάθε ασκούµενη δραστηριότητα.

Με το δεδοµένο ότι εφόσον υπάρχει υποχρέωση ασφάλισης οι καταβαλλόµενες συντάξεις υπόκεινται σε περικοπή.

Παρακαλούµε όπως γίνει αναλυτική αναφορά µε συµπληρωµατική οδηγία σας προς τον ΕΦΚΑ, για όλες εκείνες τις κατηγορίες που υπάγονται στις γενικές και ειδικές καταστατικές διατάξεις που δεν προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης και εποµένως δεν καταβάλλουν εισφορά και δεν υπόκεινται σε περικοπή της σύνταξής τους.

Επισηµαίνουµε ότι ο τέως ΟΓΑ βάσει καταστατικών διατάξεων ασφάλιζε µόνο τους κατά κύριο επάγγελµα αγρότες.

Παρακαλούµε όπως γίνει σαφές κατά πόσο παραµένουν ισχυρές οι καταστατικές διατάξεις του ΟΓΑ µετά την ένταξή του στον ΕΦΚΑ.

Με το δεδοµένο, της οικονοµικής κρίσης, της µετανάστευσης των νέων και της υποφαινόµενης αναδιάρθρωσης της αγροτικής παραγωγής, τονίζουµε ότι η παραγωγή µικρής κλίµακας στη χώρα δηµιουργεί εκείνα τα πλεονεκτήµατα που την κάνουν ανταγωνιστική και σε αυτή την κατεύθυνση κινείται πλέον η προβολή για την εµπορία των εθνικών µας προϊόντων.

Όποια άλλη σκέψη, η σχεδιασµός θα πρέπει να γίνει συντεταγµένα µε γνώση, διαφάνεια και ενηµέρωση του Έλληνα παραγωγού.

Αν η πρόθεσή σας είναι ο εξορθολογισµός της νοµοθεσίας και η εφαρµογή κανόνων στην όλη παραγωγική διαδικασία, πρέπει να διασαφηνιστεί πλήρως το ασφαλιστικό καθεστώς των µικρών αγροτικών παραγωγών που δεν είναι κατά κύριο επάγγελµα αγρότες, ασκούν όµως δραστηριότητα που προσφέρει στο εθνικό προϊόν συγκριτικό πλεονέκτηµα και συντηρεί την ελληνική ύπαιθρο.

Κύριε Υπουργέ, επειδή οι καιροί είναι κρίσιµοι παρακαλούµε όπως ενηµερωθούµε άµεσα µε το δεδοµένο µάλιστα ο,τι η µεταβίβαση δικαιωµάτων για το ΟΣ∆Ε του 2020 λήγει σε λίγες ηµέρες και πρέπει οι ενδιαφερόµενοι να ενηµερωθούν για τι τους περιµένει».