Σε μία σύνοψη της τρέχουσας επιδημιολογικής κατάστασης εντός του ευρωπαϊκού μπλοκ προχώρησε πριν λίγες μέρες το Euractiv.
Πανώλη των αιγοπροβάτων
Από τα μέσα Ιουλίου, Ελλάδα και Ρουμανία δίνουν μάχη με την Peste des Petits Ruminants (PPR), γνωστή και ως πανώλη των αιγοπροβάτων- έναν σοβαρό ιό που πλήττει τα αιγοπρόβατα και αποτελεί υποχρεωτικό νόσημα καραντίνας.
Στις 20 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σχετικές απαγορευμένες ζώνες για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα ασφαλείας της ΕΕ, ολόκληρα κοπάδια πρέπει να θανατώνονται εάν εντοπιστεί μόλυνση. Στην Ελλάδα, πάνω από 18.000 ζώα έχουν θανατωθεί από τον Ιούλιο, ενώ η Ρουμανία έχει σφάξει περισσότερες από 200.000 κατσίκες. Οι περιορισμοί που επέβαλε η κυβέρνηση στη μεταφορά και τη σφαγή των ζώων για ολόκληρη τη χώρα προκάλεσαν όντως έλλειψη κρέατος αιγοπροβάτων στα ελληνικά σούπερ μάρκετ τις πρώτες εβδομάδες του Αυγούστου.Η έλλειψη αυτή ανάγκασε ακόμη και σε αλλαγές στα γαμήλια μενού στην Κρήτη, με το παραδοσιακό κατσικίσιο πιάτο γαμοπίλαφο να αντικαθίσταται από επιλογές με…χοιρινό και κοτόπουλο, όπως αναφέρουν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Από τις 19 Αυγούστου, οι περιορισμοί περιορίζονται στις πληγείσες περιοχές, αλλά η εθνική απαγόρευση των ελληνικών εξαγωγών αιγοπροβάτων παραμένει σε ισχύ, όπως και στη Ρουμανία.
Πυρετός (πανώλη) των χοίρων
Η αφρικανική πανώλη των χοίρων (ΑΠΧ), ένας εξαιρετικά μεταδοτικός και συχνά θανατηφόρος ιός για τους χοίρους, επανεμφανίστηκε τον Αύγουστο, με νέα κρούσματα σε Γερμανία, την Πολωνία και την Ιταλία.
Στις 20 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε αυστηρότερους περιορισμούς στην περιοχή της Βάδης-Βυρτεμβέργης της Γερμανίας, αφού εντοπίστηκαν νέα κρούσματα σε εκτρεφόμενους χοίρους. Η Ιταλία ανέφερε επίσης νέα κρούσματα στις περιφέρειες Πιεμόντε και Λομβαρδία, οδηγώντας στην επέκταση των προσβεβλημένων ζωνών. Στην περιοχή Kujawsko-Pomorskie της Πολωνίας σημειώθηκαν παρόμοιες εξελίξεις.
Η ΕΕ κατέγραψε τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων ΑΠΧ το 2023 από τότε που η ασθένεια εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο μπλοκ το 2014, με την Κροατία και τη Ρουμανία να ευθύνονται για το 96% των κρουσμάτων, σύμφωνα με την Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων της ΕΕ (EFSA).
Οι εκτρεφόμενοι χοίροι συνήθως μολύνονται μέσω της επαφής με αγριόχοιρους, μολυσμένα προϊόντα ή τσιμπήματα από μαλακά τσιμπούρια.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει εμβόλιο ή θεραπεία για την ASF, μια ασθένεια που ταλαιπωρεί τη χοιροτροφία της ΕΕ εδώ και χρόνια. Από το 2020, η Κίνα έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές χοιρινού κρέατος από τη Γερμανία, τον μεγαλύτερο παραγωγό της ΕΕ μαζί με την Ισπανία, λόγω ανησυχιών για την ASF.
Γρίπη των πτηνών
Δύο νέα κρούσματα γρίπης των πτηνών ή γρίπης των πτηνών υψηλής παθογονικότητας (HPAI) εντοπίστηκαν στη Γαλλία τον Αύγουστο, προβληματίζοντας περαιτέρω μια από τις χώρες της ΕΕ που έχουν πληγεί περισσότερο από την εν λόγω ιογενή νόσο.
Η επιδημική περίοδος 2021-2022 είχε ως αποτέλεσμα τη θανάτωση 48 εκατομμυρίων πτηνών σε όλες τις πληγείσες εκμεταλλεύσεις της ΕΕ, εκ των οποίων τα 21 εκατομμύρια στη Γαλλία.
Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στη Γαλλία από τον Ιανουάριο εντοπίστηκε στις 13 Αυγούστου σε πτηνοτροφείο στο Ille-et-Vilaine της Βρετάνης. Το δεύτερο κρούσμα, που εντοπίστηκε στις 20 Αυγούστου, αφορούσε μια φάρμα γαλοπούλας στο Morbihan, επίσης στη Βρετάνη.
Τον Αύγουστο, η Πορτογαλία ανέφερε επίσης το πρώτο κρούσμα γρίπης των πτηνών από το 2022, αφού ένας άγριος γλάρος βρέθηκε θετικός στον ιό.
Ενώ ο συνολικός αριθμός των ανιχνεύσεων στην Ευρώπη είναι ο χαμηλότερος από την περίοδο 2019-2020, ο ιός συνεχίζει να κυκλοφορεί, με τις αρχές δημόσιας υγείας να συνιστούν αυξημένη επιτήρηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η Γαλλία προετοιμάζεται για μια νέα εκστρατεία εμβολιασμού το φθινόπωρο, μετά την περσινή προσπάθεια εμβολιασμού σε εθνικό επίπεδο, την πρώτη του είδους της παγκοσμίως, με το 70% του κόστους να καλύπτεται από δημόσιους πόρους.
Ο ιός του καταρροϊκού πυρετού του προβάτου
Ο ιός του καταρροϊκού πυρετού του προβάτου (BTV) έγινε πρωτοσέλιδο αυτό το μήνα, όταν αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και τη Δανία κρούσματα του ορότυπου 3 του BTV (BTV-3), ο οποίος συνδέεται με αυξημένη θνησιμότητα στα πρόβατα.
Από τις αρχές του καλοκαιριού, τα κρούσματα του BTV-3 αυξήθηκαν ραγδαία στο Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες και τη Γερμανία.
Η ασθένεια του καταρροϊκού πυρετού του προβάτου μεταδίδεται από έντομα και προσβάλλει μηρυκαστικά όπως πρόβατα, κατσίκες, βοοειδή και ελάφια. Δεν είναι μεταδοτική, επομένως δεν μπορεί να μεταδοθεί με άμεση ή έμμεση επαφή μεταξύ των ζώων.
Το στέλεχος τύπου 3 του ιού εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Σικελία (Ιταλία) το 2017 και προκάλεσε συναγερμό όταν προκάλεσε το πρώτο σοβαρό ξέσπασμα στην περιοχή του Άμστερνταμ (Ολλανδία) τον Σεπτέμβριο του 2023, εξαπλώνοντας γρήγορα σε γειτονικές χώρες.
Εκτός από τη μείωση της παραγωγής γάλακτος και μαλλιού, ο καταρροϊκός πυρετός του προβάτου μπορεί να προκαλέσει αποβολές και σε ορισμένες περιπτώσεις να αποβεί θανατηφόρος, ιδίως στα πρόβατα.
Για τον έλεγχο της επιδημίας, οι Κάτω Χώρες χορήγησαν άδεια έκτακτης ανάγκης για τρία νέα εμβόλια κατά του BTV-3, τα οποία δεν έχουν ακόμη λάβει έγκριση σε ολόκληρη την ΕΕ. Άλλες χώρες ακολούθησαν το παράδειγμά τους.
Η Γαλλία ξεκίνησε μια εθελοντική εκστρατεία εμβολιασμού στις πληγείσες περιοχές την περασμένη εβδομάδα, με την κυβέρνηση να παρέχει περισσότερες από έξι εκατομμύρια δόσεις δωρεάν στους ιδιοκτήτες ζώων.
Τα πληγέντα κράτη μέλη δημιουργούν επίσης ζώνες περιορισμένης κυκλοφορίας, όπου απαιτούνται δοκιμές για τη μετακίνηση ζώων που είναι ευαίσθητα στον ιό, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τις εμπορικές ροές.
Επιζωοτική αιμορραγική νόσος
Ο ιός της επιζωοτικής αιμορραγικής νόσου (EHDV) έχει παρόμοια συμπτώματα με τον BTV, μεταδίδεται επίσης από κουνούπια και προκαλεί ανησυχίες στους κτηνοτρόφους.
Φέτος το καλοκαίρι, ο ορότυπος 8 του EHDV επέστρεψε στη Γαλλία, όπου σημειώθηκε το πρώτο κρούσμα της νόσου τον περασμένο Σεπτέμβριο. Την περασμένη εβδομάδα, η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι έχουν καταγραφεί περισσότερα από 4.000 κρούσματα σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο ιός θα μπορούσε να εξαπλωθεί στα γαλλο-βελγικά σύνορα εντός 30 εβδομάδων, προειδοποίησε τον Ιούλιο η βελγική αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων.
Στην Ισπανία, τα κρούσματα αυξάνονται κατακόρυφα στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου οι κτηνοτρόφοι ζητούν περισσότερη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της νόσου.
Η Μαδρίτη ενέκρινε τον Ιούλιο την προσωρινή χρήση του πρώτου εμβολίου κατά του EHDV-8, που αναπτύχθηκε στην Ισπανία.
Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν επίσης καταγραφεί κρούσματα στη βόρεια Πορτογαλία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων (WOAH), ο ιός EHD περιοριζόταν παραδοσιακά στη Βόρεια Αμερική και σε τμήματα της Ασίας, αλλά εξαπλώθηκε στις μεσογειακές χώρες την τελευταία δεκαετία λόγω των κλιματικών και περιβαλλοντικών αλλαγών.
Mε πληροφορίες από Euractiv
