Τον προβληµατισµό τους ως προς το αν τελικά αξίζει η διεκδίκηση δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης από το Εθνικό Απόθεµα εκφράζουν όσο πλησιάζει προς το τέλος της η προγραµµατική περιόδος, νεαροί αγρότες, νεοεισερχόµενοι του αγροτικού τοµέα αλλά και όσοι ενδιαφέρονται για µεταβιβάσεις γης. Τα κύρια ερωτήµατα είναι δύο:
Να περιµένουν τη νέα περίοδο για να λάβουν φρέσκα δικαιώµατα για όλη την επιλέξιµη έκταση και µάλιστα µε προσαύξηση; Ή να διεκδικήσουν από τώρα και για λίγα εκτάρια δικαιώµατα από το Εθνικό Απόθεµα χαµηλής αξίας; Να κάνουν υποµονή για µία νέα προκήρυξη του Μέτρου των Νέων Αγροτών; Ή να βάλουν περιουσία στο ονοµά τους και να κάνουν πρώτη εγκατάσταση και ΟΣ∆Ε και πάλι για τα λίγα δικαιώµατα από το Εθνικό Απόθεµα;
Όσον αφορά το πρώτο δίλληµµα:
Ο νέος κανονισµός της ΚΑΠ θα µπει σε εφαρµογή από το 2022 ή το 2023 αναλόγως τη µεταβατική περίοδο. Αν θεωρηθεί ότι η Ελλάδα θα επιλέξει το ίδιο µοντέλο ενισχύσεων µε φέτος (δικαιώµατα σε τρεις ξεχωριστές περιφέρειες ενισχύσεων), τότε τα δικαιώµατα που θα έχουν οι αγρότες το 2021 ή αντίστοιχα το 2022 θα µεταφερθούν και στη νέα περίοδο στην αξία που είχαν. Ως εκ τούτου, αν και είναι πολύ νωρίς για ασφαλείς εκτιµήσεις, κάποιοι φορείς ΟΣ∆Ε ήδη συµβουλεύουν αγρότες που θέλουν να µεταβιβάσουν «γυµνά» εκτάρια (δηλαδή χωρίς δικαιώµατα) στα παιδιά τους για να συµµετάσχουν στο Εθνικό Απόθεµα να προχωρήσουν µε επιφύλαξη. Πρώτον γιατί αυτά τα δικαιώµατα που θα λάβουν φέτος µπορεί να είναι χαµηλότερης αξίας από τα «φρέσκα» της νέας περιόδου. Αυτό θα εξαρτηθεί αφενός από το αν θα περιοριστούν οι δικαιούχοι, δηλαδή να λαµβάνουν ενισχύσεις µόνο οι «πραγµατικοί αγρότες» σύµφωνα µε κάποια κριτήρια (π.χ απόδειξη αγροτικής δραστηριότητας βάσει τιµολογίων) που θα αποφασίσει το κάθε κράτος µέλος. Και αφετέρου, από τις επιλέξιµες εκτάσεις (κυρίως τα βοσκοτόπια) εφόσον βρεθούν λιγότερες οπότε η µοναδιαία αξία των δικαιωµάτων ανεβαίνει. Και δεύτερον, από τυχόν προσαύξηση που θα τύχουν στην αξία των νέων δικαιωµάτων τους κατά 25-50% οι νεαροί αγρότες.
Διαβάστε επίσης: «Μαύρα» δικαιώματα σε ξένα βοσκοτόπια και τα σκουπίδια κάτω από το χαλί βρίσκει η διοίκηση ΟΠΕΚΕΠΕ
Νέοι Αγρότες και Εθνικό Απόθεµα
Η απάντηση στο δεύτερο ερώτηµα, εξαρτάται καθαρά από τα οικονοµοτεχνικά στοιχεία της κάθε εκµετάλλευσης και την ηλικία του αγρότη. ∆ηλαδή, αν τα 20.000 ευρώ (ο µέσος όρος ενίσχυσης του Μέτρου 6.1 «Νέοι Αγρότες» της τρέχουσας περιόδου) του πριµ πρώτης εγκατάστασης είναι λιγότερα από ενός ή δύο ετών δικαιώµατα βασικής ενίσχυσης. Αξίζει λοιπόν να χάσει την ευκαιρία ένας νεαρός αγρότης να µπει στο Μέτρο 6.1 για δικαιώµατα βασικής ενίσχυσης από το Εθνικό Απόθεµα; Εκτός βέβαια αν δεν προλαβαίνει ηλικιακά και πλησιάζει τα 40.
Αν και δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόµα τα νοµικά κείµενα της ΚΑΠ, πόσο µάλλον οι επιλογές της Ελλάδας για τις άµεσες ενισχύσεις, αξίζει να σηµειωθεί εδώ ο ορισµός του «πραγµατικού αγρότη» βάσει του οποίου θα προκύπτουν οι δικαιούχοι βασικής ενίσχυσης, εθνικού αποθέµατος, ενίσχυσης γεωργών νεαρής ηλικίας και οικοπρογραµµάτων. Ως εκ τούτου κάποιοι από όσους είναι σήµερα δικαιούχοι του Εθνικού Αποθέµατος και ενεργοποιούν δικαιώµατα, τη νέα περίοδο µπορεί να είναι εκτός ενισχύσεων. Ως προς τα κριτήρια που θα χαρακτηρίζουν τον «πραγµατικό αγρότη», το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ξεχωρίσει τις εξής επιλογές:
1. την οικονοµική σηµασία της γεωργικής δραστηριότητας (σηµαντικό ποσοστό του εισοδήµατος)
2. Την ύπαρξη οικονοµικών συναλλαγών µε την έκδοση τιµολογίων αγοράς και είσπραξης.
3. Το χρόνο/εργασία που αφιερώνεται στη γεωργική δραστηριότητα (εγγραφή στον ΕΦΚΑ)
4. Την εκπαίδευση – κατάρτιση
5. Την εγγραφή σε µητρώα.
Το άρθρο φιλοξενήθηκε στην εφημερίδα Agrenda που κυκλοφόρησε το Σάββατο 20 Ιουνίου μαζί με το περιοδικό Wine Trails.
