Φόροι και αφορολόγητο για μεταβίβαση αγροτικής γης

Ο φόρος στις κληρονομικές, τις δωρεές και τις γονικές παροχές στην Ελλάδα, σε περιπτώσεις που οι μεταβιβάσεις έγιναν μετά την 1^η Οκτωβρίου του 2021, ενεργοποιείται για αξίες που υπερβαίνουν τις 800.000 ευρώ, με φωνές από την πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ να μιλούν για μείωση του αφορολόγητου ορίου, στις 400.000 ευρώ.

Το ισχύον καθεστώς προβλέπει αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ και  επιβολή φόρου με αυτοτελή συντελεστή 10% για την υπερβάλλουσα αξία μετά την αφαίρεση του  αφορολόγητου ποσού, εφόσον δηλαδή η φορολογητέα αξία του περιουσιακού στοιχείου που δωρίζεται ή το οποίο αφορά η γονική παροχή υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ.

Η κριτική θέλει «υπερκοστολογημένο» το εν λόγω μέτρο της φορολόγησης στις γονικές παροχές. Μέχρι to 2021, έτος κατά το οποίο ο φόρος στη γονική παροχή μηδενίστηκε, απέφερε στο κράτος 25 με 26 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με υπολογισμούς που επικαλούνεται στελέχη της ΝΔ. Υπό αυτήν την έννοια, ακόμα και αν το αφορολόγητο όριο περιουσίας μειωθεί, από 800 χιλιάδες σήμερα, σε 300-400 χιλιάδες ευρώ ενδεχομένως, φαίνεται πως το μέτρο δεν μπορεί να αποφέρει πάνω από 12 εκατ. ευρώ το πολύ στα κρατικά ταμεία, ενώ εν δυνάμει θα μπορούσε να πλήξει περισσότερο όσους έχουν μεσαίες περιουσίες (πχ 2 ή 3 ακίνητα αξίας 200-300 χιλιάδων ευρώ) παρά εκείνους που έχουν τεράστιες και ήδη πληρώνουν φόρο.

Σημειώνεται ότι σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ισχύουν αφορολόγητα όρια και σε ορσιμένες υψηλότερα από ότι στη χώρα μας, ενώ σε άλλες δεν επιβάλλεται καθόλου φόρος. Για παράδειγμα στην Ιταλία το αφορολόγητο όριο ανέρχεται στο 1 εκατ. ευρώ και μετά το ποσό αυτό επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 4%, ενώ στην Αυστρία δεν υπάρχει ούτε φόρος στις κληρονομιές, ούτε στις δωρεές. 

Σύμφωνα με διευκρινήσεις της ΑΑΔΕ, ο φόρος κληρονομιάς επιβάλλεται σε κάθε περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε ημεδαπούς ή σε αλλοδαπούς, καθώς και στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και ανήκει σε Έλληνα ή σε  αλλοδαπό υπήκοο που είχε την κατοικία του στην Ελλάδα.

Φόρος γονικής παροχής ή δωρεάς επιβάλλεται όταν μεταβιβάζεται με γονική παροχή περιουσιακό στοιχείο  σε φυσικό πρόσωπο ή δωρίζεται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Ο φόρος δωρεάς-γονικής παροχής επιβάλλεται στα περιουσιακά στοιχεία κάθε μορφής που βρίσκονται στην Ελλάδα, καθώς και στα κινητά που βρίσκονται  στο εξωτερικό και ανήκουν σε Έλληνα ή σε αλλοδαπό που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα.

Τη δήλωση πρέπει να υποβάλουν και οι δύο συμβαλλόμενοι (δωρητής και δωρεοδόχος).

Η δήλωση φόρου δωρεάς-γονικής παροχής υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. της φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου σε φόρο δωρεοδόχου/τέκνου. Αν ο δωρεοδόχος ή το τέκνο κατοικεί στο εξωτερικό, αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής
Σε περίπτωση που για τη δωρεά ή τη γονική παροχή συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου. Όταν δεν συντάσσεται συμβόλαιο, η δήλωση υποβάλλεται μέσα σε έξι (6) μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς ή της γονικής παροχής.

Βασικά Δικαιολογητικά Γονικών Παροχών/ Δωρεών

2) Τίτλοι κτήσεως του πωλητή.

3) Αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας του παρέχοντα γονέα ή του δωρητή [εμείς τη βγάζουμε]

4) Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας του παρέχοντα γονέα ή του δωρητή [εμείς τη βγάζουμε]

5) Τοπογραφικό διάγραμμα με ΚΗΔ – Κατόψεις ορόφων αν πρόκειται για οριζόντια ιδιοκτησία

6) Βεβαίωση του Δήμου του ακινήτου, από την οποία προκύπτει ότι δεν οφείλεται Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) για το δωρούμενο ακίνητο. 

7) Αντίγραφο της άδειας οικοδομής.

8) Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος [εμείς το βγάζουμε]

9) Ηλεκτρονική Ταυτότητα Ακινήτου

10) Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ από το οποίο προκύπτει ότι ο παρέχων γονέας ή ο δωρητής συμπεριέλαβε τo ακίνητo στον ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 για χαριστική αιτία.

11) Βεβαίωση από τον αρμόδιο Δήμο ότι δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές του ακινήτου για την εισφορά σε γη και χρήμα (αν έχει πράξη εφαρμογής).

12) Δήλωση ιδιοκτησίας (άρθρο 6 παρ. 4 Ν. 2242/94) (αν έχει πράξη εφαρμογής).

13) Άδεια του Νομάρχη όταν το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή η οποία είναι χαρακτηρισμένη ως παραμεθόρια.

14) Βεβαίωση από τον Τοπικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ/ ΟΑΔΥΚ) ότι ο παρέχων γονέας ή ο δωρητής δεν οφείλει αρδευτικά τέλη. (εάν είναι αγροτεμάχιο)