Αυξάνεται επικίνδυνα η ζήτηση eco-schemes, 4 φορές πάνω το μέτρο 6 με σπορές και θρέψη

Αυξάνεται επικίνδυνα η ζήτηση eco-schemes, 4 φορές πάνω το μέτρο 6 με σπορές και θρέψη το πλάνο για το 2024

Βέβαιη θεωρείται και η µείωση της επιδότησης στα βιολογικά όχι τόσο για λόγους προϋπολογισµού, αλλά «ισονοµίας» σε σχέση µε τους αιτούντες σε άλλες δράσεις, καθώς όπως λένε οι έχοντες γνώση των πραγµάτων δεν γίνεται 60.000 αγρότες να διεκδικούν 235 εκατ. ευρώ και οι υπόλοιποι 300.000 να µοιραστούν από 200 εκατ. ευρώ. Τα παραπάνω προκύπτουν ύστερα από την επεξεργασία των στοιχείων των ΟΣ∆Ε που είχε κλείσει προσωρινά τον περασµένο Οκτώβριο, ενώ στην «ουρά» για νέες αιτήσεις βρίσκονται ακόµη τουλάχιστον 150.000-200.000 ΑΦΜ που θέλουν να τσεκάρουν κάποια δράση eco-scheme, σύµφωνα µε έµπειρους µελετητές. 

Γενικότερα, εκτιµάται πως θα γίνει προσπάθεια η τελική επιδότηση ανά αγρότη να αγγίζει τα ποσά πρασινίσµατος, δηλαδή το 50% της µέσης αξίας των (µειωµένων) δικαιωµάτων ανά αγρονοµική περιφέρεια. 

Αναλυτικότερα ο αιτούµενος προϋπολογισµός των 605 εκατ. ευρώ στα eco-schemes µε βάση τις αιτήσεις ΟΣ∆Ε διαµορφώνεται ως εξής:

1) Στη ∆ράση 1 που πριµοδοτούνται οι πιστοποιηµένες ποικιλίες και οι καινοτόµες καλλιέργειες έχει προβλεφθεί ποσό 42 εκατ. ευρώ και το αιτούµενο φτάνει τα 100 εκατ. ευρώ µε βάση τις αιτήσεις που έγιναν έως τα µέσα Οκτωβρίου όπου και έκλεισε προσωρινά το σύστηµα. Εδώ, προβλέπεται η επιδότηση να κοπεί σε ποσοστό που θα ξεπερνάει το 60%. Υπενθυµίζεται πως για τα χειµερινά σιτηρά η ενίσχυση ορίστηκε στα 32 ευρώ το στρέµµα και για τα ψυχανθή στα 60 ευρώ.

2) Στη ∆ράση 6 προϋπολογισµού 49 εκατ. ευρώ οι αιτήσεις αφορούν ποσό ύψους 205 εκατ. ευρώ, το οποίο θα γίνει ακόµη µεγαλύτερο µετά τις νέες αιτήσεις. Η ιδιαιτερότητα της δράσης αυτή είναι πως περιλαµβάνει 13 υποδράσεις. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως οι δράσεις που δένονται µε τιµολόγια όπως είναι το Κοµφούζιο, οι δακοπαγίδες και η εξαπόλυση ωφέλιµων στις δενδροκαλλιέργειες θα παραµείνουν ως έχουν αναφορικά µε το πριµ. Η µείωση θα επηρεάζει δραστικά υποδράσεις όπως είναι για παράδειγµα τα θερινά κλαδέµµατα και από την ενίσχυση των 17,5 ευρώ το στρέµµα οι παραγωγοί ίσως να µην πληρωθούν ούτε το µισό. Σηµειώνεται πως στη ∆ράση 9 περιλαµβάνονται οι υποδράσεις: Χρήση ψηφιακής εφαρµογής, µηχανική ζιζανιοκτονία, καλοκαιρινά κλαδέµµατα, χρήση ακροφυσίων µειωµένης διασποράς, διαχείριση υπολειµµάτων ψεκασµού, χρήση υπηρεσιών γεωργίας ακριβείας, ειδική θρέψη (βιοδιεγέρτες, παρεµποδισµένα, βραδείας αποδέσµευσης), δακοπαγίδες, Κοµφούζιο, ωφέλιµα αρπακτικά εντόµα και χρήση εντοµοπαθογόνων νηµατωδών. 

3) Στη ∆ράση 9 των Βιολογικών ο προϋπολογισµός των 235 εκατ. ευρώ προς το παρόν δεν υπερκαλύπτεται, καθώς οι αιτήσεις (100.000 ΑΦΜ ή 60.000 σύµφωνα µε νέες εκτιµήσεις) αφορούν ποσό ύψους 215 εκατ. ευρώ. Αυτό δεν σηµαίνει όµως ότι δεν θα µειωθεί το ποσό των πριµ αναφέρουν οι πληροφορίες, καθώς εξετάζεται να υπάρξει µία ισορροπία ως προς τις επιδοτήσεις που θα πληρωθούν οι υπόλοιποι δικαιούχοι των eco-schemes. Για παράδειγµα ένας δικαιούχος ελαιοπαραγωγός δεν θα καρπωθεί τα 60 ευρώ το στρέµµα που ορίζει το πρόγραµµα αλλά 30 ευρώ κ.ο.κ. 

3) Σε όλες τις υπόλοιπες 7 δράσεις των eco-schemes ο προϋπολογισµός για την κάλυψη των αιτήσεων προς το παρόν φτάνει και περισσεύει, µε τα µοναδιαία ποσά ούτως ή άλλως να µην είναι µεγάλα εξού και η µικρή ζήτηση που σηµειώθηκε. 

Πιο συµµαζεµένα τα πράγµατα φέτος

Η πληρωµή των eco-schemes που όπως έχει υποστηρίξει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης θα γίνει πριν το Πάσχα, αναµένεται να αναθεωρήσει αρκετές επιλογές των αγροτών που θα δουν πως ενώ προσδοκούσαν επιδοτήσεις σε αρκετά υψηλά επίπεδα, τελικώς τα νούµερα θα κυµανθούν αρκετά πιο χαµηλά και σε ποσό που λέγεται ότι θα προσοµοιώσει εκείνο του πρασινίσµατος που λάµβαναν στο παρελθόν. Επιπλέον µε το άνοιγµα των αιτήσεων οι δηµοφιλείς δράσεις (1, 6 και 9) επιβαρύνονται ακόµη περισσότερο. 

Ως εκ τούτου, το 2024 οι αιτήσεις ίσως κυµανθούν πιο συγκρατηµένα, µε µία ολοκληρωτική αναδιαµόρφωση του µηχανισµού επιδότησης των eco-schemes το 2025. Για το νέο µοντέλο επιδοτήσεων εξετάζονται αρκετές προτάσεις. Μία εξ αυτών είναι να προβλεφθούν  εύκολα στην υλοποίηση οικολογικά προγράµµατα ανά καλλιέργεια µε επιδότηση που να µην ξεπερνά το 50% της µέσης αξίας δικαιωµάτων. Ακόµη εξετάζεται ο περιορισµός των δράσεων ανά ΑΦΜ πέρα από τις γνωστές ασυµβατότητες. Η Ιταλία για παράδειγµα «έτρεξε» το πρασίνισµα το 2023 πιλοτικά, ενώ η Ισπανία έθεσε ένα µίνιµουµ ποσό ανά δράση και εφόσον υπάρχει υπερκάλυψη του προϋπολογισµού, θα πριµοδοτούνται µε αυτό ορισµένος αριθµός στρεµµάτων ανά αγρότη, ώστε να απελευθερωθούν τα υπόλοιπα από δεσµεύσεις για τα επόµενα έτη εφαρµογής της ΚΑΠ. Σηµειώνεται πως πλέον µοιάζει πιο εύκολο να περάσουν προτάσεις τροποποίησης της ΚΑΠ από την Επιτροπή Γεωργίας των Βρυξελλών λόγω και του αναβρασµού στις τάξεις των αγροτών σε όλη την Ευρώπη.  

Σε αναµονή ακόµη για τις εφαρµοστικές αποφάσεις, νέα αργοπορία

Το ζήτηµα για φέτος βέβαια είναι πως ετοιµάζεται να περάσει και ο Φλεβάρης, οι αγρότες ετοιµάζονται για τις εαρινές σπορές και ακόµη δεν έχει εκδοθεί κάποια εφαρµοστική απόφαση ή εγκύκλιος που να παρέχει οδηγίες για τις φετινές δράσεις eco-schemes, φαινόµενο που έφερε σε διάφορα αδιέξοδα την όλη διαδικασία το περασµένο έτος. Σηµειώνεται πως οι αιτήσεις ΟΣ∆Ε είναι προγραµµατισµό να ανοίξει τον ερχόµενο µήνα.  Το ΥΠΑΑΤ άλλωστε έχει λάβει έστω και άτυπα, το ΟΚ της Κοµισιόν για τις τροποποιήσεις στο στρατηγικό σχέδιο. 

Ολικό το λίφτινγκ στα eco-schemes το 2025 

Από το 2025, η Ελλάδα έχει εκφράσει την πρόθεσή της να αλλάξει αρκετά στοιχεία που αφορούν την ΚΑΠ και ιδιαίτερα τα eco-schemes. Στις 26 Φεβρουαρίου και στο συµβούλιο υπουργών Γεωργίας αναµένεται να γίνει συζήτηση για δροµολογούµενες αλλαγές στην ΚΑΠ, την ώρα που ήδη έχουν ξεκινήσει οι εσωτερικές διαβουλεύσεις στο ΥΠΑΑΤ για τις τροποποιήσεις του Στρατηγικού Σχεδίου που θα αφορούν τα έτη 2025-2026. Πάντα «παίζει» πάντως και το σενάριο για λίγα και εύκολα eco-schemes που θα δίνουν ποσά ίσα περίπου µε το παλιό πρασίνισµα σε όλους τους αγρότες.