Επιδότηση μόνο με ζώα στις άμεσες και ευελιξίες με τον ενεργό αγρότη στα Προγράμματα

Στη σχετική απόφαση ορίζονται παράλληλα έννοιες όπως είναι η «γεωργική δραστηριότητα» όπου ορίζεται πλέον ότι ο βοσκότοπος σε καλή κατάσταση θα πρέπει να έχει ελάχιστη βοσκοφόρτωση 0,2 ΜΜΖ/εκτάριο.

∆ηλαδή, για την ενεργοποίηση των δικαιωµάτων σε βοσκοτόπους θα πρέπει να αποδεικνύεται η ύπαρξη ζωικού κεφαλαίου. Αναλυτικότερα η απόφαση (ΦΕΚ 3071/Β’/2023) αναφέρει τα εξής: 

Ενεργός γεωργός

  Ως «ενεργός γεωργός» νοείται κάθε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που ασκεί γεωργική δραστηριότητα και πληροί µία τουλάχιστον από τις παρακάτω προϋποθέσεις: 

α) έλαβε κατά το προηγούµενο οικονοµικό έτος έως 5.000 ευρώ άµεσες ενισχύσεις, 

β) έλαβε κατά το προηγούµενο οικονοµικό έτος άµεσες ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ και αποδεικνύει ότι το ετήσιο ποσό των άµεσων ενισχύσεων είναι τουλάχιστον το 5% των συνολικών εσόδων, που αποκτήθηκαν από µη γεωργικές δραστηριότητες κατά το προηγούµενο φορολογικό έτος, για το οποίο υπάρχουν στοιχεία, 

γ) αποδεικνύει ότι το εισόδηµα που απέκτησε από γεωργικές δραστηριότητες κατά το προηγούµενο φορολογικό έτος είναι τουλάχιστον 10% έναντι των συνολικών εσόδων που απέκτησαν κατά το ίδιο φορολογικό έτος. 

δ) ∆εν θεωρούνται ως «ενεργοί γεωργοί» όσοι λαµβάνουν ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ και διευθύνουν εταιρείες που δεν έχουν κύριο στόχο τους τη γεωργία (αεροδρόµια, κάµπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα, κτηµατοµεσιτικές εταιρείες, εκπαιδευτικά ιδρύµατα). Παρ’ όλα αυτά θεωρούνται ως «ενεργοί γεωργοί» οι γεωργοί που διευθύνουν τους παραπάνω τύπους επιχειρήσεων, εφόσον οι γεωργικές δραστηριότητες τους αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του κύκλου εργασιών της εταιρίας.

 Ως «έσοδα που αποκτήθηκαν από γεωργικές δραστηριότητες» νοούνται τα έσοδα που απέκτησε ο γεωργός από τη γεωργική του δραστηριότητα, περιλαµβανοµένης της πρώτης πώλησης, περιλαµβανοµένης της ενωσιακής στήριξης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταµείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταµείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), καθώς και οποιασδήποτε εθνικής ενίσχυσης, η οποία χορηγείται για γεωργικές δραστηριότητες. Περιλαµβάνονται επίσης τα έσοδα από τη καθετοποίηση της ίδιας παραγωγής, δηλαδή τα έσοδα από τη µεταποίηση γεωργικών προϊόντων της εκµετάλλευσης, υπό τον όρο ότι τα µεταποιηµένα προϊόντα παραµένουν στην κυριότητα του γεωργού και από την εν λόγω µεταποίηση προκύπτει άλλο γεωργικό προϊόν.

α) Για τον υπολογισµό των εσόδων από µη γεωργικές δραστηριότητες δεν λαµβάνονται υπόψη, λόγω του έκτακτου χαρακτήρα τους, χρηµατικά ποσά που προέρχονται από διάθεση περιουσιακών στοιχείων, δάνεια, δωρεές, κληρονοµιές, εφάπαξ καταβαλλόµενες ασφαλιστικές παροχές και αποζηµιώσεις στο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων. Όλα τα άλλα έσοδα λογίζονται ως «έσοδα από µη γεωργικές δραστηριότητες».

β) ως «έσοδα» νοούνται τα ακαθάριστα έσοδα πριν από την αφαίρεση των σχετικών δαπανών και φόρων,

γ) ως «ετήσιο ποσό των άµεσων ενισχύσεων» νοείται το συνολικό ποσό των άµεσων ενισχύσεων, που δικαιούνταν ο γεωργός κατά το τελευταίο φορολογικό έτος, το οποίο λαµβάνεται υπόψη για έσοδα από µη γεωργικές δραστηριότητες.

δ) Οι έλεγχοι των εσόδων γίνονται βάσει των δεδοµένων που τηρούνται στο υπουργείο Οικονοµικών και τα σχετικά αποτελέσµατα αποστέλλονται στον ΟΠΕΚΕΠΕ».

Γεωργική δραστηριότητα

Ως «γεωργική δραστηριότητα» νοείται η δραστηριότητα η οποία συµβάλει στην παροχή ιδιωτικών και δηµόσιων αγαθών µέσω της παραγωγής γεωργικών προϊόντων ή της διατήρησης της γης σε καλή γεωργική κατάσταση. Ειδικότερα: 

α) Η παραγωγή ή η εκτροφή ζώων ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, συµπεριλαµβανοµένων της συγκοµιδής, της άµελξης, της αναπαραγωγής ζώων και της εκτροφής ζώων για γεωργική εκµετάλλευση. Ειδικότερα:

αα) Για τις αρόσιµες εκτάσεις ως παραγωγή νοείται η ύπαρξη καλλιέργειας ή συγκοµιδής προϊόντων ή η ύπαρξη υπολειµµάτων καλλιέργειας. 

αβ) Για τους δενδρώνες σε παραγωγή νοείται η συγκοµιδή καρποφορίας ή το κλάδεµα του δενδρώνα ή η διαχείριση του υπορόφου και της αυτοφυούς βλάστησης ετησίως. 

αγ) Για τους βοσκότοπους σε παραγωγή νοείται η διατήρηση ζωικού κεφαλαίου τουλάχιστον 0,7 ΜΜΖ ανά εκτάριο. 

β) Η διατήρηση της γεωργικής έκτασης σε κατάσταση η οποία την καθιστά κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια, χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν της χρήσης των συνήθων γεωργικών πρακτικών. Ειδικότερα: 

βα) Για τις αρόσιµες εκτάσεις ως διατήρηση νοείται η εφαρµογή µίας ελαφράς κατεργασίας του εδάφους (tilling/tillage) ανά έτος. Εξαίρεση από την υποχρέωση ελάχιστης κατεργασίας γίνεται µόνο λόγω εφαρµογής µη κατεργασίας στις εξής περιπτώσεις: 

1. στο πλαίσιο της ενισχυµένης αιρεσιµότητας 
2. σε αγροτεµάχια αρόσιµων καλλιεργειών µε κλίση πάνω από 6% και έως 12% που κινδυνεύουν από διάβρωση, όπου η άροση γίνεται κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια.
3. σε αγροτεµάχια αρόσιµων καλλιεργειών µε κλίση πάνω από 12% οι παραγωγοί υποχρεούνται να αφήνουν κάθετα στην κλίση ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 µέτρων σε απόσταση 40 µέτρων µεταξύ τους. 
4. Οι περιφερειακές αρχές δύνανται µε αιτιολογηµένη απόφασή τους να µεταβάλλουν τους παραπάνω όρους. Στην απόφαση θα πρέπει να τεκµηριώνεται ότι οι µεταβολές θα έχουν µηδενική ή θετική επίπτωση στην προστασία των εδαφών από τη διάβρωση. Οι υποχρεώσεις είναι δυνατόν να εφαρµόζονται συλλογικά, φτάνει τα αγροτεµάχια να εφάπτονται. Μπορούν δε να καλύπτονται εν όλω ή εν µέρει από ήδη υπάρχουσες αναβαθµίδες ή/και αναχώµατα ή/και λωρίδες άγριας ζωής. 
5. σε αγροτεµάχια µε αροτραίες καλλιέργειες και κλίση µεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται ή άροση των αγροτεµαχίων από τις 1/11 έως και την 15/3. 
6. σε περίπτωση εφαρµογής προγραµµάτων ή δεσµεύσεων για το κλίµα και το περιβάλλον ή/και επενδύσεων (άρθρα 31, 70, 73 του Καν.2022/2115). 

ββ) Για τις µόνιµες καλλιέργειες (δενδρώνες), ως διατήρηση νοείται η µε όποιο τρόπο διαχείριση της αυτοφυούς βλάστησης, συµπεριλαµβανοµένης της κοπής/ εναπόθεσης του υπορόφου του δενδρώνα ανά δύο (2) έτη ή η εφαρµογή κλαδέµατος κλαδοκάθαρου το αργότερο ανά δύο (2) έτη.

βγ) Για τους βοσκότοπους, ως διατήρηση νοείται η ελάχιστη βοσκοφόρτωση 0,2 ΜΜΖ/εκτάριο.

Τα φρύγανα κανονικά επιλέξιμα προς ενίσχυση

Λιβάδια, φυσικοί βοσκότοποι, θαµνότοποι-χερσότοποι και φρυγανώδεις εκτάσεις συµπεριλαµβάνονται στις επιλέξιµες βοσκοτοπικές εκτάσεις, µε βάση τον νέο κανονισµό. Υπενθυµίζεται πως για τα φρύγανα πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ αποφάσισε για τον µη δασικό χαρακτήρα τους. Σηµειώνεται ότι τα επιλέξιµα βοσκοτόπια στη νέα ΚΑΠ, υπολογίζονται γύρω στα 19-20 εκατ. στρέµµατα. Αναλυτικότερα µε βάση την εφαρµοστική απόφαση της νέας ΚΑΠ όσον αφορά στους µόνιµους λειµώνες µε διάσπαρτα µη επιλέξιµα χαρακτηριστικά, για να είναι επιλέξιµες οι βοσκοτοπικές εκτάσεις πρέπει:

Να υπάγονται σε µία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

1. Λιβάδια:Πρόκειται για εκτάσεις µε πυκνή κάλυψη από ποώδη βλάστηση, στην οποία κυριαρχούν τα αγρωστώδη φυτά. Χρησιµοποιούνται κυρίως για βόσκηση, αλλά µπορεί να γίνεται και µηχανική συγκοµιδή της ζωοτροφής. Επίσης, µπορεί να περιλαµβάνουν διάσπαρτη ξυλώδη βλάστηση και δέντρα (<30 % της έκτασής τους), καθώς και κτηνοτροφικές υποδοµές (φράκτες, καταλύµατα ζώων, ποτίστρες κ.τ.λ.). Αντιστοιχούν στην κλάση 2.3.1 Copernicus - Corine Land Cover (2018).
2. Φυσικοί Βοσκότοποι:Οι φυσικοί βοσκότοποι είναι περιοχές µε ποώδη βλάστηση στην οποία κυριαρχούν τα αγρωστώδη (µέγιστο ύψος βλάστησης τα 150cm) που καλύπτει τουλάχιστον το 50% της επιφάνειάς τους. Επίσης, µπορούν να περιλαµβάνουν και ξυλώδη βλάστηση (<50% της έκτασης) και διάσπαρτα δέντρα (<30 % της έκτασης). Συχνά περιλαµβάνουν ανώµαλες και ανισόπεδες επιφάνειες εδάφους µε απότοµες κλίσεις καθώς και βραχώδεις εκτάσεις ή χερσότοπους που δεν ξεπερνούν το 50% της έκτασης. Αντιστοιχούν στην κλάση 3.2.1 Copernicus - Corine Land Cover (2018).
3. Θαµνότοποι και Χερσότοποι:Βλάστηση µε χαµηλή και κλειστή εδαφοκάλυψη όπου κυριαρχούν οι θάµνοι, οι χαµηλής ανάπτυξης θάµνοι και η ποώδης βλάστηση. Η έκταση µπορεί να περιλαµβάνει και δέντρα (µε ύψος µικρότερο των 3 µέτρων) καθώς και χερσότοπους (<50% της επιφάνειάς τους). Αντιστοιχούν στην κλάση 3.2.2 Copernicus - Corine Land Cover (2018).
4. Σκληροφυλλική Βλάστηση:Εκτάσεις µε θαµνώδη σκληροφυλλική βλάστηση (µακκία, φρυγανώδη) η οποία χαρακτηρίζεται από φυτά συνήθως αειθαλή µε σκληρά φύλλα και κοντά µεσογονάτια διαστήµατα. Η συγκεκριµένη βλάστηση εκτός από σκληροφυλλικούς θάµνους και χαµηλού ύψους θάµνους, περιλαµβάνει και διάσπαρτα σκληροφυλλικά δέντρα (<30% της επιφάνειάς τους), ποώδη βλάστηση αλλά και βραχώδεις εκτάσεις (<50% της έκτασής τους).

Γεωργοί  νεαρής  ηλικίας

Ως «γεωργός νεαρής ηλικίας» νοείται:

α) το φυσικό πρόσωπο με ανώτατο όριο ηλικίας τα 40 έτη κατά το έτος υποβολής της αίτησης το οποίο:

αα) πληροί τις προϋποθέσεις του «υπευθύνου εκμετάλλευσης», δηλαδή θεωρείται αρχηγός της.

αβ) Διαθέτει, κατ’ ελάχιστο, επίπεδο γνώσεων 4 (Επαγγελματική Σχολή ή Λύκειο) ή εναλλακτικά εκπαίδευση γεωτεχνικής κατεύθυνσης (κατ’ ελάχιστο 150 ωρών) που δεν αποτελεί μέρος πιστοποιητικού ή διπλώματος (μη τυπικής εκπαίδευσης- βεβαίωση από την αρμόδια αρχή) και επίπεδο γνώσεων επιπέδου 2 (απολυτήριο γυμνασίου).

αγ) Εφόσον δεν καλύπτονται τα ελάχιστα εκπαιδευτικά προσόντα ο δικαιούχος πρέπει να διαθέτει επαρκή επαγγελματικά προσόντα όπως η άσκηση του επαγγέλματος του αγρεργάτη με πλήρη απασχόληση επί τρία συναπτά έτη ή επί ισοδύναμο χρονικό διάστημα με μειωμένο ωράριο, κατά την τελευταία δεκαετία (πιστοποιητικό που έχει εκδοθεί από αρμόδια αρχή, δελτία μισθοδοσίας ή εργόσημο ή άλλα σχετικά έγγραφα, εφόσον διευκρινίζουν σαφώς τις επαγγελματικές δραστηριότητες) και επίπεδο γνώσεων επιπέδου 2.