Θα πέσει κλάμα με το νέο πρασίνισμα, μόλις το 30% θα επιδοτηθεί το 2023

Θα πέσει κλάμα με το  νέο πρασίνισμα, μόλις  το 30% των εκτάσεων  υπολογίζεται ότι θα  επιδοτηθεί το 2023

Στη συνέχεια και σταδιακά ως το 2026, υπολογίζεται πως θα έχουν καταφέρει να ενταχθούν στις σχετικές δράσεις ένα ποσοστό 75% των επιλέξιµων στρεµµάτων, κάτι που σηµαίνει ότι και πάλι, στην καλύτερη των περιπτώσεων ένα αρκετά µεγάλο ποσοστό εκτάσεων θα παραµείνει εκτός. Το µεγαλύτερο ζήτηµα πάντως θα το έχουν οι κτηνοτρόφοι, για τους οποίους τα ποσά που διατίθενται αποκλειστικά για βοσκοτόπια/ζώα και είναι ελάχιστα και τα πριµ αµελητέα. Αρκεί να αναφερθεί εδώ πως στα βοσκοτόπια κατανέµονταν ποσό 132 εκατ. ευρώ από το πρασίνισµα στην τρέχουσα περίοδο και πλέον µιλάµε για ποσό 20 εκατ. ευρώ. Ακόµη και µε την προσθήκη της Βιολογικής Κτηνοτροφίας (55 εκατ. ευρώ) για όποιον θέλει να βλέπει τα πράγµατα πιο αισιόδοξα, και πάλι οι κτηνοτρόφοι µοιάζουν πέρα για πέρα αδικηµένοι. 

Στις αροτραίες εκτάσεις τώρα, σε πρώτη φάση, φαίνεται πως έχει προβλεφθεί σε ένα 30-35% των εκτάσεων να ακολουθηθεί αµειψισπορά και αγρανάπαυση πέρα των υποχρεωτικών για το 2023. Στα δέντρα, µόλις ένα 10% των εκτάσεων προγραµµατίζεται για τις οικολογικές ζώνες, ενώ προβλέπεται και πριµ για αναβαθµίδες όσον αφορά ένα 5% των στρεµµάτων.



Αναλυτικότερα:

Αροτραίες εκτάσεις

Στις αροτραίες εκτάσεις, µε βάση τα δεδοµένα του 2019 που χρησιµοποιεί το στρατηγικό σχέδιο, είναι 12.695.870 στρέµµατα. Αυτά είναι βέβαια που καλύπτονται µε δικαιώµατα και όχι το σύνολο των επιλέξιµων που δηλώνονται στο ΟΣ∆Ε 2022. Με βάση τα νούµερα που φιλοξενούνται στο στρατηγικό σχέδιο µόλις το 32% αυτών των στρεµµάτων θα καλυφθούν το 2023 από το πριµ αψειψισποράς και αγρανάπαυσης που είναι ουσιαστικά και η πιο «βατή» δράση από το νέο πρασίνισµα, καθώς την πρακτική αυτή την ακολουθούν ήδη κάποιες εκµεταλλεύσεις ώστε να λαµβάνουν το πρασίνισµα και την τρέχουσα περίοδο. Από εκεί και πέρα και έως το 2026 δεν µοιάζει να αλλάζει η κατάσταση σύµφωνα µε τις προβλέψεις που έχουν κάνει οι αρµόδιες αρχές. Άλλες δράσεις για αροτραίες όπως είναι η σπορά νέων ή τοπικών ποικιλιών ή ποικιλιών µικρού βιολογικού κύκλου, αυτό θα αφορά περί τα 223.500 στρµ. το 2023, δηλαδή το 1,2% των εκτάσεων και έως το 2026 το 9% περίπου.

∆ενδρώδεις εκτάσεις

Στις δενδρώδεις εκτάσεις, µε βάση τα δεδοµένα του 2019 που χρησιµοποιεί το στρατηγικό σχέδιο, είναι 8.434.290 στρέµµατα. Στην «εύκολη» δράση των δενδρωδών (σπορά στον υπόροφο ή/και δηµιουργία λωρίδων 2 µέτρων στα περιθώρια) υπολογίζεται να ενταχθεί περί το 10% των εκτάσεων. Για το υπόλοιπο 90% υπάρχουν διαθέσιµα τα πριµ για τις εκτάσεις σε αναβαθµίδες (για 450.000 στρµ.) και τα εργαλεία γεωργίας ακριβείας, διαχείριση εισροών τα οποία βέβαια προσφέρονται και στις αροτραίες µε τον προϋπολογισµό να µοιράζεται.

Βοσκοτόπια

Εδώ τα πράγµατα είναι δεδοµένα αρκετά δύσκολα. Με βάση τα στοιχεία ΟΣ∆Ε 2020 µιλάµε για πάνω από 14 εκατ. στρέµµατα. Οι αρµόδιες αρχές έχουν υπολογίσει µόλις 1,7 εκατ. στρέµµατα να ενισχυθούν µε 6 ευρώ για δράση η οποία θα υποχρεώνει τους κτηνοτρόφους να προσφέρουν για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα ζωοτροφές και να τους αποζηµιώνει γι’ αυτές µε ένα αρκετά µικρό ποσό. Ακόµη µία δράση είναι επιλέξιµη για 1 εκατ. ΜΜΖ και µόλις 1 ευρώ ενίσχυση ανά ΜΜΖ, που αφορά τον εµπλουτισµό του σιτηρεσίου. Για κτηνοτρόφους που έχουν στην κατοχή τους βοσκότοπο µε δέντρα αυτοφυή, θα µπορούν να τα συντηρούν αυτά µε πριµ 25 ευρώ το στρέµµα (875.000 στρέµµατα το 2023 στα οποία συµπεριλαµβάνονται και τα αροτραία).

Γίνεται φανερό λοιπόν ότι εδώ υπάρχει µεγάλο ζήτηµα και οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει οπωσδήποτε να αποζηµιωθούν µε ένα γενναίο πριµ στις συνδεδεµένες ενισχύσεις. Ωστόσο, αυτό το πριµ των 12 ευρώ ανά ζώο που προβλέπεται δεν είναι αυτό που πρέπει όπως φαίνεται και από τα στρατηγικά σχέδια άλλων χωρών, που προβλέπονται ενισχύσεις υπερδιπλάσιες για τα αιγοπρόβατα µέσω του καθεστώτος των συνδεδεµένων.

Οι υπόλοιπες δράσεις

Από εκεί και πέρα υπάρχουν δράσεις όπως η Βιολογική Γεωργία & Κτηνοτροφία που απευθύνεται ειδικά σε βιοπαραγωγούς µε ενεργή σύµβαση µε πιστοποιητή, κάτι που προφανώς δεν αφορά την πλειοψηφία του αγροτικού κόσµου.

Οι αλλαγές που έρχονται

Αναπόφευκτο µοιάζει πως µε αυτόν το σχεδιασµό µίας συνιστώσας των άµεσων ενισχύσεων που θα µοιράζει σχεδόν µισό δις ευρώ ετησίως, το 2023 δεν θα είναι και το καλύτερο έτος όσον αφορά τις πληρωµές. Έχουν δροµολογηθεί ωστόσο αλλαγές και µένει να φανεί µε το τελικό σχέδιο της ΚΑΠ που θα εγκριθεί, ποιες θα είναι αυτές, και αν θα είναι σε θέση να καλύψουν τις τρανταχτές αδυναµίες που γίνονται φανερές. Άλλωστε, όπως παραδέχονται και γραπτώς οι αρµόδιες αρχές στην αρχική τους αντίδραση προς τις παρατηρήσεις της Κοµισιόν «τα οικολογικά σχήµατα (eco-schemes) είναι προαιρετικά και συνεπώς δεν γνωρίζουµε από ποιες συγκεκριµένες εκµεταλλεύσεις θα ενεργοποιηθούν». Με λίγα λόγια ο σχεδιασµός γίνεται κατά προσέγγιση αν όχι στα τυφλά για ορισµένες δράσεις, καθώς είναι πραγµατικά αµφίβολο αν έχει γίνει µία, έστω και µικρή, σφυγµοµέτρηση για την πρόθεση των αγροτών να ακολουθήσουν τις πρακτικές που προβλέπονται. Άλλωστε, οι δράσεις απλά ανακοινώθηκαν την 1η Ιανουαρίου του 2022 που εστάλη το πρώτο σχέδιο της Ελλάδας στην Κοµισιόν και από εκεί και πέρα, δεν έχει υπάρξει καµία σοβαρή διαβούλευση µε τη βάση του παραγωγικού κόσµου.

Ο διαµοιρασµός χρηµάτων συγκριτικά

• Αροτραίες: Πρασίνισµα στην τρέχουσα περίοδο 224 εκατ. ευρώ. Στη νέα περίοδο αποκλειστικά για τις αροτραίες προβλέπεται ποσό 142 εκατ. ευρώ το 2023 και το 2026, 222 εκατ. ευρώ
• Βοσκοτόπια: Πρασίνισµα στην τρέχουσα περίοδο 132 εκατ. ευρώ. Στη νέα περίοδο αποκλειστικά για τις αροτραίες προβλέπεται ποσό 21 εκατ. ευρώ το 2023 και το 2026, το ίδιο ποσό. Για τη Βιολογική Κτηνοτροφία ετησίως θα δεσµεύεται ποσό 55 εκατ. ευρώ.
• ∆ενδρώδεις: Πρασίνισµα στην τρέχουσα περίοδο 135 εκατ. ευρώ. Αποκλειστικά για δέντρα προβλέπονται δράσεις ύψους 33 εκατ. ευρώ το 2023 και 162 εκατ. ευρώ το 2026.

Για τις µεικτές δράσεις (δέντρα, αροτραίες, βοσκοτόπια) προβλέπονται κονδύλια ύψους 96 εκατ. ευρώ το 2023 (περιλαµβάνεται η Βιολογική Γεωργία) και έως το 2026 σταδιακά το ποσό αυτό θα αυξηθεί στα 180 εκατ. ευρώ.

Όλα τα παραπάνω νούµερα βασίζονται στο στρατηγικό σχέδιο ΚΑΠ που έχει υποβληθεί και αναµένεται να επαναδιαµορφωθούν µετά την τελική έγκριση από την ΕΕ. 

Έφτασαν τα εννέα τα εγκεκριµένα σχέδια ΚΑΠ

Ακόµη δύο χώρες, η Αυστρία και το Λουξεµβούργο προστίθενται στη λίστα των χωρών που εγκρίθηκαν τα στρατηγικά τους σχέδια από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Για να εγκριθεί, κάθε σχέδιο πρέπει να είναι πλήρες και συµβατό µε τη νοµοθεσία και αρκετά φιλόδοξο ώστε να ανταποκρίνεται στους στόχους της ΚΑΠ και τις δεσµεύσεις της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίµα», αναφέρει σε σχετικό δελτίο τύπου η Κοµισιόν. Υπενθυµίζεται ότι το πρώτο πακέτο εγκρίσεων αφορούσε τις χώρες Γαλλία, Πολωνία, ∆ανία, Φιλανδία, Ισπανία, Ιρλανδία και Πορτογαλία.

Οι συνδεδεμένες να σηκώσουν  το «βάρος» από  τις απώλειες

O σχεδιασμός για τις δράσεις στο νέο πρασίνισμα γίνεται κατά προσέγγιση όπως λένε οι δημόσιες αρχές, οπότε είναι σημαντικό να γίνει ένα σωστό πλάνο όσον αφορά τουλάχιστον τις συνδεδεμένες ενισχύσεις. Η πρώτη λίστα που είχε πάει στην Κομισιόν ήταν πριν ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα πριμ έχουν υπολογιστεί σε μία περίοδο που δεν είχε ακόμη πιεστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό το κόστος, ειδικά στην κτηνοτροφία. Τα 12 ευρώ το κεφάλι στα αιγοπρόβατα για παράδειγμα, μοιάζουν πλέον πολύ λίγα, αλλά το ζήτημα είναι πως
το ΥΠΑΑΤ για να δώσει παραπάνω χρήματα σε κάποια προϊόντα ιδιαίτερης σημασίας θα πρέπει να κόψει από αλλού. Ωστόσο, όπως έχει γράψει η Agrenda η «κληρονομιά» Λιβανού που ήθελε να χωρέσει με το ζόρι την παλιά λίστα στο πλάνο που εστάλη στην Κομισιόν, ταλαιπωρεί ακόμη και σήμερα τις εθνικές αρχές. Είναι βέβαιο ότι στο ΥΠΑΑΤ δεν θα «σπάσουν αυγά», παρά το γεγονός ότι βούληση της νέας ηγεσίας ήταν να μπουν λίγα προϊόντα τα οποία μάλιστα θα αναθεωρούνταν τακτικά μετά από 2 έτη εφαρμογής, με τα υπόλοιπα χρήματα να πηγαίναν στη βασική ενίσχυση. Σημειώνεται εδώ πως με αυτόν τον τρόπο θα εξοικονομούνταν για περί τα 100 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να κατευθυνθούν για την αύξηση άλλων συνδεδεμένων ή ακόμη και στο τσεκ.

Προς το παρόν πάντως δεν μοιάζει διατεθειμένο το ΥΠΑΑΤ να φέρει στη δημοσιότητα τη νέα λίστα συνδεδεμένων, πριν τουλάχιστον εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.