Το νέο πακέτο μέτρων (ενδιάμεση αναθεώρηση) θα περιλαμβάνει κανόνες για την κατανομή των κονδυλίων, την απλούστευση της πράσινης αρχιτεκτονικής, η οποία θα βασίζεται σε χαλάρωση των περιβαλλοντικών απαιτήσεων και μείωση της γραφειοκρατίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με έγγραφο του τμήματος γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξετάζεται επίσης, η πλήρης κατάργηση δύο νομικών διατάξεων, οι οποίες επί τους παρόντος απαιτούν από τα κράτη μέλη της ΕΕ να προσαρμόσουν τα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΑΠ σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία για το κλίμα και το περιβάλλον.
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή στοχεύει στα υπόλοιπα πρότυπα Καλών Γεωργικών και Περιβαλλοντικών Συνθηκών (ΚΓΠΣ) –από τα οποία εξαρτώνται οι πληρωμές της ΚΑΠ – που δεν επηρεάστηκαν από την προηγούμενη δέσμη απλούστευσης του 2024.
Όσον αφορά το θέμα των επιτόπιων επιθεωρήσεων, η Επιτροπή προτείνει οι αγρότες να υποβάλλονται σε όχι περισσότερους από έναν έλεγχο συμμόρφωσης ετησίως. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι αυτή η αλλαγή θα μπορούσε να «αποδυναμώσει τα συστήματα διακυβέρνησης» και να μειώσει την «αποτρεπτική επίδραση των ελέγχων».
Ξεφυλλίστε σε υψηλή ανάλυση το τεύχος 1015 της Agrenda
Στη δεύτερη δέσμη μέτρων για την απλούστευση της ΚΑΠ, η οποία έχει προγραμματιστεί προς έγκριση για τις 14 Μαΐου, περιλαμβάνονται μέτρα που σύμφωνα με την Επιτροπή, θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των αγροτών.
Συγκεκριμένα, δρομολογούνται:
- Απλοποίηση των απαιτήσεων στην εκμετάλλευση για την καλύτερη αναγνώριση διαφόρων καταστάσεων και γεωργικών πρακτικών (όπως η βιολογική γεωργία),
- τον εξορθολογισμό της στήριξης των μικρότερων και μεσαίων αγροτικών εκμεταλλεύσεων με μεγαλύτερη χρήση απλουστευμένων ενισχύσεων,
- Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μέσω βελτιωμένου και απλουστευμένου σχεδιασμού και πρόσβασης σε χρηματοδοτικά μέσα,
- Παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας στα κράτη μέλη για τη διαχείριση των στρατηγικών σχεδίων.
Μια τρίτη δέσμη μέτρων απλούστευσης θα έρθει στο τέλος του τρέχοντος έτους, και η οποία θα εστιάζει σε άλλους τομείς πολιτικής όπως στην ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά μέτρα για την αποτροπή πώλησης αγροτικών προϊόντων κάτω από το κόστος παραγωγής.
Σε κάθε περίπτωση όμως, οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών θα αξιολογήσουν και θα μελετήσουν για τον αντίκτυπο που πιθανόν να έχουν τέτοιου είδους μέτρα.
Εξετάζονται μέτρα για την προσέλκυση των νέων αγροτών
Επόμενο βήμα θα αποτελέσει το σχέδιο της Κομισιόν για τους νέους αγρότες και κατά πόσο η γεωργία θα γίνει ξανά ελκυστική, καθώς σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία μόλις το 12% των αγροτών είναι κάτω των 40 ετών και πολλοί παλεύουν με χαμηλά εισοδήματα, γραφειοκρατία και ασταθείς αγορές.
Έτσι, σύμφωνα με ανακοινώσεις του επιτρόπου Γεωργίας Κριστόφ Χάνσεν, το δεύτερο εξάμηνο του 2025, αναμένεται η παρουσίαση της στρατηγικής ανανέωσης των γενεών, η οποία θα περιλαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι νέοι που θέλουν να ασχοληθούν με τη γεωργία, όπως η πρόσβαση στη γη, το κεφάλαιο και οι δεξιότητες.
Τροποποίηση για το καθεστώς των μικρών
Έως 2.500 ευρώ επιδοτήσεις
Το καθεστώς των µικροκαλλιεργητών στις άµεσες ενισχύσεις επίσης αναθεωρείται για την τρέχουσα προγραµµατική περίοδο. Συγκεκριµένα αυξάνεται το ποσό άµεσων ενισχύσεων από τα 1.250 ευρώ στα 2.500 ευρώ και µάλιστα σε αυτό το ποσό δεν θα προσµετρώνται τα οικολογικά σχήµατα (eco-schemes). Σηµειώνεται πως το καθεστώς των µικροκαλλιεργητών αφορά όσους λαµβάνουν άµεσες ενισχύσεις έως 1.250 ευρώ (θα αυξηθεί στα 2.500 ευρώ) και µπορούν να πληρώνονται χωρίς ελέγχους. Η Ελλάδα αν και την περασµένη περίοδο είχε ένα παρόµοιο καθεστώς (πάνω από 100.000 αγρότες είχαν ενταχθεί σε αυτό), στο τρέχον στρατηγικό σχέδιο δεν το προέβλεψε. Η παραπάνω τροποποίηση που ετοιµάζει η Κοµισιόν ίσως προσφέρει κάποιο επιπλέον κίνητρο προς υιοθέτηση, καθώς µειώνει σηµαντικά το διοικητικό βάρος των ελέγχων, ειδικά εφόσον στην Ελλάδα η µεγάλη πλειοψηφία των δικαιούχων άµεσων ενισχύσεων λαµβάνουν κάτω από 2.500 ευρώ ετησίως, εξαιρουµένων των οικολογικών σχηµάτων.
Νωρίτερα το Agronews έγραφε:
Καθαρή επιδότηση μέχρι 50.000 ευρώ για μικροκαλλιεργητές μέσω του ΠΑΑ
Το νέο Μέτρο εντάσσεται στην τρέχουσα ΚΑΠ, με την ενδιάμεση αναθεώρηση που θα ανακοινώσει η Κομισιόν στις 16 Μαΐου. Ευθύνη κάθε κράτους-μέλους να το ενσωματώσει στο στρατηγικό του σχέδιο
Ένα νέο Μέτρο στήριξης για µικροκαλλιεργητές µε καθαρή ενίσχυση έως 50.000 ευρώ, αναµένεται να ανακοινώσει στις 16 Μαΐου η Κοµισιόν, στα πλαίσια της ενδιάµεσης αναθεώρησης της ΚΑΠ 2023-2027. Πρόκειται για µία καίρια προσθήκη στο Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), η οποία απουσίαζε από τον κοινοτικό κανονισµό σε αντίθεση µε την περασµένη περίοδο, και έχει σκοπό να υποστηρίξει όσους αγρότες και κτηνοτρόφους θεωρούνται «µικροί».
Η δυνατότητα να είναι κάποιος δικαιούχος εξαρτάται από τον ορισµό που παρέχει το κάθε κράτος-µέλος. Παράλληλα, αξίζει να σηµειωθεί ότι η Ελλάδα είχε προκηρύξει παρόµοιο πρόγραµµα µε κωδικό Μέτρο 6.3 «Ανάπτυξη µικρών γεωργικών εκµεταλλεύσεων» την περίοδο 2014-2022, µε συνολικό προϋπολογισµό 70 εκατοµµυρίων ευρώ και επιδότηση ύψους 14.000 ευρώ. Οι βασικές προϋποθέσεις για τους υποψήφιους ήταν οι εξής:
Η Τυπική Απόδοση της εκµετάλλευσης να κυµαίνεται από 5.000 έως 8.000 ευρώ, σύµφωνα µε τα στοιχεία των αιτήσεων ΟΣ∆Ε.
Ο υποψήφιος να είναι κατ’ επάγγελµα αγρότης.
Το οικογενειακό εισόδηµα να µην ξεπερνά τα 15.000 ευρώ ετησίως.
Η κατοικία να βρίσκεται σε µικρές κοινότητες µε πληθυσµό έως 5.000 κατοίκους.
Στο πρόγραµµα εντάχθηκαν περίπου 5.000 δικαιούχοι, ενώ η εφαρµογή του εκλήφθηκε περισσότερο ως ένα µέτρο επιδοµατικού και κοινωνικού χαρακτήρα, παρά ως αναπτυξιακή πρωτοβουλία. Σηµειώνεται πως ο µέσος όρος της Τυπικής Απόδοσης των οικογενειακών εκµεταλλεύσεων στην Ελλάδα είναι ίσος µε 7.131 ευρώ, βάσει στοιχείων της Eurostat.
Η τροποποίηση που ετοιµάζει η Κοµισιόν για την ΚΑΠ
Αναλυτικότερα, στο έγγραφο που έχει διαρρεύσει σχετικά µε τις αλλαγές που ετοιµάζει η Κοµισιόν αναφέρεται το εξής:
- Επενδύσεις και άλλες µικρές εγκαταστάσεις
- Αλλαγές στον βασικό κανονισµό:
- Νέο κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 50.000 ευρώ για την επιχειρηµατική ανάπτυξη των µικρών εκµεταλλεύσεων.
Το αν η Ελλάδα θα επιλέξει να ενσωµατώσει το νέο αυτό Μέτρο στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Υπάρχουν, ωστόσο, διαθέσιµα δηµοσιονοµικά περιθώρια, κυρίως λόγω της χαµηλής συµµετοχής στο Μέτρο των Νέων Αγροτών, από το οποίο περίσσεψαν περίπου 170 εκατοµµύρια ευρώ. Σε περίπτωση που τελικά αποφασιστεί η ένταξή του, είναι σαφές ότι το ποσό ενίσχυσης που θα διατεθεί στις µικρές εκµεταλλεύσεις δεν πρόκειται να υπερβαίνει εκείνο που προβλέφθηκε για τους Νέους Αγρότες (30.000 – 42.500 ευρώ). Σε κάθε περίπτωση αναµένεται µε ενδιαφέρον η επόµενη τροποποίηση του ελληνικού στρατηγικού σχεδίου που θα γίνει µετά την αναθεώρηση του κοινοτικού κανονισµού.
