του Ιωάννη Μαυρομιχάλη*
Οι αίγες είναι είδος που προτιµάει τις τροφές µε υψηλή περιεκτικότητα σε πεπτές ουσίες (πχ. φύλλα, νεαρούς βλαστούς) , λόγω του ότι αναπτύχθηκε σε ορεινά εδάφη µε ελάχιστη κάλυψη βοσκής. Για το λόγω αυτό, το πεπτικό σύστηµα της σύγχρονης αίγας εντατικής εκτροφής µπορεί και πρέπει να καταναλώνει µεγαλύτερες ποσότητες συµπυκνωµένων τροφών (γιαρµάς ή φύραµα). Ταυτόχρονα, ενώ οι ανάγκες της αίγας σε χονδροειδείς τροφές είναι συγκριτικά µικρότερες, η ποιότητα τους (πεπτικότητα) πρέπει να είναι ανώτερη αυτής που συνήθως παρέχεται στην Ελλάδα (άχυρο σιταριού).
Αντίθετα, τα πρόβατα έχουν διαµορφωθεί έτσι ώστε να εκµεταλλεύονται άριστα λειµώνες και βοσκοτόπια. Για το λόγο αυτό, τα σιτηρέσια τους µπορούν και πρέπει να περιέχουν µεγαλύτερη περιεκτικότητα σε χονδροειδείς τροφές µεσαίας έως και χαµηλής ποιότητας, ενώ η χρήση συµπυκνωµένων τροφών θα πρέπει να είναι ανάλογη της κατανάλωσης χονδροειδών τροφών για την σωστή λειτουργία του πεπτικού τους συστήµατος. Συνοπτικά η αναλογία συµπυκνωµένων προς χονδροειδείς τροφές πρέπει να είναι διαφορετική για τις αίγες από ότι στα πρόβατα. Προφανώς, η αναφορά και εδώ απευθύνεται στην εντατική, ενσταυλισµένη διατροφή προβάτων.
Στην πράξη, κάτω από συνθήκες εντατικής παραγωγής στην Ελλάδα, τόσο οι αίγες όσο και τα πρόβατα τρέφονται µε σιτηρέσια πλούσια σε συµπυκνωµένες τροφές και φτωχά σε χονδροειδείς, και αυτό για χάρη της υψηλής γαλακτοπαραγωγής. Αν και το σύστηµα αυτό αποδίδει οικονοµικά για τις αίγες, στην περίπτωση των προβάτων παρατηρούµε έντονα την πτώση των στερεών συστατικών στο γάλα. Αυτό αποτελεί και το µόνιµο παράπονο των προβατοτρόφων, οι οποίοι µάλιστα έχουν προσανατολιστεί σε φυλές υψιπαραγωγικές, χωρίς όµως να έχουν την κατάλληλη διατροφική υποστήριξη. Έτσι, σήµερα αντιµετωπίζουµε στην πράξη περιπτώσεις όπου σύγχρονα πρόβατα (πχ. Λακόν) διατρέφονται µε συστήµατα και πρακτικές του περασµένου αιώνα, κατάλληλα για τις ντόπιες φυλές (πχ. Καραγκούνικο κτλ).
Αν αναλογιστούµε, λοιπόν, ότι η Ελληνική φέτα βασίζεται κυρίως στο πρόβειο γάλα, και συγκεκριµένα στα στερεά συστατικά αυτού (δηλαδή, λιπαρές ουσίες και πρωτεΐνες), καταλαβαίνουµε ότι η διατροφή των προβάτων πρέπει να γίνεται όχι µε βάση την γαλακτοπαραγωγή αλλά την παραγωγή στερεών συστατικών. Αυτό είναι µία πρακτική που εφαρµόζεται στο εξωτερικό µε την µορφή επιβράβευσης, ενώ αντίθετα στην Ελλάδα υπάρχει ή αντίληψη της τιµωρίας µε την µορφή περικοπής της τιµής γάλακτος. Παρόλα αυτά υπάρχουν τρόποι να ξεπεραστεί αυτό το εµπόδιο, χωρίς σηµαντική αύξηση του κόστους διατροφής, αλλά αυτά θα τα πούµε την επόµενη φορά.
*Ariston Nutrition - ∆ιευθύνοντα Σύµβουλου, ∆ιδάκτωρος University of Illinois (USA), µετεκπαιδευθείσαντα στο Kansas State University (USA)
