Όπως µάλιστα οι ίδιοι σηµειώνουν, «δεν µιλάµε για προϊόντα που είναι απλά µια µείξη πρώτων υλών, γιατί αυτό το κάνουν πλέον σχεδόν όλοι, άλλοι καλύτερα και άλλοι χειρότερα. Μιλάµε για νέες τεχνολογίες, νέα µόρια και δηµιουργία νέων πρώτων υλών από την Timac Agro». Σύµφωνα µάλιστα µε τους επικεφαλής της εταιρείας «τα προϊόντα που φέρνουµε και χαρακτηρίζουµε ως νέα, θα φτιάξουν ένα νέο κοµµάτι της αγοράς. ∆εν κυνηγάµε ένα ήδη υπάρχον κοµµάτι της «πίτας», αλλά δηµιουργούµε νέες αγορές µε τα δικά µας προϊόντα, γιατί εκεί είναι που βλέπουµε την προστιθέµενη αξία που µπορούµε να φέρουµε ως βοήθεια στον παραγωγό».
Συνέντευξη στον δημοσιογράφο, Γιάννη Πανάγο
Πριν από πέντε χρόνια αναλάβατε την ευθύνη της Timac Agro | ΛΥ∆Α στην Ελλάδα περί το 2020. Ποιο ήταν τότε το όραµά σας και ποιες ήταν οι βασικές αρχές που καθόρισαν τη στρατηγική σας πορεία σε αυτόν το χώρο, Μπρούνο Καχρίλας;
Μπρ.Κ. Όντως είναι πέντε χρόνια, παρότι µου φαίνεται σαν χθες. Τότε οι προτεραιότητές µας µε τον ∆ηµήτρη ήταν να µπει σε στέρεες και γερές βάσεις, µε επανασύσταση του δικτύου συνεργατών, εκπαίδευση και στελέχωση µε το κατάλληλο προσωπικό και θέτοντας κάποιους συγκεκριµένους εσωτερικούς στόχους. Καθώς προχωρούσαν τα πρώτα δύο χρόνια, βλέπαµε ότι µπορούσαµε ακόµα παραπάνω, οπότε θέσαµε κάποιους φιλόδοξους στόχους, τους οποίους και ξεπεράσαµε. Έχουµε κοκκώδη και κρυσταλλικά λιπάσµατα, αν και αιχµή του δόρατός µας είναι οι βιοδιεγέρτες κι εκεί εστιάσαµε πρωτίστως. Έτσι, οδηγηθήκαµε από µια εταιρεία 6-7 εκατοµµυρίων µε ζηµιές στο να κλείνουµε το 2024 µε σχεδόν 25 εκατοµµύρια και πολύ υψηλή κερδοφορία. Παράλληλα το προσωπικό έχει αυξηθεί από 50 άτοµα σε 75 σήµερα και είµαστε περήφανοι γιατί θεωρούµε ότι είµαστε µία από τις εταιρείες-ηγέτες του κλάδου και στο κοµµάτι της απασχόλησης προσωπικού γεωπόνων, αφού από τους 75 υπαλλήλους πάνω από 55 είναι γεωπόνοι. Περήφανοι βέβαια είµαστε και για τις σχέσεις εµπιστοσύνης που έχουµε χτίσει µε τους συνεργάτες µας.
Έχω µια αίσθηση ότι αυτή η εταιρεία, ενώ είχε µια δυναµική και κάποια πολύ σηµαντικά προϊόντα να διαχειριστεί, βρισκόταν για κάποια χρόνια σε λήθαργο. Τι ήταν αυτό, ∆ηµήτρη Ρέππα, που την ξύπνησε; Ήταν οι βιοδιεγέρτες
∆.Ρ. H απόφαση που πήραµε µε τον Μπρούνο, όταν χτίζαµε την στρατηγική µας, να επιλέξουµε ως αιχµή του δόρατος τους βιοδιεγέρτες, γιατί είναι πολύ τεχνικά προϊόντα, που έχουν ολοένα και µεγαλύτερη απήχηση στον αγροτικό τοµέα, ήταν πολύ σηµαντική. Οι βιοδιεγέρτες είναι προϊόντα που δείχνουν πολύ πιο γρήγορα αποτελέσµατα στο χωράφι. Οφείλουµε να πούµε ότι σχετικά µε το λήθαργο που αναφέρατε, ήταν ένας συνδυασµός λανθασµένων επιλογών στο παρελθόν. Επειδή όµως κι εγώ και ο Μπρούνο δουλεύαµε παλιά στη µητρική Timac Agro, νοµίζω ότι µπορέσαµε και φέραµε τη φιλοδοξία και τη φιλοσοφία από εκεί. Τα προϊόντα της ανέκαθεν ήταν εξαιρετικά, µε συγκεκριµένες και εξειδικευµένες τεχνολογίες. που δείχνουν άµεσο αποτέλεσµα στο χωράφι. Οπότε µια καθοριστική επιλογή ήταν ότι θέσαµε εξ αρχής έναν πολύ υψηλό στόχο όσον αφορά τους βιοδιεγέρτες και θέλαµε να γίνουµε ηγέτες στην ελληνική αγορά, καθώς η Timac Agro είναι ηγέτης και στην ευρωπαϊκή. Μπρούνο Καχρίλας, ποιες θεωρείς τις πιο καίριες προκλήσεις που κληθήκατε να αντιµετωπίσετε σε εκείνη τη φάση
Μπρ.Κ. Όπως είπε και ο ∆ηµήτρης, ήδη είχαµε µια εµπειρία του µοντέλου µας, οπότε το θετικό ήταν ότι δεν χάσαµε χρόνο µε πειραµατισµούς, αφού είχαµε ήδη στο µυαλό µας τι πρέπει να κάνουµε. Μετά, οι προκλήσεις ήταν και είναι πάντα οι ίδιες. Να έχεις τα κατάλληλα άτοµα, τη σωστή οργάνωση και τη σωστή στόχευση και αυτό δεν σταµατάει ποτέ ανεξαρτήτως συνθηκών. Πάντα όταν υπάρχει ένα πρόβληµα στην αγορά, σε µια καλλιέργεια ή οτιδήποτε άλλο, θεωρώ ότι οι προκλήσεις είναι πάντα οι ίδιες, µε εξαίρεση κορονοϊό που τον αντιµετώπισαν όλοι
Όταν βέβαια σε βρίσκουν στο ξεκίνηµά σου, είναι ακόµα πιο µεγάλες δυσκολίες
Μπρ.Κ. Θεωρώ ότι είναι και προκλήσεις και ευκαιρίες. Νοµίζω ότι κάθε εµπόδιο µας δυναµώνει και κάθε δυσκολία είναι µια ευκαιρία να ανταπεξέλθεις και, αν τη χειριστείς σωστά, µπορείς να πετύχεις ακόµα γρηγορότερα κάποιους στόχους
Σε µια ανταγωνιστική αγορά, γιατί νοµίζω ότι και η ελληνική είναι µια ανταγωνιστική αγορά µε τις δικές της ιδιαιτερότητες, τι είναι αυτό που διαφοροποιεί τα προϊόντα της Timac Agro από τον ανταγωνισµό και πώς διασφαλίζετε εσείς τη µοναδικότητά τους
∆.Ρ. Καταρχάς τα προϊόντα µας είναι εξειδικευµένης θρέψης, κάτι που σηµαίνει ότι κάθε λίπασµα είναι και µια τεχνολογία. Όταν εµείς αναφερόµαστε σε τεχνολογίες, δεν εννοούµε κοινές τεχνολογίες, όπως ένας παρεµποδιστής ή ένας αναστολέας, αλλά τεχνολογίες που αναπτύσσονται στο µεγαλύτερο κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης του Οµίλου, το CMI, που βρίσκεται στο Saint Malo της Βρετάνης. Εκεί υπάρχουν 120 επιστήµονες που σκοπό έχουν να φτιάξουν από νέα ενεργά µόρια νέες τεχνολογίες. Οπότε, η εξειδίκευση στο κοµµάτι της θρέψης µέσω αυτών των τεχνολογιών είναι που µας διαχωρίζει ξεκάθαρα από τις υπόλοιπες εταιρείες. Είναι σηµαντικό να αναφέρουµε ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί µιλάνε για τεχνολογίες και πρέπει να δώσουµε στο κοινό να καταλάβει τι είναι πραγµατικά καινοτόµο και τι όχι, και όταν αναφερόµαστε στον όρο τεχνολογία, τι κρύβεται πίσω από αυτό
Η εταιρεία σας έχει καταφέρει να εδραιωθεί ως ηγέτης στο χώρο των βιοδιεγερτών και της ειδικής θρέψης. Ποιοι είναι οι παράγοντες που συντέλεσαν στο να έρθουν αυτά τα πετυχηµένα προϊόντα; Είναι η έρευνα
∆.Ρ. Το γεγονός ότι ο ‘Οµιλος διαθέτει ένα από τα µεγαλύτερα κέντρα Έρευνας και Ανάπτυξης παγκοσµίως, όσον αφορά τις εταιρείες θρέψης, που έχει σκοπό να φέρει λιπάσµατα νέας γενιάς και νέα εργαλεία στον παραγωγό, είναι ένας από τους κύριους παράγοντες. Επίσης, είναι πολύ σηµαντικό να πούµε ότι η στενή επαφή µας µε την αγορά, έχοντας γεωπόνους στο πεδίο δίπλα στον παραγωγό, µας δίνει τη δυνατότητα να αφουγκραστούµε τις πραγµατικές ανάγκες του και να τις µεταφράσουµε σε λύσεις. Να βρούµε δηλαδή λύσεις σε αυτή την ανάγκη, γιατί οι περισσότεροι ανταγωνιστές του κλάδου βλέπουν µια ευκαιρία, δηµιουργούν ένα προϊόν και προσπαθούν να το διαθέσουν στην αγορά. Εµείς δουλεύουµε αντίστροφα. Αφουγκραζόµαστε ποια είναι η ανάγκη του παραγωγού και δουλεύουµε στο να βρεθεί λύση και να δηµιουργήσουµε µια νέα τεχνολογία. Επίσης, πολύ σηµαντικό είναι ότι επειδή τα προϊόντα µας είναι καινοτόµα, προστατεύονται από ευρωπαϊκές και διεθνείς πατέντες οπότε δεν µπορούν να αντιγραφούν
Εποµένως, Μπρούνο Καχρίλας, εκεί έγκεινται και οι στρατηγικές που ακολουθήσατε, για να κατακτήσετε αυτή την ηγετική θέση στην ελληνική αγορά;
Μπρ.Κ. Ναι, όπως είπε και ο ∆ηµήτρης, δύο πράγµατα ξεχωρίζουν τα προϊόντα µας. Ένα είναι η πολυπληθής οµάδα γεωπόνων που βρίσκεται καθηµερινά στο πεδίο, δίπλα στον παραγωγό και στους συνεργάτες µας. Βλέπουν τις ανάγκες και προτείνουν λύσεις σε συγκεκριµένα προβλήµατα. Το δεύτερο είναι ότι τα προϊόντα είναι εξαιρετικά και αποδίδουν στο χωράφι. Όπως είπε ο ∆ηµήτρης δεν µιλάµε για προϊόντα που είναι απλά µια µείξη πρώτων υλών, γιατί αυτό το κάνουν πλέον σχεδόν όλοι, άλλοι καλύτερα και άλλοι χειρότερα. Μιλάµε για νέες τεχνολογίες, νέα µόρια και δηµιουργία νέων πρώτων υλών από την Timac Agro.
Αν µπορείς εξήγησέ µας, ∆ηµήτρη Ρέππα, το ρόλο της επιστηµονικής έρευνας στην ανάπτυξη αυτών των προϊόντων, αφού την έχεις ζήσει και από τη µητρική εταιρεία.
∆.Ρ. Καταρχάς είναι πολύ σηµαντικό να πούµε ότι κάθε προϊόν πριν κυκλοφορήσει στην αγορά περνάει µια επταετία περίπου ενδελεχούς έρευνας. Αυτό σηµαίνει ότι από την στιγµή που αντιλαµβανόµαστε ποια είναι η ανάγκη του παραγωγού, ξεκινάει µια χρονοβόρα διαδικασία εύρεσης νέων ενεργών µορίων για να δωθούν λύσεις σε κάποιο πρόβληµα, αλλά µετά έχεις διαφορετικά κοµµάτια που συνθέτουν ένα παζλ. Να εντοπίσουµε, δηλαδή, ποια είναι η χηµική σύσταση του προϊόντος, ποιες εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις χρειάζεται το προϊόν, πώς θα λανσαριστεί και φυσικά το επίπεδο πειραµατισµού που απαιτείται, ώστε να διασταυρώσουµε ότι το προϊόν που βγάζουµε δουλεύει σε διαφορετικές εδαφοκλιµατικές συνθήκες. Γιατί ναι µεν τα προϊόντα παράγονται στη Γαλλία, αλλά για να διασφαλίσουµε ότι λειτουργούν οµαλά σε πολλές χώρες ανά τον κόσµο έχουµε πάνω από 240 συνεργασίες µε ιδρύµατα, πανεπιστήµια και ινστιτούτα, που τρέχουµε πειραµατικά µε σκοπό να δούµε ότι οι δράσεις του προϊόντος είναι οι επιθυµητές σε διαφορετικές εδαφοκλιµατικές συνθήκες.
Μπρούνο Καχρίλας, υπήρχαν συγκεκριµένες αποφάσεις ή κοµβικά γεγονότα που σηµατοδότησαν αυτή την επιτυχηµένη πορεία των τελευταίων πέντε ετών;
Μπρ.Κ. Σίγουρα η έµφαση της στρατηγικής µας γύρω από το κοµµάτι των βιοδιεγερτών ήταν πολύ σηµαντική.
Για να το πούµε διαφορετικά, ήταν σηµαντικό γεγονός ότι πιάσατε το κύµα των βιοδιεγερτών από την αρχή.
Μπρ.Κ. Αυτό που είχαµε εντοπίσει εδώ και πολλά χρόνια ήταν ότι επρόκειτο για µια αγορά η οποία αυξάνεται ραγδαία κάθε χρόνο παγκόσµια και πανευρωπαϊκά, συνεπώς και πανελλαδικά. Εποµένως ήταν µια αγορά που ακολουθούσε διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης. Θέσαµε ως στόχο να αυξηθούµε ακόµα παραπάνω από αυτόν το ρυθµό ανάπτυξης, εποµένως όλη µας η στρατηγική βασίστηκε γύρω από αυτό και σίγουρα αυτό ήταν και το πιο καθοριστικό. Μετά ήταν η επιλογή των συνεργατών όπως είπαµε, είτε εξωτερικών είτε εσωτερικών, και να αφουγκραζόµαστε και να είµαστε δίπλα στους συνεργάτες και στον παραγωγό. Περαιτέρω, το ότι ανταποκρινόµαστε γρήγορα και έχουµε άµεσα αντανακλαστικά σε οτιδήποτε προκύπτει. Θεωρώ ότι η αµεσότητα µας βοήθησε πολύ.
Είναι αλήθεια ότι βοήθησε σε αυτή την πενταετή περίοδο και η Agrenda µε τις εκδόσεις της και νοµίζω ότι έχουµε βοηθήσει να προβληθούν τα προϊόντα σας, αλλά εγώ θα ήθελα να µου πείτε πώς οι παραγωγοί συνειδητοποίησαν την αποτελεσµατικότητα των λύσεών σας;
Μπρ.Κ. Όντως, η πενταετής µας συνεργασία µε την Agrenda είναι κάτι που µας τιµά ιδιαίτερα. Ήµασταν εδώ τότε που κάναµε το νέο ξεκίνηµα οπότε µακάρι να συνεχιστεί η συνεργασία µας και στα επόµενα πέντε χρόνια. Όσον αφορά την αποδοτικότητα των προϊόντων, αυτή πάντα υπήρχε. Τα προϊόντα ήταν εξαιρετικά πριν από εµένα και τον ∆ηµήτρη, είναι και τώρα και θα συνεχίσουν να είναι και στο µέλλον. Το θέµα είναι να γίνει καλύτερη τοποθέτησή τους, µε σωστή προώθηση και προβολή των αποτελεσµάτων και σωστή επικοινωνία όλου αυτού. ∆ηλαδή τα προϊόντα είναι αυτά που σε βγάζουν ασπροπρόσωπο, γιατί σου δίνουν τη λύση σε προβλήµατα, οπότε είναι πολύ χρήσιµα όπλα στη φαρέτρα µας, και αυτό πρέπει να προβληθεί, επικοινωνηθεί και προωθηθεί µε ανάλογο τρόπο.
Πάντως, στο τέλος της ηµέρας, ∆ηµήτρη Ρέππα, σηµασία έχει η εµπειρία που αποκτά ο παραγωγός πάνω στις λύσεις που χρησιµοποιεί, σωστά;
∆.Ρ. Σίγουρα χωρίς τον παραγωγό δεν θα ήµασταν πουθένα, όπως και καµιά εταιρεία του κλάδου. Ο παραγωγός είναι ο αλάθητος κριτής, για να το πω έτσι. Αυτό, ίσως, που εγώ θα πρόσθετα στην ερώτηση είναι ότι ο παραγωγός πάντα ήξερε ότι τα προϊόντα της Timac Agro είναι καλά και τεχνικά. Έβλεπε τα αποτελέσµατα στο χωράφι, αλλά είναι και αξιακά και ακριβά προϊόντα. Ειδικά στους δύσκολους καιρούς που διανύουµε πρέπει να καταλάβουµε τι σηµαίνει ακριβό και φθηνό προϊόν, γιατί πολλές φορές ένα φθηνό προϊόν µπορεί να εξελιχθεί σε ακριβό και το αντίστροφο. Είναι ξεκάθαρο για µένα ότι η κρίση του παραγωγού έφερε τα προϊόντα στην ηγετική θέση που βρίσκονται σήµερα, και σίγουρα µερικές ενέργειες στις οποίες προχωρήσαµε µε τον Μπρούνο, όπως η ανασύσταση του δικτύου µας, γιατί χωρίς τους συνεργάτες µας, τα γεωπονικά καταστήµατα, δεν θα βρισκόµασταν στη θέση που είµαστε σήµερα. Νοµίζω ότι καταφέραµε να φτιάξουµε µια νέα εµπορική δοµή και επανασυστήσαµε τα προϊόντα στην αγορά, οπότε ακολουθώντας και τις κατάλληλες εµπορικές πολιτικές κάναµε τα προϊόντα µας πιο προσιτά και στις δύο πλευρές.
Η βιωσιµότητα και η περιβαλλοντική συνείδηση, Μπρούνο Καχρίλας, αποτελούν σηµαντικούς άξονες για τις σύγχρονες επιχειρήσεις. Πώς ενσωµατώνει αυτές τις αρχές και αυτή τη στρατηγική στη λειτουργία της η δική σας εταιρεία;
Μπρ.Κ. Όντως βρισκόµαστε σε ένα κοµβικό σηµείο και ευρωπαϊκά και παγκόσµια και είναι δύσκολο να πούµε τι επιφυλάσσει το µέλλον, αλλά είναι σίγουρο ότι οι παραγωγοί θα κληθούν να υιοθετήσουν βιώσιµους τρόπους παραγωγής, είτε νωρίτερα είτε αργότερα, αλλά µακροπρόθεσµα αυτό δεν θα άλλάξει. Οδηγούµαστε σε παραπάνω παραγωγή µε πιο βιώσιµο τρόπο και αυτό πρέπει να ανταποκρίνεται στον τρόπο δουλειάς µας και στα νέα µας προϊόντα. Από το πώς παράγονται -από τις πρώτες ύλες, από τις λειτουργίες, από τη µέθοδο παραγωγής- µέχρι και την τελική προώθηση του προϊόντος.
Το έχουµε γράψει κατά κόρον στην Agrenda και στα µέσα µας, και φαντάζοµαι το έχετε ακούσει και εσείς ότι υπάρχει ένας σκεπτικισµός της ΕΕ που εκφράστηκε µέσα από το όραµα του Επιτρόπου Χάνσεν, σχετικά µε το πόσο γρήγορα πρέπει να προχωρήσει αυτή η Πράσινη Μετάβαση και η πολιτική του Farm to Fork. Πώς προσεγγίζετε εσείς αυτό τον προβληµατισµό της ΕΕ;
Μπρ.Κ. Είµαστε σε µια κρίσιµη περίοδο, σε ένα µεταίχµιο, οπότε είναι και δύσκολο να πει κανείς πού πραγµατικά θα οδηγηθούν τα πράγµατα. Εγώ θεωρώ ότι και εµείς πρέπει να είµαστε έτοιµοι να ανταπεξέλθουµε όπως και να έχει. Μπορεί να ήταν φιλόδοξη η ιδέα ότι θα πραγµατοποιηθεί τόσο γρήγορα αυτή η µετάβαση χωρίς επιπτώσεις στους παραγωγούς, οπότε ενδεχοµένως να πάει πιο πίσω, αλλά εµείς πρέπει να είµαστε έτοιµοι να ανταπεξέλθουµε σε οποιεσδήποτε προκλήσεις. Αυτό θεωρώ ότι είναι ριψοκίνδυνο, αλλά είναι νωρίς να δούµε τι θα γίνει σε αυτό το µέτωπο.
Τώρα, για την κατάσταση στην αγορά λιπασµάτων, και δη για τη δική µας αγορά, ∆ηµήτρη Ρέππα, πώς αξιολογείτε τον ανταγωνισµό στον κλάδο και από τι θα κριθεί η πορεία του το επόµενο διάστηµα;
∆.Ρ. Σίγουρα αυτό που βλέπουµε είναι ότι εταιρείες φεύγουν και άλλες έρχονται στον κλάδο.
Αναµφίβολα, και οφείλουµε να αναφέρουµε ότι τον περασµένο χρόνο είχαµε και ένα πιστωτικό επεισόδιο.
∆.Ρ. Εννοείται, και ελπίζω ότι αυτό θα είναι το τελευταίο. Παρά το γεγονός αυτό, όµως, βλέπουµε ότι νέες εταιρείες θέλουν να εισέλθουν στο χώρο. Γίνονται διάφορες κινήσεις από τον ανταγωνισµό ειδικά στο χώρο των βιοδιεγερτών. Πλέον, υπάρχουν πάρα πολλές εταιρείες που θέλουν να εντάξουν τέτοιου είδους προϊόντα στην γκάµα τους, αλλά εµάς αυτό δεν µας ανησυχεί καθόλου γιατί η πλειονότητα των εταιρειών έχει µεν τέτοια προϊόντα, αλλά κοινής φύσεως. ∆ηλαδή, νοµίζω ότι πολύ λίγα προϊόντα µπορούν να ανταγωνιστούν αυτά της Timac στο κοµµάτι των βιοδιεγερτών. Τώρα, βλέπουµε µια κίνηση στον ανταγωνισµό και είναι κάτι που συζητάµε µε τον Μπρούνο και κάποια στιγµή αυτό θα πρέπει να διαλευκανθεί ουσιαστικά, ως προς τη χρήση του όρου «τεχνολογία». Νοµίζω όλες οι εταιρείες βλέπουν την τάση της αγοράς και προσπαθούν να βγάλουν τεχνολογικά, εντός εισαγωγικών, προϊόντα, µε χηµικούς παράγοντες που προέρχονται από τη δεκαετία του 1960-70. Οπότε η τεχνολογία δεν αποτελεί βασική αρχή των προϊόντων αυτών. Εµείς κινούµαστε αντιδιαµετρικά. Η καινοτοµία αποτελεί το DNA µας και θέλουµε να είµαστε η πρώτη εταιρεία που φέρνει νέα ενεργά µόρια στο κοµµάτι τόσο της θρέψης, όσο και της καταπολέµησης των αβιοτικών και βιοτικών καταπονήσεων που βλέπουµε ότι συνεχώς αυξάνονται. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι βιοδιεγέρτες πάντα ήταν ένα κοµµάτι των εταιρειών θρέψης, και λιγότερο των εταιρειών φυτοπροστασίας, οπότε οι πρώτες είναι αυτές που έχουν το know how σε αυτόν τον τοµέα , ενώ οι δεύτερες προσπαθούν να το αποκτήσουν. Για αυτό το λόγο βλέπουµε πολλές εξαγορές εταιρειών θρέψης, από εταιρείες φυτοπροστασίας.
Μπρ.Κ. Σε αυτό το κοµµάτι είναι σηµαντικό να πούµε ότι η Timac Agro ήταν η πρώτη εταιρεία ευρωπαϊκά που ξεκίνησε µε βιοδιέγερτες το 1989 και γι’ αυτό έχει καταφέρει να είναι ηγέτης σε αυτό το κοµµάτι. Προσπαθούµε να είµαστε πάντα ένα βήµα µπροστά. Τώρα µπαίνουµε σε µια δεύτερη φάση νέας γενιάς βιοδιεγερτών, οπότε δεν είναι κάτι που µας ανησυχεί. Η Timac Agro είναι πάντα µπροστά τεχνικά από την αγορά, οπότε σκεφτόµαστε τα επόµενα δέκα χρόνια και όχι το τώρα.
Να το κάνουµε πιο σαφές αυτό. Μιλήσαµε για τη στρατηγική σας αυτή την πενταετία που έφερε αυτά τα πολύ σηµαντικά και σπουδαία θα έλεγα αποτελέσµατα. Μπορούµε να πούµε λίγα πράγµατα για την στρατηγική σας την επόµενη πενταετία;
Μπρ.Κ. Σίγουρα είναι η οργανική ανάπτυξη, µε επέκταση του δικτύου συνεργατών µας και των γεωπόνων µας. Επίσης νέα προϊόντα, νέες αγορές είτε µε αυτόχθονες είτε συγκεκριµένες καλλιέργειες. Βέβαια αυτό µετουσιώνεται αντίστοιχα σε προσωπικό, άρα µιλάµε για οργανική ανάπτυξη. Όπως έχουµε πει, φτάσαµε στα πέντε χρόνια να είµαστε ηγέτες στο κοµµάτι των βιοδιεγερτών, και σε αυτό το κοµµάτι θέλουµε όχι µόνο να διατηρηθούµε, αλλά και να εδραιωθούµε. Εποµένως, τα επόµενα χρόνια θα βασίζονται πάλι στο ίδιο µοντέλο µε οργανική ανάπτυξη και αριστεία γύρω από καινοτόµα προϊόντα. Οι βασικές αρχές του µοντέλου δεν αλλάζουν.
Έχουµε κάποιες πληροφορίες, ∆ηµήτρη Ρέππα, για το τι θα µπορούσαν να είναι αυτά τα προϊόντα που θα κρατήσουν στην πρώτη γραµµή την Timac Agro;
∆.Ρ. Σίγουρα. Εµείς ξέρουµε τι έχουµε στα πλάνα µας, αλλά αυτό που είναι σηµαντικό να πούµε είναι ότι τα προϊόντα που φέρνουµε και χαρακτηρίζουµε ως νέα, θα φτιάξουν ένα νέο κοµµάτι της αγοράς. ∆εν κυνηγάµε, εποµένως, ένα ήδη υπάρχον κοµµάτι της αγοράς, αλλά δηµιουργούµε νέες αγορές µε τα δικά µας προϊόντα. Γι’ αυτό είναι σηµαντικό, και δένει µε αυτό που ανέφερε ο Μπρούνο, ότι η στρατηγική µας έχει να κάνει µε την ανάπτυξη νέων αγορών και δεν κοιτάµε τον ανταγωνισµό. ∆εν µας ενδιαφέρει να πάρουµε ένα κοµµάτι µιας υπάρχουσας «πίτας», αλλά να δηµιουργήσουµε το δικό µας κοµµάτι, γιατί εκεί είναι που βλέπουµε την προστιθέµενη αξία που µπορούµε να φέρουµε ως βοήθεια στον παραγωγό.
Τώρα, Μπρούνο Καχρίλας, θα ήθελα να µου πεις ποια είναι η δική σου αίσθηση για το πού πάνε τα πράγµατα στην ελληνική γεωργία, γιατί βλέπουµε καθαρά πλέον ότι οδηγούµαστε σε µια συγκέντρωση των εκµεταλλεύσεων και σε µια αποχώρηση ενός σηµαντικού αριθµού παραγωγών παραδοσιακής µορφής;
Μπρ.Κ. Όντως κι εµείς βλέπουµε συγκέντρωση. Στην Ελλάδα είναι κατακερµατισµένος ο κλήρος, είναι µεγάλη η ηλικία του µέσου παραγωγού και παρατηρείται µια τάση συγκέντρωσης. Εποµένως, όντως εκεί οδηγείται, αλλά δεν ξέρω πόσο γρήγορα θα γίνει αυτό. ∆ική µου άποψη είναι ότι δεν µπορεί να γίνει πολύ γρήγορα αυτό, και διαφωνώ µε άλλες φωνές στον κλάδο που θεωρούν ότι θα συµβεί ταχύτατα. Εποµένως, το ερώτηµα είναι πόσο γρήγορα θα συµβεί.
∆ηµήτρη Ρέππα, λέµε ότι πάµε σε µια συγκέντρωση, όµως θα µπορέσει να συσσωρευτεί όλη αυτή η διαθέσιµη µέχρι τώρα γη για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής ή θα δούµε στην πορεία να χάνονται σηµαντικές γαίες, οι οποίες δεν θα είναι πια σε θέση να εξυπηρετήσουν το νέο ανταγωνισµό;
∆.Ρ. Το τι θα γίνει στο µέλλον δεν µπορούµε να το πούµε µε ακρίβεια, αλλά σίγουρα βλέπουµε µια στροφή όπου ο µεγάλος γίνεται µεγαλύτερος και ο µικρός, δυστυχώς, µικρότερος. Αυτό που ίσως πρέπει να σκεφτεί ο παραγωγός είναι τα σχήµατα, γιατί είναι κάτι που µπορεί θεωρώ να αντισταθµήσει αυτό το κύµα της υπερσυγκέντρωσης γης που βλέπουµε σε γειτονικές χώρες. Αυτό είναι ένα ξεκάθαρο κοµµάτι που βλέπουµε και στις αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουµανίας που ήµασταν πριν µε τον Μπρούνο και είναι ένα µοντέλο όπου η συγκέντρωση της γης είναι ξεκάθαρη πλέον. Νοµίζω ότι οι παραγωγοί θα πρέπει να αναλογιστούν την επόµενη µέρα και να σκεφτούν λίγο διαφορετικά απ’ ό,τι στο παρελθόν για να συνεχίσουν ή για να καταφέρουν να είναι ανταγωνιστικοί στο µέλλον.
∆εν µιλήσαµε πολύ για τις νέες τεχνολογίες και την ψηφιακή εποχή. Πώς δένει αυτή η ψηφιακή εξέλιξη και σε ό,τι αφορά τον στόλο των µηχανηµάτων που χρησιµοποιούν οι αγρότες πλέον µε τη δική σας νέα τεχνολογία στα προϊόντα θρέψης, Μπρούνο Καχρίλας;
Μπρ.Κ: Σίγουρα το ψηφιακό κοµµάτι είναι πολύ σηµαντικό από άποψη προϊόντων για µας, γιατί έχουµε δει και έρευνες όπως και στον Αγρότη της Χρονιάς που παρουσίασαν συνάδελφοι. Ενώ το ψηφιακό κοµµάτι βοηθάει στην αναζήτηση προϊόντων, τεχνολογιών και εφαρµογών, δεν έχει αλλάξει σηµαντικά το ποσοστό για το πώς παίρνει την απόφασή του ο παραγωγός. Χρειάζεται ακόµα την ανθρώπινη επαφή, τη σχέση µε τον συνεργάτη που θα τον βοηθήσει στο πεδίο. Εποµένως, το µοντέλο µας µε τον γεωπόνο στο χωράφι είναι πιο αναγκαίο από ποτέ. Ο παραγωγός σήµερα έχει ως σηµαντικότερο παράγοντα ανησυχίας την κλιµατική κρίση και πώς αυτή µπορεί να µειώσει την απόδοση και το εισόδηµά του. Ψάχνει καινοτόµες λύσεις για να ανταπεξέλθει στην κλιµατική κρίση, για να αυξήσει την απόδοση και το εισόδηµά του, και χρειάζεται έναν άνθρωπο δίπλα του να τον καθοδηγήσει για να πάρει τη σωστή απόφαση. Γι’ αυτό το µοντέλο µας µε τους γεωπόνους στο πεδίο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, γιατί προσφέρει στον παραγωγό καινοτόµες λύσεις, που φέρουν την εµπιστοσύνη και τη γνώση των γεωπόνων µας για να ανταπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες.
∆ύο νέοι άνθρωποι σε ένα πολύ απαιτητικό εγχείρηµα που συγχρόνως δηµιουργούν και οικογένεια, ποια είναι η εµπειρία σας;
∆.Ρ. Αυτό που πρέπει να πούµε είναι ότι αποτελεί κάτι δύσκολο να συνδυάζεις την επαγγελµατική µε την οικογενειακή ζωή. Με τον Μπρούνο αφοσιωθήκαµε όταν αναλάβαµε την εταιρεία στο να µπορέσουµε να γυρίσουµε την εικόνα και να δηµιουργήσουµε νέες βάσεις. Ταυτόχρονα, ήταν λίγο δύσκολο το προσωπικό κοµµάτι, γιατί είχαµε πολλά ταξίδια και υποχρεώσεις, αλλά τα καταφέραµε σε αυτό τον τοµέα.
Μπρ. Κ. Αυτά είναι τα ευχάριστα προβλήµατα και είµαστε ευλογηµένοι που µπορούµε να κάνουµε κάτι που αγαπάµε και παράλληλα να έχουµε πανέµορφες οικογένειες που µας αγαπάνε. Οπότε θεωρώ ότι είµαστε τυχεροί για την υποστήριξη που µας δίνουν οι οικογένειες µας και είµαστε τυχεροί και επαγγελµατικά και νιώθουµε ευλογηµένοι για αυτό.
