Ωστόσο, η προσφορά τους έχει πολλές ακόµα πτυχές και διαστάσεις. Αποτελούν το καταλληλότερο «έδαφος» για να ανθίσει το µοντέλο του µικρού παραγωγού. Στηρίζουν οικονοµικά και πολιτισµικά τις τοπικές κοινωνίες εντός των οποίων δραστηριοποιούνται. ∆ιαφυλάσσουν την αµπελουργική παράδοση, ενώ τα µέλη τους συνεχίζουν να φροντίζουν αµπελοτόπια, τα οποία έχουν µείνει έξω από το πλάνο της µαζικής παραγωγής.
Στο περιοδικό WineTrails φιλοξενήθηκαν οι παρουσιάσεις τριών ελληνικών δραστήριων συνεταιρισμών, τα μέλη των οποίων έχουν δέσει τη ζωή τους με το αμπέλι: Ορεάλιος Γη, Ζoinos και Amyntas Wines.
Το δέσιμο με το αμπέλι
Ήταν 1982, όταν οι παραγωγοί της Αµπελουργικής Ζώνης Ροµπόλας, από τα Οµαλά και τις γύρω περιοχές, δηµιούργησαν το Συνεταιρισµό τους, σε µια προσπάθεια να αναδείξουν τη δυναµική του κεφαλονίτικου οίνου.
Σε ένα τοπίο μαγικό, αμάλγαμα της ορεινής φύσης και της θαλάσσιας ομορφιάς, δουλεύοντας με μια ποικιλία «αποφασισμένη» να επιβιώσει και στις πιο αντίξοες συνθήκες, οι αμπελουργοί του Συνεταιρισμού κατάφεραν να κάνουν θαύματα. Εδώ και τέσσερις περίπου δεκαετίες, οι παραγωγοί της «Ορεάλιος Γη», που σήμερα φτάνουν τους 300 και καταλαμβάνουν με τους ιδιόκτητους αμπελώνες τους το 80% της Ζώνης Ρομπόλα, εξελίσσονται και δημιουργούν, με αφοσίωση, οίνους ποιότητας, που διαδίδουν το όνομα της Κεφαλονιάς στον κόσμο.
Ο άρρηκτος πολιτισμικός δεσμός των Κεφαλλονιτών με την αμπελουργία αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η ενασχόλησή τους με αυτή χάνεται στους αιώνες. Με αγάπη και μεράκι, δούλεψαν και δουλεύουν σκληρά σε ένα σπάνιο και απαιτητικό terroir.
Η Ζώνη της Ρομπόλας διαθέτει ασβεστολιθικά, χαλικώδη και άγονα εδάφη. Πρόκειται στην ουσία για μία από τις λίγες ποικιλίες, που θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν σε αυτά. Αγέρωχη, γεννιέται, μεγαλώνει και παραδίδει τον στρογγυλό υπόξανθο καρπό της σε χώματα βγαλμένα λες από το μυαλό μυθιστοριογράφου. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι Ιταλοί κατακτητές αποκαλούσαν το κρασί της Ρομπόλας «Vino di Sasso», δηλαδή «κρασί της πέτρας».
Από την άλλη, το ημιορεινό ανάγλυφο και οι μεγάλες κλίσεις, που χαρακτηρίζουν την πλειονότητα των αμπελώνων της «Ορεάλιος Γη», αποκλείουν οποιαδήποτε προσπάθεια μηχανοποιημένης καλλιέργειας. Στους αμπελώνες της Ζώνης της Ρομπόλας, που ξεκινούν από τα 400 και φτάνουν έως τα 800 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, οι εργασίες θέλουν χέρια, εντατική ενασχόληση και φροντίδα.
Μέχρι και σήμερα, οι αμπελουργοί του Κεφαλονίτικου Συνεταιρισμού εφαρμόζουν τις παραδοσιακές και ήπιες καλλιεργητικές μεθόδους του τόπου τους, που σε συνδυασμό με το μικροκλίμα αναδεικνύουν την τυπικότητα της Ρομπόλας, δηλαδή τη διακριτική αρωματική παρουσία, τη μεταλλική «αιχμηρότητα», την ιδιαίτερη οξύτητα και τη μεστή, ισορροπημένη γεύση. Το 10% των αμπελώνων του Συνεταιρισμού, ήδη από το 1999, καλλιεργείται βάσει των προδιαγραφών της βιολογικής γεωργίας, δίνοντας την πρώτη ύλη για την ετικέτα «Truth», μία βιολογική εκδοχή της Ρομπόλας. Η μαγεία της Ρομπόλας ξεδιπλώνεται στην γκάμα των προϊόντων ΠΟΠ που περιλαμβάνει την κλασική «Ρομπόλα Κεφαλληνίας», το «San Gerasimo» από τους ορεινούς αμπελώνες και τη «Ρομπόλα Κεφαλληνίας από Βαρέλι» που ωριμάζει για 6 μήνες σε γαλλική δρυ.
Αν και αφοσιωμένοι στη Ρομπόλα, οι αμπελουργοί της «Ορεάλιος Γη», δεν παραγνωρίζουν την αξία κι άλλων ποικιλιών, όπως Μοσχάτο, Μοσχατέλα, Τσαούσι, Μαυροδάφνη αλλά και Βοστιλίδι, μία αρχαία ελληνική ποικιλία με λευκή εμφάνιση και πληθωρικές ταννίνες. Οι αμπελουργοί καινοτομούν οινοποιητικά εκμεταλλευόμενοι την ταννική δυναμική αυτού του σταφυλιού, με την ετικέτα «Nouvelle Epoque».
Επενδύοντας στον αμπελουργό
Η Zoinos Winery είναι ο τοπικός συνεταιρισμός της Ηπείρου που ιδρύθηκε το 1954 και μετουσιώθηκε σε μία κραταιά οινοποιητική μονάδα, επενδύοντας στα τέσσερα ισχυρά «χαρτιά» της. Στη μοναδικότητα των ποικιλιών που καλλιεργεί, στην αμπελουργική παράδοση της Ζίτσας, στην ποιότητα των οίνων και στους ανθρώπους της, που ξέρουν πολύ καλά να είναι αμπελουργοί. «Μπορούμε να υπερηφανευόμαστε για τη μοναδική Ντεμπίνα, το Μπεκιάρι και το Βλάχικο», σημειώνει ο Βαγγέλης Αργύρης, επικεφαλής της Zoinos. Λένε ότι «η Ζίτσα είναι μία “ταπεινή” ζώνη ΠΟΠ, που δίνει “τίμια” λευκά κρασιά». Αυτό είναι αλήθεια, αν σκεφτεί κανείς το «Ζίτσα Classico» ένα ελαφρύ, ευκολόπιοτο κρασί από Ντεμπίνα με πολύ καλή σχέση τιμής- ποιότητας ή το «Debina Respect», ένα ΠΟΠ orange που παράγεται με ελάχιστες παρεμβάσεις και ξεχωρίζει.
Στη Zoinos Winery επιλέγουν να επενδύουν στην ποιότητα, δηλαδή στην πρώτη ύλη, δηλαδή στη δουλειά του αμπελουργού, η οποία, σύμφωνα με τον κ. Αργύρη, θα πρέπει να ανταμείβεται αναλόγως. «Στους συνεταιρισμούς υπήρχε η αντίληψη ότι όλοι πρέπει να πληρώνονται το ίδιο, στο όνομα της ισότητας. Δεν μπορεί όμως να παίρνει την ίδια τιμή ο παραγωγός που περιποιείται το αμπέλι του, με εκείνον που ενδιαφέρεται μόνο για την ποσότητα. Για το λόγο αυτό στη Zoinos, κάθε παραγωγός πληρώνεται ανάλογα με την ποιότητα του σταφυλιού που παράγει», επισημαίνει ο ίδιος.
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ LEADER MARKET
Πίσω από τη δημιουργία της ισχυρής συνεταιριστικής οινικής επιχείρησης της Ζίτσας βρίσκεται το ανήσυχο και φιλοπρόοδο πνεύμα των αμπελουργών της περιοχής, το οποίο χαρακτηρίζει διαχρονικά την Ήπειρο. Με σταθερό προσανατολισμό και στέρεα βήματα η συνεταιριστική οινοβιομηχανία της Ηπείρου θεωρείται μια από τις σύγχρονες μονάδες του κλάδου και αποτελεί leader market στην επαγγελματική κατηγορία, δηλαδή στο bag in box, καθώς και στα premium brands παλαίωσης οίνων και αποσταγμάτων.
Με τη δύναμη του ξινόμαυρου
Η Amyntas Wines είναι ένας από παλαιότερους οινοποιητικούς συνεταιρισµούς της Ελλάδας.
Πριν από ογδόντα περίπου χρόνια, το περιζήτητο Ξινόμαυρο του Αμύνταιου διακινούνταν κυρίως από τους εμπόρους των γύρω περιοχών. Ιστορικής σημασίας για την περιοχή στάθηκε η παρότρυνση ενός οινολόγου του υπουργείου Γεωργίας προς τους αμπελουργούς να δημιουργήσουν τον δικό τους συνεταιρισμό. Έτσι, τον Μάρτιο του 1946 ιδρύθηκε η ΕΑΣ Αμυνταίου, ένας από τους πιο παλιούς οινοποιητικούς συνεταιρισμούς της Ελλάδας. Το 1959 ξεκίνησε να λειτουργεί το οινοποιείο, το οποίο σήμερα συστήνεται ως Amyntas Wines. Σταθμός στην ιστορία της Amyntas Wines υπήρξε το 1971, όταν ξεκίνησαν οι πειραματικές δοκιμές για την παραγωγή αφρώδους οίνου από τη διάσημη πια ερυθρή τοπική ποικιλία. Οι πειραματικές αυτές οινοποιήσεις έδωσαν εξαιρετικά αποτελέσματα, γεγονός που οδήγησε το ελληνικό κράτος να αναγνωρίσει επίσημα την αμπελουργική ζώνη του Αμύνταιου ως την πρώτη στην Ελλάδα για την παραγωγή ΠΟΠ ροζέ αφρωδών οίνων.
Η Amyntas Wines αριθμεί περίπου 50 μέλη-αμπελουργούς, οι οποίοι καλλιεργούν με τη βοήθεια της τεχνολογίας και τη χρήση σύγχρονων μεθόδων παραγωγής, αλλά και τη συνεχή καθοδήγηση από έμπειρους οινολόγους και γεωπόνους του συνεταιρισμού. Εξαιρετικά δείγματα της δουλειάς, που γίνεται στην Amyntas Wines, είναι το «Ξινόμαυρο Αφρώδης Rose Sec», ένας οίνος με λαμπερό τριανταφυλλί χρώμα, φίνα σατινέ αίσθηση στη γλώσσα, ντελικάτα αρώματα κόκκινων φρούτων και γαργαλιστική αίσθηση από τις λεπτές φυσαλίδες που παιχνιδίζουν στο στόμα. Επίσης, το «Ξινόμαυρο Blanc de Noir», ένας αφρώδης οίνος με κορδόνια από φίνες φυσαλίδες που εκλύονται με ρυθμό. Το κομψό άρωμα θυμίζει λευκά λουλούδια, βερίκοκο και φρεσκοψημένο brioche.
