Θυσία σε πιθανή ένταξη της Ουκρανίας γίνεται το κοινό ταμείο ΚΑΠ, τα έξι σενάρια

Ειδικότερα, το ζήτηµα της διεύρυνσης της ΕΕ µπορεί να επηρεάσει τις επιδοτήσεις όλων των αγροτών περισσότερο από όσο έχουν φανταστεί.

Όπως είναι γνωστό, ο φάκελος άµεσων ενισχύσεων µίας χώρας εξαρτάται από την καλλιεργούµενη έκτασή της. Για να εξυπηρετηθούν λοιπόν τα 413 εκατ. στρέµµατα αγροτικής γης της Ουκρανίας, τότε θα πρέπει να αυξηθεί το µπάτζετ της ΚΑΠ κατά 34%. «∆εν υπάρχει δηµοσιονοµικό πρόβληµα µε τη διεύρυνση εάν τα υπάρχοντα κράτη µέλη είναι πρόθυµα να πληρώσουν γι’ αυτήν. Όµως, δεδοµένου του πιθανού δηµοσιονοµικού πλαισίου, µε πολλές ανάγκες να ανταγωνίζονται για περιορισµένους πόρους, αυτό δεν φαίνεται εύλογο» αναφέρει χαρακτηριστικά, ο διακεκριµένος αγροοικονοµολόγος Άλαν Μάθιους. Άρα αυτό σηµαίνει πολύ απλά πως µε τον ίδιο προϋπολογισµό ΚΑΠ θα πρέπει ουσιαστικά να χωρέσει αυτή η αχανής καλλιεργητική έκταση.

Τα σενάρια λοιπόν έχουν ως εξής, αναφέρει η ανάλυση:

1. Μείωση πληρωµών: Οριζόντια µείωση των επιδοτήσεων της ΚΑΠ σε όλες της χώρες της ΕΕ. Φυσικά αυτό το σενάριο αναµένεται να συγκεντρώσει πολλές αντιδράσεις, και αν είναι και αρκετά ισχυρές, µπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχία της ίδιας της διαδικασίας διεύρυνσης.
2. Κόφτης στις επιδοτήσεις: Αυτή η επιλογή προτείνεται ιδιαίτερα στο πλαίσιο της προσχώρησης της Ουκρανίας, δεδοµένης της διαφοροποιηµένης διάρθρωσης µεγέθους εκµετάλλευσης στη χώρα αυτή και των µεγάλων αγροκτηµάτων της. Φαίνεται επίσης ότι είναι η προτιµώµενη επιλογή του Στρατηγικού ∆ιαλόγου για το Μέλλον της Γεωργίας.
3. Σταδιακή κατάργηση των άµεσων ενισχύσεων υπέρ των γεωργοπεριβαλλοντικών-κλιµατικών πληρωµών και των πληρωµών για αγροοικολογικές πρακτικές.
4. Αναθεώρηση των κριτηρίων για την κατανοµή των κονδυλίων της ΚΑΠ µεταξύ των κρατών µελών: Η κατανοµή των κονδυλίων για τις άµεσες ενισχύσεις ανά κράτος µέλος είναι σε άµεση συνάρτηση µε την καλλιεργούµενη έκταση και ορισµένα ιστορικά στοιχεία πληρωµών. Με αυτό δεδοµένο στην Ουκρανία θα πρέπει να εισρεύσουν µεγάλα ποσά. Όµως, αν άλλαζαν τα κριτήρια τότε η κατάσταση θα ήταν διαφορετική. ∆ηλαδή, να µοιραζόταν µεγαλύτερο µπάτζετ σε χώρες µε πολλές µικρές και οικογενειακές εκµεταλλεύσεις, παρά σε χώρες µε υπερβιοµηχανοποιηµένες µονάδες κατά κύριο λόγο όπως είναι η Ουκρανία. Ή, να µπουν ακόµη και περιβαλλοντικά κριτήρια.
5. Μεταβατική περίοδος: Μια προφανής πρόταση που σχεδόν σίγουρα θα εφαρµοστεί είναι να ακολουθηθεί η πρακτική των τριών τελευταίων διευρύνσεων και να κλιµακωθεί η εισαγωγή των άµεσων ενισχύσεων σε µια µεταβατική περίοδο δέκα ετών. Αυτό θα σήµαινε, για παράδειγµα, ότι εάν οι υποψήφιες χώρες γίνουν µέλη, για παράδειγµα, το 2032, το πλήρες κόστος των επιδοτήσεων της ΚΑΠ δεν θα ήταν αισθητό µέχρι το 2042. Αυτή η προσέγγιση δεν αποφεύγει το κόστος της διεύρυνσης, αλλά την ωθεί στο µέλλον.
6. Παραίτηση από άµεσες πληρωµές εν µέρει ή πλήρως. Εάν είναι επιθυµητό να µειωθεί το κόστος της διεύρυνσης, µια επιλογή είναι να αντιµετωπίζονται διαφορετικά οι υποψήφιες χώρες, όπου θα ορίζεται ότι δεν θα λάβουν πληρωµές άµεσων επιδοτήσεων. Αυτός είναι ένας παρόµοιος µηχανισµός µε εκείνον που χρησιµοποιήθηκε για τη µείωση του δηµοσιονοµικού κόστους των διευρύνσεων του 2004-2007 µέσω του καθορισµού χαµηλών επιπέδων αναφοράς για τις ποσότητες παραγωγής που ήταν επιλέξιµες για συνδεδεµένη στήριξη.

Ένα υπερταμείο για όλες τις πολιτικές «επικίνδυνο»  για τους αγρότες λέει  ο Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι

Η ΚΑΠ χρειάζεται ειδικό προϋπολογισμό και οι αγρότες πρέπει να είναι βέβαιοι ότι θα λάβουν χρηματοδότηση δίχως όρους που σχετίζονται με το Κράτος Δικαίου ή άλλες απαιτήσεις που δεν σχετίζονται με την ΚΑΠ, δήλωσε ο απερχόμενος επίτροπος Γεωργίας Γιανούς Βοϊτσεχόφσκι, κατά την διάρκεια επίσημης επίσκεψης στη Ρουμανία, την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου.  Προειδοποίησε επίσης ότι ένας ενιαίος προϋπολογισµός που θα καλύπτει όλες τις πολιτικές θα ήταν «επικίνδυνος» για τους αγρότες, καθώς θα µπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα κονδύλια που έχουν στη διάθεσή τους. Η συγχώνευση των προϋπολογισµών, είπε, θα µπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερα χρήµατα για τους αγρότες λόγω του πληθωρισµού. Πρόσθεσε ότι µόνο το 0,4% του ΑΕΠ της ΕΕ διατίθεται επί του παρόντος στη γεωργία,  παρά τις πολλές προκλήσεις και υποχρεώσεις του κλάδου.