Ο ΥπΑΑΤ αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική γεωργική παραγωγή λόγω της κλιματικής και της γεωπολιτικής κρίσης, σημειώνοντας ότι καταγράφονται ζημιές σε ακτινίδια και οπωροφόρες καλλιέργειες.
Ειδικά στην περιοχή της Πιερίας που αντιστοιχεί το 40%-45% των ακτινιδίων της ελληνικής παραγωγής, εκτιμάται ότι έχει καταστραφεί σχεδόν το 80% της αναμενόμενης εσοδείας, που θα επηρεάσει αρνητικά τόσο την ελληνική αγορά όσο και την εξαγωγική δυναμική του προϊόντος.
Στην κεντρική Ελλάδα, στην Περιφέρεια Λάρισας, σημειώνονται σοβαρά προβλήματα ακαρπίας και καρπόπτωσης σε πολλές δενδρώδεις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα τη μείωση της αναμενόμενης παραγωγής.
Επιπρόσθετα, παρουσιάζεται ακαρπία σε όλες τις ποικιλίες αμπέλου, λόγω έντονων προσβολών από περονόσπορο κατά το 2023.
Τέλος, μετά τη μεγάλη καταστροφή Daniel στη Θεσσαλία, μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα στην καλλιέργεια του βαμβακιού. Συγκεκριμένα, έχει προκύψει η ανάγκη επανασποράς, λόγω των βροχοπτώσεων της άνοιξης και των φερτών υλικών από τα πρόσφατα πλημμυρικά φαινόμενα που παρεμπόδισαν το ομαλό φύτρωμα, ανεβάζοντας το κόστος για τους ήδη πληττόμενους παραγωγούς.
Όσον αφορά τις εξαγωγές σημείωσε ότι στα πορτοκάλια, μανταρίνια και μήλα, καταγράφεται μείωση 13,5%, 11% και 45%, αντίστοιχα με παράλληλη αύξηση των εισαγωγών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Παράλληλα αναφέρθηκε στα προβλήματα μικρποκαρπίας αλλά και στην υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας που κάνει τα πορτοκάλια της ακόμη πιο ανταγωνιστικά.
Συμπερασματικά είπε ότι τα προβλήματα που περιέγραψε «καταδεικνύουν την ανάγκη ενίσχυσης των εργαλείων προστασίας και στήριξης των Ευρωπαίων παραγωγών, προκειμένου να θωρακίσουμε τον ευάλωτο γεωργικό τομέα και να αποτρέψουμε φαινόμενα εγκατάλειψης σημαντικών καλλιεργειών για την Ένωση με στόχο την επισιτιστική ασφάλεια και αυτονομία της».
Μέτρα για αντιμετώπιση θεομηνιών
Παράλληλα με στόχο την άμεση αντιμετώπιση επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και θεομηνιών ο Έλληνας ΥπΑΑΤ πρότεινε να υπάρχει:
- Δυνατότητα διάθεσης του 2% του προϋπολογισμού του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ. Έχουμε εκφράσει πολλές φορές τη στήριξή μας σε αυτή την πρόταση Κροατίας, Σλοβενίας και κρίνεται σκόπιμο να εξεταστεί άμεσα από την Επιτροπή και για την τρέχουσα περίοδο, καθώς είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη και δεν έχει δημοσιονομικό κόστος.
- Σύσταση Ειδικού Ταμείου για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
- Αύξηση του Γεωργικού Αποθεματικού. Μια πρόσφορη λύση, και θα συμφωνήσω με τον Πορτογάλο συνάδελφο, είναι η μεταφορά στο γεωργικό αποθεματικό κονδυλίων που αποδεσμεύονται, όταν δεν υφίσταται πλέον ο λόγος που αρχικά έγινε η δέσμευση, στο πλαίσιο των πιστώσεων του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου που κατανέμονται πρωτίστως για τη γεωργία.
Οι παραπάνω προτάσεις έχουν συζητηθεί και στο πλαίσιο του EU MED 9 κι έχουν ομόφωνα συμφωνήσει όλες οι χώρες.
Απαιτούνται ανθεκτικές πρακτικές
Ο Έλληνας υπουργός τόνισε ότι με βάση όσα συμβαίνουν και τις κρίσεις να διαδέχονται η μία την άλλη, είναι επιβεβλημένη η στήριξη των αγροτών κατά τη μετάβασή τους σε ανθεκτικές γεωργικές πρακτικές, ώστε να προλαμβάνονται ακραίοι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα. Αυτό σημαίνει ότι, προκειμένου να βελτιωθεί η ετοιμότητα των γεωργών και των κρατών μελών έναντι των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης απαιτείται:
• Ενισχυμένη οικονομική στήριξη των γεωργών και σταθεροποίηση των εισοδημάτων τους, μέσω αυξημένου προϋπολογισμού για την ΚΑΠ και δυνατών άμεσων ενισχύσεων.
• Ενίσχυση των Ομάδων Παραγωγών και κάθε συνεταιριστικού σχήματος με επιπλέον κίνητρα μέσω της ΚΑΠ για προώθηση των συλλογικών ασφαλιστικών προϊόντων.
• Κατάρτιση, εκπαίδευση και συμβουλευτική ενημέρωση των γεωργών ιδιαίτερα στις ψηφιακές τεχνολογίες.
• Ευελιξία με ταχείες και απλοποιημένες διαδικασίες στη χρήση των ενωσιακών εργαλείων κρίσης.
• Θα συμφωνήσω και με την πρόταση της Ιταλίας για δυνατότητα αντασφάλισης σε ενωσιακό επίπεδο, προκειμένου τα ασφαλιστικά προϊόντα να καταστούν πιο ελκυστικά.
Σε κάθε περίπτωση, τόνισε ο Λευτέρης Αυγενάκης, «η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και οι επενδύσεις σε πρόληψη είναι ευθέως συνδεδεμένες με το μέλλον του τομέα. Κατά τη μετάβαση αυτή απαιτείται στήριξη των παραγωγών σε επίπεδο Ένωσης για να αποτρέψουμε την εγκατάλειψη της γεωργικής δραστηριότητας και αυτό οφείλει να αποτελέσει προτεραιότητα της νέας σύνθεσης της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου».
Ειδικά στην περιοχή της Πιερίας που αντιστοιχεί το 40%-45% των ακτινιδίων της ελληνικής παραγωγής, εκτιμάται ότι έχει καταστραφεί σχεδόν το 80% της αναμενόμενης εσοδείας, που θα επηρεάσει αρνητικά τόσο την ελληνική αγορά όσο και την εξαγωγική δυναμική του προϊόντος.
Στην κεντρική Ελλάδα, στην Περιφέρεια Λάρισας, σημειώνονται σοβαρά προβλήματα ακαρπίας και καρπόπτωσης σε πολλές δενδρώδεις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα τη μείωση της αναμενόμενης παραγωγής.
Επιπρόσθετα, παρουσιάζεται ακαρπία σε όλες τις ποικιλίες αμπέλου, λόγω έντονων προσβολών από περονόσπορο κατά το 2023.
Τέλος, μετά τη μεγάλη καταστροφή Daniel στη Θεσσαλία, μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα στην καλλιέργεια του βαμβακιού. Συγκεκριμένα, έχει προκύψει η ανάγκη επανασποράς, λόγω των βροχοπτώσεων της άνοιξης και των φερτών υλικών από τα πρόσφατα πλημμυρικά φαινόμενα που παρεμπόδισαν το ομαλό φύτρωμα, ανεβάζοντας το κόστος για τους ήδη πληττόμενους παραγωγούς.
Όσον αφορά τις εξαγωγές σημείωσε ότι στα πορτοκάλια, μανταρίνια και μήλα, καταγράφεται μείωση 13,5%, 11% και 45%, αντίστοιχα με παράλληλη αύξηση των εισαγωγών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Παράλληλα αναφέρθηκε στα προβλήματα μικρποκαρπίας αλλά και στην υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας που κάνει τα πορτοκάλια της ακόμη πιο ανταγωνιστικά.
Συμπερασματικά είπε ότι τα προβλήματα που περιέγραψε «καταδεικνύουν την ανάγκη ενίσχυσης των εργαλείων προστασίας και στήριξης των Ευρωπαίων παραγωγών, προκειμένου να θωρακίσουμε τον ευάλωτο γεωργικό τομέα και να αποτρέψουμε φαινόμενα εγκατάλειψης σημαντικών καλλιεργειών για την Ένωση με στόχο την επισιτιστική ασφάλεια και αυτονομία της».
Μέτρα για αντιμετώπιση θεομηνιών
Παράλληλα με στόχο την άμεση αντιμετώπιση επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και θεομηνιών ο Έλληνας ΥπΑΑΤ πρότεινε να υπάρχει:
- Δυνατότητα διάθεσης του 2% του προϋπολογισμού του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ. Έχουμε εκφράσει πολλές φορές τη στήριξή μας σε αυτή την πρόταση Κροατίας, Σλοβενίας και κρίνεται σκόπιμο να εξεταστεί άμεσα από την Επιτροπή και για την τρέχουσα περίοδο, καθώς είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη και δεν έχει δημοσιονομικό κόστος.
- Σύσταση Ειδικού Ταμείου για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
- Αύξηση του Γεωργικού Αποθεματικού. Μια πρόσφορη λύση, και θα συμφωνήσω με τον Πορτογάλο συνάδελφο, είναι η μεταφορά στο γεωργικό αποθεματικό κονδυλίων που αποδεσμεύονται, όταν δεν υφίσταται πλέον ο λόγος που αρχικά έγινε η δέσμευση, στο πλαίσιο των πιστώσεων του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου που κατανέμονται πρωτίστως για τη γεωργία.
Οι παραπάνω προτάσεις έχουν συζητηθεί και στο πλαίσιο του EU MED 9 κι έχουν ομόφωνα συμφωνήσει όλες οι χώρες.
Απαιτούνται ανθεκτικές πρακτικές
Ο Έλληνας υπουργός τόνισε ότι με βάση όσα συμβαίνουν και τις κρίσεις να διαδέχονται η μία την άλλη, είναι επιβεβλημένη η στήριξη των αγροτών κατά τη μετάβασή τους σε ανθεκτικές γεωργικές πρακτικές, ώστε να προλαμβάνονται ακραίοι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα. Αυτό σημαίνει ότι, προκειμένου να βελτιωθεί η ετοιμότητα των γεωργών και των κρατών μελών έναντι των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης απαιτείται:
• Ενισχυμένη οικονομική στήριξη των γεωργών και σταθεροποίηση των εισοδημάτων τους, μέσω αυξημένου προϋπολογισμού για την ΚΑΠ και δυνατών άμεσων ενισχύσεων.
• Ενίσχυση των Ομάδων Παραγωγών και κάθε συνεταιριστικού σχήματος με επιπλέον κίνητρα μέσω της ΚΑΠ για προώθηση των συλλογικών ασφαλιστικών προϊόντων.
• Κατάρτιση, εκπαίδευση και συμβουλευτική ενημέρωση των γεωργών ιδιαίτερα στις ψηφιακές τεχνολογίες.
• Ευελιξία με ταχείες και απλοποιημένες διαδικασίες στη χρήση των ενωσιακών εργαλείων κρίσης.
• Θα συμφωνήσω και με την πρόταση της Ιταλίας για δυνατότητα αντασφάλισης σε ενωσιακό επίπεδο, προκειμένου τα ασφαλιστικά προϊόντα να καταστούν πιο ελκυστικά.
Σε κάθε περίπτωση, τόνισε ο Λευτέρης Αυγενάκης, «η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και οι επενδύσεις σε πρόληψη είναι ευθέως συνδεδεμένες με το μέλλον του τομέα. Κατά τη μετάβαση αυτή απαιτείται στήριξη των παραγωγών σε επίπεδο Ένωσης για να αποτρέψουμε την εγκατάλειψη της γεωργικής δραστηριότητας και αυτό οφείλει να αποτελέσει προτεραιότητα της νέας σύνθεσης της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου».
