Τα δεδομένα αυτά εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την ενθάρρυνση μη βιώσιμων για το περιβάλλον συνθηκών. Η μελέτη υποδηλώνει ότι η οικονομική υποστήριξη έχει συνδεθεί με την υποστήριξη προϊόντων ζωικής προέλευσης υψηλής έντασης εκπομπών, τα οποία ευθύνονται για το 84% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ.
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι η κτηνοτροφία απαιτεί περισσότερη γη και οδηγεί στην αναποτελεσματική χρήση των καλλιεργειών που διαφορετικά θα μπορούσαν να κατευθυνθούν προς την ανθρώπινη κατανάλωση. Για να γίνει κατανοητό αυτό, η παραγωγή της ίδιας ποσότητας πρωτεΐνης από βόειο κρέας απαιτεί 20 φορές περισσότερη γη από τους ξηρούς καρπούς και 35 φορές περισσότερο από τα δημητριακά. Αυτή η κατανομή πόρων έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο της ΕΕ να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
Οι επιδοτήσεις λειτουργούν μέσω της κοινής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ (γνωστή ως ΚΓΠ). Αυτό διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της γεωργίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά αποτελεί αντικείμενο έντονης κριτικής εδώ και χρόνια.
Οι επικριτές λένε ότι υποστηρίζει τους μεγάλους γαιοκτήμονες έναντι των μικρότερων αγροτών και ότι οι περιβαλλοντικές πληρωμές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος του προϋπολογισμού.
Ενώ ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ θέλουν να καταστήσουν την ΚΓΠ πιο βιώσιμη περιλαμβάνοντας περισσότερες περιβαλλοντικές διατάξεις, αντιμετωπίζουν την αντίθεση από ομάδες λόμπι και διαμαρτυρίες από αγρότες. Ωστόσο, οι ερευνητές δείχνουν ότι αυτές οι περιβαλλοντικές βελτιώσεις είναι απολύτως απαραίτητες.
Το κρέας είναι φθηνότερο από ό,τι θα ήταν σε μια πιο δίκαιη αγορ
Η ΚΓΠ είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη δαπάνη της ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 38% των συνολικών δαπανών. Από τον ετήσιο προϋπολογισμό της ΚΓΠ των 57 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 46 δισεκατομμύρια ευρώ κατευθύνθηκαν σε προϊόντα ζωικής προέλευσης, κυρίως τρόφιμα όπως το βόειο κρέας, το χοιρινό, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά.
Αυτές οι εκτιμήσεις προέρχονται από το 2013, αλλά το ποσοστό της επιδότησης έχει αλλάξει ελάχιστα από τότε. «Οι εκτιμήσεις είναι υψηλότερες από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, διότι έχουμε πλέον μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των επιδοτήσεων που λαμβάνουν και οι ζωοτροφές» αναφέρουν οι επιστήμονες
Για παράδειγμα, ένας Γάλλος αγρότης που καλλιεργεί σιτάρι για ζωοτροφές χοίρων ή κοτόπουλου θα λάβει επιδότηση για αυτό το σιτάρι επιπλέον της επιδότησης που λαμβάνει ένας κτηνοτρόφος στη Δανία που εισάγει αυτές τις ζωοτροφές. Σε αυτή τη βάση, δείχνουμε ότι η υποστήριξη της ΚΓΠ διπλασιάζεται περίπου για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Για παράδειγμα, οι επιδοτήσεις της ΚΓΠ του βόειου κρέατος αυξάνονται από 0,71 €/κιλό σε 1,42 €/κιλό μόλις συμπεριληφθούν οι ζωοτροφές.
Αυτό δεν μεταφράζεται άμεσα στην τιμή στα ράφια, καθώς υπάρχουν πολλές άλλες στρεβλώσεις στο τρέχον σύστημα τροφίμων. Αλλά δίνει μια αίσθηση της σχετικής διαφοράς μεταξύ ζωικών και φυτικών προϊόντων.
Το αποτέλεσμα είναι ένας άνισος χώρος ανταγωνισμού στον οποίο τα ζωικά προϊόντα είναι φθηνότερα από ό,τι θα ήταν διαφορετικά, χάρη στις πρόσθετες επιδοτήσεις. Κάνει τα φρούτα, τα λαχανικά και τους ξηρούς καρπούς να φαίνονται σχετικά πιο ακριβά από το κρέας ή τα γαλακτοκομικά, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες μείωσης της περιβαλλοντικής ζημίας του συστήματος τροφίμων της ΕΕ και ενθάρρυνσης της πιο υγιεινής διατροφής.
Τα επιδοτούμενα τρόφιμα εξάγοντα
Η χρήση δημόσιων πόρων στην ΚΓΠ αποσκοπεί στη διασφάλιση υγιούς, ασφαλούς και ασφαλούς παραγωγής τροφίμων για την ΕΕ. Αλλά αυτές οι επιδοτήσεις επηρεάζουν επίσης την παραγωγή και την κατανάλωση σε άλλες χώρες που εισάγουν τρόφιμα από την ΕΕ.
Η μελέτη διαπιστώνει ότι το 12% του προϋπολογισμού της ΚΓΠ καταλήγει να επιβαρύνει την τιμή των εξαγωγών σε χώρες εκτός ΕΕ. Ίσως παραδόξως, πολλές από αυτές τις εξαγωγές κατευθύνονται προς χώρες με υψηλότερο εισόδημα. Στην πραγματικότητα, το 2013, οι ΗΠΑ εισήγαγαν ουσιαστικά περισσότερα χρήματα της ΚΓΠ μέσω εισαγωγών τροφίμων από την ΕΕ από όλα τα χρήματα της ΚΓΠ που πήγαν στη Δανία.
Το ίδιο ισχύει για την Κίνα, εισάγοντας περισσότερα από τα χρήματα που πηγαίνουν στην Ολλανδία. Αυτό τελικά καθιστά πιο δύσκολη τη σύγκλιση σε υγιεινές και βιώσιμες δίαιτες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γενικότερα, οι αγρότες υφίστανται τεράστια πίεση από ζητήματα όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από το κλίμα και το αυξανόμενο κόστος παραγωγής λόγω του πληθωρισμού
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι η κτηνοτροφία απαιτεί περισσότερη γη και οδηγεί στην αναποτελεσματική χρήση των καλλιεργειών που διαφορετικά θα μπορούσαν να κατευθυνθούν προς την ανθρώπινη κατανάλωση. Για να γίνει κατανοητό αυτό, η παραγωγή της ίδιας ποσότητας πρωτεΐνης από βόειο κρέας απαιτεί 20 φορές περισσότερη γη από τους ξηρούς καρπούς και 35 φορές περισσότερο από τα δημητριακά. Αυτή η κατανομή πόρων έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο της ΕΕ να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
Οι επιδοτήσεις λειτουργούν μέσω της κοινής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ (γνωστή ως ΚΓΠ). Αυτό διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της γεωργίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά αποτελεί αντικείμενο έντονης κριτικής εδώ και χρόνια.
Οι επικριτές λένε ότι υποστηρίζει τους μεγάλους γαιοκτήμονες έναντι των μικρότερων αγροτών και ότι οι περιβαλλοντικές πληρωμές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος του προϋπολογισμού.
Ενώ ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ θέλουν να καταστήσουν την ΚΓΠ πιο βιώσιμη περιλαμβάνοντας περισσότερες περιβαλλοντικές διατάξεις, αντιμετωπίζουν την αντίθεση από ομάδες λόμπι και διαμαρτυρίες από αγρότες. Ωστόσο, οι ερευνητές δείχνουν ότι αυτές οι περιβαλλοντικές βελτιώσεις είναι απολύτως απαραίτητες.
Το κρέας είναι φθηνότερο από ό,τι θα ήταν σε μια πιο δίκαιη αγορ
Η ΚΓΠ είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη δαπάνη της ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 38% των συνολικών δαπανών. Από τον ετήσιο προϋπολογισμό της ΚΓΠ των 57 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 46 δισεκατομμύρια ευρώ κατευθύνθηκαν σε προϊόντα ζωικής προέλευσης, κυρίως τρόφιμα όπως το βόειο κρέας, το χοιρινό, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά.
Αυτές οι εκτιμήσεις προέρχονται από το 2013, αλλά το ποσοστό της επιδότησης έχει αλλάξει ελάχιστα από τότε. «Οι εκτιμήσεις είναι υψηλότερες από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, διότι έχουμε πλέον μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των επιδοτήσεων που λαμβάνουν και οι ζωοτροφές» αναφέρουν οι επιστήμονες
Για παράδειγμα, ένας Γάλλος αγρότης που καλλιεργεί σιτάρι για ζωοτροφές χοίρων ή κοτόπουλου θα λάβει επιδότηση για αυτό το σιτάρι επιπλέον της επιδότησης που λαμβάνει ένας κτηνοτρόφος στη Δανία που εισάγει αυτές τις ζωοτροφές. Σε αυτή τη βάση, δείχνουμε ότι η υποστήριξη της ΚΓΠ διπλασιάζεται περίπου για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Για παράδειγμα, οι επιδοτήσεις της ΚΓΠ του βόειου κρέατος αυξάνονται από 0,71 €/κιλό σε 1,42 €/κιλό μόλις συμπεριληφθούν οι ζωοτροφές.
Αυτό δεν μεταφράζεται άμεσα στην τιμή στα ράφια, καθώς υπάρχουν πολλές άλλες στρεβλώσεις στο τρέχον σύστημα τροφίμων. Αλλά δίνει μια αίσθηση της σχετικής διαφοράς μεταξύ ζωικών και φυτικών προϊόντων.
Το αποτέλεσμα είναι ένας άνισος χώρος ανταγωνισμού στον οποίο τα ζωικά προϊόντα είναι φθηνότερα από ό,τι θα ήταν διαφορετικά, χάρη στις πρόσθετες επιδοτήσεις. Κάνει τα φρούτα, τα λαχανικά και τους ξηρούς καρπούς να φαίνονται σχετικά πιο ακριβά από το κρέας ή τα γαλακτοκομικά, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες μείωσης της περιβαλλοντικής ζημίας του συστήματος τροφίμων της ΕΕ και ενθάρρυνσης της πιο υγιεινής διατροφής.
Τα επιδοτούμενα τρόφιμα εξάγοντα
Η χρήση δημόσιων πόρων στην ΚΓΠ αποσκοπεί στη διασφάλιση υγιούς, ασφαλούς και ασφαλούς παραγωγής τροφίμων για την ΕΕ. Αλλά αυτές οι επιδοτήσεις επηρεάζουν επίσης την παραγωγή και την κατανάλωση σε άλλες χώρες που εισάγουν τρόφιμα από την ΕΕ.
Η μελέτη διαπιστώνει ότι το 12% του προϋπολογισμού της ΚΓΠ καταλήγει να επιβαρύνει την τιμή των εξαγωγών σε χώρες εκτός ΕΕ. Ίσως παραδόξως, πολλές από αυτές τις εξαγωγές κατευθύνονται προς χώρες με υψηλότερο εισόδημα. Στην πραγματικότητα, το 2013, οι ΗΠΑ εισήγαγαν ουσιαστικά περισσότερα χρήματα της ΚΓΠ μέσω εισαγωγών τροφίμων από την ΕΕ από όλα τα χρήματα της ΚΓΠ που πήγαν στη Δανία.
Το ίδιο ισχύει για την Κίνα, εισάγοντας περισσότερα από τα χρήματα που πηγαίνουν στην Ολλανδία. Αυτό τελικά καθιστά πιο δύσκολη τη σύγκλιση σε υγιεινές και βιώσιμες δίαιτες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γενικότερα, οι αγρότες υφίστανται τεράστια πίεση από ζητήματα όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από το κλίμα και το αυξανόμενο κόστος παραγωγής λόγω του πληθωρισμού
