Βρισκόµαστε ίσως στον «Νέο Ψυχρό Πόλεµο», αναφέρει στο βιβλίο του ο Ρόµπιν Νίµπλετ ο πρώην διευθυντής του think tank για τις εξωτερικές υποθέσεις Chatham House; Αυτό µας φέρνει στα πρόθυρα ενός τρίτου παγκόσµιου πολέµου, όπως υποστήριξε ο ιστορικός Νίαλ Φέργκιουσον; Ή, όπως έχω πιάσει τον εαυτό µου να λέω κατά καιρούς, µήπως ο κόσµος αρχίζει να µοιάζει µε την Ευρώπη του τέλους του 19ου αιώνα των ανταγωνιστικών αυτοκρατοριών και των µεγάλων δυνάµεων; […]
Είναι ζωτικής σηµασίας να προσπαθήσουµε να διδαχθούµε από την ιστορία, καθώς, όπως γράφει η Έβελιν Γου, αυτή η γκουρού της αγγλικής πεζογραφίας, στο Brideshead Revisited: «∆εν έχουµε τίποτα σίγουρα εκτός από το παρελθόν». Πρώτα, πρέπει να προσδιορίσετε το µείγµα παλιού και νέου, παρόµοιου και διαφορετικού. Η σχέση µεταξύ των δύο µόνο σηµερινών υπερδυνάµεων, των ΗΠΑ και της Κίνας, είναι ξεκάθαρα, όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, κατά τη διάρκεια µιας πρόσφατης επίσκεψης στο Πεκίνο, «µία από τις πιο σηµαντικές σχέσεις στον κόσµο». Όπως και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέµου, αυτές οι δύο υπερδυνάµεις έχουν έναν παγκόσµιο, πολυδιάστατο, ιδεολογικά κεκλιµένο, µακροπρόθεσµο στρατηγικό ανταγωνισµό. […].
Η εποχή µας προσφέρει σηµαντικά παραδείγµατα και των δύο ειδών ιστορικής δύναµης. Ο τρόπος µε τον οποίο η συσσώρευση της ακούσιας επίδρασης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων µεταµορφώνει επικίνδυνα το φυσικό µας περιβάλλον, µέσω της παγκόσµιας θέρµανσης, της µείωσης της βιοποικιλότητας και της σπανιότητας των πόρων, είναι µία από αυτές τις βαθιές δοµικές αλλαγές. Εξ ου και ο χαρακτηρισµός της εποχής µας ως Ανθρωποκαινής. Η επιταχυνόµενη ανάπτυξη της τεχνολογίας, συµπεριλαµβανοµένης της τεχνητής νοηµοσύνης, είναι µια άλλη δοµική αλλαγή. […].Αυτό που έγινε την πενταετία µετά το 1945 διαµόρφωσε τη διεθνή τάξη για τα επόµενα 40 χρόνια – και από ορισµένες απόψεις, όπως η δοµή των Ηνωµένων Εθνών, µέχρι σήµερα. Έτσι, δίνοντας τη δυνατότητα στην Ουκρανία να κερδίσει ή να της επιτρέψουµε να χάσει, θα είναι κρίσιµο για τον καθορισµό του χαρακτήρα της νέας εποχής. Το πιο σηµαντικό µάθηµα της ιστορίας είναι ότι στο χέρι µας είναι να το κάνουµε.
*Ιστορικού, συγγραφέα και καθηγητή Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης
