Στο τέλος της κάθε χρονιάς γίνεται ο λογαριασµός µε το σύνολο των πόντων που έχει συλλέξει ο κάθε παραγωγός και πληρώνεται το αντίστοιχο ποσό. Το σύστηµα αυτό µάλιστα δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς από το 2017, το γερµανικό υπουργείο Γεωργίας, υποστηρίζει ένα τέτοιο µοντέλο που «τρέχει» η Γερµανική Ένωση ∆ιαχείρισης Τοπίου (DVL) και έχει προταθεί προς επεξεργασία για ενσωµάτωση στη νέα προγραµµατική περίοδο.
Πώς υπολογίζεται το πριµ;
Η ιδέα προβλέπει ότι ένας αγρότης επιλέγει ένα ή περισσότερα περιβαλλοντικά µέτρα από έναν κατάλογο. Μπορεί να επιλέξει κριτήρια µε τα οποία συµµορφώνεται ήδη το αγρόκτηµά του ή που µπορεί να εφαρµόσει µε µια επιπλέον προσπάθεια που είναι αποδεκτή από αυτόν.
Υπάρχουν βαθµοί για κάθε µέτρο. Ο αριθµός των πόντων αυξάνεται µε το όφελος του µέτρου για τη βιοποικιλότητα, το κλίµα και το περιβάλλον. Ο αγρότης αποφασίζει σε πόσα από τα στρέµµατα του θα εφαρµόσει τα αντίστοιχα µέτρα.
Τα στρέµµατα µετά πολλαπλασιάζονται µε τον αριθµό των πόντων για το κάθε µέτρο. Τα επιµέρους σκορ προστίθενται σε ένα συνολικό σκορ. Αυτός ο συνολικός αριθµός πόντων πολλαπλασιάζεται µε την τιµή των οικονοµικών ενισχύσεων. Για παράδειγµα 20 ευρώ ή 50 ευρώ ανά πόντο, θα εξαρτάται από τον διαθέσιµο προϋπολογισµό χρηµατοδότησης. Το αποτέλεσµα που προκύπτει, θα είναι και η ετήσια οικονοµική ενίσχυση του αγρότη
Πλεονεκτήµατα της µεθόδου µε πόντους
· Σε σύγκριση µε την πολλαπλή συµµόρφωση και το πρασίνισµα, η επιδότηση αυτή είναι πιο στοχοθετηµένη: ο αγρότης δεν χρειάζεται να πληροί ορισµένες προϋποθέσεις για να λάβει πληρωµή, αλλά επιλέγει ένα µέτρο για το οποίο ανταµείβεται. Επικεντρώνεται δηλαδή στην ελευθερία επιλογής του αγρότη.
· Ωστόσο, οι περιβαλλοντικοί στόχοι µπορούν να επιτευχθούν µε το µοντέλο αυτό επειδή έχουν ενσωµατωθεί στο σχεδιασµό των προσφερόµενων µέτρων.
· Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι βγαίνουν από το ρόλο «του απλού δικαιούχου της επιδότησης». Αντ 'αυτού, παρέχουν κοινωνικά επιθυµητές υπηρεσίες για την προστασία των ειδών, το κλίµα και το περιβάλλον - έναντι πληρωµής. Οι απαιτούµενες κοινωνικές υπηρεσίες έχουν όπως και να έχει µια τιµή.
· Ο κατάλογος µπορεί να περιλαµβάνει πλειάδα µέτρων για αρόσιµη γη, βοσκοτόπια, ειδικές καλλιέργειες και εξισορρόπηση θρεπτικών συστατικών. Αυτό επιτρέπει ευέλικτη εφαρµογή. Ο κατάλογος µπορεί να προσαρµοστεί εάν είναι απαραίτητο.
· Είναι δυνατά περιφερειακά ή εθνικά προσαρµοσµένα µέτρα.
Μειονεκτήµατα της µεθόδου µε πόντους
· Ορισµένα κράτη-µέλη φοβούνται ότι το διοικητικό φορτίο εφαρµογής του µέτρου θα είναι πολύ υψηλό.
· ∆εδοµένου ότι η συµµετοχή είναι εθελοντική, η εφαρµογή ορισµένων µέτρων δεν είναι εγγυηµένη.
· Υπάρχει κίνδυνος οι εταιρείες που βρίσκονται σε οριακές τοποθεσίες να στραφούν πλήρως στην «παραγωγή» περιβαλλοντικών υπηρεσιών. Ολόκληρες περιοχές µε χαµηλή οροσειρά θα µπορούσαν να γίνουν πάρκα τοπίου, ενώ δεν υπάρχει προστιθέµενη αξία για τη φύση σε ευνοϊκές τοποθεσίες. Αυτό θα µπορούσε να αντισταθµιστεί από περιφερειακά και µεµονωµένα ανώτερα και κατώτερα όρια.
Διαβάστε επίσης: Ξεκλείδωσε για νέους κωδικούς ελιάς η πλατφόρμα αιτήσεων για τα 30 ευρώ το στρέμμα στο ελαιόλαδο
· Ένα άλλο µειονέκτηµα είναι ότι η συνολική παραγωγικότητα της γεωργίας µειώνεται. Εάν είναι επιθυµητή η εκτατικοποίηση της παραγωγής για όφελος του περιβάλλοντος, αυτό θα ήταν και το αποτέλεσµα µε άλλα µοντέλα υλοποίησης.
· Σε περίπτωση υπέρβασης του προϋπολογισµού, θα πρέπει να γίνουν αναπροσαρµογές, για παράδειγµα, η αξία των πότων θα πρέπει να µειωθεί ή µια διαδικασία µε σειρά προτεραιότητας.
Σε κάθε περίπτωση, τα µέτρα αυτά πρέπει να σχεδιάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να υπερβαίνουν το νοµικό πρότυπο για τη λήψη της βασικής ενίσχυσης, αλλά να µην ανταγωνίζονται τα γεωργοπεριβαλλοντικά µέτρα των Προγραµµάτων Αγροτικής Ανάπτυξης.
Μπορεί αυτή η µέθοδος να συνδυαστεί µε τη µεταρρύθµιση της ΚΑΠ
Η δοµή αυτού του µοντέλου παρουσιάζει µεγάλο ενδιαφέρον, καθώς θα ήταν ένας αξιόπιστος τρόπος εφαρµογής των νέων επιδοτήσεων πρασινίσµατος (eco-schemes) στις άµεσες ενισχύσεις.
Το 20 έως 30 τοις εκατό του εθνικού προϋπολογισµού που πιθανότατα θα πρέπει να διατεθεί για τα οικολογικά συστήµατα, διαιρούµενο µε την επιθυµητή περιοχή για οικολογικά συστήµατα, θα είχε ως αποτέλεσµα την αξία σε ευρώ ανά εκτάριο. Η αίτηση υποβάλλεται θα υποβάλλεται ετησίως.
Τι πιθανότητα έχει να εφαρµοστεί στην πράξη
Σύµφωνα µε τους πολιτικούς αναλυτές, ένα τέτοιο µοντέλο θα µπορούσε να είναι ένα «µοντέλο συναίνεσης» του είδους που ζητά η Επιτροπή Γεωργίας για την ερχόµενη ΚΑΠ. Στην Ελλάδα τώρα, έχουν γίνει προτάσεις από την επιστηµονική κοινότητα σχετικά µε κάποια «πράσινα µέτρα» που θα µπορούσαν να επιδοτηθούν από τον πυλώνα άµεσων ενισχύσεων, ωστόσο δεν έχουν αξιολογηθεί ακόµα από την πολιτεία.
