Η πραγματικότητα όμως πίσω από κάθε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία διαμορφώνεται από την κόντρα ανάμεσα στα επιμέρους τμήματα τεχνοκρατών μέσα και γύρω από το κτίριο Μπερλεμόντ, τα συμφέροντα βιομηχανιών και ισχυρών κρατών μελών.
Πάνω σε αυτόν τον άξονα, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς, την υπογραφή του οποίου φέρει η στρατηγική από το Αγρόκτημα στο Πιάτο, προσπάθησε από την πρώτη στιγμή, τον Δεκέμβριο του 2019, να αποδυναμώσει την άλλοτε κραταιά Γενική Γραμματεία Γεωργίας (DG AGRI), η οποία έχει ανά τις δεκαετίες διαχειριστεί πολιτικές πολλών δισεκατομμυρίων. Ήταν μάλιστα τέτοια η αποφασιστικότητα του Ολλανδού πολιτικού, που στην παρουσίαση της νέας στρατηγικής τον Μάιο, δεν κάλεσε καν τον συνάδελφό του, Επίτροπο Γεωργίας, Γιάνουζ Βοϊτσεχόφσκι, αναθέτοντας στις Γενικές Γραμματείες Υγείας και Περιβάλλοντος την επιτήρηση της διαδικασίας ανάπτυξης του Farm to Fork.
Ωστόσο, όσο υπολείπεται σε δυναμική ο κ. Βοϊτσεχόφκσι, άλλο τόσο αιχμηροί και αποφασιστικοί είναι οι τεχνοκράτες της DG AGRI που κατάφεραν τελικά με διάφορα μέσα, να αποκτήσουν την τελευταία κουβέντα πάνω στην εφαρμογή της αμφιλεγόμενης στρατηγικής. Ο λόγος είναι πολύ απλός: Η τελική έγκριση των Στρατηγικών Σχεδίων των κρατών μελών, περνάει από τα πολυάσχολα γραφεία της κεντρικής οδού Rue de la Loi 130 στις Βρυξέλλες, όσο η Γενική Γραμματεία Περιβάλλοντος, παραμένει σε ήσυχες εγκαταστάσεις στην άκρη της πόλης.
Η DG Agri ισορροπούσε ανέκαθεν τις φιλοδοξίες των Βρυξελλών με τις υποδείξεις της αγοράς αγροτικών προϊόντων, ισχυρών πολυεθνικών, αγροτικών λόμπι και το πολιτικό κόστος που μπορεί να έχει μια οποιαδήποτε οδηγία σε κράτη όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία. Αυτή ήταν άλλωστε και η συνταγή που την τοποθέτησε τόσο κοντά στα γραφεία της έδρας της ΕΕ αλλά και στην πανίσχυρη Γενική Γραμματεία Εμπορίου.
Ήδη οι τεχνοκράτες κατάφεραν να περιορίσουν κατά 5% τον στόχο για μια οικολογική ευρωπαϊκή γεωργία - από 30% που ήθελε ο Τιμερμαν, στο 25%. Πλέον, ευθυγραμμισμένοι με τους προβληματισμούς αγροτικών λόμπι και βιομηχανιών του πρωτογενή τομέα, υποδεικνύουν στις Βρυξέλλες πως κάθε κίνηση προς μια πράσινη γεωργία πρέπει να συμβαδίζει με την ζήτηση στην αγορά αγροτικών προϊόντων. Ενδεικτικό είναι ένα πρόσφατο έγγραφο του Τάσου Χανιώτη, υψηλόβαθμου στελέχους της DG AGRI προς την Κομισιόν, που εξηγεί ότι μια αύξηση της παραγωγής βιολογικών τροφίμων στο 30% από το 8% που είναι σήμερα, θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση των ευρωπαϊκών εισαγωγών, δυσχεραίνοντας τη θέση του αγροτικού κόσμου συνολικά.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα κράτη μέλη
Η επανεθνικοποίηση της ΚΑΠ που προώθησε όλο το προηγούμενο διάστημα η Κομισιόν, περιόρισε τώρα τον βαθμό ελέγχου που μπορεί να έχει στα Στρατηγικά Σχέδια των 27 κρατών μελών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αξιώσεις της ως προς την ενσωμάτωση του Farm to Fork στην αγροτική πολιτική.
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι Ευρωπαίοι αγρότες βιώνουν ανταγωνισμό όχι μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και ενδοκοινοτικά. Κάτι τέτοιο αποτρέπει τα κράτη μέλη από το να επιδιώξουν πολύ φιλόδοξους στόχους στα Στρατηγικά τους Σχέδια, αφού υπερβολικός «πράσινος» ζήλος θα περιόριζε την ανταγωνιστικότητα των αγροτών τους στην εσωτερική αγορά της ΕΕ έναντι γειτονικών κρατών μελών.
