Μόνο με κρατικά λεφτά και για καλά κρασιά αξίζει η απόσταξη κρίσης

Αξιόπιστοι παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι η απόσταξη κρίσης έχει κάποια αξία, με την προϋπόθεση ότι γίνεται για καλά κρασιά, δηλαδή με υψηλή τιμή για απόσταξη και φυσικά από φρέσκο (κρατικό εν προκειμένω) χρήμα και όχι από τα προβλεπόμενα για τις αναδιαρθρώσεις προγράμματα που έχει ιδιαίτερη ανάγκη ο κλάδος στη χώρα μας.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι στην απόσταξη θα μπουν και θα φύγουν από την αγορά κρασιά καλών ποικιλιών η πρώτη ύλη των οποίων αξίζει και μάλιστα πληρώθηκε ακριβά στον παραγωγό. Αν η τιμή απόσταξης είναι πολύ χαμηλή θα «πάρει» φθηνά κρασιά δεύτερης κατηγορίας, (σουλτανίνα, κορινθιακή κ.λπ.), κάτι που ενδεχομένως να οδηγήσει στην καταστροφή οινοποιούς με καλές ποικιλίες και ειδικά λευκές, μικρότερης αντοχής, όπως π.χ. Ροδίτης, Βιδιανό και Μοσχοφίλερο.

Κι όλα αυτά θα γίνουν με χρήματα των διαρθρωτικών ταμείων, δηλαδή χρήματα που προορίζονται για αναδιάρθρωση, επενδύσεις και γενικά αναβάθμιση της οινικής εικόνας της χώρας. Εάν θέλουμε να αποστάξουμε τέτοιου είδους κρασιά (δεύτερα), πολλοί λένε να μην γίνει ποτέ η απόσταξη. Αν όμως από την άλλη θέλουμε να γίνει σοβαρή απόσταξη, πρέπει να δούμε το πρόβλημα στη βάση του. Δηλαδή σήμερα υπάρχουν οινοποιεία που έχουν στις δεξαμενές τους εκατοντάδες τόνους π.χ. Μοσχοφίλερο, Ροδίτη, Αγιωργίτικο και Ξινόμαυρο, Βιδιανό και Βηλάνα. Πρέπει λοιπόν να γίνει απόσταξη σε αυτά τα κρασιά των οποίων τα σταφύλια στοίχισαν από 30 έως και 60 λεπτά αγορά από τον παραγωγό.

Τώρα για το θέμα της χρηματοδότησης πρέπει και είναι ανάγκη σε έναν κλάδο που συνεχώς είχε ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, να μην κοπεί ο ρυθμός του και να παγώσει για τουλάχιστον μια 5ετία. Το πισωγύρισμα θα γίνει αν πάμε στον τρύγο με τις δεξαμενές τον οινοποιείων γεμάτες, είναι δεδομένο. Οι τιμές θα καταρρακωθούν και η ποιότητα του κρασιού για τα επόμενα 2 χρόνια θα είναι τουλάχιστον με πολλά ερωτηματικά.

Την ίδια στιγμή, η χώρα τα τελευταία 5 χρόνια διαμαρτύρεται και φωνάζει (ΣΕΟ, ΕΔΟΑΟ, ΚΕΟΣΟΕ) ότι τα αμπέλια που έχει είναι λίγα και αρκετά γερασμένα! Συνεπώς, να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα της αναδιάρθρωσης για την απόσταξη θα είναι πάλι ένα τεράστιο πισωγύρισμα και μια καταστροφή για τον πρωτογενή τομέα.

Με οδηγία την προηγούμενη εβδομάδα, η ΕΕ ουσιαστικά λέει στα κράτη μέλη, να κάνουν ότι θέλουν από δικά τους ταμεία, και δεν πρόκειται να βγει κονδύλι ευρωπαϊκό για την απόσταξη.

Μάλιστα, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα στις δύο βασικές οινοπαραγωγές χώρες της ΕΕ η εικόνα είναι η εξής:

Γαλλία: Πριν λίγες ημέρες έβγαλε απόφαση η κυβέρνηση να ενισχύσει τον αμπελοοινικό κλάδο, κάνοντας απόσταξη στα 0.70 ευρώ / λίτρο. Κονδύλια από τα κεντρικά ταμεία του κράτους και όχι από κονδύλια που έρχονται από την ευρωπαϊκή ένωση και πάνε στην αναδιάρθρωση ή στην προώθηση του κρασιού.

Η Καμπανία πήρε απόφαση από 15000 κιλά ανά στρέμμα παραγωγή να πέσει τα επόμενα 2 χρόνια στα 7000 κιλά / στρέμμα. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να κρατήσουν τις τιμές στα ίδια επίπεδα τόσο για τον αμπελουργό όσο και για τον οινοποιείο που πουλά το τελικό προϊόν.

Ιταλία: Η Ιταλία έχει πάρει απόφαση να γίνει απόσταξη αλλά ακόμη δεν είναι γνωστές οι λεπτομέρειες και τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν αν θα είναι από τον Εθνικό κουρβανά ή τα χρήματα της της Ευρωπαϊκής ένωσης που ήδη δίνονται κάθε χρόνο για αναδιάρθρωση ή για προώθηση. Επίσης στην Ιταλία, θα επιδοτηθεί ο πράσινος τρύγος στους αμπελουργούς αν η παραγωγή είναι μεγάλη για να μην μπλοκάρουν στον τρύγο που θα έρθει τα οινοποιεία.

Πάντως στην επιστολή, που είχε αποστείλει προ μηνός ο πρόεδρος της ΕΔΟΑΟ κ. Γιάννης Βογιατζής προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και τους Έλληνες ευρωβουλευτές, ζητώντας την λήψη στοχευμένων μέτρων ως προς την απόσταξη κρίσης υπογράμμιζε πως θα χρειαστούν έκτακτα κονδύλια εκτός αυτών που περιλαμβάνονται στα Εθνικά Προγράμματα Στήριξης καθώς και ότι είναι απαραίτητη η ενεργοποίηση άρθρων του 1308/2013 ( όπως το 219 το οποίο επιτρέπει την λήψη έκτακτων μέτρων σε περίπτωση διατάραξης της αγοράς με ένταξη του οίνου στο άρθρο αυτό, το 226 για την μεταφορά κονδυλίων από το αποθεματικό για την αντιμετώπιση κρίσεων στον γεωργικό τομέα, και το 216 για την απόσταξη κρίσης).

Εν τω μεταξύ σε νέα ανακοίνωση που εκδόθηκε από την ΚΕΟΣΟΕ τονίζονται τα ακόλουθα:

Εφάπαξ ενίσχυση των αμπελουργών, απόσταξη οίνων και άτοκη χρηματοδότηση για την παραλαβή των σταφυλιών, ελάχιστα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης

Μετά την απογοήτευση που προκλήθηκε στον ευρωπαϊκό αμπελοοινικό τομέα από τις θεσμοθετημένες και ανεπαρκείς προτάσεις της Commission, ( παρ΄ότι θεωρούμε ότι υπάρχουν ακόμα περιθώρια λήψης έκτακτων μέτρων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο), η ΚΕΟΣΟΕ  απέστειλε συγκεκριμένες προτάσεις στον υπουργό Γεωργίας κ. Μ. Βορίδη με το ακόλουθο σκεπτικό:

«Ο αμπελοοινικός τομέας της χώρας μας, αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κρίση.  Εκτός από το αρνητικό διεθνές περιβάλλον, (συμπεριλαμβανομένης και της ανεπάρκειας των μέτρων που πρότεινε η Commission) η κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία της Covid 19 έχει σαν συνέπεια την οικονομική κατάρρευση τόσο των οινοποιητικών επιχειρήσεων όσο και των αμπελουργών, οι οποίοι εφοδιάζουν τα οινοποιεία με πρώτη ύλη.

Να επισημάνουμε ότι η θέση σε αναστολή λειτουργίας με κρατική εντολή των χώρων εστίασης και των ξενοδοχείων (κανάλι Horeca), που αντιπροσωπεύουν το  μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων των οινοποιείων δημιούργησε αλυσιδωτές επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα,  στην μεταποίηση και στην αγορά του εγχώριου αμπελοοινικού κλάδου.

Είναι γεγονός ότι, εκτός από την αναστολή λειτουργίας με κρατική εντολή ολόκληρων κλάδων στης ελληνικής οικονομίας με τους οποίους συναλλάσσεται το ελληνικό κρασί, όμοια επλήγησαν και άλλοι τομείς των εμπορικών δραστηριοτήτων των οινοποιείων, όπως οι άμεσες πωλήσεις των οινοποιείων (οινοτουρισμός), καθώς και οι εξαγωγικές δραστηριότητες που επί της ουσίας εκμηδενίστηκαν.

Σε επίπεδο λιανικής οι πωλήσεις οίνων μειώθηκαν από τον περιορισμό των μετακινήσεων σε αντίθεση με τη θετική τάση που σημειώθηκε για άλλα προϊόντα της διατροφικής αλυσίδας .

Η ανάκαμψη της αγοράς αναμένεται να είναι αργή και ασθενική, ενώ αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα και αβεβαιότητα, η επιστροφή στις προ του κορονοϊού συνήθειες  από το καταναλωτικό κοινό.

Το κρασί που δεν καταναλώθηκε τον Φεβρουάριο, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, του 2020 και πιθανότατα δεν θα καταναλωθεί και το καλοκαίρι του 2020, δημιουργεί απόθεμα το οποίο πιέζει την αγορά.

Οι όγκοι που δεν καταναλώθηκαν, μόνο να παρατείνουν τις επιπτώσεις της κρίσης αναμένεται, επιπτώσεις που ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο παραγωγής ή εμπορίας του προϊόντος.

Η ΚΕΟΣΟΕ με την πολύχρονη εμπειρία της, έχει αντιμετωπίσει πλήθος κρίσεων όχι όμως ανάλογης έντασης και σας καταθέτει την έντονη ανησυχία της, για μία πτυχή της που δεν έχει αναδειχθεί από την δημοσιότητα.

Οι  κρίσεις του παρελθόντος απέβησαν αποκλειστικά εις βάρος του πιο αδύναμου κρίκου της αλυσίδας ανάπτυξης του ελληνικού οίνου, που είναι αυτός της πρωτογενούς παραγωγής, δηλαδή των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και των κατόχων τους.

Ήδη η κατάρρευση του κύκλου εργασιών των οινοποιείων έχεις σαν επακόλουθο αποτέλεσμα, όχι μόνο την αθέτηση των πληρωμών των οινοποιείων προς τους αμπελουργούς,  οι οποίοι είναι προμηθευτές της πρώτης ύλης σε αυτά, αλλά και την αθέτηση των συμφωνιών που έχουν γίνει, ως προς το ύψος των τιμής της σταφυλικής παραγωγής που εισκόμισαν οι αμπελουργοί στα οινοποιεία.

Η χρονική συγκυρία της απώλειας και της αδυναμίας διάθεσης πόρων από τους αμπελουργούς εξ’ αιτίας της αδυναμίας εξόφλησής τους από τα οινοποιεία, είναι καταστροφική για την αμπελοκαλλιέργεια σήμερα, δεδομένου ότι την εποχή που διανύουμε πρέπει να διατεθούν από τους αμπελουργούς κεφάλαια για την φυτοπροστασία και την λίπανση του αμπελιού, που απαιτούν και την συμμετοχή ανθρώπινου δυναμικού με ανάλογο κόστος.

Οι αμπελουργοί που επικοινωνούν με την ΚΕΟΣΟΕ μεταφέρουν την απελπιστική τους κατάσταση, αφού επισείουν τον κίνδυνο εγκατάλειψης της καλλιέργειας.

Οι συνθήκες αυτές επιδεινώνονται  ενόψει της επερχόμενης συγκομιδής, (η οποία φαίνεται να είναι πληθωρική), αφού ήδη τα διάφορα «κέντρα ελέγχου των τιμών των σταφυλιών» προϊδεάζουν για δραστική μείωση των τιμών των σταφυλιών από τον επόμενο Αύγουστο.

Μια τέτοια εξέλιξη μεταφράζεται σαν το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου της ελληνικής αμπελουργίας, όταν μάλιστα πρέπει να θυμόμαστε ότι το αμπέλι είναι ένα πολυετές φυτό.

Κύριε Υπουργέ,

Κατανοούμε ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κρίση.  Τα αποτελέσματα της κρίσης όμως δεν πλήττουν με τον ίδιο τρόπο τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας και τον παραγωγικό πληθυσμό.

Προκειμένου συνεπώς, να υπάρχει «αύριο» για τον ελληνικό αμπελοοινικό κλάδο της χώρας, παρακαλούμε να λάβετε υπ’ όψιν σας τις ακόλουθες προτάσεις, που μετριάζουν κατά την άποψή μας τις επιπτώσεις της κρίσης και στο βαθμό που συμφωνείτε να τις υιοθετήσετε,  με την ταυτόχρονη ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών και λήψη αντίστοιχων μέτρων .

Πρωτογενής τομέας – αμπελουργοί

Είναι αναγκαίο να διατεθεί εφ΄άπαξ ενίσχυση των κατόχων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων μέσω του διαθέσιμου κονδυλίου ύψους 150.000.000 € που διέθεσε το υπουργείο Οικονομικών προς το υπουργείο Α.Α.κΤρ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας της Covid 19, καθώς και μέσω της αναδιανομής πόρων του τρέχοντος προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ 2014 – 2020).

Απόσταξη κρίσης

Η απόσταξη αποθεμάτων οίνου, θα αποσυμπιέσει μερικά τον τομέα, πρέπει όμως να γίνει με όρους και προϋποθέσεις προκειμένου να μην παρατηρηθούν φαινόμενα κερδοσκοπίας και αστοχίες που δημιουργήθηκαν με προηγούμενες αποστάξεις κρίσης.

 Είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψιν η τιμή αγοράς σταφυλιού ανά kg και η αποζημίωση οίνου που θα οδηγηθεί σε απόσταξη να συνδυάζεται με την τιμή αγοράς σταφυλιού, με βάση συγκεκριμένη κλίμακα.Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί ο κίνδυνος φθηνά κρασιά που έχουν μεγάλους όγκους να εξανεμίσουν τον προϋπολογισμό που θα διατεθεί για Απόσταξη Κρίσης, καθώς επίσης θα εντάξει περισσότερους οινοποιούς, μέσω της διαφοροποίησης που δημιουργεί η κλιμάκωση.

Αναγκαίο επίσης στην κατεύθυνση της δίκαιης αντιμετώπισης των οινοποιείων είναι να υπάρξει διάκριση για την απόσταξη γλυκών οίνων, αφού οι τελευταίοι έχουν σημαντικά μεγαλύτερο κόστος παραγωγής δεδομένης της προσθήκης οινοπνεύματος για την παρασκευή τους.

Τέλος είναι προφανές ότι η τιμή της απόσταξης πρέπει να καλύπτει το κόστος παραγωγής των οίνων και για τον λόγο αυτό, προκειμένου να διατεθούν οι  αναγκαίοι πόροι, είναι απαραίτητο να  πραγματοποιηθεί ρεαλιστικός επανακαθορισμός  των κονδυλίων όλων των μέτρων, που είχαν προγραμματισθεί να διατεθούν από το Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης.

Να επισημάνουμε ότι η Γαλλία διαθέτει ένα γενναίο προϋπολογισμό για απόσταξη κρίσης, που σε μέση τιμή ανέρχεται στα 0,70 €/ lt οίνου.

Άτοκη χρηματοδότηση για την παραλαβή σταφυλικής παραγωγής 2020

Αν και είναι διαθέσιμα τα εργαλεία χρηματοδότησης της Επιστρεπτέας προκαταβολής και του ΤΕΠΙΧΙΙ από το υπουργείο οικονομικών δεν παύουν να χορηγούνται υπό όρους και προϋποθέσεις και να επιφέρουν χρηματοοικονομικά κόστη.

Όπως και το 2009 όταν επί κυβερνήσεως Κ. Καραμανλή χορηγήθηκε άτοκη χρηματοδότηση για την παραλαβή της σταφυλικής παραγωγής, είναι απαραίτητο και σήμερα να ληφθεί όμοιο μέτρο, προκειμένου τα οινοποιεία να παραλάβουν τη σταφυλική παραγωγή του 2020.

Μια τέτοια απόφαση θα συγκρατήσει εν μέρει (όπως και η Απόσταξη Κρίσης), την επαπειλούμενη από γνωστούς κύκλους πτώση των τιμών σταφυλιών, όπου εάν επέλθει θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τον αμπελουργικό πληθυσμό.

Κύριε Υπουργέ,

Τα μέτρα άμεσης οικονομικής στήριξης των Ελλήνων αμπελουργών, η μεθοδευμένη Απόσταξη Κρίσης, η άτοκη χρηματοδότηση των οινοποιητικών μονάδων, αποτελούν εξ΄ αντικειμένου τις μοναδικές και αναγκαίες προϋποθέσεις για την άμβλυνση  των συνεπειών της κρίσης που κορυφώνεται.

Όσο πιο γρήγορα αντιδράσουμε με την λήψη και εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων τόσο πιο γρήγορα θα ξεπεράσουμε το σημερινό αδιέξοδο του παραγωγικού πληθυσμού της ελληνικής αμπελουργίας και οινοποιίας.»